به نقل از «فارس»

بازطراحی مفهوم مدرسه در گام دوم انقلاب اسلامی به عنوان قرارگاه تربیتی

تاریخ انتشار: ۲۵ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۱۲۶۱۶۶

عباس بیات

وقتی صحبت از «تحول» و آن هم «تحول بنیادین» می‌شود، یک معنا و مفهوم آن این است که جهت اقدامات و تلاش‌ها و همچنین کیفیت و کمیت آن‌ها برای رسیدن به آرمان‌ها مناسب نبوده است و فاصله‌ی واقعیتِ میدانِ تعلیم و تربیت با آرمان آن بسیار زیاد است که پر کردن این فاصله جز با «انقلاب» و یا «تحول بنیادین» در این نظام ممکن نیست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

الزامات گام دوم انقلاب اسلامی توجه به این مهم را دوچندان می‌کند. در یک تحلیل اگر بخواهیم ابعاد این تحول را مورد مداقه قرار دهیم می‌توانیم از تحول در نظام کلان مدیریتی آموزش و پرورش ، تحول در معلم و تربیت معلم، تحول در اهداف، محتوا و کتاب‌های درسی، تحول در روش‌ها و... یاد کرد؛ سند تحول بنیادین برای پیگیری و تحقق همه ابعاد تحول از مدل زیرنظام‌ها استفاده می‌کند. البته ابعاد تحول را به هر منظور و با هر مدلی اِفراز کنیم باید توجه داشته باشیم که طرح و برنامه تحول در همه‌ی ابعاد جامع و متوازن باشد.

 

یکی از عناصر مهم نظام تعلیم و تربیت که باید از آن به عنوان نماینده واقعی این نظام در زندگی و محیط اجتماعی یاد کرد، «مدرسه» است.

یکی از عناصر مهم نظام تعلیم و تربیت که باید از آن به عنوان نماینده واقعی این نظام در زندگی و محیط اجتماعی یاد کرد، «مدرسه» است. علی‌رغم اینکه «مدرسه» در دنیا و بین اندیشمندان و متخصصان این حوزه بسیار مورد توجه و بحث قرار گرفته است اما در کشور ما دامنه‌ی ادبیات نظری و فکریِ حول این موضوع بسیار محدود است؛ که خود معلول کم‌توجهی به اصل نظام تعلیم و تربیت در بین اندیشمندان، نخبگان، سیاست‌گذاران و مدیران کلان کشور است.

آن قدری که به کتاب درسی، معلم و یا سایر عناصر نظام تعلیم و تربیت پرداخته شده است به مدرسه و ماهیت با توجه به مبانی فکری و فلسفی ایرانی-اسلامی پرداخته نشده است.

اما به هر حال آن قدری که به کتاب درسی، معلم و یا سایر عناصر نظام تعلیم و تربیت پرداخته شده است به مدرسه و ماهیت آن و مدل‌سازی آن خصوصاً با توجه به مبانی فکری و فلسفی ایرانی-اسلامی پرداخته نشده است.

اصل ضرورتِ وجود نظام تعلیم و تربیت هیچگاه مورد خدشه نبوده است و حتی انتقادات به سایر ارکان و عناصر تعلیم و تربیت مثل کتاب درسی و یا معلم، بیشتر معطوف به تغییر شکل و به‌روزآوری این عناصر بوده نه حذف آن‌ها. اما این وضعیت در مورد مدرسه صدق نمی‌کند و چه در گذشته و چه اکنون پرسش‌های جدی در مورد اصل وجود مدرسه و ماهیت آن طرح شده است.

این طیف نگرشی از «مدرسه‌زدایی» و «مرگ مدرسه» شروع و تا انحصار نظام تعلیم و تربیت در مدرسه گسترده است. با گسترش فضای مجازی در زندگی و ورود آن به عرصه تعلیم و تربیت، چالش‌ها و پرسش‌ها از ماهیت مدرسه روزبه‌روز بیشتر شده است. در این میان و با پیدایش و شیوع ویروس کووید19 -که به شدت زندگی اجتماعی جوامع بشری را تحت تأثیر قرار داده است- در عمل و نظر، جایگاه مدرسه نزد افکار عمومی متزلزل‌تر از گذشته شده، و وزن نگرش سر طیف (مرگ مدرسه) را سنگین کرده است. این چالش در نظام‌هایی که مدرسه به عنوان «مرکز انتقال دانش» عمل می‌کرده است بسیار بغرنج‌تر است.

سؤال از کارکرد و ضرورت وجودِ مدرسه زمانی جدی‌تر می‌شود که بین مردم و دولت در مورد چرایی و چگونگی آموزش مدرسه‌ای فاصله عمیقی وجود دارد.

سؤال از کارکرد و ضرورت وجودِ مدرسه زمانی جدی‌تر می‌شود که بین مردم و دولت (حاکمیت) در مورد چرایی و چگونگی آموزش مدرسه‌ای فاصله عمیقی وجود دارد و توسعه فضای مجازی و نیروهای مؤثر همچون شرکت‌های غیردولتی و فرادولتی و حتی فراملی و بین‌المللی در تعمیق این شکاف نقش فزاینده‌ای دارند.

مدرسه که حقیقتاً می‌توان از آن به عنوان «نماینده رسمی حاکمیت» در تعلیم و تربیت یاد کرد امروز با چالش جدیِ وجود یا عدم وجود مواجه است و اگر نتواند ضمن مقاومت، خود را ارتقاء داده و به‌روز کند ناگزیر باید شاهد مرگ خود باشد؛ که بالتبع چالشی عمیق برای نظام حاکم و حاکمیت ‌پدید خواهد آورد. موقعیت پیش آمده به اندازه بزرگی تهدید پیش آمده می‌تواند فرصتی مناسب برای رشد و تعالی باشد و راه تحول را کوتاه و تسریع کند.

هر چند شرایط جدید به عنوان پیشران بازطراحی مفهوم، نقش و کارکرد مدرسه مطرح است اما بر این باور هستیم که تحقق تحول بدون این بازطراحی ممکن نبوده است. لذا با توجه به شرایط جدید و تغییرات گسترده در جامعه، و به منظور دستیابی به اهداف بلند کشور که علّتِ موجده آن در نظام تعلیم و تربیت است و در راستانی زمینه‌سازی و تحقق اهداف در گام دوم انقلاب اسلامی ضروری است ضمن ارائه تعریفی جدید از مدرسه بار دیگر ماهیت و چیستی آن را مورد سوال قرار دهیم.

مدرسه به عنوان «قرارگاه تربیتی_آموزشی» ضمن ایجاد نوآوری و بهبود متناسب با شرایط پیشرو اماکن تاب‌آوری و مقاومت مدرسه را افزایش داد.

بر این باور هستیم که تلقی از مدرسه به عنوان «قرارگاه تربیتی_آموزشی» ضمن ایجاد نوآوری و بهبود متناسب با شرایط پیشرو اماکن تاب‌آوری و مقاومت مدرسه را افزایش داده و می‌تواند اهداف تحولی را نیز محقق سازد ضمن اینکه بدون این بازاندیشی امکان تحول وجود نخواهد داشت. این رویکرد ضمن امکان بسط مکانی و زمانی تربیت و گسترش موقعیت‌های تربیت و یادگیری همچنان موقعیت مدرسه را به عنوان مرکز فرماندهی و برنامه‌ریزی تربیت حفظ و گسترش خواهد داد.

ادامه دارد...

منبع: فارس

کلیدواژه: تعلیم و تربیت مرگ مدرسه قرارگاه تربیتی نظام تعلیم و تربیت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۱۲۶۱۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شورای آموزش و پرورش بازوی اصلی دستگاه تعلیم و تربیت است

به گزارش خبرنگار مهر، مهدی نقدی ظهر چهارشنبه در جلسه شورای آموزش و پرورش شهرستان با اشاره به در پیش بودن ۱۲ اردیبهشت سالروز شهادت استاد مطهری و هفته معلم اظهار کرد: معلمان در کشور ما نقش مهمی در عرصه‌های مختلف جامعه دارند و باید قدردان زحمات خالصانه آنها بود.

فرماندار شهرستان شفت با بیان اینکه شورای آموزش و پرورش بازوی اصلی دستگاه تعلیم و تربیت در جهت توسعه زیرساخت‌ها است، افزود: نقش‌آفرینی شوراهای آموزش و پرورش می‌تواند مشارکت و نظارت مردم را در امر تعلیم و تربیت تضمین کند.

وی با بیان اینکه یکی از مناسبت‌های شمسی مهم در کشور ما بزرگداشت هفته مقام معلم است، گفت: باید این هفته پرشور برگزار شود از مقام شامخ معلمان و فعالان عرصه تعلیم و تربیت به نحو شایسته تکریم و تجلیل به عمل آید.

فرماندار شهرستان شفت ادامه داد: جایگاه این قشر فرهیخته در جهت رشد و تعالی جامعه، بر کسی پوشیده نیست، زیرا در دین اسلام به آن بهای زیادی داده شده است و همانگونه که حضرت علی (ع) فرموده‌اند هر کس کلمه‌ای به من بیاموزد مرا بنده خویش کرده است.

وی حفظ حرمت کسی که پیش خدا جایگاه دارد را ضروری خواند و ادامه داد: کرامت و جایگاه معلم در جامعه باید حفظ شود، زیرا معلم زمینه ساز شکوفایی و اعتلای کشور است.

نقدی با بیان اینکه نهاد آموزش و پرورش تربیت نسل‌ها را برعهده دارد لذا شورای آموزش و پرورش باید با برنامه‌ریزی دقیق زمینه توسعه و پیشرفت کشور را فراهم آورد، عنوان کرد: شورای آموزش و پرورش به عنوان بازوی توانمند فکری و فرهنگی انقلاب اسلامی، زمینه‌ساز رشد همه جانبه جامعه است.

وی به ارزش و جایگاه معلم در جامعه اشاره کرد و افزود: با توجه به در پیش بودن هفته گرامیداشت مقام معلم، برنامه‌ریزی‌ها باید به دقت انجام پذیرد تا بتوانیم شأن و جایگاه معلمان عزیز و زحمت‌کش شهرستان شفت را حفظ کنیم.

لزوم تبیین جایگاه معلم برای مردم

نقدی خدمت به معلمان را یک وظیفه انسانی عنوان کرد و بیان کرد: آینده کشور در دست توانای معلمان است پس هر روز و هر هفته و همیشه روز معلم است و به همین دلیل است که باید همواره از این قشر تلاشگر و زخمت کش تقدیر کرد.

نقدی گفت: امروز به واسطه تلاش معلمان سخت‌گوش و ایثارگر ایران اسلامی، جوانانی برومند اداره امور کشور را در دست گرفته و میسری که به واسطه خون هزاران شهید در اعتلای ارزش‌های اسلامی ترسیم شده را طی می‌کنند.

فرماندار شفت افزود: مسئولیت خطیر معلمی و زحمات فعالان عرصه تعلیم و تربیت بسیار ارزشمند و شایسته بهترین تقدیرها است و این امر را نباید فقط به روز و هفته معلم محدود کرد.

نقدی بیان کرد: باید با ارتقا روحیه خود باوری، فعل خواستن و توانستن را در دانش آموزان ایجاد کنیم تا در آینده بتوانند در مسوولیت‌های اجرایی که بر عهده می‌گیرند به خوبی به ایفای نقش بپردازند.

کد خبر 6087582