سوخت زمستانی، دغدغه امروز و فردا

مرتضی بهروزی فر | کارشناس انرژی

در روزهای اخیر، تأمین سوخت زمستانی و نیروگاه‌ها از جمله دغدغه‌های اصلی وزارت نفت دولت سیزدهم عنوان شد. این مسأله نشان دهنده توجه وزیر نفت جدید به بحران‌های اخیر انرژی است و سیاست درستی محسوب می‌شود. چراکه ایران به‌عنوان سومین تولیدکننده گاز جهان، سال گذشته با بحران تأمین سوخت نیروگاه‌ها و صنایع مواجه شد و اگر از هم اکنون دولت جدید برای این مسأله چاره اندیشی نکند، ممکن است که امسال هم خاموشی‌های زمستانی تکرار شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ضمن آنکه تابستان امسال نیز کمبود برق به نارضایتی و خشونت‌های اجتماعی کشیده شد و تکرار این مسأله در زمستان بحران زا خواهد بود.

اما مسأله خاموشی زمستان 1399 از آنجا نشأت گرفت که وزارت نیرو و وزارت نفت نتوانستند برای تراز کردن میزان عرضه و تقاضای انواع سوخت مصرفی نیروگاه‌ها هماهنگ شوند و زمانی که مصرف گاز بخش خانگی افزایش یافته و گاز کمتری به نیروگاه‌ها داده شد، نیروگاه‌ها نیز ذخایر سوخت دوم به میزان کافی نداشتند. لذا در کوتاه مدت و برای سال‌جاری راهکاری که احتمالاً وزارتخانه‌های نفت و نیرو دنبال خواهند کرد، تأمین ذخایر سوخت مایع نیروگاه‌ها بر مبنای پیش‌بینی‌های بدبینانه خواهد بود. یعنی با یک برآورد نسبتاً حداکثری امکان تأمین سوخت دوم نیروگاه‌ها فراهم خواهد شد. این مسأله در صنعت نیز احتمالاً دیده خواهد شد. به طوری که در صورت نیاز صنعت از سوخت مایع به جای گاز استفاده کند.

با این حال، پایان ماجرای رفع ناترازی تولید و مصرف گاز و سایر سوخت‌های زمستانی مانند نفت گاز به اینجا ختم نمی‌شود. ما در زمستان‌های آتی نیز احتمالاً با همین چالش مواجهیم و باید از همین حالا برای سال‌های بعد برنامه داشته باشیم. چراکه ایران با ایجاد ظرفیت یک میلیارد متر مکعبی تولید گاز در هر روز همچنان در چندقدمی بحران است و هرچه تولید بیشتر می‌شود، مصرف نیز با سرعت بیشتری افزایش می‌یابد و باید در یک نقطه‌ای به این مسابقه پایان داد.

یکی از راهکارهایی که باید از همین حالا به‌طور جدی مورد توجه قرار بگیرد، بهینه‌سازی مصرف انرژی بویژه گاز و برق در بخش خانگی است. شدت مصرف انرژی در ایران بالاست اما متأسفانه امکان کاهش مصرف هم وجود ندارد. چراکه قوانین مناسب و اجرای دقیق آنها از جمله مبحث 19 مقررات ملی ساختمان، وسایل گازسوز و برقی کم مصرف و بهینه، تجهیزات صنعتی مدرن و کم مصرف و همین‌طور قوانین بازدارنده مانند مالیات بر انتشار کربن بدرستی به کار گرفته نشده است.

اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگر دولت در این زمینه سرمایه‌گذاری کند، در بلند مدت نفع بیشتری نسبت به افزایش عرضه انرژی خواهد برد. یعنی در کوتاه مدت ممکن است که تعویض بخاری‌های گازسوز، آبگرمکن‌ها، شوفاژ و موتورخانه‌ها برای دولت ایجاد هزینه کند اما از محل صرفه‌جویی این انرژی و همین‌طور امکان صادرات سوخت‌های جایگزین در بلند مدت نفع بیشتری نسبت به هزینه‌های انجام شده خواهد برد. راهکار دیگر، ایجاد و توسعه مخازن ذخیره‌سازی گاز است. اکثر کشورهای جهان سال هاست که ایجاد این مخازن را به‌طور جدی در دستور کار خود قرار داده‌اند، اما ایران هنوز در این زمینه به سطح قابل قبولی دست نیافته است.

