مروری بر آثار محرمی سینما و تلویزیون
تاریخ انتشار: ۲۲ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۸۰۵۲۰۳
ماه محرم و حوادث تاریخی اتفاق افتاده در این ماه همواره سوژه کارگردانان سینما و تلویزون بوده است، سریال‌هایی مانند مختارنامه، شب دهم و معصومیت از دست رفته در کنار آثار سینمایی موفقی مانند روز واقعه نمونه ای از این دست است.
خبرگزاری میزان - باشگاه خبرنگاران جوان نوشت: محرم و عاشورا قطعا یکی از مهمترین و بزرگترین رویداد‌ها برای کشور‌های اسلامی و همینطور جهان است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سینما و تلویزیون ایران چه قبل و چه بعد از انقلاب، از تفکر عاشورایی خالی نبوده، اما به طبع در چند دهه اخیر تولید آثار مختلف با موضوع محرم و عاشورا افزایش پیدا کرده است. به بهانه آغاز ماه محرم تصمیم گرفته ایم در این گزارش تعدادی از آثار مطرح تلویزیونی و سینمایی را معرفی کنیم که در زمان خود با استقبال زیادی روبرو شدند.
سریال‌های تلویزیونی
«روایت عشق»
این سریال به کارگردانی انوشیروان ارجمند در سال ۱۳۶۴ ساخته شد و شاید یکی از اولین سریال‌های تلویزیونی بود که اتفاقات پیرامون واقعه عاشورا را روایت می‌کرد. این سریال با استقبال ویژه‌ای از سوی بینندگان تلویزیون مواجه شد و جنبه‌ای نوستالژیک برای تلویزیون ملی پیدا کرد.
«شب دهم»
در سال ۱۳۸۰ که محرم و عید نوروز همزمان شده بود، سریال تلویزیونی «شب دهم» به کارگردانی حسن فتحی منتشر شد که چه در زمان انتشارش و چه در سال‌های بعد، به عنوان اثری شاخص با موضوع محرم شناخته می‌شد و محبوبیت زیادی بین مردم پیدا کرده بود. در سال ۱۳۶۸ نیز فیلمی سینمایی به همین نام به کارگردانی جمال شورجه منتشر شد که داستانی مستقیم از عاشورا را روایت می‌کرد، اما برخی از اتفاقات فیلم در روز دهم محرم روی می‌دهد.
«طفلان مسلم»
این سریال که در سال ۱۳۸۷ و به کارگردانی مجتبی یاسینی ساخته شد، یکی از سریال‌هایی است که در بین آثار عاشورایی کمتر به آن توجه شده؛ همانطور که نام سریال هم نشان می‌دهد، این سریال حکایت اسارت و پناهندگی کودکان خردسال مسلم بن عقیل پس از شهادت پدرشان را روایت می‌کند.
«سفر سبز»
پس از موفقیت سریال «شب دهم»، توجه به سریال سازی برای ایام محرم بیشتر شد و یک سال پس از «شب دهم»، سریال «سفر سبز» به کارگردانی محمد حسین لطیفی ساخته شد. لطیفی در این سریال داستانی جذاب را با مفاهیم عاشورایی پیوند می‌زند. داستان سریال در مورد پسری است که از کودکی به آلمان منتقل شده، اما اکنون تصمیم می‌گیرد به ایران بیاید و خانواده واقعی خود را پیدا کند.
«معصومیت از دست رفته»
سریال «معصومیت از دست رفته» به کارگردانی داوود میرباقری یکی دیگر از سریال‌های مناسبتی است محرم است که با توجه به سابقه میرباقری در ساخت آثار تاریخی خیلی خوب مخاطبانش را پیدا کرد و دربین ماندگارترین آثار محرمی قرار گرفت. این سریال مستقیما به واقعه عاشورا نمی‌پردازد، اما داستانی در مورد شخصیتی به نام شوذب روایت می‌کند که در ابتدا از یاران حضرت علی بود، اما اکنون خزانه‌دار کوفه و امویان شده است.
«مختارنامه»
سریال «مختارنامه» یکی دیگر از آثار تاریخی داوود میرباقری که از مهمترین سریال‌های مناسبتی است و چندین بار از شبکه‌های مختلف پخش شده است. این سریال متمرکز بر داستان مختار ثقفی است و به صورت مستقیم و غیرمستقیم به قیام امام حسین (ع)، وقایع عاشورا و اتفاقات پس از آن می‌پردازد. واقع گرایی و باورپذیری این سریال، آن را در زمره یکی از پر استقبال‌ترین سریال‌های مناسبتی و عاشورایی قرار می‌دهد.
