به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

نگاه دولت سیزدهم در عرصه سیاست خارجی به کدام سمت است؟

تاریخ انتشار: ۲۷ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۸۴۷۳۶۲

به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، آیین تحلیف سیدابراهیم رئیسی هشتمین رئیس‌جمهور کشورمان و رئیس دولت سیزدهم عصر پنجشنبه ۱۴ مرداد در صحن علنی مجلس شورای اسلامی برگزار شد. در این مراسم بیش از ۱۱۵ میهمان از ۷۳ کشور حضور و پوشش خبری این مراسم را ۱۷۰ خبرنگار داخلی و خارجی برعهده داشتند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حضور این تعداد از مهمانان خارجی به تعبیر کارشناسان در شرایط ویژه ای که کرونا بر دنیا سایه انداخته است، نشان از اهمیت جایگاه و موقعیت ایران در نظام بین الملل دارد، نکته ای که کارشناسان معتقدند نباید از آن غافل شد، چراکه حضور ۱۱۵ هیئت از کشور‌های مختلف نشان دهنده اهمیت و جایگاه ایران و مورد توجه بودن دموکراسی در ایران است.

ناظران بر این باورند که کشور‌های غربی به ویژه آمریکا، انگلیس و متحدان منطقه‌ای آن‌ها، مانند امارات و عربستان سعودی تلاش زیادی کردند که با استفاده از رسانه مانع از انتخابات خوب در ایران شوند، اما انتخابات به خوبی برگزار و انتقال آرام قدرت هم انجام شد، حضور هیئت‌های خارجی نشان دهنده همین انتقال آرام و خوب قدرت در ایران است که بیانگر وجود دموکراسی در ایران است، آن هم در منطقه‌ای که شاهد هستیم کشور‌هایی مانند عربستان، امارات، بحرین، قطر و کویت فاقد دموکراسی بوده و هستند.

وقتی یک دنیا روی ایران حساب می‌کند

علیرضا تقوی نیا تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، بر این باور است که جمهوری اسلامی ایران جایگاه یک کشور عادی را ندارد و یک قدرت منطقه‌ای است که ثبات و امنیت آن علی رغم تمام فشارها، تحریم‌ها و تهدید‌ها تضمین شده و تمام دنیا روی ایران حساب می‌کنند. علیرغم تلاش‌هایی که دشمنان ایران برای انزوای ایران و نظام جمهوری اسلامی دارند، نظام جمهوری اسلامی مقتدر، منسجم و با برنامه در معادلات بین المللی است که آرام آرام جایگاه خود را به این قدرت منطقه‌ای بی بدیل در دنیا تبدیل کرده که خصوصا در عرصه نظامی و ژئوپلیتیکی در منطقه غرب آسیا حرف اول را می‌زند و تحولات اخیر در اسرائیل چنین گزاره‌ای را تصریح می‌کند.

تقوی نیا درباره پیام حضور مهمانان از کشور‌های مختلف در مراسم تحلیف رئیس جمهور، تصریح کرد: این حضور نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران منزوی نیست، مقاومت نتیجه داده و هرچه تلاش کردند که از درون جمهوری اسلامی ایران را با فشار اقتصادی از هم بپاشند یا با تحریم‌های همه جانبه بتوانند نظام را در انزوای بین المللی قرار دهند این نظام با ثبات و کاملا فعال در عرصه بین المللی است و منفعل نیست و کسانی که موضع غلط نسبت به ایران داشتند خودشان را اصلاح کردند؛ یعنی عربستان سعودی موضع غلط نسبت به ایران داشته، اما متوجه شده است که راه حل بحران‌های سعودی از دوستی و نزدیکی با ایران می‌گذرد. سعودی‌ها، امارات، عراق و افغانستان نمی‌توانند بحران‌های خود را بدون ایران حل کند، ایران است که نقش بالانس کننده، توازن بخش و ثبات آفرین در منطقه را بر عهده دارد و در همین زمینه حضور این همه مهمان حاکی از ارتقای روز افزون جایگاه نظام جمهوری اسلامی ایران دارد.

