انجام پژوهش‌های ملی بدون انتشار گزارش‌های پژوهشی!
تاریخ انتشار: ۶ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۶۵۰۳۵۴
یک استاد دانشگاه، در یادداشتی از انجام پژوهش‌های ملی در کشور بدون انتشار گزارش‌های پژوهشی درخصوص دستاوردها و نتایج آنها انتقاد کرد. - اخبار اجتماعی -
گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ در سال 1395 خبری تکان‌دهنده تحت عنوان «استانداردسازی نسخه پنجم مقیاس هوش استانفورد ـ بینه» را خواندم که از لحاظ علمی برای بنده بسیار جذاب بود؛ زیرا همین اقدام را حدود 15 سال پیش به سرانجام رسانده بودم و رساله دکتری تخصصی اینجانب در دانشگاه تهران به «استانداردسازی نسخه پنجم مقیاس‌های هوشی استانفورد ـ بینه» معطوف بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در سال 1398 در یکی از رسانه‌های دولتی به «استانداردسازی نخستین آزمون ملی سنجش هوش» تأکید شد و از اصطلاح مجموعه آزمون هوشی استانفورد ـ بینه با مجری علی عسگری یاد شد. در زمینه کاربردهای این ابزار، مجری طرح به تشخیص مشکلات ذهنی، دیرآموز، مرزی، تیزهوش و اختلالات یادگیری به عنوان دستاوردهای این ابزار پرداخته است. از آنجایی که وقتی آزمون هوشی برای نخستین بار در تاریخ ایران در سطح ملی استاندارد شده است و اینگونه ادعا را در زوایای مختلف منعکس کرده است، توقع بر این است که چندین گزارش پژوهشی از دستاوردهای طرح مزبور حمایت کند.
متأسفانه با تماس تلفنی و پیگیری اینجانب برای اطلاع‌رسانی علمی ـ پژوهشی از طریق مقالات منتشر شده، حتی یک مقاله پژوهشی در زمینه حمایت از این طرح بزرگ قرن منتشر نشده بود. باید بگویم که با سابقه بیش از 10 سال تدریس به اعضای هیئت علمی دانشگاه، همواره به پژوهشگران تأکید داشته‌ام که باید آخرین مرحله پژوهش در اطلاع‌رسانی پژوهشی، از طریق انتشار مقالات ISI و حداقل علمی ـ پژوهشی انجام گیرد. جای بسی تعجب است که چگونه ستاد پژوهشکده علوم شناختی از اینگونه فعالیت‌های پژوهشی به دور است! مگر می‌شود یک ابزار در سطح ملی استاندارد شود ولی هیچگونه مقاله پژوهشی در زمینه انتشار یافته‌های آن منتشر نشده باشد. بسیار تأسف‌برانگیز است که به استانداردسازی ابزارهای روان‌شناختی توجه می‌شود ولی استانداردهای پژوهشی در انجام فرآیندهای مزبور جایگاهی ندارد.
لازم به ذکر است که 17 سال پیش، این اقدام را من با انتشار حداقل 3 مقاله پژوهشی شروع کردم و این فرآیند توسط استاد ممتاز دانشگاه تهران جناب آقای دکتر غلامعلی افروز به جامعه علمی معرفی شده است. در حال حاضر حداقل دو کتاب (چاپ دانشگاه تهران) و بیش از 20 مقاله علمی ـ پژوهشی توسط اینجانب منتشر شده است که هیچگونه بودجه‌ای را از هیچ سازمانی دریافت نکرده‌ام. چگونه می‌توان انتظار داشت که سازمانی دولتی با صرف بودجه‌های گزاف و با شعار فناوری‌های پژوهش‌های علوم شناختی، حتی یک مقاله برای حمایت از یافته‌های پژوهشی مرتبط با استانداردسازی نسخه ملی را منتشر نکرده است.
