بودن شورای شهر نسبت به نبودن آن، بسیار بهتر است
تاریخ انتشار: ۲۴ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۱۱۷۸۴۰
ایسنا/لرستان یک نویسنده و تاریخ‌نگار بروجردی گفت: بودن شورای شهر نسبت به نبودن آن، بسیار بهتر است.
محمد گودرزی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: اولین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا پس از پیروزی انقلاب اسلامی در روز ۷ اسفند ۱۳۷۷ برگزار شد و اولین دوره شوراهای شهر در روز نهم اردیبهشت ۱۳۷۸ رسماً آغاز به کار کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی تصریح کرد: از آن زمان تا امروز، پنج دوره شورا در شهرهای کشور و شهر ما تشکیل شده و از روز ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ هم شاهد آغاز به کار ششمین شورای شهر بوده‌ایم.
این نویسنده خاطرنشان کرد: پس از گذشت ۲۲ سال، زمان آن رسیده است که یک ارزیابی کلی از کار شوراها صورت بگیرد. کاری که تا به امروز دست کم در شهر ما بروجرد انجام نشده است.
گودرزی اضافه کرد: مردم از شورای شهر انتظارات و توقعاتی داشته‌اند که اگر شما با تک‌تک آن‌ها گفت‌وگو کنید بعید به نظر می‌رسد که در مجموع، آن توقعات و انتظارات را برآورده شده بدانند و به پنج دوره شورای اسلامی شهر نمره خوب یا قابل قبولی بدهند.
وی بیان کرد: حتی اگر نخواهید با مردم مصاحبه کنید، کافی است به نتایج انتخابات ششمین دوره شورای شهر بروجرد نظری بیاندازید؛ نفر نخست شورا تنها ۸۵۰۰ رأی آورده و نهمین نفر با ۳۷۰۰ رأی به شورای شهر راه یافته و میانگین آرای این ۹ نفر اعضای اصلی شورای شهر ۵۳۰۰ رأی بوده است که برای شهری به بزرگی بروجرد ارقام قابل قبولی نیست و همین نکته از عدم استقبال مردم نسبت به انتخابات شورای شهر و مأیوس بودن آن‌ها از فعالیت این نهاد مردمی حکایت دارد.
نویسنده و تاریخ‌نگار بروجردی ادامه داد: به‌رغم چنین نتیجه‌ای، بنا به دلایل بسیار متعدد، شخصاً باور دارم که بودن شورای شهر نسبت به نبودن آن، بسیار بهتر است؛ از این جهت تصور می‌کنم می‌توان با آسیب‌شناسی این نهاد مردمی و قدیمی، قدمی در جهت اصلاح ساختار آن برداشت، به امید آن‌که شورای شهر بتواند نسبت به وظایف محوله¬اش به بهترین شکل عمل کند و انتظارات عموم شهروندان را ولو به‌صورت نسبی برآورده کند.
گودرزی اظهار کرد: احتمالاً بسیاری از همشهریان ما به‌ویژه جوانان از سابقة شوراها در ایران یا بروجرد آگاهی چندانی ندارند و مثلاً تصورشان بر آن است که از عمر این نهاد حدود ۲۰ سال (پنج دوره) می‌گذرد! درحالی‌که سابقة شوراهای شهر به سال ۱۲۸۶ شمسی، یعنی ۱۱۴ سال پیش برمی‌گردد.
وی تصریح کرد: اگر اصلی‌ترین دلیل وجودی شورای شهر را مبنا قرار دهیم متوجه می‌شویم که شورای شهر و شهرداری مانند دو همزاد هستند که وجود یکی در گِرو وجود دیگری است با این تفاوت که سابقة شهرداری نسبت به شوراها چند دهه بیشتر است.
