به نقل از «مهر»

ثبت ۷ آیین عزاداری محرم گلستان در فهرست میراث ناملموس کشور

تاریخ انتشار: ۲۸ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۸۵۹۲۰۹

خبرگزاری مهر- گروه استان ها: تاکنون هفت اثر از مواریث فرهنگی ناملموس مرتبط با آیین‌ها و مراسم محرم از این استان در فهرست ملی میراث‌فرهنگی ناملموس به ثبت رسیده است.

آئین و مراسم «طوق‌بندان» گرگان، مراسم «عزاداری بنی‌اسد» در شهرستان بندرگز، مراسم «چهل‌منبر» در شهرستان گرگان، «آئین مذهبی حسن حسین» شهرستان گالیکش از جمله این میراث ناملموس به ثبت رسیده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آیین سنتی طوق بندان از روز چهارم ماه محرم آغاز و تا روز هشتم در محلات بافت قدیم این شهر، با شور و شوق در بین عزاداران اباعبدالله الحسین (ع) برگزار می‌شود.

در مراسم چهل منبر هم که در غروب تاسوعا انجام می‌شود خانواده‌ها منبری را که از چند نسل قبل به آنها رسیده در منزل قرار داده و ضمن روشن کردن شمع بر روی آن، غذاها و نوشیدنی‌هایی همچون قورمه سبزی، شربت تخم شربتی و غیره بر آن گذاشته تا مهمانانان که عمدتاً خانم هستند با آن پذیرایی شوند.

خانم‌های گرگانی اعتقاد دارند اگر در چهل خانه و بر سر چهل منبر حاضر شده و بر روی هر منبر شمعی روشن کنند حاجتشان برآورده می‌شود.

مراسم «عزاداری بنی‌اسد» در شهرستان بندرگر هم از مسجد شهدای روستای گز غربی با پوشیدن لباس عزا و پیراهن‌های سیاه بلند بر تن جوانان محل و بستن چفیه یا کوفیه و عقال (حلقه‌ای است سیاه رنگ) بر سر، به همراه پوشاندن صورت مردان، آغاز می‌شود.

به این افراد در گروه بنی اسد، «میر عرب» گفته می‌شود و آنها با گرفتن بیل بروی شانه‌های خود در حیاط مسجد به دور شهداء می‌گردند و اشعاری را می‌خوانند.

آخرین فعالیت عزاداران اباعبدالله الحسین (ع) هیئت روستای فارسیان فرنگ در روز تاسوعا، حسن، حسین خوانی است.

این مراسم به این صورت است که مردان دایره‌وار ایستاده و هر یک با دست چپ ناحیه‌ی کمربند دیگری را می‌گیرد و با ریتم و آهنگ مخصوص به حرکت درمی‌آیند و جملاتی را می‌خوانند.

در پایان این مراسم آیینی هم یکی از مداحان این روستا اشعار و دعاهایی را با آواز می‌خواند در حالی‌که عزاداران گرد علم این روستا جمع می‌شوند دست‌ها را به آسمان برده و بانگ یا حسین سر می‌دهند.

همچنین مراسم «سینه‌زنی کمر به کمر» رامیان، آئین «دسته‌چوبی» شهر تاریخی استرآباد (گرگان) و آئین «نخل پا» روستای بالاجاده کردکوی هم از آئین‌های عزاداری مردم استان گلستان در ایام محرم ثبت ملی شده است.

آیین سنتی عزاداری کمر به کمر رامیانی‌ها هم‌زمان با عاشورای حسینی در میدان امام علی (ع) این شهر برگزار شد. در رسمی دیرینه دسته‌های عزاداری شهر رامیان در روز عاشورا کفن‌پوشان از میدان مرکزی به سمت میدان امام علی (ع) حرکت کرده و در با تشکیل حلقه‌های بزرگ کمر به کمر یکدیگر سینه می‌زنند.

یکی دیگر از مراسم ایام شهادت امام حسین (ع) «دسته چوبی» در گرگان است که شب دوازدهم ماه محرم مصادف با روز سوم شهادت امام حسین (ع) برگزار می‌شود و مردم از بعضی محلات قدیم گرگان مانند سبزه مشهد، سر پیر، دباغان و میخچه گران با دسته چوبی عازم محلات دیگر می‌شوند.

مراسم نخل پا هم از جمله مراسم ایام محرم است که با قدمت ۲۵۰ سال در روز عاشورا همه ساله در روستای بالاجاده شهرستان کردکوی استان گلستان برگزار می‌شود.

در نزدیکی ظهر عاشورا بر حسب سنت قدیم تمامی هیآت مذهبی روستا به صورت زنجیر زنی و سینه زنی با حضوری گسترده اما در حال حرکت خود را به مکان مجمع عزاداران امام حسین (ع) که ذوالجناح (نخل پا) در آن قرار دارد می‌رسانند و واقعه عاشورا را برای عزاداران حسینی ترسیم می‌کنند.

ماه محرم و صفر و مراسم عزاداری امام حسین (ع) و یاران باوفایش میراث معنوی عظیمی است که ثبت ملی آثار ناملموس در این حوزه از جمله اقدامات در راستای حفاظت از این میراث معنوی باارزش بوده است.

گفتنی است گلستان ظرفیت‌های بسیار در حوزه گردشگری مذهبی مخصوصاً در ایام ماه‌های محرم و صفر دارد.

کد خبر 5284808

منبع: مهر

کلیدواژه: گرگان اداره کل میراث فرهنگی گلستان ماه محرم محرم 1400 ویروس کرونا ماه محرم مراسم عزاداری عاشورا عکس استانها واکسن کرونا محدودیت های کرونایی شیوع کرونا بوشهر رسانه هیئت آمار کرونا تاسوعا و عاشورا هیئت مذهبی امام حسین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۵۹۲۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آئینی سنتی که همه ساله با اجرای آن باران می‌بارد

ایسنا/خراسان رضوی پخت «شیربرنج» در روستای توندر آئینی سنتی است که همه ساله به نیت امام زمان(عج) و بارش رحمت الهی برگزار می‌شود و همزمان با پخت و پخش شیربرنج ها بین اهالی شاهد باران رحمت الهی هستیم.

مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کوهسرخ در حاشیه این آئین در گفت و گو با ایسنا گفت: حدود هفت دهه است که آیین پخت شیر برنج در روستای توندر برگزار می‌شود و در بیشتر سال‌ها از جمله امسال شاهد بارش شدید باران همزمان با اجرای این آیین باشکوه بودیم

رضا ربیعی با اشاره به اینکه این آیین به نیت امام زمان(عج) و بارش رحمت الهی برگزار می‌شود، اظهار کرد: طبق روال همه ساله اجرای این آئین سنتی بعد از اذان صبح امروز آغاز و تا بعد از اذان ظهر ادامه دارد.

وی اظهار کرد: اهالی روستا و دامدارانی که می‌خواستند در این آئین شرکت کنند بعد از اذان صبح تمام دام‌های خود را به منطقه‌ای به نام دامگاه برده و اقدام به جدا کردن بره‌ها و بزغاله‌ها از گله گوسفندان کردند.

ربیعی با بیان اینکه بعد از دوشیدن تمامی گوسفندان و کیله کردن هم شیری انجام داده و تمامی شیرها را با هم تجمیع کردند، عنوان کرد: بعد از دوشیدن تمامی گوسفندان چوپانان خلمه را آوردند.

وی افزود: خلمه زمانی‌ است که بعد از دوشیدن و «کیله کردن» و «هم شیری»، چوپان گله بره‌ها را با نوای «های های»، صدا می‌زند، چوپان دوم که همراه گله بره‌های شیرخوار(گله خلمه‌ها) است، از پشت تپه به سمت گله حرکت می‌کند، به محض اینکه دو گله همدیگر را می‌بینند، به سوی هم می‌دوند و بره‌ها به دنبال مادر خود می‌گردند تا او را پیدا کنند و از شیر باقی مانده می‌خورند.

وی با اشاره به اینکه از روستاهای اطراف مانند اوندر، خضربیگ و سایر روستاها و حتی دامدارانی از روستاهای خلیل‌آباد در این آئین شرکت داشتند و شیر دام‌های خود را آورده بودند، بیان کرد: حدود ۱۲ دیگ برای پخت شیربرنج پیش‌بینی شده بود.

مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کوهسرخ با بیان اینکه آئین پخت شیربرنج در منطقه مزار روستا برگزار شد، افزود: مردم روستا عقیده دارند از زمانی که در مزار روستا یا همان پیر حاجات شیربرنج را پخت می‌کنند حاجت اکثر اهالی روستا برآورده می‌شود.

