به نقل از «تابناک»

قرص لوراتادین؛ موارد مصرف و عوارض جانبی

تاریخ انتشار: ۱۳ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۰۰۹۴۶۹

به گزارش «تابناک»، هیستامین ماده‌ای شیمیایی است که با قرارگرفتن درمعرض عامل حساسیت‌زا به‌شکل طبیعی در بدن تولید می‌شود. ترکیباتی که از آزادسازی هیستامین جلوگیری می‌کنند،  آنتی هیستامین‌ نامیده می‌شوند. لوراتادین یکی از معروف‌ترین آنتی‌هیستامین‌هاست.

در این مقاله شما با مقدار و موارد مصرف و منع مصرف لوراتادین، تداخل دارویی و عوارض قرص لوراتادین و پرسش‌های متداول دربارهٔ داروی لوراتادین آشنا خواهید شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

موارد مصرف لوراتادین

لوراتادین یکی از انواع دارو‌های آنتی‌هیستامین یا ضد حساسیت است و بدون نسخهٔ پزشک می‌توان آن را از داروخانه تهیه کرد. از این دارو اغلب برای درمان موارد زیر استفاده می‌شود:

حساسیت بینی (التهاب مخاط بینی).
کهیر.
قرمزی پوست.
خارش پوست.

موارد منع مصرف قرص لوراتادین

افراد زیر باید از مصرف لوراتادین خودداری کنند:

افرادی که به اجزای مؤثر تشکیل‌دهنده‌ لوراتادین یا دس لوراتادین (کلارینِکس) حساس هستند.

کسانی که به اختلال مادرزادی و نادر فنیل کتونوری (Phenylketonuria) با علامت اختصاری PKU مبتلا هستند (زیرا برخی از انواع لوراتادین ممکن است حاوی فنیل آلانین باشند).

افرادی که آسم دارند، به بیماری‌های کلیوی مبتلا هستند یا مشکلات ضعف کبدی دارند، قبل از مصرف این دارو باید با پزشک مشورت کنند.

کودکان زیر ۶ سال.

نحوهٔ مصرف داروی لوراتادین

لوراتادین به‌شکل قرص، کپسول و شربت به بازار عرضه می‌شود. قرص لوراتادین می‌تواند به‌صورت قرص بلعیدنی، جویدنی یا بازشوندهٔ سریع دهانی باشد. در اینجا نحوهٔ مصرف هر شکل آن را برایتان آورده‌ایم:

قرص لوراتادین را نشکنید، پودر نکنید و نجوید. کل قرص را با آب قورت دهید.

قرص جویدنی لوراتادین باید قبل از بلعیدن جویده شود.

اگر شربت لوراتادین مصرف می‌کنید، دُز آن را با سرنگ، قاشق یا ظرف مدرج به‌طور دقیق اندازه بگیرید و بخورید. اگر چنین وسایلی را ندارید، از داروخانه تهیه کنید.

اگر قرص بازشونده دهانی لوراتادین (کلاریتین ردیتب (Claritin RediTab) و آلاورت (Alavert)) می‌خورید طبق دستور زیر عمل کنید:

تا زمانی که آمادهٔ خوردن قرص نیستید، آن را از جای خود خارج نکنید. برای خارج‌کردن قرص آرام پوشش فویل روی آن را بردارید. به قرص فشار وارد نکنید وگرنه به آن آسیب می‌زنید.

در هنگام برداشتن قرص دستتان باید خشک باشد. قرص را بردارید و در دهانتان قرار دهید.

قرص را کامل قورت ندهید. بدون اینکه آن را بجوید، اجازه دهید در دهانتان حل شود. می‌توانید بعد از اینکه قرص در دهانتان حل شد، برای قورت‌دادنش آب بخورید.

مقدار مصرف شربت و قرص لوراتادین

به‌طورمعمول لوراتادین را باید یک‌بار در روز مصرف کنید. بااین‌حال اگر پزشکتان تجویز دیگری دارد به آن عمل کنید. معمولا لوراتادین را فقط برای مدت کوتاهی، تا رفع‌شدن کامل علائم تجویز می‌کنند. بعد از آن باید دارو را به یک‌باره قطع کنید.

