به نقل از «عصر ایران»

کاربرد سلول­ های بنیادین در درمان کم ­شنوایی

تاریخ انتشار: ۲۰ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۰۷۴۷۶۹

سلول­ های بنیادین در واقع سلول­ های اصلی (مادر) بدن هستند که به صورت تمایزنیافته و غیر­تخصصی باقی می­مانند تا در مواقع لزوم مستقیما" به سلول­ های تخصص­یافته تبدیل شوند یا تقسیم میتوزی را برای ایجاد سلول­ های بنیادین جدید ادامه دهند. سلول­ های بنیادین برای ترمیم آسیب سلولی و بهبود کاهش سلولی استفاده می­شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شناخته­شده­ترین کاربرد سلول­ های بنیادین، در درمان «سرطان» است. اخیرا" مبحث استفاده از سلول­ های بنیادین به منظور بازسازی بخش­های آسیب­دیده سیستم شنوایی و درمان کم ­شنوایی مورد توجه محققین قرار گرفته است و بسیاری از افراد کم­شنوا نیز امیدوارند با این روش درمانی، دوباره شنوایی هنجار را بدست آورند.

همانطور که می‌دانید امروزه یکی از روش‌های درمان کم شنوایی استفاده از سمعک است. طبیعتا قیمت سمعک باتوجه فاکتورهایی مانند تکنولوژی مورد استفاده در آن متفاوت است. اما در این حین داشمندان درصدند تا به علم و دانش جدید درباره کاربرد سلول‌ها بنیادین در درمان کم شنوایی پی ببرند. محوریت این مقاله دقیقا همین موضوع است و اینکه آیا سلول­ های بنیادی می­توانند کلید درمان کم­شنوایی و وزوز­ گوش در انسان باشند یا نه؟!

کم­ شنوایی حسی-عصبی، نوعی کم ­شنوایی است که در آن سلول­ های ظریف درون اپی­تلیوم حسی گوش داخلی که به «سلول­ های مویی» معروف هستند، آسیب می­بینند. در حلزون گوش انسان بیش از 25000 سلول مویی وجود دارد که امواج صوتی مکانیکی را دریافت کرده، آن­ها را به سیگنال­های الکتریکی تبدیل و از طریق عصب شنوایی به مغز می­فرستند. سلول­ های مویی بسیار حساس بوده و در صورت آسیب قابل ترمیم نیستند. بنابراین آسیب یا مرگ آن­ها منجر به کم ­شنوایی دائمی (غیر قابل درمان) می­شود. همچنین آسیب سلول­ های مویی باعث افزایش ریسک دژنراسیون (تخریب) نورون­های عصب شنوایی و در نتیجه تشدید کم­ شنوایی می­گردد. عفونت­های دوران بارداری، تولد زودرس، مشکلات حین تولد، مواجهه با اصوات بلند، پیرگوشی، عفونت گوش و اتوتوکسیسیتی می­تواند باعث آسیب دائمی این ساختارهای حساس شود. امروزه تنها روش غلبه بر کم ­شنوایی حسی- عصبی غیر قابل درمان، استفاده از تکنولوژی سمعک­ها، کاشت حلزون و سایر وسایل کمک­شنوایی است؛ اما دانشمندان در تلاشند با ساختن سلول­ های مویی جدید برای جایگزینی سلول­ های آسیب­دیده، کم­ شنوایی را به طور کامل درمان کنند. البته در صورتی که ساختارهای حلزون گوش در جنینی تشکیل شده و سپس به هر دلیلی دچار آسیب شده باشند، ممکن است در آینده­ای نه چندان دور با استفاده از سلول­ های بنیادین قابل ترمیم باشند؛ اما اگر از همان ابتدا بخشی از ساختمان گوش تشکیل نشده باشد، احتمال تشکیل آن با این روش وجود ندارد.

به گزارش مرکز ملی تحقیقات بیوتکنولوژی، دانشمندان موفق شده­اند با استفاده از سلول­ های بنیادی، سلول­ های مویی را در محیط آزمایشگاه تولید کنند. در صورتی که بتوان این سلول­ های بنیادی را به گوش داخلی (حلزون) پیوند زد، می­توانند سلول­ های مشابه سلول مویی را در حلزون ایجاد کرده و به بازسازی فرایند شنوایی کمک کنند. متأسفانه تاکنون (تا پایان سال 2020 میلادی)، مطالعات انجام شده در این زمینه عمدتا" در آزمایشگاه و بر روی حیوانات بوده است و مطالعات انسانی هنوز به نتیجه قطعی نرسیده­اند تا بتوان به طور عمومی از آن­ها استفاده کرد؛ اما نتایج مطالعات حیوانی نیز امیدوارکننده است. به عنوان مثال، در آزمایشگاه مرکز پزشکی استنفورد فرایند تشکیل گوش موش در جنینی با استفاده از سلول­ های بنیادین شبیه­سازی شده است و به گفته دانشمندان این مرکز، اگر بتوان سلول­ های بنیادین را با جراحی به حلزون انسان پیوند زد، این سلول­ها می­توانند میلیون­ها سلول مویی را در حلزون تولید کرده و بدین طریق شنوایی هنجار را به افراد مبتلا به کم ­شنوایی حسی-عصبی بازگردانند. برخی دانشمندان نیز تلاش می­کنند تا از طریق بازسازی نورون­ها (سلول­ های عصب شنوایی) با سلول­ های بنیادین کم­ شنوایی را درمان کنند.

امروزه دو روش برای استفاده از سلول­ های بنیادین در درمان کم­شنوایی مورد آزمایش قرار گرفته است:

1- تحریک سلول­ های بنیادین موجود در ارگان کورتی برای ترمیم سلول­ های مویی آسیب­دیده و بازسازی فرایند شنوایی هنجار؛ تعداد سلول‌های بنیادین باقی­مانده از دوران جنینی در بدن، به قدری نیست که بتواند بطور خودبخود عملکرد شنوایی را ترمیم کند.

2- پیوند سلول­ های بنیادین از یک منبع خارجی به گوش داخلی؛ به عنوان مثال تزریق سلول­ های بنیادین از طریق دریچه گرد به داخل اسکالاتیمپانی و سپس تحریک آن­ها به مهاجرت به داخل اپی­تلیوم حسی حلزون یا پیوند مستقیم سلول­ های بنیادین به داخل ارگان کورتی؛ مشکل اصلی این روش این است که تراکم بالای پتاسیم و اتصالات محکم سلول­ های دیواره ارگان کورتی، محیط آندولنف را برای زنده ماندن سلول­ های بنیادی پیوند شده نامساعد می­کند. دانشمندان اکنون در تلاش هستند که راهی برای زنده ماندن سلول­ های بنیادین بعد از پیوند پیدا کنند و در این مسیر روش­هایی مانند جایگزین کردن آندولنف با مایعی شبیه به آن ولی سازگارتر با سلول­ های بنیادین، تجویز داروهای ادرارآور برای کاهش تراکم پتاسیم در مایعات بدن از جمله آندولنف و تخریب اتصالات بین­سلولی دیواره­های ارگان کورتی را مورد بررسی قرار داده­اند. هرچند تاکنون در زمینه کاربرد سلول­ های بنیادین در درمان کم ­شنوایی انسان پیشرفت­های مهمی صورت گرفته است؛ اما هیچ یک از روش­های موجود آنقدر مطمئن نیستند که به طور بالینی استفاده شوند.

اگرچه تاکنون مطالعات مختلفی در حیوانات اثبات کرده­اند که می­توان از سلول­ های بنیادین برای بازسازی سلول­ های مویی و عصب شنوایی در پستانداران استفاده کرد؛ اما در مورد درمان کم­شنوایی حسی-عصبی با این روش در انسان، چالش­های زیادی وجود دارد؛ مانند احتمال تکثیر بیش از حد سلول­ های بنیادین بعد از پیوند و ایجاد تومور سرطانی، احتمال تأثیر منفی پیوند سلول بنیادین بر کم­شنوایی، احتمال رشد و تمایز نامناسب سلول­ها در محل پیوند و .... علاوه بر این، هزینه بالای درمان کم­شنوایی با استفاده از سلول­ های بنیادین، سبب می­شود که بسیاری از بیماران کم­شنوا قادر به انجام آن نباشند. و مهم­تر از همه این که تاکنون، حتی در مدل­های حیوانی، میزان موفقیت این روش به اندازه­ای نبوده است که بتوان با اطمینان آن را در انسان استفاده کرد. اما صرف نظر از این محدودیت­ها، نتایج تحقیقات نشان می­دهد که این راهکار درمانی برای کم­ شنوایی امیدبخش است و ممکن است در آینده نزدیک همگانی شود.

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: استفاده از سلول درمان کم شنوایی کاربرد سلول شنوایی حسی عصب شنوایی سلول ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۰۷۴۷۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

از هر هزار تولد، یک تا سه نوزاد با آسیب شنوایی متولد می شود/شناسایی۱۶۳ نوزاد ناشنوا در خراسان شمالی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای خراسان شمالی؛  دکتر جواد شاهین‌فر بابیان اینکه پارسال  یازده هزار کودک متولد شده در بیمارستان‌های استان غربالگری شنوایی شدند، گفت: ازاین تعداد  ۱۶۳ نوزاد به مرحله مداخله و از این تعداد ۳۵ نوزاد برای درمان از سمعک و ۱۴۲ نوزاد نیز با روش‌های جراحی و طبی زیر پوشش قرار گرفته اند.
وی اضافه کرد: با توجه آمار‌های جهانی کم شنوایی و پیش بینی افزایش این آمار در کودکان، برنامه‌های بهداشتی پیشگیری، شامل غربالگری برای تشخیص زودهنگام در این گروه سنی در دانشگاه انجام می‌شود.
رئیس دانشگاه غلوم پزشکی استان گفت: بر اساس مطالعات انجام شده ۵.۲ درصد از کودکان در بدو ورود به مدرسه و ۱۱ تا ۱۵ درصد از کودکان محصل، نشانه‌هایی از آسیب شنوایی را دارند، که برای شناسایی این کودکان، برنامه غربالگری شنوایی جزو برنامه نظام مراقبت بیماری‌های غیرواگیردار گنجانده شده است.
به گفته شاهین فر اکنون برنامه غربالگری شنوایی نوزادان در هنگام ترخیص از بیمارستان‌های استان به کمک شنوایی شناسان و غربالگران آموزش دیده با همکاری سازمان بهزیستی انجام می‌شود.
افزایش جمعیت سالمندی، افزایش عوامل خطر مانند ابتلا به عفونت‌های گوش و دیگر عفونت‌ها از جمله بیماری‌هایی مانند سرخک و سرخجه، استفاده بی رویه و نابجا از دارو‌های آسیب رسان به شنوایی، قرار گرفتن افراد در معرض اصوات بلند درمحیط‌های شغلی و نظامی، استفاده بی رویه از تلفن‌ همراه و دستگاه‌های صوتی شخصی از دلایل اصلی افزایش آمار کم شنوایی است.