«سفیر»
اولین فیلم ایرانی که مستقیما پیرامون حادثه عاشورا تولید شده، فیلم «سفیر» ساخته فریبرز صالح است. این فیلم در اولین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و همچنین عنوان پرفروش‌ترین فیلم سال را در زمان اکرانش به‌دست آورد. این فیلم گوشه‌ای از زندگی قیس ابن مسهر را به تصویر کشیده، او نماینده امام حسین (ع) است که با نامه‌ای برای سلیمان خزاعی به طرف کوفه می‌رود و در راه به دست عمال ابن زیاد، والی کوفه دستگیر و به زندان افکنده می‌شود.
«روز واقعه»
شاید برای عده کثیری از مخاطبان وقتی صحبت از عاشورا می‌شود، اولین فیلم سینمایی که به خاطر دارند، «روز واقعه» به کارگردانی شهرام اسدی و نویسندگی بهرام بیضایی باشد. این فیلم داستان جوانی مسیحی به نام عبدالله را روایت می‌کند که تازه به اسلام روی آورده و در جریان عروسی با راحله، ندایی می‌شنود که او را به یاری فرامی‌خواند. عبدالله به سمت کربلا می‌تازد و هنگام عصر عاشورا به کربلا می‌رسد.
«هیهات»
شاید بشود از هیهات به‌عنوان تنها فیلم عاشورایی سینمای ایران در یکی دو دهه اخیر نام برد. فیلمی که با نگاهی تمثیلی به مفاهیم عاشورایی این قابلیت را داشت که بتواند جایگزینی برای فیلم روز واقعه باشد. این فیلم چهار اپیزودی با درون‌مایه‌ای مذهبی و اعتقادی، سعی در نمایش چهار گوشه از ارتباط مردمان معاصر با فرهنگ و منش عاشورایی دارد.
«رستاخیز»
«رستاخیز» عظیم‌ترین و پرهزینه‌ترین فیلم سینمایی است که به شرح واقعه عاشورا پرداخته است. این فیلم در سال ۱۳۹۱ و به کارگردانی احمدرضا درویش ساخته شده، اما پس از حواشی که سال‌ها قبل برای آن ایجاد شد هنوز هم نتوانسته اکران شود. این اثر سینمایی به صورت مستقیم به سراغ شرح واقع روز عاشورا رفته و سعی کرده تصویری صریح از این حادثه عظیم را به نمایش بگذارد. این فیلم از حضور بازیگرانی، چون پوریا پورسرخ، حسین پورشیرازی، فرهاد قائمیان، بابک حمیدیان، مهتاب کرامتی، شقایق فراهانی و لیلا بلوکات بهره برده است.
بیشتر بخوانید: «روز واقعه»؛ اثر تکرار نشدنی سینمای ایران/دیالوگ‌های تکان‌دهنده اثر شهرام اسدی
انتهای پیام/
خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.
منبع: خبرگزاری میزان
کلیدواژه: محرم تلویزیون سینما روز واقعه ساخته شد شب دهم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mizan.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۰۵۲۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تبلیغات گل درشت در تلویزیون، سینما و شبکه نمایش خانگی به مرز فاجعه رسیده است/ تلویزیون شفاف‌سازی کند
حسین قره: آقایان در تلویزیون که خیال خودشان را راحت کرده‌اند، انگار وقت و زمان و گوش و چشم سایر حواس و قوای فاهمه و... که مخاطبان دارند، مِلک حضرتشان است و تصمیم و کنترلش با خودشان نیست، اخیراً هم که دیگر تبلیغ نمی‌سازند، در واقع خود آگهی‌ها به سریال وسط فوتبال و سریال و... تبدیل شده است، شاید مخاطب یادش برود که داشت چه می‌دید و البته دیده شده بعضی از مواقع خود پخش هم یادش رفته و رفته‌اند برنامه بعدی.