مصرف این دارو برای کودکان زیر ۶ سال ممنوع است. برای بزرگ‌سالان، مصرف روزانه بیش از ۱۰ میلی‌گرم معادل بیش‌از یک عدد قرص، کپسول یا دو قاشق چای‌خوری از شربت آن توصیه نمی‌شود. مگر این‌که پزشک تشخیص داده باشد که باید بیشتر از آن مصرف کنید.

اگر نشانه‌هایی از بهبود در خودتان نمی‌بینید یا حس می‌کنید بدتر شده‌اید، با پزشکتان تماس بگیرید.

بیش‌مصرفی لوراتادین

درصورتِ مصرف بیشتر از دز روزانهٔ مجاز (۱۰ میلی‌گرم) این دارو، احتمال سردرد،  تپش قلب و خواب‌آلودگی شدید وجود دارد. همچنین مصرف بیش از ۱۰ میلی‌گرم در کودکان می‌تواند عارضه‌ای موقت شبیه به بیماری پارکینسون ایجاد کند. درصورتی‌که به مصرف بیش‌ازحد دارو مشکوک هستید، با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

فراموش کردن نوبت دارو

درصورت فراموش‌کردن یک دز دارو، به‌محض اینکه یادتان آمد، آن را مصرف کنید. اما اگر تقریبا زمان نوبت بعدی دارو رسیده است، دیگر آن دز را مصرف نکنید و طبق برنامهٔ عادی پیش بروید.

عوارض لوراتادین

از جمله عوارض لوراتادین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

خواب آلودگی.
خستگی.
دل درد.
خشکی چشم.
خشکی دهان و گلو.
اسهال.

احساس هیجان، وحشت یا عصبی‌شدن که محرک سیستم عصبی مرکزی است. این حالت با خواب آلودگی و خستگی تناقض دارد.

برخی از عوارض جانبی که جدی‌تر هستند، عبارت‌اند از:

التهاب یا آسیب کبدی.
گرفتگی و درد قفسه سینه یا مجاری تنفسی.
بیهوشی یا غش.
تشنج.
کاهش پلاکت خون (ترومبوسیتوپنی).

کدام دارو‌ها را نباید هم‌زمان با لوراتادین مصرف کرد؟

قرص لوراتادین ممکن است با دارو‌های دیگر تداخل ایجاد کند. هر چند تعداد این دارو‌ها انگشت‌شمار است، بااین‌حال در صورت مصرف انواع دارو‌های نسخه‌ای، دارو‌های بدون نسخه، دارو‌های غیرمجاز،  دارو‌های گیاهی، رژیمی،  مکمل‌های تغذیه و مکمل‌های ورزشی باید پزشک یا داروساز را در جریان قرار دهید.

مصرف هم‌زمان لوراتادین و رانکسا (Ranexa) که به نام رانولازین هم معروف است و برای درمان آنژین صدری (نوعی از بیماری‌های قلبی عروقی) به‌کار می‌رود خطرناک است. همچنین اگر هر یک از دارو‌های زیر را مصرف می‌کنید، پیش از مصرف لوراتادین به پزشک‌تان اطلاع دهید:

آمیودارون (Amiodaron) با نام‌های تجاری کوردارون (Cordarone)، نکسترون (Nexterone) و پاکرون (Pacerone) که برای درمان ضربان نامنظم قلب است.

داروناویر (Darunavir) با نام تجاری پرزیستا (Prezista) که مهارکنندهٔ پروتئاز ویروس ایدز است.

ریتوناویر (Ritonavir) که برای درمان عفونت ایدز است.

سایمتیدین (Cimetidine) که داروی معده است.

کتوکونازول (Ketoconazol) که برای درمان عفونت قارچی است.

داساتینیب (Dasatinib) با نام تجاری اسپریکل (Sprycel) که برای درمان سرطان خون است.

