به نقل از «ایمنا»

چالش‌های حفظ و توسعه فضاهای سبز شهری

تاریخ انتشار: ۱۶ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۰۳۶۱۸۴

حفظ و ایجاد فضاهای سبز نقش مهمی در حل معضلات زیست محیطی شهرها و دستیابی به توسعه پایدار شهری دارد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، مسائل زیست محیطی از مهم‌ترین معضلاتی است که امروزه شهرهای ما با آن دست به گریبان هستند، آلودگی هوا، خشک شدن رودخانه‌های شهری، ایجاد جزایر حرارتی و از بین رفتن منابع و سرمایه‌های طبیعی در پی افزایش جمعیت و توسعه روز افزون و نامتوازن شهر همگی موجب شده تا امروزه شهرهای ما زیست پذیری مطلوب را برای زندگی سالم شهروندان نداشته باشند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این میان نقش فضاهای باز شهری به خصوص فضاهای سبز شهری در بازگرداندن حیات دوباره به شهرها انکارناپذیر است، اما حفظ این فضاها خود با چالش‌هایی مواجه است؛ چالش‌هایی که به‌کارگیری راهکارهایی نوین را می‌طلبد. در این خصوص گفت‌وگویی با " علی نیکبخت، دانشیار دانشگاه صنعتی اصفهان و متخصص فضای سبز شهری انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

فضای سبز شهری به چند دسته تقسیم می‌شود؟

اکوسیستم شهری مجموعه موجودات زنده‌ای هستند که در شهر زندگی می‌کنند. اکوسیستم زنده شهری شامل گیاهان، پرندگان، حیوانات و حتی حشرات می‌شود. همه اینها در قالب یک سیستم بر یکدیگر اثرگذار هستند و ما نمی‌توانیم تنها بر روی گیاهان متمرکز شویم و به سایر اجزای اکوسیستم بی توجه باشیم. در شهرها انواع گونه‌های گیاهی شامل درختان، درختچه‌ها و گیاهان پوششی شامل چمن‌ها و گل‌های فصلی وجود دارد که فضای سبز و گیاهی شهر را تشکیل می‌دهد. پارک‌های شهری، رفیوژهای شهری و میدان‌های شهری جز فضاهای سبز در سطح خرد هستند و جنگل‌های شهری و کمربندهای سبز شهر نیز در سطح نیمه کلان و کلان شهر قرار دارند.

حفظ این فضاهای شهری با چه چالش‌هایی روبرو است؟

تنها عامل مشکل‌زا برای حفظ فضای سبز شهری، خشکسالی نیست بلکه خشکسالی یکی از پیامدهای تغییر اقلیم است و این تغییر حاصل گرمایش زمین است که تمامی کره زمین را تحت تأثیر قرار داده است، در برخی مناطق کره زمین خود را به صورت سیلاب و بارندگی‌های بیش از حد نشان می‌دهد و نتیجه آن در برخی دیگر از مناطق خشکسالی‌های مداوم و گرم شدن سطح زمین است کما اینکه آمار نشان می‌دهد دما در مناطقی مثل اصفهان در حدود دو درجه سانتی گراد بالاتر از میانگین طولانی مدت شده است که این خود مشکلات جدی را به همراه دارد و نهایتاً موجب ایجاد خشکسالی می‌شود؛ در کنار آن کمبود بارش‌ها، مدیریت نادرست منابع آبی بین حوزه‌ای منجر به این شده تا صدمات جبران ناپذیری به فضای سبز شهری مخصوصاً در استان اصفهان و به ویژه در شهر اصفهان وارد شود.

راهکارهای حفظ فضاهای سبز شهری چیست؟

با توجه به اینکه خشکسالی یکی از مولفه‌ها در خشکی درختان و فضای سبز شهری است باید بر روی تغییر اقلیم متمرکز شویم و از تجربیات جهانی در این خصوص استفاده کنیم و نسخه‌های محلی برای حل این مشکل داشته باشیم.

راهکارها در این خصوص بسیار است زیرا تنوع گونه‌های گیاهی و تنوع عرصه‌ها بالا است. به طور مثال در شهر اصفهان که با این معضل دست به گریبان است، خرده اقلیم‌های متفاوتی وجود دارد؛ در حاشیه زاینده رود یک نوع خرده اقلیم وجود دارد، در نزدیکی کوه صفه یک خرده اقلیم و در شرق اصفهان یک مدل خرده اقلیم داریم که تفاوت‌های اینها با یکدیگر زیاد است.

نحوه مدیریت سطوح چمن کاری شده با درختان متفاوت بوده و سن درخت نیز اثرگذار است، لذا ما برای تهیه برنامه باید به جزئیات توجه کنیم و جزئیات اجرایی را توسعه دهیم تا این فضاهای سبز به خوبی حفظ شود. راهکارهای گذشته، سنتی و انفعالی دیگر جوابگوی وضعیت فعلی فضاهای سبز شهری شهرهای ما نیست بلکه نیاز است راهکارهای خلاقانه و به روز مورد استفاده قرار بگیرد در غیر این صورت ما دچار مشکلات جدی خواهیم شد.

نحوه طراحی فضاهای سبز شهری، استفاده از گونه‌های گیاهی مقاوم، بازطراحی پارک‌های شهری، اقدامات آموزشی و استفاده بهینه از منابع آبی، مدیریت دقیق در استفاده از آب، استفاده از منابع آب‌های نامتعارف، استفاده از سیستم‌های آبیاری کم فشار از جمله راهکارهای مطرح شده است لذا باید در قالب برنامه و چشم‌انداز بلندمدت و با بررسی میزان دسترسی به اهداف در هر سال، برنامه مدونی تهیه شود. در این بین حفظ و حراست از فضاهای سبز موجود به خصوص درختان کهنسال نیز اهمیت زیادی دارد، زیرا بخشی از هویت شهرهای ما هستند که راهکارهای جداگانه‌ای نیاز دارند.

مشارکت شهروندان در فرآیند حفظ فضای سبز شهری تا چه اندازه مؤثر است؟

قطعاً ما نیازمند آن هستیم که از تجارب بین المللی و جهانی استفاده کنیم. باید جهانی فکر کرد و محلی عمل کرد. در کشورهای پیشرفته و شهرهایی که فضای سبز توسعه یافته‌تری دارند، این موضوع کاملاً پذیرفته شده که بدون مشارکت فعال شهروندان، حفظ و حراست از فضای سبز شهری بسیار دشوار است.

فضاهای سبز شهری تنوع زیادی دارد و قطعاً ساخت این فضاها از جمله پارک‌های گوشواره‌ای و پارک‌های محله‌ای مشارکت شهروندان را می‌طلبد، زیرا آبیاری، نگهداری از آنها و رصد کردن وضعیت درختان به راحتی امکان پذیر نیست و هزینه‌های زیادی دارد. در سطح کلان نیز باید برنامه‌هایی دیده شود؛ به طور مثال مدیریت بهتر فضای سبز شهری را می‌توان با توسعه نرم افزارها و ایجاد ارتباط مؤثر شهروندان با مجموعه مدیریت شهری انجام داد تا هرکدام از افراد در مورد فضای سبز شهری و مشکلاتی که در شهر این حوزه می‌بینند، اطلاع رسانی کنند و نتیجه آن را نیز از طریق همین نرم افزارها ببینند. این راهکاری است که در بسیاری از کشورهای دنیا استفاده می‌شود و بسیار مؤثر است.

در این راستا حتی می‌توانیم از شهروندان باغبان‌ها استفاده کنیم؛ قطعاً افرادی علاقه مند به مشارکت در حفظ فضاهای سبز شهری هستند لذا می‌توان برنامه‌هایی را در نظر گرفت تا این شهروندان به صورت خودجوش در نگهداری این فضاها مدیریت شهری را یاری کنند. ثابت شده است که مشارکت شهروندان هم موجب مشکلات کمتری در نگهداری از فضای سبز را به همراه دارد و هم موجب سلامت روانی و جسمی شهروندان می‌شود و در نهایت حس تعلق بیشتری نسبت به شهر محل سکونتشان خواهند داشت. مشارکت شهروندان نیازمند برنامه ریزی در سطح کلان و اجرای دقیق در سطح خرد است، اما تجربه‌ای ثابت شده و بسیار مؤثر است.

کد خبر 520125

منبع: ایمنا

کلیدواژه: شهرهاي ايران شهر معضلات زیست محیطی فضاي سبز شهري فضای شهری فضاي سبز آبیاری فضای سبز درختان شهر آبیاری فضای سبز شهری اکوسیستم شهری مدیریت شهری آلودگی هوا آلودگی محیط زیست مشارکت شهروندان گرمایش زمین توسعه شهری توسعه شهر برنامه ریزی شهری طراحی شهری طراحی فضای شهری خشکسالی اثرات خشکسالی بحران خشکسالی منابع آبي کمبود منابع آبی چشم انداز شهر طرح شهری فضای سبز شهری شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق مشارکت شهروندان فضاهای سبز شهری فضای سبز شهری شهرهای ما

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۰۳۶۱۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چهار هزار میلیارد ریال صرف احداث طرح های جمع آوری آبهای سطحی و ساماندهی آبگرفتگی معابر کرج شده است.

به گزارش خبرآنلاین البرز ؛ مجتبی حاجی قاسمی در نشست خبری اعضای شورای شهر کرج با خبرنگاران که به مناسبت روز شوراها در تالار شهیدان نژاد فلاح این کلانشهر برگزار شد، افزود: اکنون طرح ها و پروژه های مختلفی برای جمع آوری آبهای سطحی و ساماندهی رودخانه ها و نهرهای شهر کرج در دست اقدام است.

وی ادامه داد: با همکاری سایر دستگاههای اجرایی درصدد انتقال آبهای سطحی شهر کرج به رودخانه شور در جنوب شهرستان کرج هستیم.

این عضو شورای شهر گفت : از ابتدای فعالیت شورای ششم تاکنون تا چهار هزار میلیارد ریال صرف احداث طرح های جمع آوری آبهای سطحی و ساماندهی آبگرفتگی معابر کرج شده است.

وی بیان کرد: قطعه چهارم احداث شبکه جمع آب نهرهای دلمبر و سیاه جوی کرج به تازگی پایان یافته است .

علی قاسم پور عضو دیگر شورای شهر کرج در پاسخ به گلایه برخی خبرنگاران در خصوص عدم پاسخگویی شورای ششم گفت : این شورا خبرنگار گریز نیست و بدون نگاه سیاسی در پی رفع مشکلات شهر و پاسخگویی به مردم و اصحاب رسانه است.

وی اظهار کرد: یکی از افتخارات شورای ششم کرج عدم جذب بی ضابطه نیروی انسانی در مدیریت شهری است .

قاسم پور اجرای پروژه های بزرگ عمرانی مانند قطار شهری و آزاد راه شمالی کرج را از افتخارات شورای ششم دانست .

وی با اشاره به گلایه برخی از شهروندان و خبرنگاران از مشکلات اجرایی برخی تقاطع های غیر همسطح کرج گفت : به خاطر مشکلات ترافیکی ناشی از اجرای این طرح ها از شهروندان عذرخواهی می کنیم اما برای روان سازی ترافیک کرج احداث این تقاطع ها ضروری است .

رییس کمیسیون فرهنگی اجتماعی و ورزشی شورای اسلامی شهر کرج به اقدامات انجام گرفته در بخش فرهنگی این کلانشهر پرداخت و گفت : با اهتمام شورای ششم بودجه فرهنگی کرج از کمترین سطح اکنون به چند برابر افزایش یافته و برای امسال به یک هزارو۶۰۰ میلیارد ریال رسیده است.

حجت الاسلام علیرضا سعیدی افزود: اجرای برنامه های مختلف فرهنگی از جمله جشنواره ها از مهمترین اقدامات مدیریت شهری طی ۲ سال و نیم گذشته در کرج است .

وی در پاسخ یکی از خبرنگاران در خصوص موضوع سگ گردانی در پارک های کرج گفت : باید با فرهنگسازی اصولی راهکار مناسبی برای این پدیده ارائه داد چرا که سگ گردانی تعرض به حقوق سایر شهروندان است.

وی ادامه داد: سگ گردانی نیز با مشکلات زیست محیطی در مکان های عمومی همراه است که باید به این مشکلات توجه داشت.

رییس کمیسیون محیط زیست شورای شهر کرج از وجود سگ های بلاصاحب و ولگرد به عنوان یکی از معضلات زیست محیطی استان البرز یاد کرد.

جواد چپردار در این نشست افزود: موضوع سگ های ولگرد و سگ گردانی باید در ابعاد مختلف واکاوی و به طور اساسی بررسی و تصمیم گیری شود.

وی با بیان اینکه تاکنون سه مکان برای نگهداری سگ های بلاصاحب در کرج و فردیس اختصاص یافته است ، افزود: دامنه مشکلات سگ های سرگردان گسترده است و باید در تمام استان برای ساماندهی آنها برنامه اجرا شود.

وی درخصوص جابه جایی درختان در مسیر پروژه های عمرانی کرج گفت : محور برنامه ریزی ها بر جابه جایی درختان است نه قطع آنها ؛ اکنون جابه جایی ۳۵۲ اصله درخت در مسیر تقاطع غیر همسطح میدان جمهوری و ۳۳۰ اصله درخت در مسیر تقاطع رجایی شهر کرج در دست اقدام قرار گرفته که این درختان با استفاده از فناوری به مکان دیگری انتقال می یابند.

نایب رییس کمیسیون تلفیق شورای شهر کرج با اشاره به راه اندازی خطاتوبوس تندرو این کلانشهر گفت : این طرح با هدف استفاده آسان شهروندان از وسایل نقلیه عمومی در دست راه اندازی قرار گرفته است.

علیرضا رحیمی افزود: خط اتوبوس تندرو افزون بر ارائه خدمات به شهروندان ، در استفاده سریع نیروهای آتش نشانی ، پلیس و امدادگران اورژانس تاثیر گذار است.

وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اهتمام شورای ششم در تکمیل خط ۲ قطار شهری کرج بیان کرد: قطعه نخست این خط سال ۱۴۰۱ به بهره برداری رسید و قطعه دوم آن نیز امسال بین چهار راه طالقانی و میدان شهید سلطانی کرج تکمیل و افتتاح می شود.

عضو شورا و رییس بخش پژوهش های شورای اسلامی شهر کرج گفت : از ابتدای فعالیت شورای ششم تاکنون ۸۳ گزارش پژوهشی در این بخش بررسی و نهایی شده است.

محمد اسدیان افزود: برخی از این پژوهش ها مانند ساماندهی دستفروشان کرج عملیاتی شده است.

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901598