باز هم شعار می‌دهیم که از دوباره‌کاری باید پرهیز کرد؛ باز هم ادعا می‌کنیم که باید استانداردهای پژوهشی را رعایت کرد؛ همواره فریاد می‌زنیم که تخصص در واگذاری طرح‌های پژوهشی ضروری است. ای کاش اینگونه اقدامات با دیدگاه‌‌های فنی پژوهش‌های علوم شناختی دنیای معاصر مقایسه شود و شاید روزی بتوانیم از اینگونه خطاهای شناختی اجتناب ورزیم. این پژوهشکده باید الگو برای تولید استانداردهای پژوهشی باشد نه اینکه فرهنگ نادرست پژوهشی را رواج دهد.
همواره در مقطع دکتری، انتشار یک مقاله پژوهشی ضروری است. چگونه می‌توان این اهمال‌کاری‌های مرتبط با روش‌شناختی پژوهشی را متوجه نشد! ان‌شاءالله بتوانیم ایران را با پژوهش‌های استاندارد، در سطح استاندارد، به استانداردسازی ابزارهای روان‌شناختی هدایت کنیم. هنوز هم مشتاق هستم که دستاوردهای پژوهشکده فناوری‌های علوم شناختی را در زمینه اقداماتی که من نزدیک به 20 سال پیش آغاز کرده‌ام را بررسی کنم تا بتوانم نقاط ضعف خویش را برطرف ساخته و استانداردسازی ابزارهای جدید را با توان علمی فزاینده‌ای فعالیت کنم.
اینجانب حداقل 30 مقاله پژوهشی در زمینه استانداردسازی ابزارهای روان‌شناختی منتشر کرده‌ام ولی کارهای نیمه‌کاره‌ای دارم که باید از دستاوردهای سازمان‌های دولتی و به خصوص پژوهشکده علوم شناختی بهره‌مند شوم؛ زیرا به عنوان یک ایرانی از مالیات‌های پرداختی من و دیگر ایرانیان، بودجه‌های گزاف صرف هزینه‌های پژوهشی مزبور می‌شود.
دکتر کامبیز کامکاری؛ دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: مقاله پژوهشی علوم شناختی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۶۵۰۳۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تأملاتی درباب بومی نبودن نظریه‌ها در میدان جامعه‌شناسی کشور
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، بیشتر پژوهش‌هایی که در اجتماع علمی ایران صورت گرفته و می‌گیرد، مبتنی بردستاورد‌های دانشمندان غربی است و این دست‌آورد‌ها چه در نظریه‌ها و چه در روش‌ها و فنون پژوهش‌های تجربی، دارای دقت و اعتبار بالایی هستند.
سیدحسین نبوی (استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی) در مقاله‌ای به عنوان «بومی نبودن نظریه‌های غربی و مدرن‌نبودن تفکرات اجتماعی ایرانی و اسلامی» به این موضوع می‌پردازد که تئوری‌ها و روش‌ها با دقت تقریباً وسواس‌گونه‌ای توسط دانشمندان و پژوهشگران غربی، ابداع و ساخته و برخی از آنها به وفور در جامعۀ خودشان به کار گرفته می‌شوند.
* دلایل خطای شناختی در پژوهش‌های تجربی جامعه‌شناختی
به زعم این پژوهشگر مفاهیم و تبیین‌ها و اِسناد‌های آن نظریه‌ها، برای جامعه‌شناسی و پژوهش‌های تجربی جامعه‌شناختی در جامعۀ ایران ممکن است نوعی خطای شناختی شکل بدهد و احتمالا داده است، از آنجا که جامعۀ آمریکا، آلمان، فرانسه و دیگر جوامع غربی که نظریه‌پردازان در آن زمینه و مبتنی بر آن جوامع، به برساختن نظریه‌های خود اقدام کرده‌اند و می‌کنند.
این استاد جامعه‌شناسی در ادامه می‌نویسد؛ به رغم شباهت‌های انسانی ما آدمیان، از نظر دین و اعتقادات، از نظر ارزش‌ها و هنجار‌ها و رمزگان تفسیر معنا، از نظر شیوه توزیع قدرت، از نظر کمّوکیف وقایع و رویداد‌هایی که در دوره‌های تاریخی گذشته در جوامع آنها روی داده و اثرات و پیامد‌های آن باقی است، از نظر رشد و توسعۀ اقتصادی، از نظر محیط طبیعی و جغرافیایی و نیز از نظر برخی عوامل دیگر، با جامعۀ ایران بطور معناداری متفاوت است واین خطای شناختی شکل می‌گیرد.