میدودرین (Midodrine) که برای افت فشار خون مصرف می‌شود.

اریترومایسین (Erythromycin) که نوعی آنتی‌بیوتیک است.

و هر داروی دیگری که شما را خواب‌آلود می‌کند، دهانتان را خشک می‌کند یا در هنگام ادرارکردن برایتان مشکل ایجاد می‌کند.

تا زمانی‌که تحت درمان با قرص لوراتادین هستید، الکل مصرف نکنید. الکل و لوراتادین هر دو سبب خواب‌آلودگی، خشکی دهان و خشکی چشم (تاری دید) می‌شوند.

مصرف لوراتادین و گریپ‌فروت

کبد لوراتادین و گریپ فروت را از طریق واکنش شیمیایی مشابهی تجزیه می‌کند، بنابراین مصرف هم‌زمان آن‌ها ممکن است خطرناک باشد. بهتر است در این باره با پزشک‌تان مشورت کنید.

مصرف لوراتادین در موارد خاص

در ادامه به مصرف لوراتادین در موارد خاص اشاره می‌کنیم: 

مصرف داروی لوراتادین برای کودکان

معمولا لوراتادین را به دو صورت برای کودکان تجویز می‌کنند:

موقت: برای کاهش آلرژی مقطعی، مثلا هنگامی که کودک با چیزی تحریک‌کننده مانند موی حیوانات تماس داشته است و دچار حساسیت شده است.

دوره‌ای: برای کودکانی که همیشه در دوره‌های مشخصی دچار آلرژی می‌شوند. برای مثال کودکانی که در بهار یا تابستان تب یونجه می‌گیرند، باید کل این دو فصل را به‌شکل منظم لوراتادین مصرف کنند. زمانی هم که دورهٔ آن گذشت و کودک خوب شد، دارو را قطع کنید.

داروی لوراتادین برای کودک به دو شکل قرص و شربت موجود است:

قرص: ۱۰ میلی‌گرم.

شربت لوراتادین: ۵ میلی‌گرم یا ۵ میلی‌لیتر.

دز کودک را باید پزشک تعیین کند. اگر بدون نسخهٔ آن را تهیه کرده‌اید، از پزشک داروخانه درباره آن سؤال کنید.

به‌طورمعمول بهتر است لوراتادین را صبح‌ها به کودک بدهید، اما این بستگی به زمان بروز علائم دارد. مثلا اگر کودکتان شب‌ها علائم شدیدتری دارد، ممکن است پزشک به شما بگوید عصر‌ها به او لوراتادین بدهید. اگر روز‌ها علائم شدیدتری نشان می‌دهد، بهتر است صبح‌ها لوراتادین بخورد. بهتر است هر روز سر ساعت مشخصی دارو را به کودک بدهید تا فراموشش نکنید.

مصرف لوراتادین در دوران بارداری و شیردهی

داروی لوراتادین از دارو‌های گروه B است که مصرف آن‌ها برای جنین خطر ندارد. بااین‌حال، خانم‌های باردار یا کسانی که قصد بارداری دارند، بهتر است قبل از مصرف این دارو یا هر داروی دیگری با پزشک صحبت کنند.

معمولا مصرف لوراتادین در دوران شیردهی بی‌خطر است، زیرا مقدار بسیار کمی از آن وارد شیر مادر می‌شود. بااین‌حال، اگر پزشک‌تان آن را برای‌تان تجویز کرده، حتما به او اطلاع دهید که در دوران شیردهی هستید.

