لزوم بازگشت میراث فرهنگی به میدان
تاریخ انتشار: ۱۴ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۰۱۴۲۳۷
خبرگزاری مهر_ گروه جامعه؛ رضا دبیری نژاد موزه دار و کارشناس میراث فرهنگی در یادداشتی که آن را در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است نوشت: در این روزها مشاهده گر آنیم که وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یک وزارت اقتصادی خوانده می‌شود و همه توقعات از این حوزه مربوط به گردشگری است و گردشگری تنها محدود به فرآیند اقتصادی می‌شود و ارزیابی و مطالبات هم چنان است که با یک بنگاه اقتصادی روبرو هستیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
تصویری که حالا از این حوزه ساخته شده است با یک غلبه بازارمدارانه و سرمایه سالارانه است و فرهنگ چنان به سایه رفته است که دیگر دیده نمی‌شود، دیگر قرار نیست با نهادی روبرو باشیم که وظیفه فرهنگی، هویت ساز، تداوم فرهنگی، گفتمان سازی و تولید فرهنگی را برعهده داشته باشد.
روز به روز بر توقعات اقتصادی افزوده می‌شود و از توقعات یا ظهور و بروز فرهنگی آن کاسته می‌شود و حالا با میراث فرهنگی به عنوان یک حاشیه روبرو هستیم. میراث فرهنگی دیگر یک حیات یا نگرش نیست بلکه به ابزار و کالا تبدیل شده است و این نگاه ابزاری از ساحت فرهنگی کاسته است.
دیگر این نهاد متولی آموزش، تولید دانش، پژوهش و قطب سازی فرهنگی نیست. با حذف نگاه فرهنگی و نحیف شدن میراث فرهنگی در نگرش سیاسی حاکم آیا به پایان میراث فرهنگی رسیده‌ایم و میراث فرهنگی دیگر نمی‌تواند گفتمانی باشد که بتواند ظهور و بروز قدرتمندی داشته باشد که در مرکز قرار گیرد. مرکزیت میراث فرهنگی وقتی تثبیت می‌شود که باور و نگرشی در حمایت از میراث فرهنگی ساخته و پرداخته شود و این باور و نگرش چنان قدرتمند پشتیبانی شود که بتواند بر برنامه‌ریزی ها و تعاملات اثر بگذارند و نقش و نسبت خود را حتی با سایر حوزه‌ها و برنامه‌ریزی های توسعه‌ای جلوه دهد.
در حالی که میراث فرهنگی امروز خود به یک فرع در یک نهاد تبدیل شده است که قرار است در خدمت نگاه اقتصادی و درآمدزا قرار گیرد. موضوعی که به فرع و حاشیه کشانده شده است چگونه می‌تواند خود را به حوزه‌های دیگر سرایت دهد و بر توسعه و برنامه‌ریزی کشور در منظر توسعه پایدار سایه اندازد. وقتی میراث فرهنگی از نگاهی قدرتمند، فراگیر، از جایگاه مولد و اثربخش، از پشتیبانی‌های قدرتمند و نظریه ساز و از مدافعان شناسنامه دار خالی می‌شود باید بپذیریم که پایان میراث فرهنگی رسیده‌ایم.
میراث فرهنگی که مرکز آموزشی خود را از دست داده، رشته‌های دانشگاهی آن تقلیل یافته، ساختارهای سازمانی مرتبط از هم گسسته شده و کوچک شده است. انتشارات و نشریات تخصصی آن متوقف شده است، پیشکسوتان آن دیگر در صحنه نیستند و همه نهادهای و مؤسسات مرتبط به نهادهای ساکن و ساکت و ناتوان تبدیل شده‌اند که حتی آرزوهای بزرگشان از دست رفته است باید بگوییم که دیگر میراث فرهنگی به پایان خود رسیده است و تا چندی دیگر فقط به خاطره‌ای از موجودیت میراث فرهنگی به مثابه یک نگرش، حوزه نظری، گفتمان در حال توسعه و سرمایه فرهنگی و یک نظام سازمانی که بود بسنده کنیم.
