به نقل از «مهر»

«طبیعت آدمی و نظم اجتماعی» منتشر شد/راه دستیابی به ثبات عقیده

تاریخ انتشار: ۲۳ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۸۱۱۲۶۸

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «طبیعت آدمی و نظم اجتماعی» تالیف چارلز هورتون کولی ترجمه محمد صفار و با مقدمه علیرضا محسنی تبریزی از سوی سازمان سمت در ۳۳۰ صفحه و قیمت ۵۲ هزار تومان منتشر شد. کتاب حاضر برای دانشجویان رشته علوم اجتماعی در تمام مقاطع به عنوان منبع مبنایی تدوین شده است.

چارلز هورتون کولی جامعه‌شناس و روان‌شناس اجتماعی اوایل قرن بیستم امریکا همراه با ویلیام جیمز، جان دیویی، جیمز تافتس، جورج هربرت مید و چارلز پیرس مکتب و نخستین حلقه فیلسوفان پراگماتیست را در امریکا تشکیل دادند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

کولی در عین حال از پایه‌گذاران نحله نظری کنش متقابل نمادین و از نظریه‌پردازان «گروه‌های نخستین» و «تئوری شخصیت» محسوب می‌شود.

کولی در کسوت یک جامعه‌شناس و در هیئت یک روان‌شناس اجتماعی، جامعه‌شناسی را علمی عملی می‌دانست که به‌شدت از اصول فلسفه عمل‌گرایی (پراگماتیسم) متأثر است. به‌زعم او آنچه از علم‌الاجتماع طلب و انتظار داریم، این است که راهنمای عملی ما باشد (روسک و وارن، ۱۳۶۹: ۳۳۵).

ظهور پراگماتیسم به عنوان نحله‌ای فلسفی و جنبشی نظری در قرن نوزدهم مقارن با جهانی است که در آن تقابل‌های بسیاری ظاهر شده‌اند: علم در برابر مذهب، مثبت‌گرایی در برابر گرایش به احساسات، ادراک شهودی در برابر تجربه حسی، آرمان‌های دنیوی و مردم‌سالار عصر روشنگری در مقابل واپس‌گرایی اشرافی و مذهبی.

محسنی تبریزی در پیشگفتار این اثر می‌نویسد: «دگرگونی‌های فراگیر اجتماعی و معنوی سبب شد که پراگماتیست‌ها به مثابه فلاسفه‌ای عمل‌گرا سؤالات و موضوعات ذیل را در دستور کار خود قرار ‌دهند:

نخست، تأکیدهای علم نوین بر دگرگونی، فراگرد، عمل، عوامل زیست‌شناختی و اجتماعی و استدلال احتمالی را چگونه تحلیل کنیم؟

دوم، بین زندگی انسان و جهان طبیعی، خاستگاه او، بین شناخت و معرفتی که کسب می‌کند و ارزش‌هایی که اعتقاد دارد، بین مفاهیم انتزاعی که شناخت و معرفت به مدد آنها ابراز می‌گردد و قلمروهای اراده، احساس و عمل که بخش‌هایی از زندگی انسان، به مثابه یک موجود زنده، محسوب می‌شوند چگونه ارتباط برقرار کنیم؟

سوم، چگونه در مواجهه و رویارویی با تغییر و دگرگونی به منابع نوین ثبات عقیده دست یابیم؟

چهارم، چگونه اصالت فردی و جامعه را در شکلی هماهنگ با عمل نوین و شرایط اجتماعی جدید در نظر بگیریم؟ و چگونه خط مشی اجتماعی را تحت شرایط نیروهای فزاینده نظارت اجتماعی تبیین و تفسیر کنیم، به‌طوری که نظارت در اختیار کسانی باشد که خود از خط مشی تأثیر می‌پذیرند؟ و بالاخره، چشم‌اندازهای فردیت و هوش انتقادی در شرایط نوین جامعه صنعتی کدام‌اند؟»

در ادامه همین پیشگفتار آمده است :«کولی متأثر از اصول مکتب پراگماتیسم، علم‌الاجتماع را معرفتی عملی و علمی کاربردی می‌داند و از آن به عنوان «راهنمای عملی انسان» یاد می‌کند. او همراه با استاد خود جان دیویی در دانشگاه میشیگان، رابرت ازرا پارک، همکار و هم‌دوره دانشگاهش و جرج هربرت مید، از پایه‌گذاران مکتب کنش متقابل نمادین و از توسعه‌دهندگان روان‌شناسی اجتماعی تعامل‌گرا به شمار می‌آید.»