تلویزیون شفاف‌سازی کنداگر مخاطب تلویزیون باشید گاهی آن قدر تبلیغات طولانی است که نسبت به زمان پخش و قیمت ثانیه و دقیقه تبلیغات در تلویزیون این شائبه برایتان پیش می‌آید که صداوسیما در شکل کلی سهام‌دار آن کالا و خدمات است؛ چون واقعاً خارج توجیه است، مثلاً فرض بفرمایید یک نوعی از چرخ‌گوشت (تعمداً اسم و اصل برند و کالا را نمی‌گویم) هست که شما هر وقت تلویزیون را روشن کنید اول تبلیغ‌کنندگان آن را می‌بینید. اگر یک برند برنامه بلندمدتی داشته باشد که هر خانواده ایرانی (حدود ۲۵ میلیون خانوار) یکی از این وسیله را داشته باشند، حتی اگر ۸۰ درصد سود حاصل از هر دستگاه را صرفه تبلیغات تلویزیونی کند باز هم باتوجه‌به ساعات پخش در میان‌برنامه‌ها یا بین نیمه‌های فوتبال و... توجیه اقتصادی ندارد، آخر تبلیغات حاصل عدد و رقم است، یک برند این میزان از سود را هزینه می‌کند تا این میزان از بازار هدف محصولاتش را بخرند، آخر تک‌محصولی که بازار جهانی هم ندارد، این همه تبلیغ را با چه توجیه اقتصادی انجام می‌دهد. مگر اینکه مثلاً در آغاز سال با بخش آگهی تلویزیون یک قرارداد کلی بسته شده باشد که مثلاً N هزار ساعت بخش در سال به قیمت N میلیارد تومان و گرفتن دو نوع تخفیف، یکی از بابت این که کالا موردبحث تولید ایرانی است و حمایت از بازار داخلی است و دیگر اینکه چون قرارداد موردی نیست و کلی و سالانه است.
همین‌جا چند سرفصل وجود دارد که می‌شود درباره آن صحبت کرد. یک اینکه تقریباً قریب به‌اتفاق تبلیغات این چنینی را چند بازیگر و احتمالاً یک شرکت تبلیغاتی می‌سازند، پرسش اول این است، آیا محدودیتی و رانتی خاص برای سازندگان تبلیغات وجود دارد یا نه تصادفاً این اتفاقات رقم خورده است.
دوم اینکه اگر محدودیتی نیست آیا چنین شرایطی برای همه تولیدکنندگان ایرانی وجود دارد. اگر چنین است آیا تلویزیون فراخوانی عموماً داده است که شرایط برای همه کالاها و همه بازارها و خدمات وجود دارد و می‌توانند از این بستر استفاده کنند. اگر این فراخوان داده شده و اگر شرایط برای همه یکسان است، در بازار تولید داخلی هیچ برند دیگری تمایل به این همه ساعت پخش ندارد؟ که این خود چند سرفصل دیگر را باز می‌کند که آیا برندها و تولیدکنندگان به این نتیجه رسیده‌اند که همین میزان هم هزینه کردن در تلویزیون گران است و بازگشت سرمایه ندارد چرا که سرمایه گران‌بهای اجتماعی تلویزیون ریزش داشته است.
فقط یک نکته دیگر می‌ماند که در شرایط اجتماعی امروز و مسئله زنان به کار با مداقه نیاز دارد، آقایان ابتدا و میان و انتهای بعضی از برنامه‌های گفت‌وگومحور درباره زنان، تبلیغاتی را نشان می‌دهند که دغدغه زنان خانه‌دار این سرزمین خلاصه می‌شود در پوره سیب‌زمینی، این هم سطح سلیقه و دغدغه و بلندنظری، واقعاً خود حماسه است. (تأکید می‌کنم که آن تبلیغات می‌تواند در برنامه‌های آشپزی و یا سرگرمی محور پخش شود؛ ولی بعد از هر برنامه‌های منظور است.)
دوباره و بلکه شاید دوباره باید تأکید کنم که صداوسیما به دلیل اختصاص بودجه ملی - که امسال ۲۴ هزار میلیارد تومان به آن اضافه شده است - باید نسبت به تمام کنش‌ها و واکنش‌ها، برنامه‌سازی‌ها، تولیدات و... پاسخگو به ملت باشد. اگر تلویزیون خصوصی بود یا همچون شبکه نمایش خانگی منبع مالش از بخش خصوصی تأمین می‌شد، این همه تأکید لازم نداشت و آقایان جبلی و جلیلی که بر مسند و صندلی یگانه رسانه ملی نشسته تکیه زده‌اند باید برای تک‌تک اقدامات پاسخگو باشند.