نظریه‌های برساخته‌شده در جوامع مدرن غربی برای جامعه‌ای که در برخی بخش‌ها کاملا و اساساً متفاوت است، موجب فهم و تبیین اشتباه می‌شود* عواقب حل مسائل با مفاهیم عاریتی
این پژوهش توضیح می‌دهد که کاربست نظریه‌های برساخته‌شده در جوامع مدرن غربی برای جامعه‌ای که در برخی بخش‌ها کاملا و اساساً متفاوت است، موجب فهم و تبیین اشتباه می‌شود. گرچه به عنوان جامعه‌شناس موظف هستیم - به قول گیدنز- به فرازبان جامعه‌شناسی سخن بگوییم، اما نگرانی این است که اطمینانی نیست که مفاهیم عاریتی، بتوانند شناخت دقیق و صحیحی را برای ما شکل دهند و ما را در حل برخی از مسائلمان، اجتماعی یا فرهنگی به‌طور مؤثری یاری دهند.
نبوی ادامه می‌دهد که احتمالا بسیاری از پژوهشگران مفاهیم و نظریه‌ها را فقط برای هدفی کارفرماپسند یا داورپسند، به کار می‌گیرند، و به ژرف‌اندیشی و بازاندیشی در مفاهیم و نظریه‌های رایج نمی‌پردازند. تعداد بیشتری از پژوهشگران نیز به علت آشنایی ضعیف با نظریه‌ها، اساساً در موقعیتی نیستند که بتوانند به نقد و بازاندیشی در نظریه‌ها بپردازند.
* زمینه‌مند نبودن نظریه‌های جامعه‌شناختی
به زعم این پژوهشگر خطای شناختی به باور و یقین درستی و صحّت پژوهش انجام گرفته می‌انجامد و مانع از نقد و بازاندیشی و ساخت نظریه‌ای جدید می‌شود. بماند از اینکه برخی از پژوهشگران بنا به دلایل اجرایی، فرهنگی یا بخش اقتصادی، حتی همان اصول علمی را در نقدنشده‌های مختلف پژوهش خود رعایت نمی‌کنند.
خطای شناختی به باور و یقین درستی و صحّت پژوهش انجام گرفته می‌انجامد و مانع از نقد و بازاندیشی و ساخت نظریه‌ای جدید میشودنبوی بیان می‌کند که زمینه‌مند نبودن نظریه‌های جامعه‌شناختی از دو سو مبدل به مسأله شده است:
نظریه‌های برساخته‌شده در جوامع غربی برای کاربست در پژوهش‌های بومی، مناسبت کمتری دارند و ممکن است ما را دچار خطای شناختی کنند، اما ما از آن آگاه نیستیم یا اگر آگاه باشیم تلاش جدی برای اصلاح نظریه‌ها و بومی‌سازی آن آنجام نمی‌دهیم. نظر‌های ساخته وپرداخته شده توسط اندیشمندان بومی به علت ناآشنایی با فرازبان جامعه‌شناسی، دارای ماهیت جامعه‌شناختی نیستند و در اجتماع علمی جامعه‌شناختی به رسمیت شناخته نمی‌شوند.این پژوهشگر در نهایت اینگونه جمع‌بندی می‌کند که در میدان مطالعات جامعه‌شناسی کشور ما با مسأله و چالشی به نام مفاهیم و نظریه‌هایی که برساختۀ پژوهشگران و جامعه‌شناسان بومی نیست مواجه‌ایم و این وضعیت، آنقدر عادی و طبیعی شده است که مسأله‌بودن آن را درنمی‌یابیم. چه بسا بخش قابل ملاحظه‌ای از بحران‌ها و ابربحران‌ها، ناشی از سوءمدیریت نباشد و در اثر تشخیص نادرست یا نادقیق که به علت خطای شناختی روی می‌دهد، شکل گرفته باشد.
انتهای پیام/
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند