قرارداد نفتی که مجلس ایران فریبش را نخورد/ نماینده‌ای که آنقدر حرف زد که عمر مجلس تمام شد!
تاریخ انتشار: ۲۶ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۵۴۵۰۶۳
همین دیروز|گروه تاریخ خبرگزاری فارس- امین رحیمی: داستان از آنجا شروع شده بود که مظفرالدین قاجار امتیاز استخراج نفت را در سال ۱۲۸۰ شمسی با یک قرارداد داده بود به «ویلیام دارسی» انگلیسی. این قرارداد ۶۰ ساله بود و کلی شرط و شروط برای ایران گذاشته بودند و امتیازات جانبی گرفته بودند تا بالاخره آخر سر ۱۶ درصد عایدات سالانه فروش نفت ایران را بدهند به ایران.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حدود ۳۰ سال بعد رضاخان پرید وسط ماجرا و غر زد که این چه قراردادی است و زیان دارد و عادلانه نیست و خودش رفت با انگلیسی‌ها «قرارداد ۱۹۳۳» را بست که باز هم ۶۰ ساله بود و شرایط جدیدی داشت و زیادی پیچیده بود و گذر زمان نشان داد از قرارداد دارسی هم بدتر است.
در تمام این سال‌ها انگلیسی‌ها یک عادت همیشگی داشتند که حسابی ایرانی‌ها را آزار می‌داد؛ همان پولی را که در قرارداد تعهد داشتند بپردازند با اما و اگر می‌پرداختند و به هر نحو ممکن کمتر از میزان تعهدشان می‌پرداختند. هرجوری هم می‌توانستند از زیر بار تعهدشان در می‌رفتند و در برابر ایران فقط به فکر سود و منافع خودشان بودند. برای مثال اینکه از درآمدشان مالیات می‌دادند به دولت خودشان و بعد سهم ایران را از سود می‌پرداختند و این مثل مالیات‌گرفتن دولت انگلیس از دولت ایران بود. البته فقط همین نبود و قلدری هم می‌کردند و یکی از کارهای دیگرشان این بود که نفت ایران را با اجازه خودشان بسیار ارزان‌تر می‌فروختند به نیروی دریایی انگلیس!
«عباسقلی گلشائیان» با انگلیس قراردادی بست که در ایران جنجال برپا کرد و در مجلس تصویب نشد و مقدمه نهضت ملی‌شدن صنعت نفت شد
یک تیر و چند نشان
در دهه ۲۰ شمسی اعتراض‌ها به وضعیت قرارداد نفتی ایران ادامه داشت و البته صحبت از ملی‌شدن صنعت نفت هم بالا گرفته بود. تا جایی که سال ۱۳۲۶ شمسی مجلس قانونی تصویب کرد تا حداقل روی کاغذ هرگونه امتیازدادن به دولت‌های خارجی ممنوع شود. اینجا بود که انگلیسی‌ها دیدند اوضاع خوب نیست و منافعشان در خطر است و گفتند بیایید یک قرارداد جدید بنویسیم. حالا این قرارداد جدید چه بود؟ اینطور تبلیغ شد که انگلیسی‌ها می‌خواهند سهم ایران را از نفتش بالا ببرند. از ایران «عباسقلی گلشائیان»، وزیر دارایی و از شرکت نفت ایران و انگلیس «سر نویل گَس»، از مقامات شرکت رفتند و نشستند و ۲۱ ماه مذاکره کردند و عاقبت قراردادی نوشتند که به قرارداد گَس- گلشائیان مشهور شد. البته این قرارداد در واقع یک قرارداد الحاقی به قرارداد ۱۹۳۳ بود ولی آنقدر مفصل بود که خودش یک قرارداد جدید محسوب می‌شد.
خلاصه اینکه سهم ایران چند درصدی افزایش یافت و قرار شد شرکت انگلیسی پول ایران را سر وقت بدهد و کمی هم قرارداد قبلی را پیچیده‌تر کردند و امتیازات جدیدی هم دادند به انگلیسی‌ها که راحت‌تر کار کنند در ایران. معلوم است انگلیسی‌ها راضی بودند و با یک تیر چند نشان زده بودند. چون به‌دلیل جو حاکم بر ایران که خواهان ملی‌شدن صنعت نفت بود یک قرارداد جدید می‌توانست یک اعلام حضور باشد برای شرکت نفت ایران و انگلیس که یعنی ما هستیم و عریضه خالی نیست! و روال سابق همچنان پابرجاست و فعلاً از ملی‌شدن و این حرف‌ها خبری نیست و ایران هم راضی است از پولی که می‌گیرد.
