ماه تلخ محیط زیست | گزارشی از مصائب زیست‌محیطی یک ماه اخیر ایران
تاریخ انتشار: ۱۳ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۴۳۰۱۲۷
همشهری- زهرا رفیعی: مرور خبرهای محیط‌زیست در این مدت نشان می‌دهد، طبیعت ایران در حال از دست دادن دارایی‌هایی است که هیچ جایگزینی برایشان نیست.
روز دوم تیرماه، گروهی از خبرنگاران برای بازدید از پروژه تونل انتقال آب زاب به دریاچه ارومیه راهی سفری مرگبار شدند. اتوبوس حامل خبرنگارانی از تهران و استان آذربایجان غربی بود که به دعوت ستاد احیای دریاچه ارومیه و سازمان حفاظت محیط‌زیست به منطقه اعزام شده بودند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حیات‌وحش مرز نمی‌شناسد
۱۱ تیر ماه فیلمی از مرگ صدها هزار ماهی در حوالی روستای شط‌علی منتهی به هورالعظیم منتشر شد. بیشترین حقابه این تالاب از رودخانه کرخه و دجله و فرات تامین می‌شود. سال‌هاست که داکت‌های مرزی بین ایران و عراق و داکت‌هایی که دور تاسیسات نفتی احداث شده، مانع از پرآب شدن هورالعظیم می‌شود. مسئولان محیط‌زیست خوزستان این‌بار اعلام کرده‌اند که ماهی‌ها برای فرار از آتش‌سوزی گسترده‌ای که هفته‌هاست تالاب را می‌سوزاند در قسمت عراقی تالاب یکجا جمع شده‌اند و در اثر تبخیر بالای آب تالاب تلف شده‌اند. در روزهای اخیر تصاویری غیرمعمول و در گِل مانده از گاومیش‌های خوزستان هم منتشر شد که حیات‌شان به پرآبی رودخانه‌ها و تالاب‌ها بستگی دارد. کاهش بارندگی و عدم‌پرداخت حقابه‌های زیستی مرگ ماهی‌ها، گاومیش‌ها و ... را در تالاب بین‌المللی هورالعظیم رقم زده است. سال‌هاست که حقابه تالاب‌ها به درستی پرداخت نمی‌شود و در این میان حیات وحش و گیاهان بدون توجه به مرزها تلف می‌شوند. روز گذشته تشکل‌های غیردولتی محیط‌زیستی به تامین نشدن حقابه هورالعظیم اعتراض کردند.
فصل گرما امسال زودتر از معمول شروع شد. آتش‌سوزی‌هایی که ۹۵ درصد آنها در اثر خطای انسانی شروع می‌شود پوشش گیاهی خشک شده از گرما را در مناطق مختلف و وسیع نابود کرده است. از ابتدای سال تاکنون ۱۲ بار در میانکاله آتش‌سوزی رخ داده که آخرین آن ششم تیرماه آغاز شده است. تاکنون ۱۰۰ هکتار از جنگل‌های بکر میانکاله در آتش سوخته است. یگان حفاظت مازندران با دست خالی این آتش‌ها را خاموش کرده و همچنان در آماده‌باش است.
امسال ۷۰ درصد از گونه گیاهی‌سازیل و ۴۰ درصد انارهای وحشی میانکاله از بین رفته است. بخش‌های زیادی از جنگل‌های بلوط در مناطق کوهستانی زاگرس نیز در سال‌جاری دچار حریق شد. آخرین آتش زاگرس را کوهستان‌های مریوان به دامن کشید. آتش بدون هیچ مانعی ۲۶۰ هکتار از جنگل‌های بلوط مریوان را سوزاند.
خشکسالی، حیات‌وحش تشنه را از مناطق امن و حفاظت شده دوردست به نزدیکی شهرها کشانده است. امنیت نسبی مناطق حفاظت شده و صعب‌العبور، عموما باعث حفظ جان حیات‌وحش می‌شود. امسال اما خشکسالی باعث پناه آوردن گونه‌های جانوری به مناطقی خارج از زیستگاه اصلی حیات‌وحش شده است. این کوچ اجباری دست شکارچیان را نیز برای شکار گونه‌ها بازتر کرده است. خروج حیات‌وحش از پارک‌های ملی موته و کلاه‌قاضی نیز نگرانی‌های محیط‌زیستی را دامن زده. سرهنگ جمشید محبت خانی، فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست اعلام کرد؛ مناطق آزاد و حفاظت شده از نظر ممنوعیت شکار، فرقی با هم ندارند و با متخلفان شکار به‌شدت برخورد خواهد شد. او از مردم خواست مانند محیط‌بانان، از حیات‌وحش پناه آورده به مناطق شهری، برای تامین آب و غذا، مراقبت و حفاظت کنند.