برای مثال در امریکا حجم ذخیره‌سازی گاز از 77 میلیارد مترمکعب عبور کرده است که این رقم بخش قابل توجهی از تولید یک سال ایران می‌شود. این ذخیره‌سازی گاز در زمان قابل قبولی تقاضا را پشتیبانی می‌کند. ما نیز اگرچه با تنگناهای تکنولوژیکی و سرمایه‌ای مواجهیم، اما باید این سیاست را به طور جد دنبال کنیم. طبق آخرین آمار، ذخیره‌سازی گاز در ایران کمتر از 2 میلیارد است. ضمن آنکه باید مخازن ذخیره‌سازی برای تأمین سوخت زمستانی در مناطق مختلف کشور پراکنده باشد و تنها دو مخزن کفاف نیاز کشور را نمی‌دهد. در همین حال، باید برای کاهش تقاضای گاز بخصوص در نیروگاه‌ها نیز برنامه افزایش راندمان نیروگاهی و اصلاح مصرف در بخش خانگی و صنعتی را دنبال کرد. در صنعت نیز اگر راندمان تجهیزات افزایش یابد بخش قابل توجهی از تقاضای صنعت کاهش خواهد یافت.

این رفع ناترازی تأمین سوخت زمستانی یک معادله چندوجهی است و نیازمند همکاری تمام بخش‌های دولت است. حتی در برخی از موارد نظیر بهینه‌سازی مصرف نگاهی فرادولتی را می‌طلبد. با تمام این مسأله، همین که دولت سیزدهم 3 ماه قبل از وقوع بحران‌های احتمالی به فکر آن افتاده است، اتفاق مثبتی است و امیدواریم که این آینده نگری در تمام بخش‌ها رقم بخورد.

منبع: روزنامه ایران

برچسب هاتوزیع سوخت سطح ذخیره سازی سوخت نیروگاه

منبع: انرژی امروز

کلیدواژه: توزیع سوخت سطح ذخیره سازی سوخت نیروگاه آسیا اروپا اقتصاد انرژی امروز ایران بین الملل تحریم خبرگزاری بین المللی خبرگزاری داخلی خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا ریاست جمهوری سازمان های بین المللی سایتهای اینترنتی شرکت ملی نفت ایران NIOC شرکت های بین المللی مجلس شورای اسلامی وزارت نفت وزارت نیرو ذخیره سازی گاز سوخت زمستانی تأمین سوخت نیروگاه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت energytoday.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «انرژی امروز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۹۵۶۹۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تمرکز بر توسعه سبد سوختی کشور با تکیه بر افزایش مصرف CNG و LPG ضروری است

نوید نبوی زاده کارشناس حوزه انرژی در رابطه با ضرورت سوق دادن مصرف سوختی خودروهای کشور به سمت سوخت های جدید نظیر CNG به خبرنگار قدس اظهار کرد:  مصرف بالای بنزین، در کشور و حجم بالای مصرف غیربهینه خودروهای تولید داخل، مستقیما به کسری بودجه تبصره هدفمندی یارانه های انرژی منجر شده است و در دو سال گذشته روند صعودی داشته است، باید برای راهکار کوتاه مدت حل این ناترازی ارزی مهم و کاهش ناترازی بنزین، بر سوق دادن مصرف به سمت سوخت های جدید حرکت کنیم و از همین رو تمرکز بر توسعه سبد سوختی کشور با تکیه بر افزایش مصرف CNG و LPG باید در دستور کار قرار گیرد.

وی در مورد اهمیت به کارگیری CNG گفت: CNG عمدتاً از متان تشکیل شده است که ساده‌ترین هیدروکربن است. این ترکیب شیمیایی ساده باعث می‌شود که هنگام سوختن، محصولات کمتری تولید شود. در مقایسه، بنزین و دیزل از مولکول‌های پیچیده‌تری تشکیل شده‌اند که در فرآیند احتراق محصولات جانبی بیشتر و متنوع‌تری تولید می‌کنند. متان دارای نسبت کربن به هیدروژن بسیار پایین‌تری نسبت به بنزین یا دیزل است. این به معنای آن است که برای هر واحد انرژی تولیدی، متان کمترین میزان دی‌اکسید کربن را تولید می‌کند.

