به نقل از «جام جم آنلاین»

بخت با دریاچه یار می‌شود؟

تاریخ انتشار: ۱ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۳۲۱۵۷۲

این روزها با گذشت هشت‌سال هنوز بحث بر سر موفقیت عملکرد دولت درباره دریاچه ارومیه بسیار است.

مخالفانی هستند که باور دارند تغییر شرایط دریاچه را باید پای ترسالی چند سال گذشته نوشت و موافقان اما معتقدند کارهای بنیادینی صورت‌گرفته که حالا وقت بهره‌وری از این فعالیت‌هاست.

پیش از این طی گزارشی نگاهی به اولویت‌های دولت آینده در زمینه بحران آب داشتیم و حالا سعی داریم در این گزارش به دنبال پاسخ این پرسش محوری برویم که دولت سیزدهم برای دریاچه ارومیه چه کاری باید بکند؟ بدیهی است که بخشی از بدنه پاسخ به «کارهایی که باید انجام بدهیم» نقد عملکرد دولت‌های دوازدهم درباره احیای دریاچه ارومیه است اما سعی کردیم نگاه منتقدانه را در روزهای پایانی عمر دولت کنار بگذاریم و بیشتر تلاش کنیم تا پاسخی کارشناسانه از «آنچه باید انجام دهیم» به‌دست آوریم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

برای فهم بیشتر آنچه کارشناسان در پاسخ به این‌که دولت تازه درباره دریاچه ارومیه چه کاری باید انجام دهد باید شمایلی از وضعیت کنونی دریاچه ارومیه را در دست داشت؛ این‌که چه اتفاقاتی در هشت‌سال گذشته افتاده را کنار بگذاریم و ببینیم همین امروز حال و روز دریاچه ارومیه چگونه است.

براساس آخرین اطلاعات ستاد احیای دریاچه ارومیه درحال حاضر تراز این دریاچه 1271.25 متر، سطح آن ۳۴۰۵کیلومتر مربع و حجم آب آن 4.7 میلیارد مترمکعب گزارش شده؛ البته که مقایسه این آمار با اعداد و ارقام سال گذشته نشان می‌دهد که امسال تراز، سطح و حجم آب دریاچه ارومیه کاهش یافته است. به عنوان مثال سال گذشته در همین بازه زمانی دریاچه ارومیه بیش از ۶میلیارد متر مکعب آب داشته است.

چرایی این تغییرات البته که موضوع بحث این گزارش نیست اما همین چند روز پیش مسعود تجریشی، مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه به‌صورت تلویحی «کاهش 20تا35درصدی بارش‌ها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه» و همچنین «عدم پرداخت 65درصدی حقآبه دریاچه از سوی وزارت نیرو» را از عوامل این تغییرات آماری دانسته بود. تجریشی با توجه به همه این موارد معتقد است دولت آینده باید «به سمت صرفه‌جویی آب در بخش کشاورزی و دریافت حقآبه تالاب‌ها از وزارت نیرو حرکت کند.»

آن‌طور که از حرف‌های او می‌توان متوجه شد دولت یازدهم و دوازدهم با وجودی که نتوانسته است حقآبه دریاچه ارومیه را حتی از وزارت نیروی خود دولت طلب کند اما با وضع قوانینی توانسته سازوکار شکایت قانونی نسبت به عدم پرداخت حقآبه‌ها را فراهم کند!

فیل در تاریکی

حکایت شیرین فیل در تاریکی را ما از زبان مولانا شنیده‌ایم اما به گفته یکی از مدرسان منابع آب، فعالیت دولت پیشین درباره دریاچه ارومیه با درصد بالایی شبیه به همان قصه مولاناست.

به این مفهوم که هر کسی به بخشی از چالش‌های مرتبط با دریاچه ارومیه ورود پیدا کرده و فقط به یک بخش این چالش اشراف دارد و راهکارهایش معطوف به یک حوزه و بخش است.

به باور کارشناسان اولین کاری که دولت سیزدهم در راستای احیای دریاچه ارومیه باید انجام دهد «کلان‌نگری» در فعالیت‌هایی است که تا امروز صورت گرفته است.