اینکه میراث فرهنگی این روزها در گفتارهای برنامه‌ریزی و جدل‌های نمایندگان قانون گذار و تأیید صلاحیت کننده حذف شده و بهانه‌ای برای تفکری اقتصادی شده است خود گویای پایان یک دوره است. کاش میراث فرهنگی باز به میدان بازگردد و ارزشهای همه جانبه آن در نظر گرفته شود و قربانی نیازها و بحران‌های اقتصادی نشود و فرهنگ و فرهیختگی بتواند باز در مرکز قرار گیرد.
کد خبر 5290361منبع: مهر
کلیدواژه: میراث فرهنگی موزه شورای شهر تهران شهرداری تهران قوه قضاییه تهران بهشت زهرا س گردشگری علیرضا زاکانی ویروس کرونا کیفیت هوای تهران شورای ششم عزت الله ضرغامی سازمان هواشناسی شهر تهران آب و هوا میراث فرهنگی برنامه ریزی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۰۱۴۲۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آثار عیلامی در خطر تعرض است؟
پس از انتشار گسترده‌ٔ این ویدئو، اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان واکنش نشان داد و طی بیانیه‌ای اعلام کرد این ویدئو مربوط به کاوش‌های فصل پنجم در سال ۱۳۹۸ است و این بازنشر شیطنتی از سوی برخی افراد نامشخص بود.
آستانه‌ٔ حساسیت
آنچه دربارهٔ این خبر و واکنش‌های مربوط به آن نگاه‌ها را به خود جلب می‌کند، حساسیت و واکنش تند مردم نسبت به آثار تاریخی و هویتی بود که نشان می‌دهد میزان حساسیت مردم نسبت به این آثار در خوزستان بالاست. اما چرا منطقهٔ «جوبجی» در رامهرمز از توابع استان خوزستان مهم است؟
«جوبجی» منطقه‌ای است که از نیمه‌ٔ دوم سال ۱۳۹۷ فعالیت کاوش و نجات‌بخشی در آن توسط پژوهشگاه میراث‌فرهنگی شروع شد و بعداً با کشف چند تابوت در این منطقهٔ تاریخی در صدر اخبار قرار گرفت و هر روز دربارهٔ این منطقهٔ تاریخی و تابوت‌هایی که کشف شد، اخبار جدیدتری به گوش می‌رسید.
البته که شهرت جوبجی فقط به‌خاطر کشف این چند تابوت نبود، بلکه «جوبجی» همان محوطه‌ای است که گنجینهٔ معروفی از دل آن توسط باستان شناسان بیرون آمد.
گنجینهٔ طلایی و مفرغی حاکم عیلامی رامهرمز در روستایی به‌نام «جوبجی» است که در عملیات لوله‌کشی سازمان آب و برق خوزستان در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۶ کشف شد، متعلق به ۶۰۰ تا ۷۰۰ پیش از میلاد در تپهٔ باستانی «جوبجی» است.
بازار شایعات
هرچند در این میان برخی از خبرها حکایت از وجود مومیایی در این تابوت‌ها داشت، اما «میثم حسین‌زاده»، سرپرست هیئت کاوش نجات‌بخشی وقت محوطهٔ تاریخی «جوبجی»، وجود مومیایی را از اساس تکذیب کرد.
اما اخبار منطقهٔ «جوبجی» چگونه برجسته شد؟ ماجرا از این قرار بود که بیل مکانیکی کارگران لوله‌گذاری به دو تابوت عیلامی خورد و تاریخ ناشناخته با ۵۰۰ شیء طلایی و مفرغی پیش چشم همه گشوده شد.
البته این محوطه بارها مورد تهدید و تعرض قرار می‌گرفت؛ مدتی از سوی لوله‌ٔ انتقال آب و بعدها از طریق جاده‌سازی مورد تهدید قرار گرفته بود. پس از مدتی سکوت خبری دربارهٔ منطقهٔ «جوبجی» رامهرمز، این‌بار بازنشر ویدئویی قدیمی دوباره «جوبجی» را به بورس اخبار کشاند.
شیطنت درکار است
معاون میراث‌فرهنگی خوزستان دراین‌باره با اشاره به ویدئویی که چندروز اخیر در چند کانال خبری منتشر شده است، به «پیام ما» گفت: «این ویدئو مربوط به مراحل کاوش‌های فصل پنجم در سال ۱۳۹۸ است.»
