Web Analytics Made Easy - Statcounter

خبرگزاری آریا-کارشناس توسعه کشاورزی و مدیرعامل سابق سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران؛گقت: تاسیس مرکز ملی بازاریابی کشاورزی در کشور ، می تواند در برون رفت از وضعیت بی نظمی رابطه تولید -بازار در بخش کشاورزی موثر باشد.
 به گزارش سرویس اقتصادی آریا, دکتر حسین شیرزاد در اولین نشست بررسی وضعیت بی نظمی رابطه تولید – بازار در بخش کشاورزی گفت: پس از اجرای اصلاحات ارضی طرح های توسعه ای متفاوت و متعددی در نواحی روستایی کشور به اجرا گذاشته شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نخستین طرحی که بارقه ای از جلب مشارکت روستاییان را در قالب نهادهای تازه تاسیس با خود داشت، تعاونی های تولید روستایی بودند. تجربه اجرای برنامه های تعاونی كردن تولید كشاورزی در كشور، با وجود درس های متفاوت و متنوع و موفق آن در سایر كشورها، تجربه برنامه های تمام گرایانه و توتالیتر "از بالا به پایین" و بی توجه به ویژگیهای اقتصادی اجتماعی و روانی – فرهنگی روستائیان و توامان با استفاده نوعی فشار نظامی(میلیتاریستی) در زمان اصلاحات ارضی بوده است. بطوریكه حتی هم اكنون نیز با وجود گذشت سالیان دراز، اكثر روستائیان انگاره مراكز خدمات روستایی و "بازوی دولت در روستا بودن" را از سازمان تعاون روستایی و "تعاونیهای تولید روستایی" به یاد دارند. پس از اصلاحات ارضی با شکل گیری دولت رانتی، اثربخشی مازاد ملی نفت در شکل گیری پیکربندی تازه ای از فضای نظامات بهره برداری کشاورزی مؤثر بوده است. از دهه هفتاد دگرگونی های شهری به وسیله تولید ساختارهای جدید شرایط جذب، جریان و انباشت نابرابر مازاد در شبکه روستایی-شهری را فراهم آورده و بدین سان به اشکال جدید ناموزونی در آمایش تولید کشاورزی دامن زده است به شکلی که امروزه در کانون های تولید و قطب های کشاورزی کشور بصورت جریان مازاد تولید یا تولید اضافه بر نیاز بازار داخل؛ خودنمایی میکند.
شیرزاد در ادامه به شیوه مداخله گری نادرست دولتی در این رابطه اشاره داشت که پیامدهای ویژه ای را بدنبال داشته، بعقیده وی،عارضه اول این مسئله اختلال در مدیریت عرضه محصول، مدیریت تقاضای محصولات، مدیریت اطلاعات ، مدیریت پول و نقدینگی و مدیریت جریان محصولات از روستا به مراکز شهری و در نهایت ضعف میادین میوه و تره بار و عدم تطبیق تقاضای بازار و عرضه توسط تولید كنندگان بوده است. عارضه دوم، تبلور اداراكی و رواج حس روانشناسی اجتماعی ویژه ای در جامعه مولد روستایی کشور است كه بقاء خود را در وابستگی به دیوانسالاری دولتی احساس می كند چنانکه انتظار دارند تا همه كاستی های تاریخی "تولید-بازار" باید با مداخله «دولت» از طریق خریدهای توافقی، تضمینی، حمایتی و... حل و فصل شود. از این روی متاسفانه جامعه تولیدکنندگان روستایی و حتی ساكنین سكونتگاههای روستایی در موقعیتی دو گانه «متوقع – ناراضی» از یكسو و «احساس بی قدرتی و بی پناهی» در برابر نیروهای بازاری و فشار خردکننده منطق سرمایه داری و بازی حاشیه های غیرمتقارن سود؛ از سوی دیگر، قرار میگیرند. متاسفانه ما میراث دار سیاستهای دولت از اواخر دهه چهل هستیم. دولت ها در دهه 50 با اتكا به درآمد فزون یافته نفتی با پرداخت یارانه هایی مثل ماشین آلات ارزان قیمت، نهاده های كم بها، عدم دریافت حقابه، خریدهای تضمینی برخی محصولات، بدون رویكرد بنیادی به مسئله تولید-بازار و به دلایل سیاسی در تشدید این حس روانشناختی نقش داشتند و به نقش مردم در ایجاد نهادهای پرقدرت" تولید- بازار محور" در مناطق روستایی توجه نمی شد. این در حالی است كه یكی از مهمترین و برجسته ترین ویژگیهای "تعاونی كردن تولید" افزایش میزان مشاركت پذیری و ظرفیت خودگردانی روستائیان است كه در عرصه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی تعاونی ها ظاهر می شود. به عبارتی، نهادهای مشارکتی به عنوان عرصه ای اقتصادی اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، علاوه بركارایی اقتصادی و بهینه سازی تولید كشاورزی، همچون نهادهای "مدنی – اجتماعی" جامعه روستایی را به لحاظ اجتماعی فرهنگی و حتی نهادهای بازاری رشد داده و بنیادین ترین پیش شرط توسعه پایدار "یعنی آگاهی فضایی" را فراهم می‌آورند. به جرات میتوانم بگویم که از نظر من در هیچ برهه تاریخی "تولید در مناطق روستایی" کشور به شیوه تعاونی انجام نگردیده و بیشتر اشکال خدمات تولید به شیوه تعاونی داشته ایم. چون ضعف نهادی و فقدان عنصر آگاهی فضایی مانع از انجام و شکلگیری آن می شده است. من به اصلاح نظام حكمروایی در این حوزه اعتقاد تام دارم.
در واقع، مناسبات و كاركرد این نهادها، می تواند حوزه وسیعی از هدایت منابع محیطی، توسعه انسانی، توسعه اقتصادی و ارتقاء جریان کالا و نقدینگی را در برگیرد.با توجه به كاركردهای بالقوه نهادهای تعاون روستایی و همچنین با عنایت به نابسامانی در مدیریت منابع محیطی و شرایط نامناسب توسعه انسانی، اقتصادی و فرهنگی در جامعه روستایی كشور، توجه به نهادسازی، در معنای واقعی آن، و ارتقاء آن به یك نهاد اجتماعی می تواند بسیاری از معضلات "تولیدی-بازاری" موجود در جامعه روستایی كشور را مرتفع سازد. شبكه های توزیع و زنجیره های تامین نهاده-محصول و خدمات یكی از حساسترین فرایندها و چرخه های مهم  مرتبط با ارتقای معیشت بهره برداران و رفاه عمومی مصرف کنندگان شهری است. از نكات کلیدی و اصلی موجود در قضایای بازار کشاورزی کشور تاکید بر ایجاد ساختاری نوین  بنام " مرکز ملی بازاریابی کشاورزی ایران"، به عنوان مجموعه ای جدید و با کارامدی بالا در ساختار نظام توزیع محصولات کشاورزی در کشور به کمک شبکه تعاونی هاست. با توجه به بوروکراسی و فرایندهای پیچیده اداری حاکز بر بخش دولتی و لزوم پویایی، انعطاف پذیری و واکنش سریع" مرکز ملی بازاریابی" نسبت به تغییرات بازار، مرکز ملی بازاریابی بایستی به عنوان یك مجموعه جدا از دولت و در چارچوب یك نهاد فعال در بخش خصوصی راه اندازی شود. اساساً هدف از ایجاد هر سازمان یا بخش بازاریابی، ان است که استراتژی های بازاریابی را طراحی و تدوین نموده و با بهره گیری از ابزارهای نوین بازاریابی و بازارسنجی به توسعه بازار و نواوری در محصولات کشاورزی، برندسازی کالاهای ملی، ایجاد شبکه های توزیع،آموزش، تبلیغات، تکمیل زنجیره تامین کالا، ارتباطات بازاریابی و ایجاد خوشه های توزیع بپردازد. از سوی دیگر شرکتهای حمل و نقل محصولات و سردخانه و انبارها نیز بر شبكه تهیه و توزیع محصولات کشاورزی در کشور تاثیرگذاراند. بخش عمده عوامل فوق مانند شرکتهای پخش کالا، فروشگاه های زنجیره ای، عمده فروشان و خرده فروشان، شرکتهای حمل و نقل، سردخانه داران و سورتینگ داران و مالکان انبارها، شرکتهای تولیدی و صنایع تبدیلی تکمیلی فرآوری متعلق به بخش غیردولتی شامل بخش های خصوصی و تعاونی و بانکها هستند.
شیرزاد در ادامه افزود، شــبكه توزیع ســنتی حاکم بر اقتصــاد کشاورزی کشــور، به ســبب عدم کارایی، حجم زیاد نیروی انســانی شــاغل، طولانی بودن کانالهای توزیع، عدم تمرکز تصـــمیم گیری و برنامه ریزی توزیع، عدم وجود نهادهای توزیعی بزرگ و ... باعث افزایش قیمت تمام شــده محصولات کشاورزی برای مصــرف کنندگان کالاهای نهایی و واســطه ای و افزایش فاصــله بین قیمت سر مزرعه، عمده فروشی و خرده فروشی محصولات شده است. ایجاد نهادهای هوشمند توزیع مانند " مرکز ملی بازاریابی کشاورزی ایران"، نیاز اساسی روزگار ماست.  با عنایت به نسبت بسیار بالای تولید كنندگان خرده پا و در نتیجه اﺧﺘﻠﺎﻟﺎت زﻧﺠﯿـﺮه ﺗـﺎﻣﯿﻦ و مدیریت پراكنده و نابسامان منابع محیطی، انسانی و اقتصادی، ایجاد "نهادهای تولید-بازار محور" ضرورتی بنیادین می‌یابد. سوابق تاریخی نهادسازی در جامعه روستایی نشان می دهد توسعه نهادی بیشتر كالبدی و در چارچوبی اقتدارگرایانه صورت می گرفته، درکنار ایجاد شرکت های تعاونی در دهه 1340 ؛ایجاد شرکت های سهامی زراعی و تعاونی های تولید کشاورزی در دهه 40 و 50 ؛ طرح های متنوع عمران روستایی مشتمل بر ایجاد امکانات زیر بنایی از قبیل راه ، تأمین آب آشامیدنی و زراعی ، توسعه آموزش و پرورش در روستا ها و توسعه خدمات بهداشت و درمان در نواحی روستایی از دهه 1330 تا کنون و نقش آفرینی عوامل دولتی در قالب شركتهای سهامی زراعی، کشت و صنعت ها، سپاهیان دانش و ترویج و بهداشت و مروجین و ماموران با ماموریت موردی مثل دفع ملخ و... .؛ طرح ها عمران ناحیه ای در دهه های 1350 الی 1370 مانند طرح توسعه درون زای سلسله (موسوم به طرح الشتر) در دهه 1350 و طرح های مشابه آن در جهاد سازندگی مثلاً در لپویی فارس، لرستان (ریمله) و خوزستان ( اندیکا لالی مسجد سلیمان )، حبله رودگرمسار و... در دهه های 1370 و 1380 ؛ و برنامه های توسعه ای عمدتاً نرم افزاری از قبیل ایجاد شورای روستایی و طرح مدیریت روستایی موسوم به دهیاری در دهه های 90 و 80 از این زمره اند . اما اغلب این طرح ها به رغم نتایج مثبت و قابل دفاع ، موفق به تأمین مشارکت فعال و واقعی روستائیان در امر بازاریابی  و بازاررسانی و بهبود قابل دفاع سطح رفاه همگانی در روستاها نشدند.
گو آن که اقلیت های معینی بمثابه نخبگان روستایی در هر دوره از این برنامه‌ها منتفع شدند اما اولاً این بهره مندی جنبه همگانی نیافت و قاعده نشت از بالا (Trickle down) نیز در اغلب موارد عمل نکرد و ثانیاً جریان روز افزون مهاجرت از روستا به شهر نیز بخش عمده ای از این اقلیت های برخوردار را از محیط های روستایی جا کن کرده و روانه شهرها ساخت و در نتیجه این طرح ها به ارتقا مناسبات تولید-بازار و انباشت سرمایه در روستا ها و بهبود شرایط تولید و بازار در دهات منجر نشد . بر این اساس می توان نتیجه گرفت که روستاهای کشور به رغم فعالیت های توسعه ای مستمری که در 40 سال گذشته در آن ها صورت گرفته هنوز از قابلیت لازم و کافی برای ادغام مطلوب در اقتصاد نوین سرمایه محور به کمک جلب مشارکتهای مردمی به دلیل نفوذ نهادهای غیرمسئول و غیرپاسخگو؛  احساس بی قدرتی روستائیان ، عدم اجرای طرح های توانمند سازی روستائیان در زمینه بازار، محقق نشدن مشارکت مؤثر و واقعی در نهادهای های توسعه ای تاسیس شده در روستاها و پائین بودن سطح سرمایه اجتماعی (اعتماد اجتماعی ، مشارکت سازمان یافته و هنجارهای مشارکتی) در روستاها برخورداری نازلی داشته اند. به نظر می رسد که یک راه مؤثر اما کمتر آزمون شده برای برون رفت از این وضعیت انجام کوشش های سنجیده برای افزایش ظرفیت سازی نهادی و توانمند سازی اعضای تعاونی های تولید و ارتباطشان با نهادهای بازاری پرقدرت بخش خصوصی با استفاده از ساز و کارهای گسترش مشارکت در مناسبات بازاری، توسعه کشاورزی قراردادی و توجه به زنجیره های ارزش در این نهادها و نوسازی آنها به کمک عناصر فعال و جوان و تحصیلکرده روستایی است. شبکه سازی در نظام تعاونی های روستایی کشور فقط با در کنار هم قرارگرفتن فیزیکی اعضای آن انجام نمی شود. در شبکه های واقعی، جای گیری صحیح اجزا و تعاملات بین آن ها، براساس چشم انداز شبکه و توانمندی مکمل به منظور رشد مستمر و اهداف تعیین شده انجام می شود؛ بنابراین وجود نقشی سازنده از طریق نهادسازی روستایی برای راهبری شبکه در شکل دهی و پیکربندی شبکه، مدیریت همکاری شبکه ای و درنهایت موفقیت شبکه های بازاری مدرن محصولات کشاورزی ضروری است