این نگاه را می‌توان در حرف‌های مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه هم دید. او معتقد است برای ادامه روند احیای دریاچه ارومیه در دولت سیزدهم سناریوهای مختلفی در نظر
گرفته شده است.

به گفته تجریشی «یکی از این سناریوها ایجاد مرکز آینده‌پژوهی دریاچه ارومیه است. این مرکز پس از اتمام کار ستاد احیا به کار پایش و نظارت بر دریاچه ارومیه خواهد پرداخت و سطح دریاچه، تراز و حجم آب آن و توسعه اراضی کشاورزی و... را به نمایندگان مجلس و رئیس‌جمهوری گزارش می‌دهد.»

خطر بخشی‌نگری

تلاش برای گرفتن حقآبه دریاچه ارومیه از وزارت‌نیرو، تونل انتقال آب کانی‌سیب،‌ جلوگیری از احداث سدسازی‌های تازه، تغییر رویه کشاورزی و مکانیزه‌شدن کشت، توجیه جوامع بومی و محلی برای گسترش کشت گلخانه‌ای، اصلاح الگوی مصرف و... به باور بسیاری از کارشناسان ذیل مباحث کلی‌تری قرار می‌گیرند که دولت سیزدهم درباره احیای دریاچه ارومیه باید به کار گیرد. مباحثی که به باور برخی از کارشناسان زمینه آن در دولت‌های یازدهم و دوازدهم فراهم شده با ذکر این نکته مهم که برخی از این زمینه‌ها با روش آزمون و خطا و تحمیل هزینه‌های بسیاری به دست آمده است.

مسعود باقرزاده‌کریمی، مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان محیط‌زیست هم از کارشناسانی است که معتقد است: «درباره دریاچه ارومیه ظرفیتی ایجادشده و آن هم مرهون این است که ما تمام اشتباهات و تجاربمان را انجام دادیم.»

به باور او دولت سیزدهم حالا اندوخته‌های زیادی در دست دارد که بخواهد احیای دریاچه ارومیه را به سرانجام برساند اما چالش‌هایی هم در پیش‌رو دارد که باید آن را به سرانجام برساند.

باقرزاده‌کریمی به جام‌جم می‌گوید: «چالش این است که کماکان باوجود این‌که ما چه به لحاظ اقلیمی و چه به لحاظ توسعه کشاورزی با کم‌آبی مواجهیم هنوز نتوانسته‌ایم آن تفکر مناسب را پیاده کنیم. به این مفهوم که وزارت کشاورزی و وزارت نیرو و بقیه دستگاه‌ها دور یک میز می‌نشینند و تصمیم می‌گیرند اما وقتی بر سر کار خودشان می‌روند باز هم نگاه بخشی خودشان را پیاده می‌کنند. هر دولتی اگر بتواند این چالش را حل کند که تفکر حوزه‌ای را چه به لحاظ جغرافیایی و چه موضوعی چاره‌اندیشی کند راه‌برای احیای دریاچه هموارتر خواهد شد.»

از حکمرانی آب تا پشتوانه قدرت

در کلام دیگر کارشناس حوزه آب هم مسائل کلی‌تر به عنوان راهکار اصلی پیش روی دولت سیزدهم قرار دارد. رضا مکنون، عضو هیات‌علمی دانشگاه امیرکبیر و کارشناس حوزه آب معتقد است: «تحلیل و ارزیابی حکمرانی دریاچه ارومیه» می‌تواند در اولویت فعالیت دولت سیزدهم دراین‌باره قرار گیرد.

به باور او هم آب مساله‌ای فرابخشی است و دراین‌باره باید جامع‌نگری وجود داشته باشد. او به جام‌جم می‌گوید: «درباره آب هم شاهد مباحثی سیاسی هستیم و هم این مساله ابعاد پررنگ اجتماعی دارد و به همین دلیل این مجموعه‌ها باید به صورت کلان‌تری دیده شود. به نظرم ساختاری که در دولت قبل درباره دریاچه ارومیه ارائه شد فقط حکمرانی حوضه آبریز دریاچه ارومیه بود و توجهی به ابعاد دیگر حکمرانی آب نداشت.»

نقد عملکردی دولت یازدهم و دوازدهم در حکمرانی آب به نوعی اولویت اولیه فعالیت دولت آینده از زبان رضا مکنون است.