همانطور که همه می‌دانیم، بسیاری از هنرمندان و نویسندگان و... حوزه سینما چشم و دل از تلویزیون بریده‌اند و به سینما و شبکه نمایش خانگی پناه برده‌اند و ناگفته نماند که هنرمندان ترازی هم چشم و دل از همه چیز شسته‌اند و در سکوت نشسته‌اند. شاید توجیه بسیاری این است که «به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل». به‌هرتقدیر کار ما قضاوت نیست و هر که هر چه خود می‌خواهد همان می‌کند؛ اما نکته کجاست، در شبکه نمایش خانگی و سینما که بخش خصوصی دستی در تولید آن دارد برای تأمین هزینه یا نیاز به سرمایه‌گذاری دارد که نیتش سود کم و حضور در خلق هنر است و یا نه سرمایه‌گذاری که مثل هر تجارت و بازار و صنعتی به دنبال سود مکفی و به‌اندازه سرمایه است. بماند که هر کدام باشد مهم نیست مهم ارائه هنرمندانه تبلیغات در آثار است. این مسئله و پدیده هم مختص ما نیست، همه جهان گرفتار این نوع تولید تبلیغات هستند. این چرخه که باید کالای تولیدشده به دست مصرف‌کننده برسد و آن را مصرف کند که چرخه تولید دوباره بچرخد، هر چه هست فعلاً سرنوشت این عصر است؛ اما نوع ارائه آن بسیار مهم است.
تبلیغات گل درست حتی گرفتاری بزرگترین هنرمندان تاریخ معاصر بوده و هست. به‌خاطر دارم در یک نشست کارگردان فقید و بزرگ تئاتر جهان، پیتر بروک در زمان بخش یکی از جسورانه‌ترین آثارش (مهابهاراتا) در تلویزیون همین مشکل را داشته که هر ۱۵ دقیقه آن فیلم تئاتر قطع و برنامه به بخش آگهی می‌رفته است. این قطع حس و حال و هوا برای یک فیلم تئاتر و مخاطب و تولیدکنندگان آن عذاب‌آور بوده و پیتر بروک صحبت می‌کند و از سرمایه‌گذاران و گروه‌های تبلیغاتی می‌خواهد که اطلاعاتشان را در آخر و حتی تیتراژ بیاورند؛ ولی حس تماشاچی را در میانه اثر قطع نکنند. (نقل به مضمون عرض کردم؛ چون سال‌ها پیش این ویدئو را دیدیم.)
قاعده سریال ها و پخش‌های جهانی و تلویزیون‌ها خصوصی این است که هر ۲۰ دقیقه فرصتی یک تا دودقیقه‌ای به آگهی داده شود؛ اما اینکه در سریالی که هنرمندان برجسته در آن هستند به درودیوار آن تبلیغات چسبیده باشد و حتی در یک سریال مثلاً ساختمان مرکزی شرکت تبلیغ‌کننده دیده شود... (باز هم تأکید می‌کنم که از ارائه مصداقی واقعی پرهیز دارم) دیگر فاجعه گل درشتی است و از خارج از عرف تمام درس‌های تبلیغات است و قطعاً به ضدتبلیغ تبدیل می‌شود.
تبلیغات در عصر جدید با هنر گرافیک که هنری بصری است گره می‌خورد، مختصر و موجز و متناسب و با احترام به شعور مخاطب. اینکه در همه جای یک سریال نمای نزدیک بازیگر و سرش باشد و پشت سرش فلان شامپو که واقعاً ضدتبلیغ است. یکی از شروط استمرار یک هنر احترام به مخاطب است و هنرمندان آفرینشگر نباید اجازه دهند که تبلیغات غیرهوشمندانه و گل درشت به اعتبار آنان ضربه بزند.
توجه به تولید ملی و بهره‌مندی تولیدکنندگان که سالانه میلیون‌ها نفر از خدماتشان استفاده می‌کنند کار بسیار خوبی است، تبلیغات چنین پدیده‌ای است، اما استفاده در حد فوق ابزار و بی‌احترامی به مخاطب را باید خود هنرمندان فکری برایش بکنند. هنرمندانی که کار تبلیغات می‌کنند باید سرمایه‌گذاران را توجیه کنند که چه چیزی برای آنان مناسب است. تن‌دادن تمام به خواسته سرمایه‌گذار که احتمالاً خواسته‌ای داشته و اصرار دارد که در چنین شرایط اقتصادی پر ماجرایی سرمایه‌گذاری‌اش حداکثر سود را داشته باشد باید با قواعد هنر هم بخواند، برای اعتبار برندی که ساخته است حداقل بپذیرد که ارائه هنرمندانه کالا و خدمات برندش برای شرکت و تجارتش سودی بلندمدت خواهد داشت.
تبلیغات محیطی که در اختیار سینما و شبکه نمایش خانگی است هم یکی از سرفصل‌هایی است که می‌توان درباره آن نوشت که در این کوتاه نوشته نمی‌گنجد.
۵۷۵۷
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902705
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