نگاه کم‌رنگ به غرب؛ سیاستی که در مراسم تحلیف هم خودنمایی کرد

رضا یگانه شکیب کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، معتقد است که مهمانانی از کشور‌های متعدد در مراسم تحلیف آقای رئیسی شرکت کردند، نشان می‌دهد که کشور‌های جهان جایگاه ژئوپلیتیک و اقتصاد ایران را درک کرده‌اند و کشور‌های متعدد به ویژه اتحادیه اروپا به نقش عمده ایران در صلح و ثبات جهان پی برده‌اند.

یگانه شکیب ادامه داد: ایران در جایگاه مهمی از مسیر تجاری و تبادلات انرژی قرار گرفته است، به خصوص غول‌های عظیم جهان که با ما نزدیکی دارند، یعنی هند و چین به شدت روی ایران حساب می‌کنند و علیرغم فشار‌های غرب در این مدت نه تنها سعی کردند که روابط خود را با ایران حفظ کنند بلکه در این رفت و آمد‌های دیپلماتیک این پیام را رسانند که دوست دارند با ایران رابطه داشته باشند. به نظر می‌رسد که سیاست عدم شرطی کردن اقتصاد در دستور کار قرار دارد، یعنی اینکه اقتصاد مشروط به رابطه با کشور‌ها نیست و توازنی در سیاست خارجی برقرار می‌شود به این معنا که نگاهی چند سویه و چند جانبه به جهان دوخته شود که لزوما نگاه به غرب نیست، بلکه نگاه به آمریکای لاتین، آسیای میانه و آفریقا است.

تقوی نیا کارشناس مسائل بین الملل هم با اشاره به حضور گسترده رهبران گروه‌های مقاومت در مراسم تحلیف رئیسی، گفت که جایگاه رهبران گروه‌های مقاومت از نماینده اتحادیه اروپا بالاتر بود که نشان می‌دهد دولت آقای رئیسی در زمینه سیاست خارجی نگاه ویژه‌ای به مقاومت منطقه‌ای در برابر رژیم صهیونیستی دارد و این را هم صهیونیست‌ها هم خوب درک کردند و به همین دلیل است که از بدو انتخاب آقای رئیسی حجم تخریب‌ها و توهین‌ها به سید ابراهیم رئیسی از جانب مقامات رژیم صهیونیسی افزایش پیدا کرد. در دوره آقای رئیسی رژیم صهیونیستی روزگار سختی خواهد داشت.

توسعه روابط با جهان؛ دروازه ای که پیش روی رئیسی باز شده است

کشور‌های همسایه سهم چشمگیری در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور داشتند، کشور‌هایی که به ظاهر با ما اختلاف نظر جدی دارند، اما با توجه به هژمونی جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جایگاه قدرتی که دارد و وزنی که در مناسبات سیاسی منطقه ای، بین المللی و جهانی دارد آن‌ها هم تصمیم گرفتند که به مراسم تحلیف رئیس جمهور ایران نماینده ارسال کنند و نشان دادند که به دنبال تقابل و افزایش تنش با ایران نیستند و می‌دانند که راه حل ثبات و آرامش منطقه از ایران می‌گذرد و اگر آن‌ها امنیت، تجارت، بقا و ثبات بخواهند باید تعامل مثبتی با ایران داشته باشند.

کیومرث یزدان پناه دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت که اگرچه حضور مقامات عالی رتبه برخی از کشور‌های جهان در مراسم تحلیف ریاست جمهوری آقای رئیسی به عنوان رئیس جمهور دوره سیزدهم در ایران را می‌توان به فال نیک گرفت، این اتفاق می‌تواند اتفاق متفاوتی نسبت به شرایط کشور بوده و خط بطلانی هم بر تمام تبلیغات منفی علیه کشور ما باشد، اما در واقعیت حضور این مقامات با این کیفیت نمی‌تواند ما را گول بزند.

وی افزود: مطمئنا حضور این حد از مهمانان خارجی در ایران خوب است و نشان می‌دهد که بسیاری از کشور‌های جهان تمایل دارند که روابط شان را با کشور تاریخی، با تمدن کهن و فرهنگ قوی مانند ایران ادامه دهند و دوست دارند که در بالاترین سطح ممکن با کشور ما رابطه داشته باشند، انتظار می‌رود که آقای رئیسی که رسما رئیس جمهور کشورمان شده است، استقبال مقامات ۸۰ کشور جهان را به فال نیک بگیرد و آن را فرصتی مغتنم برای خود و دولت خود بدانند و با به کارگیری و بهره گیری از تمام ظرفیت‌ها در عرصه سیاست خارجی زمینه را برای خروج ایران از وضع نامطلوب فعلی فراهم و کاری کند که ایران به موقعیت شایسته خود در نظام بین الملل برگردد و این حجم از فضا‌ها و بار سنگینی که بابت رابطه بد ما با کشور‌های دنیا حاکم است را از بین ببرد.