تاریخ‌نگار بروجردی خاطرنشان کرد: پس اجازه دهید کمی از تاریخچه شهرداری بگویم. شهرداری به شکل امروزی، یعنی نهادی مردمی که وظیفه اداره امور شهر را دارد از جمله مؤسسات تمدنی جدید است که تحت تأثیر آشنایی با اروپا در ایران شکل گرفته است.
گودرزی اضافه کرد: ناصرالدین‌شاه قاجار اولین پادشاه ایران است که در طول پادشاهی‌اش سه مرتبه به کشورهای اروپایی سفر کرد و در آنجا با بسیاری از دستاوردهای تمدنی و فرهنگی غربی‌ها آشنا شد.
وی بیان کرد: از جمله این دستاوردها، سازمان منظم و مرتبی که وظیفه اداره شهرها را بر عهده داشت و اصطلاحاً municipality گفته می‌شد، توجه او را به خود جلب کرد و در بازگشت به ایران دستور داد که در تهران نیز اداره‌ای به نام بلدیه تأسیس شود.
این نویسنده ادامه داد: هرچند میان نهاد شهرداری در اروپای مدرن با این بلدیه به لحاظ حقوقی و ساختاری تفاوت‌های بنیادی وجود داشت. تا پیش از انقلاب مشروطه ایران ظاهراً شهرهای معدودی مانند تهران، اصفهان، مشهد و تبریز تشکیلات بلدیه داشتند ولی پس از انقلاب مشروطه و به‌ویژه در دوره حکومت رضاشاه، نهاد شهرداری در غالب شهرهای کشور شکل گرفت.
گودرزی اظهار کرد: همچنین، با وقوع انقلاب مشروطه و خواست اصلی انقلابیون که مشارکت مردم در امور سیاسی اجتماعی کشور بود، تأسیس انجمن یا شورای شهر در کنار اداره بلدیه مورد توجه قرار گرفت و از سال ۱۲۸۶ شمسی قانونی شد.
وی تصریح کرد: از آن زمان تاکنون یعنی در ۱۱۴ سالِ گذشته، شوراهای شهر حوادث پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته‌اند که مطالعه آن بسیار جالب و از جهاتی تلخ و عبرت‌آموز است.
این تاریخ‌نگار خاطرنشان کرد: اتفاقاً بخش تلخ داستان همین‌جاست؛ بعد از ۱۱۴ سال که از عمر این نهاد مردمی می‌گذرد عملکرد کلی شوراهای شهر دست‌کم در شهر ما خیلی مثبت ارزیابی نمی‌شود و اکثر دوره‌های شورای شهر در جلب رضایت نسبی همشهریان، ناکام بوده‌اند و تلخ‌تر آن‌که دوره‌های اخیر شوراهای شهر چنان عمل کرده‌اند که گویی نهادی تازه تأسیس هستند و در ابتدای راه قرار دارند.
گودرزی اضافه کرد: اینکه من بر آسیب‌شناسی شوراها تأکید دارم، با توجه به چنین سابقة بسیار طولانی است که آن‌ها دارند. انتظار آن است که پس از ۱۱۴ سال، امروز با یکی از پیش‌روترین و کارآمدترین نهادهای مردمی روبرو باشیم که در توسعه و پیشرفتِ پایدار شهر اصلی‌ترین و بیشترین نقش و تأثیر را داشته باشد، درحالی‌که در عمل چنین نیست.
وی تصریح کرد: درست ۱۱۵ سال پیش در ۱۴ مردادماه ۱۲۸۵ شمسی، انقلاب مشروطه در ایران به پیروزی رسید. این انقلاب که به جلوداری طبقات شهرنشین از جمله، علمای دینی، روشنفکران و تحصیلکرده‌های کشورهای اروپایی، تجار و بازرگانان و خصوصاً پیشه‌وران و صاحبان حِرَف شکل گرفت دستاوردهای بسیار مهمی داشت که از آن میان، تولد سه نهاد مردمی جلوه بیشتری داشت.
نویسنده بروجردی خاطرنشان کرد: تأسیس مجلس شورای ملی نهاد مردمی که وظیفه قانون‌گذاری را بر عهده داشت و اعضای کابینه یعنی نخست‌وزیر و دیگر وزیران را انتخاب و بر کار آن‌ها نظارت می‌کرد.
گودرزی اضافه کرد: تشکیل انجمن‌های ایالتی و ولایتی که نوعی پارلمان محلی شناخته می‌شدند و در کنار حاکمان یا همان استانداران و فرمانداران بر اداره امور ایالات و ولایات (استان‌ها) نظارت داشتند.
وی بیان کرد: تشکیل انجمن‌های بلدیه (شوراهای شهر) که موضوع بحث و گفتگوی ماست.
تاریخ‌نگار بروجردی ادامه داد: در واقع با تأسیس این سه نهاد مهم، اداره امور کشور در سطوح ملی و منطقه‌ای به دست نمایندگان منتخب مردم قرار می‌گرفت.
گودرزی عنوان کرد: در ۱۱ خرداد ۱۲۸۶ شمسی نمایندگان اولین دوره مجلس شورای ملی نخستین قانون بلدیه (شهرداری) در ایران را به تصویب رساندند؛ قانونی که در آن، شرایط شکل‌گیری انجمن‌های بلدیه (انجمن یا شورای شهر امروزی) و نیز وظایف بلدیه یا شهرداری به تفصیل قید شده بود. جالب بود که در این قانون، شخصی که از میان اعضای انجمن بلدی به‌عنوان رئیس این انجمن انتخاب می‌شد با عنوان کلانتر ریاست اداره بلدی یا شهرداری را هم بر عهده می‌گرفت.
وی اظهار کرد: متأسفانه با آن‌که از سال ۱۲۸۶ زمینه قانونی شکل‌گیری انجمن بلدیه فراهم شد، اما حوادث تلخی که در حدود بیست سال بعد از تصویب این قانون بر کشور گذشت، عملاً شکل‌گیری پایدار و موفق انجمن‌های شهر را با ناکامی روبرو ساخت.
این نویسنده تصریح کرد: ضعف حکومت مرکزی، خودسری حاکمان ایالات و ولایات، مأیوس شدن مردم از نظام مشروطه، رکود شدید اقتصادی، نبودن امنیت و رواج غارتگری گروه‌های اشرار، وقوع جنگ جهانی اول و اشغال کشور توسط نیروهای روس و انگلیس، از همه بدتر، گسترش قحطی و بیماری‌های مسری از مهمترین موانع پیشرفت امور اجتماعی در ایران این زمان است.
گودرزی خاطرنشان کرد: با فروپاشی حکومت قاجار و روی کار آمدن رضاشاه و بنیان‌گذاری حکومت پهلوی، آن موانع اجتماعی از بین رفت و دوره جدیدی از گسترش شهر و زندگی شهری در ایران آغاز شد. در این دوره شکل قدیمی شهرها به کلی تغییر کرد، حصار یا قلعه دور شهرها خراب شد، به‌جای گذرهای خاکی پیچ‌درپیچ و کج‌ومعوج، خیابان‌کشی به شکل امروز رواج یافت.
وی اضافه کرد: به تقلید از کشورهای اروپایی، نهادهای اداری و شهری جدید پدیدار شد. دولت خودش را به ساخت مدرسه، بیمارستان و دانشگاه موظف دانست.
این تاریخ‌نگار بیان کرد: ساختمان‌های قدیمی دوره قاجار و زندیه و حتی دوره صفوی، یکی بعد از دیگری خراب شدند و جای آن را ساختمان‌هایی با معماری مدرن اروپایی گرفتند. هتل، سینما، تئاتر، پارک یا باغ ملی و ده‌ها مؤسسه جدید شهری ساخته شد. در همین بروجرد ما چهار خیابان اصلی صفا، سوزنی یا سعدی، یخچال و سیروس به شکل یک علامت به‌علاوه (+) در مرکز شهر احداث شد.
گودرزی ادامه داد: دو میدان بزرگ یکی در محوطه رازان و دیگری در انتهای خیابان یخچال، یعنی محل میدان شهدای امروزی ساخته شد. با ویران کردن قبرستان‌های محلی و قدیمی شهر در خیابان صفا و سعدی، دو باغ ملی (پارک) جدید احداث شد. ساختمان دبیرستان پهلوی سابق (دبیرستان تاریخی امام خمینی) با تلفیقی از معماری مدرن اروپا و معماری ایران باستان بنیاد گذاشته شد. اولین بنای هتل مقدم در میدان شاپور (میدان شهدای کنونی) تأسیس شد. توسط بخش خصوصی، تجهیزات برق و روشنایی به شهر راه یافت و از همه مهمتر، ساختمان بسیار زیبای شهرداری در ضلع جنوبی میدان شاپور (ابتدای خیابان بهار) ساخته شد.
وی اظهار کرد: روشن بود که بار اصلی این تغییرات و تحولات، خصوصاً برعهدة شهرداری‌ها قرار داشت. از این‌رو شمار شهرداری‌ها در کشور افزایش یافت و نزدیک به ۱۴۰ شهرداری در سراسر ایران تأسیس شد. به‌رغم چنین تحولی در نو شدن چهره شهرها، شخص رضاشاه از وجود نهادهای مردمی اصلاً خوشش نمی‌آمد. او عملاً حکومت سلطنت مشروطه را به سلطنت مطلقه و دیکتاتوری تبدیل کرد و با به دست گرفتن تمام قدرت سیاسی و اجرایی، نقش دولت، مجلس شورای ملی و دیگر نهادهای مدنی مانند انجمن‌های شهر را تا حد نهادهایی نمادین و تشریفاتی کاهش داد. به دستور رضاشاه در سال ۱۳۰۹ شمسی قانون بلدیه جدیدی وضع شد و قانون بسیار خوب سال ۱۲۸۶ ملغی شد در قانون جدید، انتخاب اعضای انجمن¬های شهر به حکومت واگذار شد و انتصاب شهردارها نیز بر عهده وزارت کشور گذاشته شد.
نویسنده بروجردی تصریح کرد: با شروع جنگ جهانی دوم و اشغال ایران توسط ارتش متفقین در شهریور ۱۳۲۰ حکومت دیکتاتوری رضاشاه فرو ریخت و نهادهای مدنی عصر مشروطه از جمله مجلس شورای ملی و انجمن‌های شهر، جانی دوباره گرفتند.
گودرزی خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۲۸ سومین قانون بلدیه یا شهرداری‌ها به تصویب رسید و قانون مصوب دوره رضاشاه رسماً برچیده شد. در این دوره، انجمن‌های شهر از قدرت و نفوذ زیادی برخوردار بودند. به استناد شواهد و مدارکی که در دست داریم، در همین بروجرد ما انجمن‌های شهر نسبتاً قدرتمندی به وجود آمد.
وی اضافه کرد: برای چندین دوره حاج عباسعلی تاجر روناسی از مشروطه‌خواهان قدیمی و بازرگانان خوشنام و متنفذ، به ریاست انجمن شهر انتخاب شد. دایره اقتدار و نفوذ او به حدی بود که در ارتباط با مشکلات شهر، برای نخست‌وزیر قدرتمندی مانند احمد قوام به‌صورت مستقیم، نامه و تلگراف می‌فرستاد.
تاریخ‌نگار بروجردی بیان کرد: در دوره ۲۸ ماهه نخست‌وزیری دکتر مصدق و طبق اختیارات ویژه نخست¬وزیر، لایحه قانونی شهرداری در ۱۱ آبان ۱۳۳۱ تهیه و ابلاغ شد که طبق آن، جایگاه انجمن‌های شهر نسبت به گذشته مستحکم‌تر هم شد. با وقوع کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و سقوط دولت دکتر مصدق، فضای سیاسی کشور به‌تدریج بسته شد و بار دیگر حکومت دیکتاتوری حاکم شد.
گودرزی ادامه داد: مجلس شورای ملی در سال ۱۳۳۴ لایحه قانونی شهرداری ابلاغ شده توسط دکتر مصدق را ملغی کرد و قانون جدیدی را به‌جای آن تصویب کرد، اما غیر از پاره‌ای تغییرات جزیی، مفاد لایحه ابلاغی دکتر مصدق حفظ شد. جالب است بدانید این لایحه قانونی از چنان قوتی برخوردار بود که به‌رغم گذشت چندین دهه و انجام تغییرات زیاد تا به امروز همچنان مبنای قانون شهرداری‌ها شناخته می‌شود.
وی عنوان کرد: به هر تقدیر، انتخابات انجمن‌های شهر ولو به‌صورت نمادین یا با دخالت حکومت هر چهار سال یکبار برگزار می‌شد و این انجمن‌ها تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷ تشکیل شدند و به کار خود ادامه دادند. احتمالاً ماهیت غیرسیاسی و محدود شدن فعالیت این انجمن‌ها به مسائل شهری از دلایل ماندگاری آن‌ها در دوره رژیم گذشته بود. در شهر ما زنده‌یاد محمدرضا حافظی، رئیس فقید جامعه خیرین مدرسه‌ساز کشور، برای چندین دوره عضو انجمن بودند در آخرین دوره، ریاست انجمن شهر بروجرد را بر عهده داشتند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی شهرستانها ایسنا ايران لايحه وزارت کشور بروجردی انگلیس دولت محمد گودرزی پهلوي وزارت كشور شهرداری جنگ جهانی دوم ناصرالدین شاه قاجار بروجرد انتخابات شورای شهر خیابان بهار انقلاب اسلامی گودرزی اضافه مجلس شورای ملی انقلاب مشروطه انجمن های شهر شوراهای شهر شهر نسبت شهرداری ها نهاد مردمی دکتر مصدق شورای شهر انجمن ها بودن آن ۱۱۴ سال بر عهده شهر ما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۱۱۷۸۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عباسی: تضارب آرا در مجلس، طبیعی و لازم برای قانون‌گذاری بهتر است / وحدت در حل مشکلات و اقتدار نظام اولویت اصلی + فیلم
نماینده مردم کرج در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد : تنوع افکار و تضارب آرا، ایرادات قوانین را به حداقل می‌رساند و کارایی آن‌ها را افزایش می‌دهد و مشکل زمانی به وجود می‌آید که اختلاف نظر به بن‌بست و عدم پیشرفت کار منجر شود.
علیرضا عباسی، نماینده مردم کرج در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجوگفت : اختلاف نظر در مجلس تا زمانی که به پیشرفت قانون‌گذاری و حل مشکلات مردم کمک کند، مثبت است.
وی افزود: تنوع افکار و تضارب آرا، ایرادات قوانین را به حداقل می‌رساند و کارایی آن‌ها را افزایش می‌دهد و مشکل زمانی به وجود می‌آید که اختلاف نظر به بن‌بست و عدم پیشرفت کار منجر شود.
عباسی اظهار داشت : وظیفه اصلی مجلس، قانون‌گذاری و نظارت بر عملکرد دولت است، نه پرداختن به حاشیه‌ها و مسائل فرعی است و باید وحدت و انسجام در مجلس برای حل مشکلات مردم وجود داشته باشد.
وی افزود : تغییر در هیئت رئیسه مجلس امری طبیعی است و نمایندگان جدید با دیدگاه‌های تازه می‌توانند در راس مجلس قرار بگیرند.
نماینده مردم کرج در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد : احتمال اینکه یک گروه به تنهایی ریاست مجلس را تعیین کند بعید است و اتحاد گروه‌ها برای این کار لازم است.
جاده کندوان یک طرفه شد