وی با بیان اینکه اجرای این آئین با حضور حداکثری مردم برگزار شد، عنوان کرد: از همان ساعات اولیه گردشگرانی از شهرهای مختلف از جمله تهران، مشهد، کاشمر، خلیل‌آباد، بردسکن، سبزوار، نیشابور، تربت‌حیدریه و برخی شهرهای دیگر حضور داشتند.

ربیعی با اشاره به اینکه بیش از ۳۰۰۰ نفر در آئین پخت شیربرنج شرکت داشتند، بیان کرد: این آئین برای دومین سال که قدمتی ۷۰ ساله دارد به بهترین نحو ممکن برگزار شد.

وی خاطرنشان کرد: هرچند آیین سنتی شیربرنج با قدمتی بیش از ۷۰ سال همه ساله در روستای توندر برگزار می‌شده اما به جز اهالی خود روستا کس دیگری از آن در شهرستان اطلاعی نداشته است که از سال گذشته به صورت باشکوه‌تر و با حضور گردشگران مختلف برگزار می‌شود.

مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کوهسرخ ادامه داد: در بیشتر سال‌ها از جمله امسال شاهد بارش باران همزمان با اجرای این آیین باشکوه بوده‌ایم. هنگام اذان ظهر باران به حدی بود که شرکت کنندگان در مراسم به دنبال سرپناهی بودند.

وی با بیان اینکه در حاشیه این آئین محصولات محلی روستا از جمله صنایع دستی، لبنیات و ریواس عرضه شد، گفت: فروش محصولات محلی در حاشیه آیین سنتی پخت شیر برنج بالغ‌بر ۲۵۰ میلیون ریال بوده است.

ربیعی در ادامه با اعلام اینکه در تلاش برای برگزاری جشنواره مختلف با مشارکت مردم در شهرستان کوهسرخ هستیم، تصریح کرد: سعی می‌شود به بهترین نحو آداب و رسوم منطقه را به گردشگران و شهروندان معرفی کنیم.

مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کوهسرخ برگزاری جشنواره‌ها و مراسم‌های آئینی را در توسعه گردشگری و معرفی شهرستان بسیار حائز اهمیت دانست و تصریح کرد: با توجه به اینکه شهرستان کوهسرخ ظرفیت‌های مختلفی برای جذب گردشگر دارد باید به زیرساخت‌های آن توجه بیشتری شود.

وی عنوان کرد: امسال پرونده چند آیین ناملموس تکمیل و برای به ثبت رسیدن ارسال می‌شود، همچنین اکنون پرونده مراسم آیینی از جمله حیدر علی، شیربرنج و برخی دیگر در دست تکمیل شدن است. برداشت گیاهان کوهی، فرآوری آنغوزه و ... در بخش میراث طبیعی هستند که پرونده را تکمیل می‌کنیم.

مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کوهسرخ افزود: روستای زیبای توندر در دامنه کوه در فاصله ۳۵ کیلومتری شمال غرب شهر ریوش مرکز شهرستان کوهسرخ استان خراسان رضوی قرار دارد.

ربیعی افزود: َتوَنْدَر روستایی از توابع بخش بررود شهرستان کوهسرخ در استان خراسان رضوی است و این روستا در دهستان تکاب قرار دارد و بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت آن ۸۴۶ نفر است.

وی گفت: محصولات باغی و دامی، گندم دیم و آبی، نان محلی، دوغ و شیر و ماست محلی، روغن زرد گوسفندی، کشک و قروت، گردو، بادام، آلود، جوزقند، قیسی، کشته زردآلو، سنجد، پسته و بنه‌کوهی می‌تواند سوغات این منطقه برای گردشگران و مسافرینی که به این دیار سفر می‌کنند، قرار گیرد.

شهرستان کوهسرخ دارای آب و هوایی معتدل کوهستانی با وسعتی حدود ۲۱۹۳ کیلومتر در ۲۸ روستا سه دهستان و جمعیتی بالغ‌بر ۲۸ هزار نفر در ۳۵ کیلومتری مسیر تفرجگاهی و خوش آب و هوای کاشمر به نیشابور قرار گرفته است.

تنوع آب و هوایی، گونه‌های گیاهی به ویژه گیاهان دارویی و گونه‌های متفاوت جانوری و اقلیمی متفاوت باغستان‌ها چشمه‌سارها، بافت تاریخی و خانه‌های قدیمی گلی و مسقف با چوب و نی از جمله ویژگی‌هایی است که مسافرین می‌توانند مدت ماندگاری‌شان را در شهرستان افزایش دهند.

انتهای پیام