نگاهی متفاوت به جهان در دولت رئیسی

کارشناسان معتقدند که دولت سیزدهم سکان کشور را در دنیای جدیدی به دست می‌گیرد و اگر ایران می‌خواهد موفق شود باید توازنی در سیاست خارجی خود برقرار کند و دستگاه دیپلماسی هم از این فعالیت‌های اقتصادی و نگاه چند جانبه استفاده کند؛ رئیس جمهور کشورمان اعلام کرده که اولویت ما همسایه هاست و باید بتوانیم از تمام ظرفیت‌ها به طور همزمان استفاده کنیم، قرارداد‌های دوجانبه و چندجانبه واقعیت‌های دنیاشی نوین هستند، دیگر یک اقتصاد حاکم نیست و دستگاه دیپلماسی هم نوعا به طور خودکار باید به این سو حرکت کند و این جهت گیری‌های اقتصادی را تقویت کند.

نجفی کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، می‌گوید که حضور ۱۱۵ هیئت‌های نمایندگی از کشور‌های مختلف مثلا روسای جمهور عراق، افغانستان، ارمنستان و روسای مجالس سوریه، پاکستان، جمهوری آذربایجان، ترکیه، روسیه و .. اهمیت ایران را در جهان نشان می‌دهد، برخلاف آنچه که تبلیغ می‌شد ایران دارای یک دموکراسی و انتقال آرام قدرت است، حتی آمریکا در انتخابات سال ۲۰۲۰ با چه شرایط بدی مواجه شد و انتقال قدرت با چه وضعیت آشفته، متشنج و تنش انجام گرفت، اما در ایران در آرامش، ثبات و امنیت این انتقال قدرت انجام شد، این نکته مهمی است که مراسم تحلیف رئیس جمهور جدید به دنیا مخابره می‌کند.

نجفی با اشاره به حضور وزرای خارجی بولیوی، نیکاراگوئه و معاون رئیس جمهور ونزوئلا در مراسم تحلیف آقای رئیسی، تصریح کرد: کشور‌های آمریکای لاتین قبل از دولت آقای روحانی روابط رو به رشدی با ایران داشتند و در دولت یازدهم و دوزادهم که جریان غربگرا بر ایران حکومت می‌کرد حجم این روابط کاسته شد و به سردی گرایید، حضور این هیئت‌های نمایندگی نشان می‌دهد که آن‌ها امیدوارند با تغییر رویکرد ایران از غربگرایی به رویکرد انقلابی، شاهد روابط گرم و صمیمانه اقتصادی و سیاسی مابین ایران با کشور‌های انقلابی آمریکای لاتین باشند.

کارشناس مسائل بین الملل اضافه کرد: آقای رئیسی این فرصت را دارد که یک اتحادیه‌ای از کشور‌های تحریم شده توسط آمریکا را تشکیل دهد، یعنی کشور‌هایی مانند نیکاراگوئه، ونزوئلا، سوریه، بولیوی، یمن، کوبا، ایران، لبنان و .. می‌توانند اتحادیه‌ای ضد تحریم‌های آمریکا را تشکیل دهند و دلار استفاده نکنند که این موضوع در دیپلماسی اقتصادی می‌تواند مورد توجه باشد.

در آخر باید گفت که سیاست خارجی هر کشوری به نوعی تقویت کننده سیاست‌ها و استراتژی‌های کلان داخلی آن کشور است و جایگاه بسیار مهم و والایی در تحقق اهداف توسعه ای، اقتصادی و راهبرد‌های رقابتی یک کشور دارد، بر همین اساس مواجهه واقع‌بینانه و تخصصی دولت سیزدهم می‌تواند فرصت‌های مغفول مانده را محقق کرده و تهدید‌ها را در شرایط حساس فعلی به فرصت تبدیل کند. از سوی دیگر تقویت رویکرد نگاه به شرق و نزدیکی بیشتر به قدرت‌های آسیایی در مناسبات منطقه‌ای، فرامنطقه‌ای و بین‌المللی رویکردی است که می‌تواند وزنه روابط خارجی ایران را به سمت شرق سنگین‌تر کند.