او با همین رویه معتقد است باید ضعف‌های عملکردی دولت گذشته را جزو اولویت‌های دولت آینده در احیای دریاچه ارومیه در نظر بگیریم.

این کارشناس حوزه آب درباره یکی دیگر از اولویت‌های دولت آینده به جام‌جم می‌گوید: «یکی از کارهایی که دولت سیزدهم باید در اجرا و استحکام آن بکوشد وجود پشتوانه ملی برای انجام فعالیت‌هایش است. پشتوانه‌ای که احیای دریاچه ارومیه را در حد عزم و اراده‌ملی و سیاسی به سطح اول مطالبات بکشاند. به همین دلیل ستاد مرکزی باید صاحب پشتوانه‌ای در اندازه یکی از مراجع قدرت در ایران باشد و بدیهی است که وقتی از مرکزیت قدرت حرف می‌زنیم منظور وزیر یک دولت نیست.»

این نکته رضا مکنون وقتی مهم‌تر است که بدانیم. عیسی کلانتری بارها از این گفته بود که معصومه ابتکار نتوانسته حقآبه دریاچه ارومیه را از دستگاه‌های مربوطه بگیرد و از قرار این کار از عهده رئیس پیشین سازمان حفاظت محیط‌زیست برنمی‌آمده است اما جالب این‌که همین چند روز پیش مسعود تجریشی عنوان کرد: وزارت نیرو حدود ۶۵درصد حقآبه دریاچه ارومیه را طی سال آبی جاری پرداخت نکرده است!


در نگاه رضا مکنون سومین کار دولت آینده پیرامون احیای دریاچه ارومیه ورود جامعه دانشگاهی به حوزه تصمیم‌گیری است. او معتقد است تا وقتی دولت‌ها باوری به تاثیر دانش در این زمینه نداشته باشند و تصمیمات را فقط براساس مصالح جوامع محلی یا نهادها و توسعه بگیرند و توجهی به داده‌های علمی در نحوه تصمیم‌گیری نداشته باشند نمی‌توان امیدی به احیای دریاچه ارومیه داشت.

چند پیشنهاد برای دولت سیزدهم

هم در آمارهای ستاد احیا و هم در کلام کارشناسان مستقل می‌توان به راهکارهایی برای دولت آینده در راستای احیای دریاچه ارومیه رسید. راهکارهایی که می‌توان آنها را جزو اولویت‌های دولت آینده در این زمینه محسوب کرد.

به عنوان مثال رضا مکنون معتقد است اصلاح الگوی کشت و همزمان صرفه‌جویی در مصرف آب می‌تواند به عنوان راهکاری موثر در این زمینه باشد. او معتقد است می‌توان حدود 28میلیارد متر مکعب در کشاورزی صرفه‌جویی کرد بدون این‌که تولید کاهش داشته باشد.

مسعود باقرزاده‌کریمی باور دارد اگر بتوان چالش‌های و مسائل اجتماعی پیرامون دریاچه ارومیه را حل کرد «حتی همان بارندگی‌های صورت‌گرفته هم می‌تواند در حوضه آبریز دریاچه ارومیه موثر باشد.»

مسعود تجریشی براساس آمارهای ستاد احیا معتقد است ما باید حدود ۹۵۰میلیون مترمکعب آب در بخش کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه صرفه‌جویی کنیم که طی سال آبی گذشته حدود ۴۵۰میلیون مترمکعب از این مقدار محقق شده اما نکته مهم این که با توجه هزینه‌های مالی گزافی که در این راه خرج‌شده هر عقبگردی در زمینه احیای دریاچه ارومیه می‌تواند نه‌تنها به نابودی کامل این دریاچه بینجامد که باعث خالی ازسکنه‌شدن بسیاری از روستاهای غرب‌کشور به‌واسطه توفان‌های گردوغبار و نمک خواهد شد.