«حسین مکی» برای جلوگیری از تصویب قرارداد نفتی با انگلیس آنقدر در مجلس سخنرانی‌های طولانی کرد که عمر مجلس پانزدهم تمام شد!
نماینده‌ای که در مجلس می‌خوابید
عاقبت قرارداد جدید چه شد؟ رفت مجلس و چه داستانی! اواخر دوره پانزدهم مجلس بود و دولت اصرار داشت که قرارداد زودتر تصویب شود و به مجلس بعدی نکشد. اما نمایندگان مخالف سنگ‌تمام گذاشتند و از همه معروف‌تر «حسین مکی» بود که مشهور است شب‌ها در مجلس می خوابید تا فردا صبح اول وقت برای سخنرانی در جلسه مجلس وقت بگیرد و آنقدر یکسره در مخالفت با قرارداد حرف زد و نطق‌های طولانی کرد که عمر مجلس پانزدهم سرآمد و نشد که قرارداد جدید را تصویب کند. «مکی» گفته بود که «شرکت نفت انگلیس و ایران در حال انجام تخلفات متعدد است» و «ثروت ملی ایران به یغما و غارت می‌رود» و «شرکت انگلیسی به هیچ‌وجه اجازه دسترسی به اسناد محرمانه را به ایران نمی‌دهد». با همین شیوه کار کشید به مجلس دوره شانزدهم که آنجا هم کمیسیون نفت در مجلس قرارداد جدید را بررسی کرد و اعلام کرد: «چون قرارداد الحاقی، کافی برای استیفای حقوق ایران نیست بنابراین مخالفت خود را با آن اظهار می‌دارد». اینطوری قرارداد جدید در مجلس هم رأی نیاورد و تمام.
«حسین مکی» در مجلس شورای ملی(نفر اول سمت راست)
در نهایت با الغای این قرارداد، مخالفان باورشان شد که می‌توانند جلوی زیاده‌خواهی انگلیس و عادت همیشگی‌اش را بگیرند و نهضت ملی‌شدن صنعت نفت قوت گرفت و چند سال بعد به ماجرای کودتای مرداد ۱۳۳۲ پیوند خورد.
امروز در تاریخ مناسبت‌های دیگری هم هست
امروز ۲۶ تیر مصادف با ۱۷ ژوئیه میلادی و ۶ ذیحجه هجری قمری در تقویم تاریخ، مناسبت‌های دیگری هم دارد.
ـ زادروز «ابوعلی محمد بن همام» دانشمند و محدث مشهور ایرانی در سال ۲۵۸ قمری
ـ شهادت زائران خانه خدا در حرم امن الهی توسط وهابیون سعودی در سال ۱۴۰۷ قمری
ـ درگذشت «آدام اسمیت» اقتصاددان و فیلسوف معروف انگلیسی در سال ۱۷۹۰ میلادی
ـ آغاز کنفرانس «پوتسدام» با حضور سران متفقین در آلمان در سال ۱۹۴۵ میلادی
ـ درگذشت «محمد حسین سیفی قزوینی» ملقب به «عمادُالکُتّاب» خوشنویس مشهور ایرانی در سال ۱۳۱۵ شمسی
انتهای پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: ایران قرارداد نفتی مجلس شورای ملی نماینده مجلس ملی شدن صنعت نفت حسین مکی رضاخان قرارداد 1933 ملی شدن صنعت نفت قرارداد جدید یک قرارداد انگلیسی ها نفت ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۵۴۵۰۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا مشارکت در دور دوم انتخابات مجلس مهم است؟
چند روزی بیشتر تا برگزاری دور دوم انتخابات مجلس باقی نمانده و بالاخره تکلیف ۴۵ کرسی باقی مانده مشخص خواهد شد. ممکن است بیشتر مردم تصور کنند که انتخابات پایان یافته در حالی که چنین نیست و با توجه به این که کرسی های باقی مانده اکثرا به شهرهای بزرگی چون تهران تعلق دارند اهمیت حضور مردم در همه پرسی ۲۱ اردیبهشت را دو چندان می‌کند.
مشارکت پُرشور مردم در حوزه‌هایی که به دور دوم کشیده شده اهمیت بسزایی دارد چرا که نماینده‌ای با پشتوانه رأی بالا قطعاً مؤثرتر از نماینده‌ای است که پشتوانه رأی بالایی ندارد. همچنین زمانی که مجلس قوی باشد، قدرت نظارت بالایی خواهد داشت و می‌تواند تخطی از اجرای قوانین را به خوبی شناسایی کرده و به دستگاه‌ها و مسؤولان اجرایی کشور گوشزد کند که در ریل قانون حرکت کنند.
