به نقل از «مهر»

تحلیل جامعه­‌شناختی سریال آقازاده صورت می‌گیرد

تاریخ انتشار: ۲۴ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۱۱۶۷۷۸

به گزارش خبرگزاری مهر، پژوهش «بازنمایی میدان قدرت در ایران در سریال‌های خانگی (مطالعه موردی سریال آقازاده)» ازسوی فردین محمدی در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات انجام می‌شود.

اصطلاح گفتمان معمولاً به شکلی از کاربرد زبان، یا به شیوۀ سخن‌گفتن اشاره دارد. به اختصار می‌توان گفتمان را شیوۀ خاصی برای سخن‌گفتن دربارۀ جهان و فهم آن دانست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

گفتمان‌های مختلف هر یک روش خاصی برای گفتگو دربارۀ جهان اجتماعی و فهم آن در اختیار افراد قرار می‌دهند.

در میان رسانه‌ها، تلویزیون یکی از ابزارهای گفتمانی است که بر مبنای مکانیسم بازنمایی عمل می‌کند. این رسانه در عرصه فرهنگ بسیار تأثیرگذار است و از سایر رسانه‌ها قدرتمندتر عمل می‌کند و در جایگاه یک رسانه جمعی می‌تواند همانند یک مرکزِ قدرتمندِ فرهنگی تأثیرات مثبت و منفی زیادی از خود بر جای گذارد و با بهرهگیری از فنون ارتباطی بر ایده‌ها و نگرش‌های فرهنگی مردم تأثیر گذارد.

در میان انبوه برنامه‌های تلویزیونی، سریال‌های تلویزیونی به عنوان یکی از ژانرهای محبوب، توجه مخاطبان زیادی را به خود جلب کرده است. سریال‌های تلویزیونی به مثابه یک اثر هنری، افزون بر آنکه پیوستگی خود را با جامعه‌ای که در آن آفریده می‌شود، پایدار می دارد و به گون‌های کنش پذیرفته از جامعه خویش است، برای پالایش آن جامعه نیز تلاش می‌کند.

هدف این پژوهش، تحلیل جامعه‌شناختی سریال آقازاده به مثابه یکی از پرطرفدارترین سریال‌های نمایش خانگی است. از آنجا که موضوع اصلی این سریال، فساد اقتصادی آقازاده‌ها و تقابل نیروهای امنیتی با آن‌ها است، در این تحقیق سعی بر آن است که ساختارهای میدان قدرت که زمینه را برای این گونه فساد فراهم نموده است، بر اساس ترکیب نظری نظریه میدان بوردیو و تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و با بهره‌گیری از روش‌های تحقیق مختلف از جمله روش تحلیل اسنادی و تکنیک‌های تحلیل گفتمان، نشانه‌شناسی مورد بررسی قرار گیرد.

تحلیل ساختار میدان قدرت به لحاظ گفتمانی نیز بسیار حائز اهمیت است. گروه‌های حاکم بر میدان قدرت تحت تأثیر گفتمان‌های خاصی هستند، چیستی این گفتمان‌ها و تعیین رابطه آن‌ها امری حائز اهمیت است که این تحقیق، درصدد بررسی آن است.

در این مطالعه،سعی بر آن است که سریال آقازاده بر اساس نظریه پیر بوردیو بررسی شود. این نظریه تا کنون در حوزه رمان، آموزش و حوزه مصرف فرهنگی مورد استفاده قرار گرفته و در حوزه تحلیل فیلم به شکل تحقیق حاضر به کار نرفته است. بهره‌گیری از این نظریه در این تحقیق سبب گسترش حوزه کاربرد این نظریه در تحقیقات اجتماعی از جمله تحلیل فیلم و تحلیل میدان قدرت می‌شود و سؤالات و روش‌های تحقیق متناسب را در اختیار محققان قرار می‌دهد. همچنین روش تحقیق به کاررفته در این تحقیق، می‌تواند به عنوان الگویی در راستای تحلیل فیلم بر اساس نظریه بوردیو قرار گیرد.

به طور کلی انجام این تحقیق به لحاظ ساختاری، گفتمانی، جنسیتی، نظری و روشی حائز اهمیت است.

کد خبر 5305494

منبع: مهر

کلیدواژه: سریال آقازاده جامعه شناسی پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات معرفی کتاب تازه های نشر ترجمه ادبیات داستانی اربعین حسینی سازمان سمت انتشارات سوره مهر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اربعین 1400 محمد مهدی اسماعیلی حیدر رحیم پور ازغدی شورای عالی انقلاب فرهنگی دفاع مقدس جنگ تحمیلی سریال آقازاده میدان قدرت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۱۱۶۷۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«بی حجابی» گره‌ای که با دست باز می‌شود

گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، مصطفی خدابخشی- طی روزهای اخیر موضوع حجاب وعفاف به عنوان یک موضوع مهم فرهنگی یکبار دیگر با اجرای «طرح نور» از سوی فراجا و با نزدیک شدن به نهایی شدن لایحه حجاب در مجلس شورای اسلامی محور توجه قشر گسترده ای از مردم جامعه قرار گرفته است.