میثم اسماعیلی - جامعه / روزنامه جام جم

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: میثم اسماعیلی دریاچه ارومیه دولت سیزدهم مسعود تجریشی حوضه آبریز دریاچه ارومیه اولویت های دولت آینده درباره دریاچه ارومیه حقآبه دریاچه ارومیه احیای دریاچه ارومیه دریاچه ارومیه دولت سیزدهم دولت آینده وزارت نیرو باید انجام سال گذشته صرفه جویی جام جم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۳۲۱۵۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

با یک کلیک به هر جا که می خواهید سفر کنید

بیشتر شهرهای شمالی مقاصد محبوب گردشگران به حساب می‌آیند و جایگاه ویژه‌ای در میان مسافران دارند. - اخبار بازار -

با این حال حساب بعضی از این شهرها از دیگر مناطق جداست! شهرهایی مثل رامسر، نور، چالوس، رشت، نوشهر و ماسوله از جمله این مناطق هستند که معمولا در اغلب روزهای سال با انبوهی از مسافران و گردشگران دیده می‌شوند.

شاید به این دلیل که از سال‌های بسیار دور در این شهرها امکانات تفریحی و رفاهی متنوعی ساخته شده است و پیدا کردن ویلا یا اقامتگاه در آنها به راحتی آب خوردن خواهد بود. البته که وجود پلتفرم‌ها و سایت‌های اجاره آنلاین مانند  سایت شب  هم مزید بر علت شده است تا مسافران بتوانند بسیار راحت‌تر از قبل نسبت به اجاره و رزرو خانه و سوئیت در شهرهای شمالی اقدام کنند.

دریاچه سقالکسار

در میان تمام جاذبه‌های طبیعی و مناطق سرسبز شمال، دریاچه سقالکسار جلوه دیگری دارد. دریاچه‌ای آرام که در جنگل‌های لاکان رشت واقع شده و به دلیل تمیز بودن بیش از اندازه‌اش، به آن لقب پاک‌ترین دریاچه شمال را داده‌اند.

نام این دریاچه از روستای سقالکسار که در همان حوالی قرار دارد گرفته شده است. پاکیزگی بیش از حد این دریاچه هم به دلیل حساسیت زیاد اهالی روستا است که با پخش کیسه زباله در بدو ورود هر گردشگر، احتمال ریختن و جمع شدن زباله را به حداقل رسانده‌اند.

دریاچه‌ سقالکسار چیزی حدود 15 هکتار مساحت دارد و در 15 کیلومتری جنوب رشت واقع شده است. فضای آرام و سرسبز اطراف دریاچه، جان می‌دهد برای پیاده‌روی و یک کمپینگ جذاب که خاطره‌اش تا سال‌ها همراهتان خواهد بود. اصلا همین راز آلود و ساکت بودن دریاچه است که باعث شده بسیاری از کارگردانان مطرح بخش‌هایی از طبیعت اینجا را برای ساخت فیلم‌هایشان انتخاب کنند. بد نیست که بدانید یک خانه هم در این دریاچه وجود دارد که به طرز عجیب و رمزآلودی تا سقف، به زیر آب رفته و به سوژه‌ای برای عکاسان تبدیل شده است.

بعضی از مردم بومی در اطراف دریاچه سقالکسار به درست کردن چای، آش و بلال مشغول هستند و با آماده کردن خوراکی‌های خوشمزه محلی برای مسافران و گردشگران، کسب درآمد می‌کنند. تمام اینها را گفتیم که به شما بگوییم خوردن بلال یا نوشیدن چای هیزمی در کنار سکوت دلنشین این دریاچه، تا چه اندازه می‌تواند جذاب و دلنشین باشد.

خوشبختانه دریاچه سقالکسار فاصله نزدیکی با تعدادی دیگر از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری گیلان مثل قلعه رودخان و ماسوله دارد و شما می‌توانید بعد از گشت و گذار و استراحت در حوالی اینجا، از دیگر جاذبه‌های دیدنی اطراف دیدن کنید.

روستای ماسوله

جدا از جنگل‌ها و کوهپایه‌ها و دریاچه‌های گیلان، شهرها و روستاهای این استان هم دیدنی و جذاب هستند! مثلا همین ماسوله را در نظر بگیرید! مگر می‌شود کسی راهی این روستا شده و از خانه‌های پلکانی و بافت سنتی‌اش غرق لذت نشود؟

روستای پلکانی گیلان که نه تنها در ایران، بلکه در دنیا نیز شهرت و محبوبیت فراوانی دارد و کمتر کسی پیدا خواهد شد که با نام و تصاویر آن آشنایی نداشته باشد. گرچه در سال‌های اخیر ماسوله را به عنوان یک شهر کوچک معرفی می‌کنند، اما هنوز حال و هوای این خطه سرسبز، روستایی دلنشین و دیدنی را در ذهن تداعی می‌کند.