تبریزی در ادامه می‌نویسد:‌ «کولی معتقد است جامعه همان درهم‌آمیختگی و تأثیر متقابل خودهای ذهنی است. او می‌گوید: من ذهن شما را در نظر می‌گیرم و می‌اندیشم که ذهن شما درباره ذهن من چه می‌اندیشد و ذهن شما در مورد آنچه ذهن من در مورد ذهن شما می‌اندیشد، چه نظری دارد. من خود را در برابر ذهن شما می‌آرایم و از شما نیز چشم دارم که ذهن خودتان را در برابر ذهـن من بیارایید (کولی، ۱۹۲۷: ۲۰۰ـ۲۰۱). «خودآیینه‌سان» یکی از مهم‌ترین مفاهیم و موضوعات در اندیشه کولی و در مبحث روان‌شناسی اجتماعی «شخصیت» است.

در اندیشه کولی مفهوم «خود آیینه‌سان» از سه جزء یا عنصر اصلی ساخته شده است: نخست ظاهر ما به چشم دیگری چگونه می‌نماید، یعنی تصور جلوه خود در نزد دیگران، دوم، داوری و قضاوت او درباره ظاهر ما چیست، یعنی تصور قضاوت دیگران در باب آن جلوه و سوم، چه احساسی از خود برای ما پدید می‌آید، غرور یا سرشکستگی (کولی، ۱۹۶۴: ۱۸۴).

تأکید عمده کولی در اثر وزین خود طبیعت آدمی و نظم اجتماعی بر این اصل مهم است که «خود» در یک فراگرد اجتماعی مبتنی بر مبادله ارتباطی و جریان تعاملی میان فرد و زمینه اجتماعی (گروه) پدید می‌آید و در آگاهی فرد منعکس می‌شود.»

کولی در پیشگفتارش بر این کتاب آورده است: « فکر می‌کنم استقبال از این کتاب تاحدی نتیجه دیدگاه جدیدی است که در نگارش آن اتخاذ شده است. منظورم این است که رساله‌ای درباره طبیعت آدمی به قلم کسی است که اصولاً نه روان‌شناس که دانش‌پژوه جامعه‌شناسی است و بر بنیان این برداشت (آن‌گونه که به نظرش رسیده) استوار است که این موضوع هرگز از این دیدگاه بررسی نشده و همین موضوع او را ناگزیر از پژوهش کرده است.

به‌هرتقدیر، این کتاب بیشتر به‌عنوان راهنمای مطالعه جامعه‌شناسی مورد استقبال واقع ‌شده است و با این امید که به این هدف بهتر خدمت کند، ویرایش دانشجویی آن را آماده و یک‌ فصل به‌عنوان مقدمه با مطلع وراثت و غریزه به آن اضافه کردم، فصل جامعه و فرد را بسط دادم و در ارتباط با موضوعات مختلف بر غنای آن افزودم. همچنین تعدادی سؤال به آن ضمیمه کردم که امیدوارم برای دانشجویان علاقه‌مند جذاب باشد.»

در پشت جلد این کتاب آمده است: «کتاب طبیعت آدمی و نظم اجتماعی کولی را باید نقطه عطفی در ظهور روان‌شناسی اجتماعی جامعه‌شناسی تلقی کنیم. این کتاب عمده شهرت خود را مدیون معرفی پندار نوین «خود انعکاسی» و نیز دیدگاه جامعه‌شناسانه‌ای است که اتخاذ کرده تا نحوه شکل‌گیری فعالیت‌های اجتماعی را بررسی کند. دیدگاه ماخوذه کولی را شاید بتوان «جامعه‌شناسی خویشتن‌نگرانه» نامید، زیرا معتقد است که جامعه چیزی جز مجموعه‌ای از پندارها در بین اعضایش نیست. کولی، فرد را نه محصول جامعه که تصویر آینه‌ای آن تلقی کرد و بنابراین نتیجه گرفت که نظم اجتماعی را نمی‌توان از بیرون بر طبیعت آدمی تحمیل نمود بلکه از «خود» نشئت می‌گیرد. بیشترین ارجاعات به این کتاب حول محور این دو ایده - «خود انعکاسی» و «جامعه به عنوان مجموعه‌ای از پندارها» - بوده است.»

کد خبر 5280767 محمد آسیابانی

منبع: مهر

کلیدواژه: سازمان سمت تازه های نشر پراگماتیسم جامعه شناسی جان دیویی ترجمه محرم 1400 حسینیه مهر ماه محرم ادبیات داستانی شهید رضا فرزانه بنی امیه انتشارات کتاب نیستان آیت الله خامنه ای شهدای مدافع حرم ادبیات ایران سازمان تبلیغات اسلامی انتشارات سروش تجدید چاپ رمان ایرانی جامعه شناسی جامعه شناس روان شناس ذهن شما

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۱۱۲۶۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیین‌نامه طبیعتگردی منتشر شد

آیین‌نامه طبیعتگردی که توسط هیات وزیران مصوب شده بود ابلاغ شد و در این آیین نامه نسبت به تشکیل کارگروه ملی و تدوین دستورالعمل ساماندهی و نظارت بر آفرودسواری در عرصه طبیعی تاکید شده است.