نکتهٔ مهم: اگر کودکتان نارس است یا بیماری‌های دیگری دارد و از شیر شما تغذیه می‌کند، با پزشک صحبت کنید

اسامی تجاری داروی لوراتادین در ایران

در ادامه به اسامی تجاری این قرص در ایران اشاره می شود:

قرص لوراتادین شفا ۱۰ میلی‌گرم داروسازی شفا.
قرص لوراتادین-سبحان ۱۰ میلی‌گرم داروسازی سبحان دارو.
قرص لوراتکس ۱۰ میلی‌گرم داروسازی حکیم.
قرص لوراتادین-آریا ۱۰ میلی‌گرم داروسازی آریا.
قرص لوراتادین-عبیدی ۱۰ میلی‌گرم داروسازی عبیدی.
قرص لوراتدین تی سی ۱۰ میلی‌گرم داروسازی تهران شیمی.
قرص لوراتادین راموفارمین ۱۰ میلی‌گرم داروسازی راموفارمین.
قرص لوراتادین پورسینا ۱۰ میلی‌گرم داروسازی‌پور سینا.
قرص لوراتادین فارماشیمی ۱۰ میلی‌گرم داروسازی فارماشیمی.
قرص لوراتادین دی پی ۱۰ میلی‌گرم دارو پخش – کارخانه.
قرص لوراتادین اسوه ۱۰ میلی‌گرم داروسازی اسوه.
شربت لوراتد ۱ میلی گرم/میلی لیتر ۶۰ میلی لیتر داروسازی تهران دارو.
شربت لوراتادین-پاک دارو ۶۰ میلی لیتر داروسازی پاک دارو.
شربت لوراتکس ۱ میلی گرم/میلی لیتر ۶۰ میلی لیتر داروسازی حکیم.
شربت لوراتادین راموفارمین ۶۰ میلی لیتر داروسازی راموفارمین.
شربت لوراتادین فارما ۶۰ میلی لیتر داروسازی فارماشیمی.
شربت لوراتادین داروپخش ۱ میلی گرم/میلی لیتر ۶۰ میلی لیتر دارو پخش – کارخانه.
شربت لورادین ۶۰ میلی لیتر داروسازی ایران دارو.
کپسول نرم لوراتاژل ۱۰ میلی گرم داروسازی دانا.
قرص دهان بازشو لوراتادین ایران دارو ۱۰ میلی گرم داروسازی ایران دارو.
قرص لوراتادین اسوه ۱۰ میلی‌گرم داروسازی اسوه.
شربت لوراتادین تی سی ۱ میلی‌گرم/میلی لیتر ۶۰ میلی لیتر داروسازی تهران شیمی.

منبع: سایت چطور

منبع: تابناک

کلیدواژه: محرم اربعین 1400 وزرای دولت سیزدهم پارالمپیک سید حسن فیروزآبادی انسیه خزعلی لوراتادین بهداشت و درمان محرم اربعین 1400 وزرای دولت سیزدهم پارالمپیک سید حسن فیروزآبادی انسیه خزعلی مصرف لوراتادین برای درمان خواب آلودگی برای کودکان بااین حال برای کودک دارو ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۰۰۹۴۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

داروسازی ایران، حرکت به سوی آینده یا اسیر روندهای تکراری

به گزارش خبرنگار گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، یاسر مختاری- داروسازی در ایران، علم و مهارتی قدیمی محسوب می‌شود، اگرچه آنچه امروز به نام داروسازی در ایران مطرح است دیگر نه آن مهارت قدیمی بلکه حاصل علم‌آموزی در دانشکده‌های داروسازی است، دانشکده‌هایی که هم داروساز تربیت می‌کنند و هم اینکه دانش آکادمیک ساخت دارو را ارتقا می‌دهند، امروز در کشور 27 دانشکده داروسازی در کشور وجود دارد که یکی از آنها دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی است. فرشاد هاشمیان متخصص داروسازی بالینی و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی ریاست این دانشکده را بر عهده دارد که با او در مورد این دانشکده و وضعیت آکادمیک علوم پزشکی و به طور خاص داروسازی به گفت‌وگو نشستیم.

چه زمانی وارد دانشگاه علوم پزشکی آزاد شدید؟

حدود 20 سال است که از زمان پایان دوره تخصصم می‌گذرد و از همان زمان عضو هیئت علمی هستم و 20 سال از زمان پایان دوره تخصص‌ام می‌گذرد.

دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی از چه زمانی تأسیس شده و در حال حاضر چه جایگاهی بین سایر دانشکده‌های داروسازی در ایران دارد؟

ابتدا واحد علوم در این دانشگاه تشکیل شد سپس به واحد علوم دارویی تبدیل شد. بعدها واحد علوم دارویی با ادغام در واحد پزشکی و دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران را تشکیل دادند. دانشکده داروسازی هم در سال 1385 افتتاح شد.

این دانشکده پس از دانشکده‌های داروسازی اصلی کشور مانند دانشگاه تهران، مشهد، تبریز و شیراز، از جمله دانشکده‌های با سابقه داروسازی است. دانشکده داروسازی آزاد اسلامی اولین دانشگاهی بود که بودجه دولتی نداشت اما مسیر رشد را طی کرد و حدود 2 الی 3 سال پیش رتبه 3 شانگهای را در میان دانشکده‌های داروسازی کسب کردیم. در حال حاضر 27  دانشکده داروسازی در کل کشور فعال هستند این تعداد در طول زمان ممکن است تغییر کنند.

 هر ساله دانشجویان داروسازی را در دو نوبت مهر و بهمن پذیرش می‌کنیم. آمار پذیرش براساس دستورالعمل‌های وزارت بهداشت و نتایجی که  از سازمان سنجش به دانشگاه آزاد داده می‌شود، سالانه تغییر می‌کند.

 خروجی‌های دانشکده داروسازی براساس رنکینگ بین‌المللی شانگهای ارزشمند است. نقطه قوت دانشگاه، محصولات آن یعنی فارغ التحصیلان هستند. تلاش شده در این دانشکده، توانایی‌های فردی و علمی دانشجویان هر روز ارتقا پیدا کند. همچنین تلاش داریم توانایی‌ها صرفا دانش محور نباشد و بر روی توانایی‌های ذهنی و مهارت‌های فردی دانشجویان هم در حد امکانات و بضاعت‌های دانشگاه کار ‌شود.

چه اقداماتی را در راستای مأموریت‌ خود که ارتقای دانش و توانایی‌های ذهنی و فردی دانشجویان است انجام دادید؟

کار بزرگی که کردیم این بود که با امکانات محدود و بدون بودجه دولتی در این نقطه قرار بگیریم. زمانی که همه چیز مهیا باشد، حرکت آسان است اما زمانی که در شرایط سخت باشید و به بقاء آکادمی فکر کنید، ایستادن در این نقطه بسیار مهمتر‌ جلوه می‌کند. فارغ التحصیلان دانشگاه‌های ما گواهی کاغذی دریافت می‌کنند اما عملکرد آنها گواهی می‌دهد که وضعیت آموزشی در چه حدی بوده است. نتایج دانشجویان در رتبه‌های کشوری و جهانی پس از فارغ التحصیلی یا در امتحانات علوم پایه و امتحانات پایان دوره، بیانگر این است که در چه وضعیتی قرار داریم.

 رتبه‌های دانشجویان ما هم در امتحانات علوم پایه، در امتحانات 180 واحدی و همچنین آزمون‌های بین‌المللی (درامتحانات خارج از کشور) درخشان است که این نشان از جهت دانایی، آگاهی و سطح علمی آنهاست.

فارغ‌التحصیلان ما از نظر فنی و مدیریتی در کشور و خارج از کشور و همچنین صنایع و آکادمی به جایگاه در خوری رسیدند، تمامی اینها بیانگر این است که مجموعه ما  در چه وضعیتی است.

 نباید از این نکته غافل بود که نقاط ضعف زیادی هم وجود دارد. اصطلاحی به نام «برون یابی» داریم زمانی که با دانشجویان منحنی‌ها را رسم می کنیم در یک نقطه از منحنی که اطلاعاتی نداریم، مسیر را خودمان ادامه می‌دهیم. به این مسئله می گوییم برون یابی. با این حال و با توجه به امکانات و دارایی‌ها چنین عملکردی داشتیم اگر این ضعف ها نبودند بچه‌ها در سطح دانش و مهارتی و رتبه جهانی دیگری قرار می‌گرفتند. شرایط سخت است و در سالهای اخیر هم گشایشی در شرایط رخ نداده است.