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: سیاست خارجی ابراهیم رئیسی تحلیف رئیس جمهور گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان کارشناس مسائل بین الملل مراسم تحلیف رئیس جمهور جمهوری اسلامی ایران مراسم تحلیف نشان می دهد دولت سیزدهم سیاست خارجی آقای رئیسی بین المللی منطقه ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۴۷۳۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آقای رئیسی! فقط ٥٠٠ میلیون دلار؟!

نیازی به ذکر این مقدمه نیست که سفرها و دیدارهای دیپلماتیک، آن هم در سطح عالی و سران، همیشه نشان دهنده اقدامات مهمی هستند که راه را برای توسعه روابط اقتصادی و حفظ منافع ملی هموار می کنند و برنامه ریزی برای سفر خارجی روسای جمهور، یک عملیات پیچیده، هزینه بردار و هدفمند است. دو سفر خارجی اخیر سید ابراهیم رئیسی به دو کشور آسیایی پاکستان و سریلانکا، ما را با این پرسش روبرو می‌کند که در شرایط فعلی، ایران با این دو کشور اصطلاحا چه صنمی دارد و چرا سفر باید در سطح عالی صورت بگیرد؟

بگذارید پاسخ این سوال را از زبان خود آقای رئیسی بشنویم. او در پاسخ به سوالات خبرنگاران درباره دستاوردهای این دو سفر، به این اشاره کرده که «مردم پاکستان علاقه بسیاری به انقلاب اسلامی، امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی دارند» و «درباره همکاری ‌ها در حوزه انرژی تصمیماتی اتخاذ و مقرر شد این همکاری‌ها با قوت ادامه پیدا کند. همچنین در حوزه همکاری‌های تجاری و اقتصادی، با موافقت دو کشور، رسیدن حجم مبادلات به ۱۰ میلیارد دلار در گام اول هدف‌ گذاری شد».

رئیسی به این اشاره کرده که «فعالان اقتصادی پاکستانی، مصمم بودند کار را به نحوی دنبال کنند که در زمان کوتاهی به حجم تجارت ۱۰ میلیارد دلاری برسیم». وی درباره سریلانکا نیز اعلام کرده که حضور در مراسم «افتتاح طرح بزرگ و چند منظوره برق‌آبی در این کشور که از سوی شرکت ایرانی فرآب ساخته شده» هدف اصلی و «موضوع دوم سفر به سریلانکا گسترش تجارت و همکاری اقتصادی با این کشور بود که تصمیمات خوبی درباره آنها اتخاذ شد».

رئیس قوه مجریه در بیان پیام سیاسی سفر نیز گفته «منطقه و جهان این پیام را از این سفر دریافت کردند که جمهوری اسلامی ایران کشور قدرتمندی است که هم می‌تواند از جایگاه اقتدار و عزت سخن خود را با دشمنان بیان کند و هم ارتباط خود را با دوستان تداوم و تحکیم بخشد». خبرگزاری دولتی ایرنا هم از این خبر داده که در دیدار رئیسی و همتای او در سریلانکا، ۵ سند همکاری در زمینه‌های فرهنگی، سینمایی، گردشگری و علمی‌وفناوری به امضا رسید.

خوب... در یک تحلیل اجمالی و کوتاه، خیلی راحت می‌توان نتیجه گرفت که واقعا خبری نیست و ما به قول خود آقای رئیسی، بیشتر با یک ارسال پیام سیاسی به جهانیان روبرو هستیم. رئیس قوه مجریه می‌خواهد به زبان ساده بگوید: پس از حمله تنبیهی به اسراییل، لازم دیدیم نشان دهیم که ارتباط خود را با دوستانمان ادامه می‌دهیم. همین.

ما با صحنه گویا و روشنی مواجه هستیم که به ما می‌گوید، نه دستاورد فعلی و نه چشم‌انداز توسعه آتی روابط ایران با پاکستان و سریلانکا، انطباقی با سطح عالی ندارد و اعزام یک وزیر، منطقی‌تر بود. چرا که سخنان رئیسی درباره اهداف اقتصادی هم، حامل هیچ دالّ و نشانه‌ای از پیشرفت نیست. او می‌گوید: «مصمم بودند کار را به نحوی دنبال کنند که در زمان کوتاهی به حجم تجارت ۱۰ میلیارد دلاری برسیم». به چه نحوی؟ آیا پروژه، برنامه و تعریف روشنی برای رسیدن به هدف ۱۰ میلیارد دلاری وجود دارد؟ آیا هدف از سفر در سطح عالی، صرفا سلام و احوالپرسی و هدف گذاری است؟ در شرایطی که هیچ پیشرفتی در مورد خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان وجود ندارد و حتی اگر لوله‌ای نیز احداث شود، گاز چندانی برای صدور نداریم، در دیگر حوزه‌های اقتصادی، اتفاق خاصی روی داده است؟

درباره سریلانکا نیز باید به این اشاره کرد که صادرات خدمات فنی مهندسی شرکت دولتی فرآب، قطعا رویداد ارزشمندی است و عملیات فنی مهندسین ایرانی در سریلانکا، شایان تقدیر است. این شرکت اعلام کرده که از قِبل این پروژه، پانصد میلیون دلار پول نقد تحویل گرفته است. قطعا کسب چنین درآمدی، سزاوار تحسین است. اما واقعیت این است که این شرکت معتبر ایرانی، همواره گل سر سبد صادرات خدمات فنی مهندسی بوده و در دوران روحانی و حتی قبل از روحانی هم، فارغ از مسیر سیاسی قوه مجریه، کار خودش را کرده، جایزه گرفته و از آسیای میانه و عراق گرفته تا آفریقا، پروژه‌های بزرگ خود را با موفقیت و با استانداردهای جهانی اجرا کرده است. یعنی به عبارتی روشن و بدون تعارف، موفقیت فرآب، دخلی به دولت ندارد و بخشی از انباشت دانش، تخصص و اعتبار ذخایر علمی و فنی کشور است. در نتیجه، اینجا هم نیازی به حضور رئیسی نبود و اتفاق جدیدی روی نداده که منجر به توسعه روابط اقتصادی کشور شود. اگر شرایط حاکم بر روابط خارجی ایران و مشکلات داخلی رفع شود، ظرفیت ایران برای صادرات خدمات علمی و فنی مهندسی، خیلی خیلی بیشتر از پولی است که فرآب از سریلانکا درآورده است.

ایران، هم اکنون در شرایط اقتصادی بسیار دردناک و اسفناکی به سر می‌برد. تورم در همه‌ی بخش‌های زندگی ما ایرانیان بیداد می‌کند و بدون تردید، بخش قابل توجهی از این وضعیت، ناشی از رویکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی، موضوع تحریم‌های آمریکا، مساله هسته‌ای، بی‌توجهی به FATF و شفافیت مالی و اختلاف با آمریکا و اروپا است. تا زمانی که راهی برای خروج از این آچمز عجیب پیدا نشود، نه در شرق آسیا، نه در میان همسایگان، نه در آفریقا و دیگر مناطق جهان و نه در سیارات دیگر، نمی‌توان کاری برای اقتصاد ایران کرد.

شاید برای مصرف داخلی ماشین‌های تبلیغاتی و جناحی، بتوان صدها بار در مورد ترجیح سیاست همسایگی دادِ سخن داد و اعلام کرد که ایران نیازی به ارتباط با آمریکا و اروپا ندارد، اما بر روی ارض واقع، شرایط روشنی داریم که نشان می‌دهد حتی عراق نیز که مثلا نزدیک‌ترین دوست منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران است، در این شرایط سخت، نمی‌تواند دو ماهیتابه املت و دو بطری نوشابه از ایران بخرد و پول آن را نقدا پرداخت کند.

دیپلماسی و سیاست خارجی، سینما و سریال تلویزیونی نیست که بشود با چهار تهیه کننده خودی و چند شرکت و نهاد دولتی و حاکمیتی سر و ته ان را هم آورد و جشنواره های فرمایشی به راه انداخت. دیپلماسی و سیاست خارجی، حوزه ای نیست که بتوان با چند دقیقه سخنرانی شعاری و انگیزشی صدر و ذیل آن را به هم دوخت. این حوزه، علاوه بر عامل انسانی متخصص و اهل فن، به برنامه، رویکرد منطقی و انطباق با شرایط عینی خارج و داخل نیاز دارد.

311311

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1899482