وی افزود: همچنین متان به دلیل ساختار ساده‌اش به طور کامل‌تری می‌سوزد. این احتراق کامل‌تر باعث می‌شود که میزان آلاینده‌های ناشی از احتراق ناقص مانند هیدروکربن‌های نسوخته و مونواکسید کربن به شدت کاهش یابد. علاوه بر این‌ها در احتراق CNG، آلاینده‌های خاصی مانند سولفور دی‌اکسید (SO2) و سرب، که معمولاً در احتراق سوخت‌های فسیلی دیگر تولید می‌شوند، به میزان بسیار کم یا اصلاً تولید نمی‌شوند. این مواد آلاینده مسئول ایجاد باران‌های اسیدی و دیگر مشکلات زیست‌محیطی هستند. بنابراین، استفاده از CNG به عنوان سوخت خودرو نه تنها کمک به کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای می‌کند، بلکه به کاهش آلایندگی کلی ناشی از حمل و نقل نیز کمک می‌کند، که این امر به نوبه خود سلامت عمومی و محیط زیست را بهبود می‌بخشد.

نبوی زاده در ادامه افزود: استفاده از گاز طبیعی فشرده (CNG) به عنوان سوخت برای موتور خودروها مزایای متعدد دیگری نیز دارد که از جمله می‌توان به بهبود عمر موتور و کارایی آن اشاره کرد. گاز طبیعی دارای خصوصیات احتراقی است که به کاهش سایش در قسمت‌های داخلی موتور کمک می‌کند. احتراق CNG کمتر باعث ایجاد رسوبات کربنی می‌شود، که این رسوبات معمولاً در اثر استفاده از بنزین یا دیزل تولید و موجب فرسایش سیلندرها و پیستون‌ها می‌شوند. CNG دارای نقطه احتراق بالاتری نسبت به بنزین است، اما در مقایسه با بنزین، دمای کلی احتراق CNG پایین‌تر است.

وی افزود: این امر می‌تواند به کاهش خطر ایجاد خرابی‌های ناشی از حرارت بالا در موتور کمک کند، بنابراین به طول عمر بیشتر موتور منجر می‌شود. به دلیل کمتر بودن رسوبات کربنی ناشی از احتراق CNG، روغن موتور نیز کمتر آلوده می‌شود. این امر به افزایش فواصل زمانی بین هر بار تعویض روغن و در نتیجه، کاهش هزینه‌های نگهداری موتور کمک می‌کند. همانطور که قبلاً ذکر شد، CNG تمایل کمتری به تولید رسوبات کربنی دارد.

وی گفت: این ویژگی به حفظ تمیزی بیشتر محفظه احتراق و دیگر قسمت‌های حیاتی موتور کمک می‌کند، که نه تنها عملکرد موتور را بهبود می‌بخشد بلکه می‌تواند به کاهش نیاز به تعمیرات مکرر نیز منجر شود. استفاده از CNG در موتورهای خودرو به کاهش انتشار مواد آلاینده خطرناکی مانند مونواکسید کربن، هیدروکربن‌ها و اکسیدهای نیتروژن در داخل محیط کمک می‌کند، که این نیز سلامت رانندگان و سرنشینان را تضمین می‌کند.

وی در جمع بندی صحبت های خود گفت: به این ترتیب، CNG نه تنها به دلایل زیست‌محیطی بلکه به خاطر مزایای عملی و اقتصادی که برای موتور خودروها دارد، به عنوان یک جایگزین عالی برای سوخت‌های سنتی محسوب می‌شود. با کاهش تولید آلاینده‌های خطرناک و حفظ سلامتی رانندگان و سرنشینان خودرو، سهم بزرگی در بهبود کیفیت زندگی ارائه می‌کند. در حالی که چالش‌هایی در زمینه تطابق خودروها با CNG وجود دارد، پتانسیل‌های آن برای کاهش اثرات منفی بر محیط زیست و ارتقاء کارایی و دوام خودرو، مزایای انکارناپذیری را ایجاد می‌کند. بنابراین، تشویق استفاده از CNG به عنوان سوخت خودرو نه تنها یک گزینه مسئولانه از نظر زیست‌محیطی است، بلکه به عنوان یک استراتژی هوشمندانه برای بهبود عملکرد و کاهش هزینه‌های نگهداری خودرو نیز عمل می‌کند. در نهایت، این نه تنها به نفع محیط زیست است، بلکه به رانندگان این امکان را می‌دهد که در مصرف انرژی خودروهای خود صرفه‌جویی کرده و از سلامت بهتری برخوردار باشند.