یک روند در طول زمان، افت و خیزهایی دارد. در یک زمان سرعت حرکت، شتابان و در زمان دیگر سرعت کمتر می‌شود. متأسفانه در سال‌های اخیر با توجه به امکانات، توان علمی و معنوی، اندکی از رشد شتابانی که وجود داشت کاسته شده است.

 امکانات و شرایطی که برای دانشجویان فراهم می‌شد در چند سال اخیر و به ویژه در دوران پس از کرونا تغییر محسوسی نداشته است و با توجه به تغییراتی که در دوران پس از کرونا درسطح جهانی در حوزه داروسازی اتفاق افتاده است، لازم است تغییراتی در نگرش، بینش و دانش داروسازان ایران نیز به وجود بیاید.

منظور شما چه نوع تغییراتی است؟

 تغییرات پس از کرونا بنیادین و شتابان است در واقع کرونا محرک تغییرات بسیار زیادی در دنیا است. این روند آغاز شده است. در تمام دنیا، روندها در حال تغییر است اما ما همان روند سابق را ادامه می دهیم که نتیجه آن اظهر من الشمس و کاملا آشکار است. یکی از نتایج تکرار روندهای سنتی جاماندن از کورس رقابت‌های جهانی است و آهسته آهسته فاصله ما با کشورهای دیگر افزایش پیدا می‌کند.

مسئولان وزارت بهداشت با ارائه یکسری آمارها ادعا دارند که رشد خوبی در صنعت داروسازی اتفاق افتاده است، این موضوع عکس سخنان شما نیست؟

از جهت صنعت داروسازی رشد قابل توجهی در مسیر داشتیم و اعدادی که ذکر می‌شود دور از ذهن نیست و حرکت خوبی در حال وقوع است. بحث من معطوف به آینده است. ما در آکادمی رتبه‌بندی و رنکینگ پژوهش به نقاط خوبی رسیدیم. در رتبه بندی‌های پژوهشی در کشور و جهان در حیطه شیمی و پس از آن در علوم پزشکی رتبه‌های خوبی داریم. در علوم پزشکی، داروسازی تقریبا رتبه اول را دارد البته در سال‌های مختلف ممکن است این رتبه‌بندی جابجا شود اما در هر صورت پژوهش کشور در حیطه داروسازی بسیارفعال بوده است.

 در حیطه آموزش و صنعت خوب حرکت کرده‌ایم اما اگر نتوانیم با روند متعارف روز دنیا حرکت کنیم، آهسته از این قافله و قطار عقب می‌مانیم. اخطار می‌دهم که اگر با تغییرات روز دنیا به صورت تخصصی در حیطه داروسازی هماهنگ نباشیم و آینده‌نگری نداشته باشیم عقب می‌مانیم. الان ممکن است در یک نقطه باشیم اما فاصله خواهیم گرفت.

مجموع اتفاقات اعم از علمی و غیر علمی نشان می‌دهد که در 5 الی 10 سال آینده در چه جایگاهی قرار خواهیم گرفت، فضای علمی ما فضای خوبی است اما نشاط (صرفا به مفهوم آکادمیک آن نه جامعه شناختی) از مجموعه‌های آکادمیک دور می‌شود. زمانی جامعه آکادمیک ما پرنشاط است که هیئت علمی، کارمندان و دانشجویان و بخش درمانی با حس خوب کار جدیدی ارائه کنند و با انرژی مثبت وارد حوزه کاری شوند. زمانی که دغدغه های معیشتی سایه بیندازد یا انگیزه‌ها کمرنگ شود، آهسته آهسته در یک روند بدوی قرار می‌گیریم. شرایط بد موجب می‌شود که آکادمی افت کند و زمانی که این اتفاق رخ دهد، نتیجه آن چند سال بعد مشخص می‌شود.