«سیدمحسن حسینی» اظهار کرد: «با صدور مجوز فصل پنجم کاوش از سوی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی کشور، هیئت باستان‌شناسی به‌منظور کاوش علمی و نجات‌بخشی در محل محوطهٔ تاریخی جوبجی حضور یافت که به‌دنبال آن، کاوش کاملاً علمی با حضور کارشناسان متخصص باستان‌شناس و مرمتگر انجام شد که حاصل این کاوش‌ها کشف تعدادی تابوت بود که در بعضی از آنها بقایای اسکلت انسانی وجود داشت.»
معاون میراث‌فرهنگی خوزستان ادامه داد: «ازهمین‌رو، با حضور کارشناس مرمتگر در هیئت، اقدامات علمی و مرمتی اولیه روی تابوت‌ها و اسکلت‌ها انجام شد و سپس با ساماندهی اصولی، همهٔ تابوت‌ها به‌منظور اقدامات بعدی از جمله مستندنگاری و مرمت، به کارگاه و آزمایشگاه پایگاه میراث‌جهانی منتقل شدند که در محیط آزمایشگاهی و کاملاً علمی مطالعات و اقدامات حفاظتی انجام شد و در حال حاضر نیز این تابوت‌ها در انبار قرار دارند و به‌محض راه‌اندازی موزه باستان‌شناسی رامهرمز، همهٔ اشیا و تابوت‌ها به موزهٔ رامهرمز انتقال خواهند یافت.»
او افزود: «از آغاز کار دولت سیزدهم، حفظ و حراست از اموال و اشیای ملی در اولویت کار میراث‌فرهنگی قرار گرفته است و در سال جدید هم به‌منظور ساماندهی این تابوت‌ها و نیز اشیا و اموال فرهنگی پنج شهرستان دیگر، تأمین اعتبار انجام داده‌ایم.»
حسینی با اشاره به ویدئوی منتشرشده دربارهٔ نابودی اسکلت‌های کشف‌شده در جوبجی گفت: «بعد از گذشت پنج سال دوباره این فیلم که در زمان خود پاسخ داده شده بود، بازپخش شده است.»
او افزود: «در هر هیئت کاوش باستان‌شناسی حداقل یک نفر مرمتگر و یک نفر استخوان‌شناس وجود دارد که اقدامات و موارد حفاظتی اولیه را روی اشیای مکشوف انجام می‌دهند.»
معاون میراث‌فرهنگی خوزستان بیان کرد: «اشیا و اموال حاصل از کاوش‌های جوبجی در محل استاندارد و مخزن امن قرار دارند. بخشی از کشفیات هم در مجهزترین آزمایشگاه‌های میراث‌فرهنگی کشور توسط کارشناسان مرتبط و مجرب در دست بررسی هستند.»
«جوبجی» اردیبهشت سال گذشته هم در صدر اخبار قرار گرفته بود؛ هجوم کامیون‌ها و تریلرهای معدن‌کاوان به جادۀ ممنوعۀ جوبجی، مشهور به جادۀ رودخانه که البته همان زمان «فاطمه داوری»، مدیر اداره‌کل حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی کشور، به «پیام ما» گفته بود رفت‌وآمد کامیون‌ها در محوطۀ تاریخی جوبجی ممنوع شده است. حالا هم گرچه ویدئوی منتشرشده مربوط به سال‌ها قبل بود، اما همچنان بسیاری از محوطه‌های باستانی در خوزستان مورد تعرض سوداگران قرار می‌گیرند و این مسئله بسیاری از دوستداران میراث فرهنگی را آزرده‌خاطر کرده است. فعالان میراث‌فرهنگی از اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری می‌خواهند نسبت به حفظ و امنیت محوطه و آثار تاریخی اقدامات شایسته و درخوری اتخاذ کند تا شهروندان و خصوصاً علاقه‌مندان، کمتر شاهد تعرض و تخریب محوطه‌های تاریخی باشند.
۴۶
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902374
ورود دادستان کلاله به موضوع مفقودی «یسنا»