به گزارش مهر، «آیین نامه طبیعت گردی» طی نامه شماره ۱۵۴۸۷ توسط هیأت وزیران مصوب و با دستور معاون اول رئیس جمهور ابلاغ شد. پیش از این نیز عزت الله ضرغامی در جمع خبرنگاران از تصویب آئین نامه طبیعت گردی نیز خبر داده بود.

در این آئین نامه آمده:

هیأت وزیران در جلسه روز ۱۵ فروردین ماه ۱۴۰۳ به پیشنهاد مشترک وزارت میراث فرهنگی، جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی آئین طبیعت گردی را به شرح زیر تصویب کرد:

در ماده یک این آئین نامه پس از تعریف هر کدام از اصطلاحات، دامنه شمول این آئین نامه را مناطق و محدوده‌های طبیعی خاص اعلام کرده است و نوشته که به منظور مدیریت کلان، برنامه ریزی و هماهنگی در زمینه توسعه طبیعت گردی در مناطق خاص، تشویق و ترویج طبیعت گردی و تسهیل و هدایت فعالیت‌ها و امور مندرج در این آئین نامه کارگروه ملی طبیعت گردی مرکب از نمایندگان هر یک از دستگاه‌ها به اضافه یک متخصص طبیعت گردی، دستیار وزیر میراث فرهنگی در امر مردمی سازی و نماینده دستگاه‌ها و معاونت‌های تخصصی مرتبط حسب موضوع مورد بررسی در کارگروه است.

همچنین دستگاه‌های عضو کارگروه ملی مکلف هستند نسبت به پیش بینی پست‌های سازمانی در ساختار اداری خود که مرتبط با طبیعت گردی در سطوح ستادی و استانی است با استفاده از ظرفیت‌های موجود و بدون توسعه تشکیلات یا ساختار جدید و با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط اقدام کنند.

وظایف این کارگروه ملی در زمینه فعالیت‌ها و طرح‌های مرتبط با مناطق و محدوده‌های طبیعی خاص در چهارچوب قوانین و مقررات به شرح زیر است:

تدوین سیاست‌های اجرایی، دستورالعمل‌های اجرایی و تخصصی و ساز و کارهای نظارتی با مشارکت دستگاه‌های ذی ربط، تصویب و نظارت بر اجرای طرح‌های طبیعت گردی با رعایت ضوابط و عرصه و حریم میراث طبیعی و تاریخی و فرهنگی ثبت شده

حمایت و پشتیبانی از طرح‌های توانمندسازی جوامع محلی در راستای توسعه طبیعت گردی

حمایت از طراحی و معرفی محصولات، مناطق و مسیرهای جدید و مستعد طبیعت گردی در کشور و معرفی آنها در سطح ملی و بین المللی

معرفی و برندسازی تولیدات و محصولات محلی در سطح اثرگذاری طرح‌های طبیعت گردی

تهیه پیوست‌های فرهنگی موردنیاز طرح طبیعت گردی و تدوین دستورالعمل‌های لازم برای ساماندهی و نظارت بر گشت‌های طبیعت گردی،

بسترسازی و تسهیل شرایط حضور خانواده‌ها در طبیعت و ترویج سفرهای خانواده محور، برنامه ریزی برای ایجاد بسترهای لازم برای هوشمندسازی فرایندها و استفاده از ابزار رقومی در توسعه طبیعت گردی

برنامه ریزی در زمینه ساز و کارهای حفاظتی نظارتی و اجرایی ظرفیت برد گردشگری در مقصدها و مناطق مستعد طبیعت گردی

تدوین دستورالعمل ساماندهی و نظارت بر بیراهه نوردی (آفرودسواری) در عرصه طبیعی کشور

همچنین در این آئین نامه آمده:

دستگاه‌های عضو کارگروه می‌بایست ضوابط مرتبط با طرح‌های طبیعت گردی در مناطق تحت مدیریت خود را در کارگروه اعلام کنند. در بخش دیگری از این آئین نامه اعلام شده که اجرای طرح‌های طبیعت گردی در اراضی ملی واقع در مناطق چهارگانه و تالاب‌های تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی با اولویت جوامع محلی و رعایت قوانین و مقرات طبق طرحی که به تصویب نهایی کارگروه ملی می‌رسد، انجام می‌شود.

این آئین نامه در ۱۲ ماده تصویب شده است و وزارت میراث فرهنگی مکلف شده که در مدت سه ماه از تاریخ ابلاغ، با همکاری دستگاه‌های عضو کارگروه ملی، شرح خدمات طح های طبیعت گردی را تهیه و ابلاغ کند.