 ممکن است در حال حاضر تولیدات صنعتی خوبی داشته باشیم اما اگر آکادمی ما برونداد نامطلوب داشته باشد، 10 سال بعد که فارغ  التحصیلان وارد صنعت می‌شوند، آسیب خود را نشان خواهد داد.

 نشاط آکادمیک به چه ملزوماتی نیاز دارد ؟

فعالیت و نشاط آکادمیک در سایر حوزه‌ها در لایه‌های علمی منتشر می‌شود اما وقتی در مورد علوم پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی، پرستاری و سایر رشته‌های مرتبط، محیط بیمارستان و فضای صنعت در حیطه پزشکی صحبت می‌کنیم به این معناست که حرکت از دانشگاه‌ها آغاز و به جاهای دیگر تسری پیدا می‌کند. زمانی که دغدغه‌های معیشتی بر دانشگاه‌ها سایه افکند و هرم مازلو را در هم بریزد، طبیعتا نمی‌توان برآیند مثبت و برون‌داد خوبی را انتظار داشت.

یک جمله طلایی وجود دارد که می‌گوید وقتی یک جامعه به آرمان‌خواهی افراد اهمیت بدهد، مجموع افراد آن جامعه آرمان‌خواه می‌شوند. زمانی که حوزه علوم پزشکی را با فشارهای مختلف از نواحی مختلف و با انگیزه‌های گوناگون تحت فشار قرار می‌دهیم انگیزه‌های آن لایه از جامعه را کم می‌کنیم.

 اگر به صورت عامیانه بخواهم بگویم زمانی که همکار پزشک، داروساز و پرستار احساس می‌کند با 144 ساعت در ماه و با شیفت‌های سنگین و شب بیداری‌ها درآمدی کمتر از یک شغل دیگر خواهد داشت، طبیعتا انگیزه برای ورود به آن رشته و عملکرد او اثر گذاشته و ایجاد خستگی شغلی می‌کند. خستگی شغلی یک طبقه بندی از مباحث روان شناسی است؛ خستگی شغلی فاکتورهای مختلف دارد. زمانی که انگیزه‌های انسانی شامل موضوعات اقتصادی و لایه‌های بالای هرم مازلو را از افراد بگیریم، چه اتفاقی می‌افتد؟ مثلا در حیطه دارو اگر بگوییم توزیع دارو به پلتفرم‌ها منتقل شود و آهسته آهسته به نوعی مسیرهای جایگزین غیرعلمی را تزریق می‌کنیم، انتظار می‌رود که در دانشگاه‌ها چه چیزی آموزش دهیم؟

در حال حاضر موضوع فروش اینترنتی دارو مطرح شده و شما آن را به عنوان یکی از عوامل خستگی شغلی بر شمردید، این طرح چه آسیب دیگری می‌تواند داشته باشد؟

اگر در دانشگاه‌ها اصرار می‌کنیم و به دانشجویان فشار می‌آوریم و آموزش می‌دهیم که  اگر بیمار با چنین خصوصیتی مراجعه کرد، چه دارویی را باید دریافت کند و چه دارویی را نباید دریافت کند؟اگر سفارش دارو براساس درخواست آنلاین باشد، دارو بدون هیچ توضیحی در منزل به بیمار تحویل داده می‌شود.

 در هیچ کشوری چنین الگویی دیده نشده است. گاهی اوقات در ایران مدیریت‌های خلاقانه‌ای انجام می‌شود که فقط مختص کشور خودمان است. بعضی کارها در حیطه‌های حاکمیتی را برون سپاری می‌کنیم که در هیچ کجای دنیا این کار را نمی‌کنند و در همه کشورها، لایه‌های پائین را برون سپاری می‌کنند و لایه حاکمیتی را حاکمیت نگه می‌دارند.

خرید و فروش اینترنتی کالا در تمام دنیا وجود دارد و یک الگوی مشخص و خاص دارد و باید در قالب‌های خودش قرار بگیرد. نگرانی ما مقاومت در مقابل تکنولوژی نیست بلکه موضوع ساماندهی درست و دقیق آن است.