ماسوله از جمله جذاب‌ترین دیدنی‌های رشت است که قدمتی 800 تا 1000 ساله دارد. روستایی که سقف هر خانه‌اش، حیاط خانه‌های بالایی است و آنقدر با نظم خاص خودش در میان کوه و کمر ساخته شده که هر گردشگری را شگفت زده می‌کند.

 در کنار معماری جذاب خانه‌های ماسوله، فضای مه آلود روستا و گلدان‌های شمعدانی که پشت پنجره خانه‌ها جا خوش کرده‌اند، از جمله زیباترین تصاویر و مناظر آن به شمار می‌روند.در این روستا همچنین بازارچه سنتی وجود دارد که در آن انواع صنایع دستی، کالاهای سنتی و خوراکی‌های محلی خوشمزه عرضه می‌شوند. عروسک‌های رنگارنگ، پارچه‌ها، لباس و روسری‌های خوش نقش و نگار از دیگر کالاهای موجود در این بازارچه هستند که با قیمت‌های مناسب و مقرون به صرفه به فروش می‌رسند.

بد نیست که بدانید این روستای حیرت انگیز به دلیل معماری اعجاب انگیز و طبیعت بی‌نظیرش، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. اگر دوست دارید به اینجا سفر کنید و از این روستای منحصر به فرد دیدن نمایید، پیشنهاد می‌کنیم که با اجاره ویلا در رشت، در این شهر ساکن شوید و سپس راه گشت و گذار ماسوله را در پیش بگیرید. خبر خوب این است که مانند دیگر شهرهای شمالی، در رشت هم انواع اقامتگاه و خانه برای اجاره وجود دارد و مسافران می‌توانند با رزرو  ویلا رشت  از طریق سایت‌های مرتبط، یک سفر جذاب را تجربه کنند.

گنجنامه همدان

اجازه بدهید که کمی از شمال فاصله بگیریم و خودمان را به شهر همدان برسانیم! شهری که در محدوده غربی ایران واقع شده و به دلیل آثار تاریخی که دارد، پایتخت تاریخ و تمدن نام گرفته است.

گرچه بسیاری همدان را با آثار تاریخی متعدد می‌شناسند، اما در این شهر خوش آب و هوا امکانات گردشگری بسیاری هم وجود دارد. نمونه‌اش دهکده توریستی «گنجنامه همدان» که با امکانات تفریحی بی‌نظیر خود از گردشگران داخلی و خارجی پذیرایی می‌کند.

در این دهکده گردشگری جاذبه‌های هیجان انگیزی از جمله سکوی پرش بانجی‌ جامپینگ، کابل پرواز تیرول، دیوار سنگ‌نوردی، پیست سورتمه، تعادل هوایی (رنجر)، سالن بولینگ، پینت بال، غار آکواریوم، تله‌کابین، سورتمه ریلی و شهربازی تعبیه شده است.

آثار تاریخی مختلفی هم از سنگ‌نبشته‌های باستانی تا آبشار گنجنامه و دشت میشان در اطراف این دهکده قرار گرفته‌اند که ارزش بازدید دارند. در نهایت نیز می‌توانید بعد از تفریحی هیجان انگیز و کمی تاریخ گردی، با مراجعه به کافی‌شاپ و رستوران‌های متنوع اینجا دلی از عزا در بیاورید و خاطره‌ای خوشمزه در ذهنتان ثبت کنید.

تا یادمان نرفته است بگوییم که در اینجا ویلاهای کوهستانی هم برای اقامت مسافران تعبیه شده است. با این حال اگر به دنبال گزینه‌های ارزان قیمت و مقرون به صرفه برای  اقامت  هستید، می‌توانید نسبت به اجاره سوئیت در همدان اقدام نمایید. به شما قول می‌دهیم که با رزرو یا اجاره سوئیت همدان و گشت و گذار در این شهر، سفری به یاد ماندنی را تجربه خواهید کرد.

"این مطلب تبلیغاتی است"