کد2531M-ch

منبع: خبرگزاری آریا

کلیدواژه: بازار تولید کشاورزی مرکز ملی بازاریابی محصولات کشاورزی جامعه روستایی توسعه ای تولید بازار تعاونی ها برنامه ها طرح ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۲۹۳۹۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عزم کشت و صنعت مغان برای تبدیل شدن به مرکز تولید بذر صیفی‌جات

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز اردبیل، صمد بهزاد در بازدید شاهین رستم‌پور مشاور معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی از شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان گفت: مذاکرات و پیگیری‌های لازم از طریق وزارت جهاد کشاورزی برای تولید بذور سبزی و صیفی‌جات در این شرکت انجام شده است.
وی تاکید بر لزوم فراهم شدن فضای مناسب و بستر علمی در تولیدات زراعی شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان افزود: این مجتمع اقتصادی به دنبال تحقق تولید محصولات کشاورزی پول‌ساز با راندمان بالا بوده و این امر را در دستور کار قرار داده است.
مدیرعامل شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان با بیان این که در کنفرانس کشاورزی اوراسیا مقرر شد که ایران بذر مورد نیاز کشور‌های منطقه را تامین کند و مقدمات آن در وزارت جهاد کشاورزی فراهم شده است، اظهار کرد: برای تحقق این هدف، با دعوت از کارشناسان و تولیدکنندگان اوراسیا، توان مجتمع عظیم ملی کشت و صنعت مغان را در زمنیه تولید بذر به صورت شایسته معرفی خواهیم کرد.
مشاور معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور باغبانی نیز در این بازدید با تاکید بر بهره‌برداری از ظرفیت‌های کشت و صنعت مغان در زمینه‌های مختلف گفت: باید با برنامه‌ریزی دقیق در حوزه تولید بذر، ارقام جدیدی را معرفی کرده و با جایگزینی ارقام پربازده و اقتصادی، عملکرد تولیدی این شرکت را افزایش دهیم.
شاهین رستم‌پور آینده کشاورزی ایران را منوط به فراهم شدن بستر تولیدات پایه، علمی و فعالیت تحقیقاتی مجتمع‌‎هایی مانند کشت و صنعت مغان دانست و افزود: با استفاده از ظرفیت موجود در این بنگاه اقتصادی بزرگ استان اردبیل، می‌توان نهال‌های خوبی را در این شرکت تولید و به باغات کل کشور معرفی کرد.
وی با اشاره به آینده درخشان شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان در حوزه تولید بذر و نهال اظهار کرد: کشت و صنعت مغان با همکاری متخصصان بین‌المللی بذر به زودی تولید بذر محصولاتی همچون خیار، گوجه فرنگی، فلفل، بادمجان، کدو، هندوانه، ملون و لوبیا را شروع خواهد کرد.
مشاور معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور باغبانی بیان کرد: پس از آزمایش اولیه و تایید لاین برای سال آتی و معرفی برند مشترک می‌توان بازار خوبی را در زمینه تولید بذر برای شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان فراهم و از واردات بذور مختلف جلوگیری کرده و بازار داخلی را با بذور تولیدی برند مغانه تامین کرد.
رستم‌پور سرمایه‌گذاری در بخش تولید بذر را دارای سود کلان عنوان و تاکید کرد: شرکت کشت و صنعت مغان می‌تواند با برنامه‌ریزی پنج ساله در امر تولید بذور صیفی و نهال، چند برابر تولیدات فعلی خود سود کسب کند.

دیگر خبرها

  • عزم کشت و صنعت مغان برای تبدیل شدن به مرکز تولید بذر صیفی‌جات
  • شرکت‌های تعاونی روستایی برای تحقق شعار سال، برنامه ارائه دهند
  • ‌بازار دائمی صادرات ۱۵ میلیون قطعه‌ای مرغ
  • لزوم ارائه برنامه از سمت شرکت‌های تعاونی روستایی برای تحقق شعار سال
  • خرید ۱۷ هزار تن کلزا از کشاورزان ایلامی
  • طرح «زنان کارآمد؛ روستای سرآمد» طرحی برای کمک به اقتصاد روستا
  • خانه‌های روستایی باید به کارگاه تولیدی تبدیل شود
  • تعاونی خیرین با هدف توسعه اشتغال و تولید ایجاد شود
  • صنایع کوچک روستایی در استان همدان توسعه می‌یابد
  • دهقانی فیروزآبادی: «مرکز ملی هوش مصنوعی» به زودی تأسیس می‌شود