اصرار دارم که ما حرکاتی مانند ورود هوش مصنوعی را به بحث داروسازی و علوم پزشکی جدی بگیریم. کما اینکه تمام تلاش خود را انجام داده‌ایم که این اتفاق رخ دهد. کارگاه هایی در این زمینه در مجموعه کشوری برای آموزش هوش مصنوعی و کاربرد آن به داروسازان با همکاران فنی به صورت چند رشته‌ای و بین رشته‌ای برگزار کرده‌ایم. اگر این کارها را انجام ندهیم، از قافله دنیا عقب می‌مانیم. بنابراین حرکت و دانش ما در خصوص موضوعات تکنولوژیک و مباحثی از این دست کمک کننده است اما مهم است که از مسیر خارج نشویم و کاری نکنیم که چند سال آینده نتوانیم تبعات آن را مدیریت کنیم.

 بسیاری از اوقات ما درگیر تصمیمات اشتباه گذشته هستیم که قابل برگشت نیستند. در بدن دو مسیر فرآیندی داریم. یک سری مسیرهای فرآیندی قابل برگشت و دیگری غیر قابل برگشت، برخی از تصمیمات غیرقابل برگشت هستند. تصمیمات اگر خوب باشند، تبعات آن خوب و اگر بد باشند، تبعات غیرقابل برگشت و فاجعه باری دارد.

 اگر ‌بخواهیم در رتبه‌های جهانی در پزشکی حرفی برای گفتن داشته باشیم، مهمترین تکیه ما باید بر روی نیروی انسانی در حیطه دانشی و عملکردی در تمام دنیا باشد، اگر نیروی انسانی را از دست بدهیم و نیروی نخبه ما به سمت علوم پزشکی نیاید و جذابیت خود را از دست بدهد، نیروی نخبه از یک لایه دانشی به لایه دانشی دیگر منتقل می‌شود.

اگر نیروی نخبه از این لایه‌ها منتقل شود چه اتفاقی رخ خواهد داد؟

 در یک جامعه متعارف، یا نیروی نخبه از آن جامعه خارج می‌شود که به آن پدیده «مهاجرت» می‌گویند یا دچار خستگی، غیرفعال بودن و بیکاری پنهان می‌شود. بیکاری پنهان یعنی افراد در حیطه‌ای غیر از حیطه تخصصی خود وارد بازار کار ‌شوند که حتی ممکن است درآمدهای خوبی هم عاید آنها کند اما این درآمد در حیطه تخصصی آنها نیست.

اتفاقی که در حوزه علوم انسانی در کشور اتفاق رخ داد، نباید در حیطه علوم پزشکی تکرار شود. نتیجه آن در حیطه علوم انسانی خوب نبود. ما انگیزه را در علوم انسانی کشتیم. نخبه‌های ما گرایش کمتری به علوم انسانی پیدا کردند و به سمت رشته‌های فنی، مهندسی و علوم پزشکی گرایش پیدا کردند. این باعث رشد کشور در دو حوزه اخیر شد اما در حوزه علوم انسانی عقب افتادیم. نخبه‌ها یا مهاجرت می‌کنند و یا دچار سرخوردگی می‌شوند. این یک اخطار جدی برای سالهای آینده است که ما با فرزندان خود که آینده را می‌سازند چه خواهیم کرد؟ آینده کشور به کدام سمت خواهد رفت؟

دل ما برای کشور می تپد، برای نسل جوانی که یکی از بی نظیرترین سرمایه‌ها در سطح جهانی بوده و بسیار توانمند و پرانرژی است. چیزی که بسیار نگران کننده است و دل آدم رامی سوزاند این است که وقتی چیز ارزشمندی دارید و درست از آن پاسداری نمی‌شود حسرت بیشتری ایجاد می‌کند. سخن آخر اینکه باید برای کشور و بچه ها کاری کنیم تا فردای این دنیا و روز قیمت حسرت برای ما به جا نماند.

انتهای پیام/

یاسر مختاری