طرحی که به دلیل نبود برنامه ریزی مدون و انجام وظیفه از سوی دستگاه ها، سازمان ها و نهادها در حوزه عفاف و حجاب پس از حدود 20 ماه کش و قوس فراوان در بین ارکان مختلف تصمیم گیر فرهنگی کلان جامعه یکبار دیگر با تغییر نام از سوی نیروی انتظامی به مرحله اجرا گذاشته شده تا این نیرو به تنهایی در این میدان خطیر بار سنگین بر زمین مانده دیگر نهادها را به دوش بکشید، شاید که در قبل آن اوضاع آشفته نوع پوشش در جامعه سامانی یابد.

طی ماه های گذشته موضوع حجاب و نمایش نسخه جدیدی از آن که سنخیتی با جامعه اسلامی ایرانی ندارد ابعادی فراتر از حوزه فرهنگ به خود گرفته تا شیطنت رسانه ای آن را به نماد و رویکردی سیاسی امنیتی برای رویا رویی با نظام اسلامی مبدل سازد. یقینا شرایط ایجاد شده در مقوله حجاب در این روزهای جامعه زائیده یک رویداد و یا مولفه ای تک بعدی نیست بلکه باید آن را معلولی از مسائل اقتصادی، سیاسی و فرهنگی دانست که با چاشنی فتنه انگیزی به صورت گسترده جامعه را به سه بخش  درگیر، همسو و ضد تبدیل کرده است. 

بر این اساس و باتوجه به قرار دادن پازل های شکل گیری این رویداد فرهنگی و اجتماعی که ردپای برنامه ریزانی غربی در آن به راحتی مشهود است باید کشف حجاب را جز در مواردی معدود که ناشی از کم دانشی و عدم برخورداری از تحلیل درست است، آن را شعاری بصری بر علیه نظام حاکمه دانست. برهمین اساس رویا رویی با آن نیاز به دست فرمانی جدید دارد، دست فرمانی که بتواند این حرام شرعی و حرام سیاسی که به چالش مهم ماه های گذشته کشور مبدل شده است را مدیریت و سلامت بصری را به جامعه ارائه کند.

حال سوال اینجاست آیا با توجه به شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعه باید چشم بر مقوله عفاف و حجاب بست؟ آیا می توان به بهانه حفظ وحدت و انسجام اجتماعی، انسجام دینی را نا دیده گرفت؟ پاسخ به این سوال را می توان در منظومه فکری رهبر معظم انقلاب اسلامی یافت به گونه ای که ایشان حجاب را مولفه سوم مورد نیاز جامعه امروز بعد از موضوعات اقتصادی و منطقه ای دانسته اند. بر این اساس حجاب را باید نقطه مرکزی حکمرانی فرهنگی و نمادی از فرهنگ دیرینه مردم ایران زمین در نظام و ساختاری دینی در طول تاریخ دانست که بن مایه آن شکل دهنده ساختار نظام جمهوری اسلامی ایران است. به عبارت بهتر چشم پوششی بر این واقعیت یعنی رسیدن به نقطه پایان حکمرانی فرهنگی در ایران.

یعنی همان چیز که دشمن طی سال ها برای آن برنامه ریزی کرده و رویای شیرین آن را برای خود تصویر کرده است. رویایی که می توان آن را با اطلاع رسانی صحیح و استفاده نو آورانه از ابزارهای رسانه ای و با افزایش سطح آگاهی مردم از این فرایند به سراب تبدیل کرد. 

عبور از این میدان پر مخاطره نیاز به نقشه عملیاتی دارد. متاسفانه در فرایند روایت میدان آنچنان که باید و شاید نتوانسته ایم میدان داری کنیم و عملا میدان در این بخش به شهروند خبرنگاران ضد امنیتی واگذار شده که سازنده خوراک خبری برای رسانه های معاند هستند. کسانی که به صورت عمده نقش موثری در مخالف سازی مردم با مقاله حجاب دارند اما کمتر دیده می شوند. حال باید در این میدان فرهنگی به بحث رسانه توجه ویژه ای شود تا حجاب به عنوان یک حکم شرعی در جامعه باز تعریف و مردم  بر لزوم رعایت حدود آن آگاهی یابند. تحقق این مهم میسر نخواهد بود جز افزایش سواد رسانه ای مردم و استفاده درست دستگاه های تبلیغاتی از رسانه. این یعنی استفاده از ابزار فرهنگی برای یک رویداد یا تهاجمی فرهنگی.

یقینا موضوع حجاب در کشور ما کلاف سر در گم و غیر قابل حل نیست و هم زمان با یافتن سر رشته آن می توان امید به باز کردن گره آن داشت. گره ای که می شود آن را با دست باز کرد و نه با دندان. یقینا میدان مبارزه فرهنگی نیازمند نقشه عملیات فرهنگی است و در آن ترازوی رویکردهای ایجابی می بایست بر رویکردهای سلبی سنگینی کند چیزی که امروز برعکس شده و همین عامل باعث شکل گیری تقابلی جدید با حجاب خواهد شد.

انتهای پیام/