این انتخابات در ۲۲ حوزه «تهران، شمیرانات، اسلام‌شهر و پردیس» «تبریز، آذرشهر و اسکو»، «شبستر»، «میانه»، «پارس‌آباد، بیله‌سوار و اصلاندوز مغان»، «سمیرم»، «لنجان»، «کرج، اشتهارد و فردی»، «بیرجند، درمیان و خوسف»، «مشهد و کلات»، «آبادان»، «رامهرمز و رامشیر»، «خدابنده»، «زنجان و طارم»، «شیراز و زرقان»، «مرودشت، ارسنجان و پاسارگاد»، «کرمانشاه»، «گنبدکاووس»، «خرم‌آباد و چگنی»، «قائم‌شهر، سوادکوه، جویبار، سیمرغ و سوادکوه شمالی»، «ملایر» و «ورامین» برگزار خواهد شد.
چه کسانی می‌توانند در مرحله دوم رای دهند؟
کسانی که در مرحله اول انتخابات رای نداده باشند، در مرحله دوم می‌توانند رای دهند. کسانی که در مرحله اول رای داده‌اند فقط در همان حوزه انتخابیه می‌توانند رای دهند.
براساس تبصره ۴ ماده۱۰ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، «کلیه رأی‌دهندگان مرحله دوم منحصراً در حوزه انتخابیه‌ای که در مرحله اول انتخابات رأی داده‌اند شرکت خواهند نمود و کسانی که در مرحله اول در هیچ یک از حوزه‌های انتخابیه رأی نداده باشند در مرحله دوم انتخابات می‌توانند شرکت کنند.»
مردم با مشارکت در دور دوم انتخابات مجلس به وظیفه شرعی و سیاسی خود عمل کنند
غلامرضا مصباحی مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره اهمیت مشارکت مردم در دور دوم انتخابات گفت: در انتخابات دور دوم مجلس مردم برای هر کرسی دو گزینه برای انتخاب دارند و این کار را برای آنان آسان‌تر می‌کند.
او افزود: مردم باید با مشارکت بیشتری نسبت به دور اول در انتخابات شرکت و بار دیگر به تکلیف دینی،سیاسی و اجتماعی خود عمل کنند.
مصباحی مقدم متذکر شد: آینده چهار سال بعدی قوه مقننه به دست مردم است وانتخاب برای تعیین تکلیف چهل و پنج کرسی باقی مانده مجلس اهمیت بسزایی دارد .
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: از احزاب و تشکل‌های سیاسی تقاضا دارم تا به صورت مشترک لیست بدهند تا کاندیداها پشتوانه سیاسی و اجتماعی محکم‌تری داشته باشند.
انتخابات دور دوم مجلس نقش بسزایی در آینده چهار سال بعد کشور دارد
همچنین قدرتعلی حشمتیان رئیس خانه احزاب در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره اهمیت مشارکت مردم در دور دوم انتخابات مجلس گفت: از ابتدای انقلاب اسلامی انتخابات‌های بسیاری در کشور برگزار شده و مردم همواره با مشارکت بالا پای صندوق‌های رأی آمده‌اند.
او افزود:در کشور ما مسئولان با انتخاب مردم مشخص می‌شوند و احزاب و تشکل‌های سیاسی باید مردم را به شرکت در انتخابات تشویق و نقش آنان را در عرصه های مهم کشور پررنگ‌تر کنند.
حشمتیان متذکر شد: امیدوارم که انتخابات آینده شاهد مشارکت بیشتری از مردم باشیم چرا که این دوره از انتخابات نقش پررنگی در شیوه شکل گیری مجلس و سرنوشت جامعه دارد لذا از آحاد جامعه تقاضا داریم به همه پرسی چند روز آینده بی تفاوت نباشند.
حشمتیان درباره چینش هیات رئیسه مجلس دوازدهم افزود: در مجلس دوازدهم شاهد رقابت بین جریان‌های اصولگرایی هستیم و معتقدم که اتحاد شورای وحدت و ائتلاف در شکل گیری هیات رئیسه آینده نقش پررنگی دارد .
رئیس خانه احزاب تاکید کرد: بعد از اعلام نتایج انتخابات دور دوم می‌توانیم با اطمینان بیشتری درباره ترکیب هیات رئیسه مجلس گمانه زنی کنیم.
مشارکت بالای مردم مجلسی قوی می‌سازد
علی‌اکبر علیزاده نماینده مجلس نیز در گفت‌وگویی با اشاره به اهمیت دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم اظهار کرد: از آنجایی که مجلس شورای اسلامی در همه حوزه‌ها مجاز به قانون‌گذاری است و در جمهوری اسلامی ایران جایگاه بالایی دارد، مشارکت بالای مردم در انتخابات باعث تشکیل مجلسی قوی می‌شود.