مرگ آبزیان و دام‌های عشایر و روستاییان مسجد سلیمان از اسفند سال گذشته شروع شد و پس از ۳ ماه علت مرگ آنها از سوی اداره محیط‌زیست مسجدسلیمان«رهاسازی پساب صنعتی پتروشیمی این شهر در رودخانه» اعلام شد. این موضوع در ابتدا به اختلاف روستاییان با پتروشیمی تقلیل داده شد. ولی آزمایش آب چشمه‌ها و رودهای اطراف نشان داد که عامل اصلی پساب تصفیه نشده است. پتروشیمی مسجدسلیمان باید برای دفع اصولی پساب، حوضچه تبخیر احداث کند که تاکنون ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان خوزستان، هم‌اکنون از پتروشیمی مسجدسلیمان به مراجع قضایی شکایت برده است.
مؤسسه تحقیقاتی اینتل‌لب که یک گروه بین‌المللی مشاوره اطلاعاتی است، با انتشار چند تصویر ماهواره‌ای، فرونشست زمین در اطراف تهران را «بمب ساعتی بی صدا» توصیف کرد و آن‌را تهدیدی برای ۱۳ میلیون جمعیت ساکن در این مناطق دانست. استخراج بیش از حد آب‌های زیرزمینی باعث شده که سالانه ۲۵ سانتی‌متر از زمین در استان تهران نشست کند و خسارات زیادی به تاسیسات شهری و خانه‌ها وارد کند. سالانه ۱۵۰ میلیون مترمکعب از آب‌های زیرزمینی در تهران از دست می‌رود. برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی فقط محدود به تهران نیست. سازمان هواشناسی نیز ماه پیش اعلام کرد که از مهر ١٣٩٩ تا خرداد ۱۴۰۰ بیش از ٩٢ درصد مساحت ایران درگیر خشکسالی بوده که آبی هم جایگزین برداشت‌های بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی نشده است. مجله نیچر نیز خردادماه امسال اعلام کرد: یک چهارم جمعیت ایران در جایی زندگی می‌کنند که در ۱۰ سال اخیر یک متر فرونشست داشته است و در استان‌های غربی میزان فرونشست بالاتر از مناطق دیگر بود. سال ۹۸میزان فرونشست که مقدمه فرسایش خاک و نابودی مراتع است، به‌طور میانگین در کل کشور ۱۸ سانتی‌متر بود.
۹ تیر ماه امسال موافقت شورای‌عالی معماری و شهرسازی کشور برای ساخت تله‌کابین در جنگل‌های بکر ناهارخوران پارک ملی گلستان، اخذ شد. این طرح ۷ سال با مخالفت متخصصان و فعالان حوزه محیط‌زیست متوقف مانده بود. هم‌اکنون هزاران نفر در کارزاری به مخالفت با این پروژه پرداخته‌اند. متخصصان معتقدند که مجریان این پروژه با کوچک جلوه دادن تبعات مخرب زیست‌محیطی و اثرات ترافیکی شدید در این منطقه به‌دنبال اجرای آن هستند. چون آن را عامل قلع و قمع درختان ارزشمند ممرز و بلوط می‌دانند. مسعود سلیمانی، معاون حقوق عامه استان گلستان از مخالفان این طرح است که به‌عنوان مدعی العموم به این پرونده ورود می‌کند. او معتقد است تله‌کابین باید به جایی دیگر برده شود که در آن تخریب جنگل ، کوه و خاک وجود نداشته باشد.
آفتی که ۶ سال پیش به جنگل‌های شمال کشور آمد، حالا نرم و آهسته خود را به اراضی جنگلی گلستان می‌رساند. «کرم ابریشم باف ناجور» که اغلب از درختان برگ بلوط تغذیه می‌کند در حال پیشروی از حاشیه به جنگل‌های بالادست است. مبارزه با این آفات به دلیل مسائل زیست‌محیطی و حفظ حشرات مفید جنگل که از آفات تغذیه می‌کنند و زنبورهای عسل موجود در جنگل‌ها، مرسوم نیست. به همین‌خاطر برای مبارزه با آفت کرم ابریشم ناجور فقط باید مبارزه مکانیکی و بیولوژیک صورت بگیرد. مرحله خسارت زایی این آفت مربوط به لاروهای آن است. لاروها از برگ درختان میزبان تغذیه کرده و آنها را عاری از برگ می‌کنند. منابع طبیعی استان گلستان از طریق جمع‌آوری شفیره‌ها درصدد کاهش جمعیت این آفت است تا در سال‌های آینده خسارت زیادی به جنگل‌های این استان وارد نشود. ابریشم باف ناجور می‌تواند ۵۰۰ نوع گیاه را آلوده و جنگل را به‌صورت یکدست از بین ببرد. مسئولان مرتبط با حفظ محیط‌زیست و منابع طبیعی نیز دیروز جنگل ارسباران را به روی گردشگران بستند تا ابریشم‌باف ناجور به این رویشگاه طبیعی نرسد و درصورت آلودگی بخشی از ارسباران به این آفت گردشگران مناطق دیگر را آلوده نکنند.
کد خبر 611938 برچسب‌ها محیط زیست ایرانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: محیط زیست ایران ابریشم باف ناجور محیط زیست حیات وحش
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۴۳۰۱۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برنامه دولت انگلیس برای مقابله با تغییرات اقلیمی غیرقانونی اعلام شد
لندن – ایرنا – دادگاه عالی انگلیس امروز (جمعه) با صدور حکمی جنجال‌برانگیز، برنامه دولت «ریشی سوناک» برای مقابله با تغییرات اقلیمی را غیرقانونی اعلام کرد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو، بر اساس حکم صادره، برنامه دولت انگلیس برای کاهش تولید گاز‌های گلخانه‌ای مطابق با اهداف زیست محیطی نیست و باید در این زمینه تجدیدنظر شود.
حکم دادگاه ۶ ماه پس از آن صادر شد که نخست وزیر انگلیس اصلاحات گسترده‌ای را در اهداف زیست محیطی اعمال کرد.
وی با بیان این ادعا که انتشار گاز‌های گلخانه‌ای در انگلیس از سال ۱۹۹۰ میلادی ۵۰ درصد کاهش یافته اشاره کرد که این میزان در فرانسه تنها ۲۲ درصد کاهش یافته، در آمریکا صفر درصد و چین ۳۰۰ درصد افزایش داشته است.
ریشی سوناک عنوان کرد که موضوع حفاظت از محیط زیست بین دو جریان افراطی مخالفان و موافقان گرفتار شده است؛ «کسانی که می‌خواهند طرح موسوم به صفر خالص (صفر کردن انتشار گاز‌های گلخانه‌ای تا سال ۲۰۵۰) را به‌کلی کنار بگذارند، چون هزینه‌ها بسیار زیاد است؛ و دیگرانی که با اشتیاق ایدئولوژیک بحث می‌کنند مبنی براینکه ما باید حتی سریعتر حرکت کنیم، و بدون توجه به هزینه و اختلال در زندگی مردم و صرف نظر از اینکه چقدر سریعتر از هر کشور دیگری در حال حرکت هستیم، فراتر برویم.»
نخست وزیر انگلیس با اشاره به هزینه‌های بالای ناشی از اجرای برنامه اقلیمی دولت قبل، عنوان کرد که طرح او زمان بیشتری را برای انتقال از وضع موجود به استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر فراهم می‌کند.
وی توضیح داد که بر اساس طرح جدید، مسائلی نظیر محدودیت تعداد سرنشینان خودرو، تحمیل هفت سطل بازیافت زباله به خانواده‌ها، تحمیل مالیات بر گوشت و افزایش مالیات بر سفر‌های هوایی لغو خواهد شد.
این طرح، اما از همان زمان با انتقاد‌های متعددی روبرو و از سوی گروه‌های حامی محیط زیست از جمله «دوستان کره زمین»، «پروژه قوانین خوب» و «مشتریان‌زمین» به دادگاه کشیده شد. آنها ادعا کردند که دولت لندن بدون محاسبه زمان مورد نیاز برای تحقق اهداف زیست محیطی، این اصلاحات را اعمال کرده است.
بر اساس حکمی که دادگاه عالی انگلیس امروز صادر کرد، دولت سوناک موظف شد که برنامه تغییرات اقلیمی کشور را بازنگری کند. یک سخنگوی گروه دوستان کره زمین در همین پیوند گفت: «امروز روز شرمساری برای دولت است. ما اکنون به یک برنامه قوی برای مقابله با تغییرات اقلیمی نیاز داریم که قوی، جامع و منصفانه باشد و دست‌یابی ما به اهداف زیست محیطی را تضمین کند.»
اد میلیبند وزیر انرژی دولت در سایه (کارگر) هم در سایه کاهش محبوبیت حزب حاکم محافظه‌کار، حکم دادگاه را نشانه شکست سیاست‌های اقلیمی این حزب توصیف کرد.
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان