به نقل از «ایرنا»

شفاف سازی تمام عیار برای افزایش اعتماد اجتماعی

تاریخ انتشار: ۲۰ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۷۸۷۱۸۷

 روزنامه ایران چهارشنبه ۲۰ مرداد در گفت وگویی با سعید معدنی جامعه شناس به موضوع راهکارهای بازسازی سرمایه اجتماعی پرداخته است در این مطلب می خوانیم: همواره از سرمایه اجتماعی به عنوان ابزار اساسی و قدرتمند کشورهای جهان یاد می شود که در سایه آن می توان به توسعه، افزایش امنیت، مقبولیت اجتماعی و شکوفایی اقتصادی دست یافت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از این رو رشد و تعالی سرمایه اجتماعی برای مقابله با مشکلات و آسیب های داخلی و همچنین مقابله با تهدیدات خارجی در مدار توجه مسئولان کشورها قرارگرفته است. متخصصان و پژوهشگران معتقدند توجه به سرمایه اجتماعی به گسترش اعتماد عمومی و به دنبال آن افزایش همدلی و یاری رسانی در جامعه منجر شده از بروز آسیب های اجتماعی پیشگیری می کند از این رو سرمایه اجتماعی یکی از ارکان مهم جوامع بشری محسوب می شود. سعید معدنی جامعه شناس در گفت و گو با «ایران» به وضعیت کنونی سرمایه اجتماعی درکشور و راه های افزایش آن پرداخته است.

برخی از کارشناسان علوم اجتماعی بر این باورند که بعضی از اتفاقات در طی سال های اخیر باعث شده، سرمایه اجتماعی به سطحی پایین برسد و این تبعات اجتماعی ناخوشایندی برای جامعه خواهد داشت. نظر شما دراین باره چیست؟ شما وضعیت سرمایه های اجتماعی را در کشور چطور ارزیابی می کنید؟

سرمایه اجتماعی با سه عنصر اعتماد، مشارکت و همکاری سنجیده می شود. البته مشارکت و همکاری ذیل عنصر اعتماد قرار می گیرد و می توان گفت اعتماد بنیان اصلی سرمایه اجتماعی است. متاسفانه در سال های اخیر برخی از عناصر باعث شده سطح سرمایه های اجتماعی در کشور پایین بیاید اما نمی توانیم درمقام مقایسه برآمده وبگوییم سطح سرمایه های اجتماعی کاهش یا افزایش یافته است. زیرا معیار دقیقی برای سنجش وجود ندارد که بتوان براساس آن مثلا یک دهه اخیر را با دهه های قبل مقایسه کرد. با وجود این اکثر کارشناسان که در این رابطه مطالعه و پژوهش انجام داده اند معتقدند که سرمایه اجتماعی افول یافته است. با افول سرمایه اجتماعی سطح اعتماد در جامعه کاهش می یابد و اعضای جامعه دیگر به یکدیگر اعتماد نمی کنند و به دنبال آن به یکدیگر کمک و یاری نمی رسانند. به همین خاطر با تبعات بسیاری مواجه خواهیم بود.

طبعا کشورهایی می توانند بر مشکلات خود غلبه کنند و به نتیجه مطلوب دست یابند که سرمایه اجتماعی کافی دارند و می توانند به یکدیگر اعتماد کرده در جهت بهبود مشکلات و معضلات جامعه گام بردارند.

همان طور که گفتید اعتماد عمومی یکی از مولفه ها و اجزای مهم سرمایه اجتماعی است با توجه به اینکه اعتماد عمومی طی سالهای اخیر بشدت آسیب دیده به نظر شما دولت و مردم برای بهبود و بازسازی آن چه باید بکنند؟

یکی از راه های بهبود اعتماد عمومی آسیب دیده و بازسازی آن تکیه بر افراد مورد اعتماد جامعه و استفاده از خدمات آنها است. متاسفانه در جامعه ما کسانی که می توانند در افزایش اعتماد عمومی موثر بوده و به نوعی تکیه گاه اجتماعی مردم جامعه باشند به مرور زمان حذف می شوند. مثال روشن این موضوع فوتبالیست های برجسته، هنرمندان بزرگ و مشاهیرکشور که از افراد مورد اعتماد جامعه به شمار می آیند از صداوسیما حذف شده اند و مردم کمتر با آنها در ارتباط هستند. به طوریکه می توان گفت آنها در حال حذف از گردونه زندگی اجتماعی مردم هستند. صداوسیما که تنها وسیله ارتباطی مردم در داخل کشور است متاسفانه نتوانسته آن طور که باید اعتمادزا باشد. از این رو برای بهبودی و بازسازی اعتماد در جامعه مسئولان باید با نگاهی وسیع تر به همه سرمایه های ملی و اجتماعی توجه کنند تا بتوانیم در بهبود اعتماد اجتماعی از آنها کمک بگیریم. به یاد دارم در زلزله کرمانشاه مردم به سلبریتی ها و به شخصیت های اجتماعی بیشترین اعتماد را داشتند و بیشترین کمک را از طریق آنها به دست آسیب دیدگان رساندند. این نشانه ای بود که سیستم اداره کشور می توانست به آنها اعتماد کند و به تداوم اقداماتی از این دست کمک کند.

 به نظر می رسد افول سرمایه اجتماعی؛ بزرگترین چالش پیش روی دولت آینده است و لازم است برای بازسازی آن با توجه به پیچیدگی هایی که جامعه ایرانی دارد به صورت فوری و اورژانسی تصمیمات موثری اتخاذ شود. نظر شما در این باره چیست؟

ما برای افزایش سرمایه های اجتماعی هیچ راه فوری و اورژانسی نداریم و سرمایه های اجتماعی بتدریج ایجاد می شود. به همین دلیل هنگامی که سرمایه های اجتماعی از بین می رود براحتی نمی توان آن را جذب و ایجاد کرد. در واقع این امری تدریجی و تاریخی است. برای مثال اعتقاد به ملیت و اعتقاد به مذهب هم سرمایه اجتماعی هستند هنگامی که آسیب ببینند براحتی ترمیم نخواهند شد و ترمیم این آسیب هم نیازمند زمان است. پس باید تصمیمات اساسی و موثری گرفته شود تا به توان به مرور زمان این آسیب را ترمیم کرد.

کارشناسان اجتماعی و جامعه شناسان معتقدند هرچقدر سرمایه اجتماعی تنزل و کاهش پیدا کند به همان میزان بحران ناشی از بروز آسیب های اقتصادی- اجتماعی در جامعه افزایش می یابد برای جلوگیری از افول سرمایه اجتماعی و کنترل و مهار بحران های اجتماعی و اقتصادی چه کار باید کرد؟

هنگامی که سرمایه اجتماعی از بین می رود آسیب ها هم بیشتر می شود. علت آن این است که هیچ کسی در جامعه حضور ندارد که بتوان به او اعتماد کرد. معروف است که مرحوم تختی در زلزله بوئین زهرا یک تنه توانست کمک زیادی از مردم کوچه و بازار جمع کند، این سرمایه اجتماعی است. هنگامی که سرمایه اجتماعی از بین می رود و ما نمی توانیم به دیگران اعتماد کنیم، هنگامی که دست هایی وجود دارد که به تخریب شخصیت های اجتماعی می پردازد، اعتماد اجتماعی کمرنگ می شود و ناخودآگاه کمک در جامعه شکل نمی گیرد. در چنین شرایطی با افزایش آسیب های اجتماعی و اقتصادی مواجه می شویم و فقر و مشکلات بسیار زیاد دیگری در جامعه حاکم می شود. در واقع به همین خاطر است که ما حتی در جامعه نسبت به یکدیگر هم اعتماد اجتماعی نداریم.

ما جزو معدود کشورهایی هستیم که جنگ داخلی و خارجی نداریم اما بیشترین مهاجرت از کشور ما شکل می گیرد. جوانان و نخبگان کشور ما و حتی مردم عادی از کشور خارج می شوند و این بیانگر وجود مشکل است. در حقیقت باید شرایط به گونه ای تغییر کند که مهاجرین به کشور بازگردند و به صاحبان سرمایه تضمین داده شود تا آنها برای سرمایه گذاری در کشور راغب شوند. با سرمایه گذاری این افراد در کشور اقتصاد دوباره جان می گیرد. اقتصاد که رونق پیدا کند کم کم وضعیت مردم هم بهبود می یابد و اعتماد اجتماعی هم تا حدودی جبران می شود و بحران ها کاهش می یابد.

شفاف سازی در رابطه میان دولت و مردم، نقش پررنگی در بهبود و تقویت سرمایه اجتماعی دارد به نظر شما چه اقداماتی در این زمینه باید از سوی سیاستگذاران صورت گیرد؟

متاسفانه طی سال های اخیر به دلایل مختلف بویژه در حوزه حکمرانی دولت رابطه بین مردم و دولت ضعیف شده است وسرمایه اجتماعی بشدت کاهش پیدا کرده و همین مساله بی اعتمادی را به دنبال داشته است. اگر سیستم به دنبال جلب اعتماد مردم است باید شفاف سازی کند. از سوی دیگر باید مانع ایجاد دوگانگی در اعمال قانون شود چرا که این دوگانگی مانع مهمی برای ترمیم یا ایجاد اعتماد اجتماعی است. به نظر می رسد برای تقویت و بهبود سرمایه های اجتماعی باید شفاف سازی تمام عیار شکل بگیرد و دولت به مردم نشان دهد که واقعا به دنبال شفاف سازی است.

منبع: روزنامه ایران برچسب‌ها اعتماد اجتماعی شفافیت علوم اجتماعی

منبع: ایرنا

کلیدواژه: اعتماد اجتماعی شفافیت علوم اجتماعی اعتماد اجتماعی شفافیت علوم اجتماعی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۷۸۷۱۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اعضای شورا در سختی‌ها کنار مردم است

به گزارش خبرگزاری مهر، شهرام دبیری رئیس شورای عالی استان‌ها به مناسبت فرارسیدن روز ملی شوراها امروز در نماز جمعه تهران و در حضور نمازگزاران تهرانی عنوان کرد: روز ملی شوراها را به عموم مردم و جامعه شورایی و روز کارگر و معلم را به کارگران زحمتکش و فداکار و معلمان فرهیخته و خدوم کشور تبریک عرض می‌کنم.

وی افزود: جای بسی افتخار است که ایران امروز در اوج اقتدار و عزت به‌عنوان الگوی انقلابی و آزادی خواهی در دنیا و منطقه مطرح شده است. پیشرفت‌های علمی و تکنولوژی جمهوری اسلامی ایران چشمگیر و صعودی بوده و چشم جهانیان را خیره کرده است.

رئیس شورای عالی استان‌ها تصریح کرد: ۹ اردیبهشت ماه سال ۱۳۵۸ مصادف با فرمان تاریخی حضرت امام به شورای انقلاب مبنی بر تهیه و تصویب آئین نامه اجرایی شوراها برای اداره امور محلی شهر و روستایی است که متأسفانه به دلیل شروع جنگ تحمیلی، فعالیت شوراها با تأخیر از سال ۱۳۷۸ شروع به کار کردند.

دبیری ادامه داد: جایگاه شوراها در قانون اساسی بسیار رفیع است. به طوری که یک فصل از قانون اساسی مربوط به شوراها بوده و طبق اصل هفتم قانون اساسی شوراها از ارکان تصمیم‌گیری و اداره امور کشورند.

وی با اشاره به مردمی بودن نهاد شورا اظهار داشت: اعضای شورا از بطن مردم انتخاب شده و طبق وظیفه قانونی، همیشه و در تمام سختی‌ها در کنار مردم هستند. در همین موضوع سیل اخیر سیستان و بلوچستان اعضا شوراهای شهر و روستا و شورای عالی استان‌ها از استان سیستان و بلوچستان از اولین لحظه‌ها و به صورت شبانه روزی پیگیر حل مشکلات مردم سیل زده بودند. چراکه اعضای شورا خود از جنس همین مردمند و هنوز هم برای باز گشایی راه‌های روستایی تلاش می‌کنند.

رئیس شورای عالی استان‌ها تاکید کرد: جامعه شورایی کشور در راستای توسعه پایدار به دنبال حکمرانی خوب شهری با مشارکت همه شهروندان در تصمیم گیری‌ها است. از سوی دیگر همراه دولت، جامعه مدنی و بخش خصوصی است.

وی عنوان کرد: اکنون مهم‌ترین وظیفه دولت، ما و تمامی مسئولان مهار تورم است. عدم افزایش دستمزد کارکنان و کارگران متناسب با نرخ تورم معنای فقیر تر شدن روز به روز مردم با افزایش فاصله طبقاتی است. این وظیفه ماست که این مشکل را حل کرده و با ایجاد امکانات رفاهی امید را در جامعه افزایش دهیم و بتوانیم مشارکت مردم را در تمام امور ارتقا دهیم. راه سنجش موفقیت هر مجموعه سازمان یا نهاد میزان مشارکت مردم در فعالیت‌های آن مجموعه است. پس بیایید متحد و همدل، با هم مشارکت مردم را افزایش داده و مردم را محرم خود بدانیم. چرا که مردم ما لایق بهترین‌ها هستند و بزرگترین پشتیبان کشور نظام محسوب می‌شوند.

دبیری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: جامعه شورایی با توجه به ظرفیت قانونی خود مبنی بر برنامه‌ریزی در خصوص مشارکت مردم در راستای انجام خدمات اجتماعی، رفاهی و عمرانی، آمادگی خود را جهت تحقق شعار سال «جهش تولید، با مشارکت مردم» و اقدامات عملی در این رابطه را اعلام می‌نماید. از این رو استفاده از ظرفیت عظیم جامعه شورایی که در صف اول ارتباط با مردم قرار دارند و به دنبال حل مشکلات مردم هستند در این زمینه بسیار کارساز خواهد بود.

دبیری توضیح داد: اعضای شورا در روستاها تمام تلاش خود را جهت رفع کمبودها و نارسایی‌ها و افزایش مشارکت و خودیاری مردم برای پیشبرد امور روستا و تبیین سیاست‌های دولت و تشویق و ترغیب روستاییان جهت اجرای این سیاست‌ها و نظارت بر اجرای طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی روستایی می‌کنند.

رئیس شورای عالی استان‌ها کمک رسانی و امداد در مواقع بحرانی و تلاش برای رفع اختلافات افراد و محلات و حکمیت میان آن‌ها را از دیگر وظایف شوراها در روستاها برشمرد و گفت: اعضای شوراهای روستا به‌خوبی توانسته‌اند این وظایف را انجام می‌دهند.

وی افزود: در شهرها نیز علی‌رغم کمبودها و مشکلات مرتبط باید درآمد پایدار، تلاش خود را برای توسعه مناطق کم‌برخوردار مصروف می‌دارند.

دبیری ضمن اعلام آمادگی مدیریت شهری برای ایجاد زمینه سرمایه‌گذاری بیان کرد: از عموم مردم و سرمایه گذاران دعوت می‌کنیم در خصوص گسترش مراکز گردشگری و تفریحی، ورزشی و فرهنگی مشارکت کنند.

رئیس شورای عالی استان‌ها ادامه داد: یکی از مهمترین اهداف ما «اجرای مدیریت یکپارچه شهری» است که در آن تمام سازمان‌های شهری و خدمات دهنده و فرهنگی با هماهنگی شهرداری‌ها و شوراها، شهر را اداره می‌کنند. همان تجربه موفقی که در تمام دنیا اجرایی شده است.

وی با بیان اینکه جامعه شورایی، با تمام توان در خدمت مردم و کشور هستند گفت: اعضای شوراهای روستا، بخش، شهر، شهرستان، استان و شورای عالی استان‌ها بی‌صبرانه منتظر ملاقات با مقام معظم رهبری هستند و ما اینجا از بیت حضرت آقا در خواست می‌کنیم که در زمان مقتضی اجازه این ملاقات را به جامعه شورایی کشور بدهند تا جامعه ۱۲۷ هزار نفری شوراهای کشور با انگیزه و اشتیاق بیشتر در رابطه با عملی کردن شعار سال قدم‌های بلند و مؤثری را بردارند.

کد خبر 6089187