وی افزود: نباید اینگونه تصور شود که مشارکت مردم در دور دوم انتخابات اهمیتی ندارد؛ مشارکت پُرشور مردم در حوزه‌هایی که به دور دوم کشیده شده است، بسیار اهمیت دارد. نماینده‌ای که با پشتوانه رأی بالا راهی مجلس شود، قطعاً مؤثرتر از نماینده‌ای خواهد بود که پشتوانه رأی بالایی نداشته است.
نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: اگر مشارکت در انتخابات بالا باشد، مجلسی قوی به وجود می‌آید و اگر مجلس قوی و با پشتوانه رأی بالا باشد، دولت‌ها چاره‌ای ندارند جز اینکه در ریلی که مجلس می‌گذارد، حرکت کنند.
علیزاده تصریح کرد: همچنین زمانی که مجلس قوی باشد، قدرت نظارت بالایی خواهد داشت و می‌تواند تخطی از اجرای قوانین را به خوبی شناسایی کرده و به دستگاه‌ها و مسؤولان اجرایی کشور گوشزد کند که در ریل قانون حرکت کنند.
منتخب مردم دامغان در مجلس دوازدهم ادامه داد: هنوز ۴۵ نماینده مجلس دوازدهم مشخص نشده است و از آنجایی که این افراد قطعاً تأثیر زیادی بر مجلس آینده خواهند داشت، بر این اساس نباید کسی تصور کند که دور دوم انتخابات مجلس فاقد اهمیت است.
وی اظهار کرد: مرحله دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی بسیار مؤثر است چراکه آیت الله مدرس هم یک نماینده بود و بر این اساس حتی یک نماینده روی مجلس تأثیر دارد و نباید دور دوم انتخابات مجلس کم اهمیت جلوه داده شود؛ برای مرحله دوم انتخابات مجلس دوازدهم نیز باید رسانه‌ها به ویژه صداوسیما امکان تبلیغات برابر را برای داوطلبان دور دوم انتخابات فراهم کنند.
نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی گفت: باید اهمیت دور دوم انتخابات به خوبی برای مردم تبیین شود تا مردم در حوزه‌های انتخابیه‌ای که انتخابات به دور دوم کشیده شده است، حضور پُر شوری پای صندوق‌های رأی داشته باشند. تبیین و آگاهی‌بخشی به مردم، مهمترین کاری است که باید مورد توجه باشد.
علیزاده اظهار کرد: در نظام جمهوری اسلامی ایران حضور و مشارکت مردم در عرصه‌هایی مانند انتخابات اهمیت زیادی دارد و امیدواریم مردم مشارکت بالایی در مرحله دوم انتخابات مجلس داشته باشد.
توصیه رهبر معظم انقلاب درباره اهمیت مشارکت مردم در انتخابات
مقام معظم رهبری درباره اهمیت حضور مردم در انتخابات فرموده اند: خیلی‌ها ممکن است پای صندوق‌ها نیایند؛ به‌خاطر اینکه حوصله‌اش را ندارند، وقتش را ندارند، درست اهمیت قضیه را نمی‌دانند، متوجه تأثیر رأی خودشان نیستند یا به کسی که به او اطمینان و اعتماد کنند، نرسیده‌اند؛ یا کسی را هم که شناخته‌اند، نپسندیده‌اند؛ لذا نمی‌آیند. تلاش شما - خانواده‌ها و دوستان‌تان - باید این باشد که مشارکت را به معنای حقیقی کلمه حداکثری کنید.
ایشان همچنین فرموده اند: در زمینه‌ی مشارکت مردم، هر طور که می‌توانید، روی خانواده‌ها و دوستان‌تان کار کنید. مشارکت، یکی از اساسی‌ترین مسائل است. حضور مردم برای پیشرفت و صیانت کشور لازم است. نه اینکه اگر عده‌ی زیادی شرکت نکردند، اینها به نظام «نه» گفته‌اند؛ به‌هیچ‌وجه اینطوری نیست. آنهایی که به‌خاطر نه گفتنِ به نظام نمی‌آیند، درصد خیلی کمی‌اند. یک عده به‌خاطر بی‌حالی نمی‌آیند؛ یک عده به‌خاطر بی‌حوصلگی نمی‌آیند؛ یک عده روز جمعه کار دیگری دارند و نمی‌آیند؛ اینها را شما راه بیندازید والا کسانی که معتقد به نظام و قانون اساسی نیستند و دلشان برای بیگانگان و نفوذ آنها پر میزند و منتظر آمدن بیگانگان هستند، درصد بسیار کمی‌اند.
باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی احزاب و تشکل‌ها
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد