این خبرها آمار خودکشی را افزایش میدهد/ واقعیت های فراموش شده از پدیده خودکشی
تاریخ انتشار: ۲۷ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۱۳۹۲۸۶
گروه جامعه خبرگزاری فارس؛ در روز جهانی خودکشی گزارشهای مختلفی منتشر شد از بایدها و نبایدها و بررسی علل و عواملی که درنتیجه آن آمار خودکشی در جامعهای افزایش یا کاهش پیدا میکند. اما در این میان هیچ اشارهای به یکی از مهمترین عواملی که منجر به ترویج افکار خودکشی در جامعه میشود نشد و نقش مهم و اساسی رسانه مغفول ماند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
درحالیکه روانشناسان و متخصصان علوم رفتاری معتقدند با توسعه فضای مجازی این رسانه است که نبض احساس امنیت روانی جامعه را در دست گرفته و هر خبر و گزارشی که بدون در نظر گرفتن پروتکلهای خاص بهداشت روانی منتشر میشود، مثل تیری رهاشده از چله میتواند مرزهای احساس امنیت روانی در ذهن آحاد جامعه را جابهجا کند.
این درست همان کاری است که رسانههای معاند از بیبیسی و اینترنشنال تا من و تو عامدانه در انتشار اخبار و اتفاقات تلخ مربوط به ایران انجام میدهند و هیچیک از پروتکلهای جهانی در انتشار اخبار مربوط به خودکشی و یا آسیبهای اجتماعی را در نظر نمیگیرند. در این گزارش به شما میگوییم درج اخبار مرتبط با خودکشی چطور میتواند منجر به افزایش آمار آن شود.
*یک راهنمای فراموششده
چند سال قبل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت پژوهشی راجع به چگونگی انعکاس اخبار خودکشی در رسانهها منتشر کرد. این پژوهش حاصل تلاش 6 نفر از متخصصان علوم رفتاری بود و درنتیجه آن بایدها و نبایدهایی برای انتشار اخبار خودکشی در رسانه آورده شد.
در این راهنما آمده بود؛ «از واژه «خودکشی موفق» برای خودکشیهای کامل منجر به مرگ استفاده نکنید. اطلاعات مرتبط را فقط در صفحات داخلی جراید منتشر کنید. جزئیات روش اقدام به خودکشی را چاپ نکنید. دلایل سادهانگارانه برای اقدام به خودکشی ارائه نکنید. از بزرگنمایی و هیجانانگیز جلوه دادن اقدام به خودکشی بپرهیزید. تا آنجا که امکان دارد مثالهایی از کسانی که بحرانهای زندگی (حوادث ناگوار) را با موفقیت پشت سر گذاشتهاند، ذکر کنید. عواقب جسمی اقدام به خودکشی که منجر به مرگ نشده ازجمله آسیب مغزی در اثر خفگی، فلج شدن و... را تشریح کنید.» این تنها بخشی از دستورالعملهای مرتبط با انتشار اخبار خودکشی در رسانهها است که رسانههای معاند از عمد، درست برخلاف آن عمل میکنند و رسانههای داخلی هم برای جذب مخاطب توجه چندانی به آن ندارند.
*این تیترها را نزنید
«بهرغم اینکه همهچیز برای او فراهم بود اقدام به خودکشی کرد»، «دختری به خاطر اینکه اجازه رفتن به میهمانی دوستش را نداشت خودکشی کرد.» روانشناسان میگویند؛ خودکشی هیچگاه درنتیجه یک عامل یا حادثه اتفاق نمیافتد. معمولاً تعامل پیچیدهای از عوامل روانی، بیماری جسمی، سوءمصرف مواد، مشکلات خانوادگی، تعارضات بین فردی و استرسهای زندگی منجر به خودکشی در فرد میشود. درج اخبار مربوط به خودکشی در رسانهها چون روزنامهها و مجلات و سایتهای خبری به دلیل ماندگاری، بازخوانی و تکرار مجدد خطر تأثیرات منفی این اخبار را در مقایسه با اخبار کوتاه شفاهی در رادیو و تلویزیون افزایش میدهد.
*چطور انتشار اخبار تلخ آسیبهای اجتماعی منجر به افزایش خشونت در جامعه میشود؟
فقط کافی است در گوشهای از این سرزمین یک اتفاق تلخ بیفتد. جوانی یا نوجوانی به دلیل زنجیرهای از عوامل متعدد دست به خودکشی بزند، آنوقت است که رسانههای معاند (عامدانه) و رسانههای داخلی (سهواً) این اتفاق را با تیترهای جنجالی تا چند روز پوشش میدهند. اما هدف رسانههای خارجی چیست و چطور آن را محقق میکنند؟ صحبتهای مسئول تدوین طرح کنترل و کاهش آسیبهای اجتماعی کشور نشان میدهد انعکاس این اتفاقات به بدترین شکل ممکن از کجا آب میخورد.
دکتر «محسن روشن پژوه»؛ مسئول تدوین طرح کنترل و کاهش آسیبهای اجتماعی کشور در گفتوگو با فارس میگوید که چطور انتشار عریان اخبار مرتبط با آسیبهای اجتماعی بهویژه اخبار مربوط به خودکشی به افزایش خشونت در جامعه و افزایش آسیبهای اجتماعی منجر میشود.
این روانپزشک و متخصص اعصاب و روان میگوید: «در سالهای اخیر شاهد انتشار اخبار متعدد قتل، خشونت، زورگیری، خودکشی به شیوهای هیجانآمیز بودهایم. درحالیکه انعکاس پیدرپی اتفاقات تلخ و آسیبهای اجتماعی چه خودکشی چه دیگر آسیبها باعث میشود تا در سایر رفتارهای افراد اختلال ایجاد شود. تابآوری در برابر مشکلات، فشارها و تنشهایی که در پیرامون هست کاهش پیدا کند. میزان اضطراب و رفتار هیجانی و ناگهانی بیشتر شود، فرآیند تصمیمگیری از حالت منطقی به حالت کنشی تغییر پیدا کند و ممکن است تبدیل به اختلالات خلقی، ترس های مرضی، افسردگی، اضطرابهای فراگیر شود و این در درازمدت باعث بروز رفتارهای پرخاشگرانه میشود.»
* حواسمان به تکتک کلمات باشد
دکتر «احمد حاجبی»؛ مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی کشور هم در خصوص انتشار اخبار خودکشی در رسانهها گفته است: «مسئولان رسانه باید تدابیری برای جلوگیری از انتشار گزارشهایی که بر اساس شواهد علمی میتوانند آسیبزننده بهسلامت روان مردم باشند، اتخاذ کنند. برای مثال انتشار نادرست اخبار خودکشی، اشتغال فکری در مورد آن را بهویژه در نوجوانان و جوانان افزایش میدهد. بهطور خاص نیز انتشار خبر خودکشی نوجوانان در میان افکار عمومی، موجب افزایش میزان اقدام به خودکشی در افراد مستعد و تلقینپذیر در این گروه سنی میشود. در این موارد تا حد امکان پوشش خبری باید محدود باشد و در عوض، اطلاعرسانی در خصوص رفتارهای صحیح کمک خواهی و اقدامات صحیح و سازندهای که افراد بهتر است در مواقع بحران و یا بروز بیماری انجام دهند، قطعاً میتواند در کاهش میزان اقدام به خودکشی در میان جوانان و نوجوانان مؤثر باشد.»
* خبرها و خودکشی تقلیدی در نوجوانان
«جعفر فیلی» روانپزشک کودک و نوجوان هم به یک روی دیگر سکه تأثیر انتشار اخبار خودکشی بر روی نوجوانان اشاره میکند؛ «کودکان و نوجوانان میتوانند خودکشی تقلیدی داشته باشند و این اقدام در بین آنها بهصورت مسری درآید. از طرفی افکار خودکشی ماهیت حاد و کوتاهمدت دارند و با مشاهده آنها در رسانه مجدد میتواند در فرد فعال مشود. به یاد داشته باشیم که همواره یک تردید و دودلی بین مردن و نمردن در نوجوانانی که به دلایلی افکار خودکشی دارند، وجود دارد. تردید و دودلی ازیکطرف میتواند تحت تأثیر اقدامات قبلی خودکشی و از طرف دیگر تحت تأثیر همسالانی قرار گیرد که این اقدام را انجام میدهند. فرد با مکرر شدن اقدامات خودکشی یا دیدن و یا شنیدن اخبار مربوط به آنها تردید و دودلیاش از بین میرود و او هم به دنبال آگاهی از مرگ همسالان به دلیل خودکشی (از طریق خانواده، دوستان و یا رسانه) ممکن است دست به اقدام مشابه بزند.»
*چه کنیم؟
اما چاره چیست؟ روانشناسان همچنان بر پایبندی رسانهها بر رعایت پروتکلهای بهداشت روانی در انتشار اخبار مربوط به خودکشی تأکید میکنند.
«علی قائدنیای جهرمی»؛ روانشناس بالینی با مرور بایدها و نبایدهای رسانهای انتشار این اخبار میگوید: «در ایران پروتکلهایی توسط وزارت بهداشت برای درج خبر در رسانه تهیهشده است، که متأسفانه میزان تبعیت از این پروتکل بسیار کم است و این باعث تبعات بعدی میشود.
اهالی رسانه و خبرنگاران توجه داشته باشند رسانه تا زمانی که ضرورتی در میان نباشد بهطور مستقیم به موضوعات و خبرهایی از آسیبهای تلخ اجتماعی بهویژه اخبار مربوط به خودکشی نپردازد، جزییات مربوط به خودکشی مثل هویت متوفی و روش اقدام به خودکشی یا علت آن را عنوان نکند و این اقدام را پرزرقوبرق نسازد و همچنین از انتشار تصویر متوفی خودداری کند.
رسانه بهجای انتشار جزییات، خودکشی را بهعنوان یک رفتار بیمارگونه نشان دهد که فرد به علت ناتوانی در مقابله با فشارهای زندگی از یک روش غیرمنطقی استفاده کرده است. گزارشگران، داستانهای واقعی افرادی را که در مواجهه با مشکلات از روشهای منطقی برای غلبه بر مشکلات استفاده کردند انعکاس دهند. از توصیههای متخصصین برای توانمندسازی کودکان و نوجوانان، بهبود رابطه والدین با کودکان و نوجوانان و تقویت انسجام خانوادگی استفاده کنند. درنهایت مراکز مرجع را برای حمایت از افرادی که افکار خودکشی دارند به عموم مردم معرفی کنند و همچنین مکرراً به عموم مردم یادآوری کنند که اخبار مرتبط با خودکشی را در رسانههای مجازی انتشار ندهند چراکه این کار مثل ریختن بنزین روی آتش است.»
انتهای پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: خودکشی رسانه سلامت روانی آمار نوجوان آسیب اجتماعی اخبار خودکشی در رسانه انتشار اخبار خودکشی خودکشی در رسانه ها آسیب های اجتماعی اقدام به خودکشی افکار خودکشی آسیب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۱۳۹۲۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چهار نکته درباره یک خودکشی خاص در محله امیر اکرم!
گزارش بیبیسی درباره نیکا شاکرمی نشاندهنده این است که محاسبات و تمرکز شبکههای غربی پس از اوجگیری اعتراضات دانشجویان به نسلکشی در غزه، دچار تزلزل شده است. - اخبار رسانه ها -
به گزارش گروه رسانههای خبرگزاری تسنیم، شبکه بیبیسی جهانی بهتازگی گزارشی از کیفیت فوت نیکا شاکرمی، نوجوان جانباخته در اغتشاشات 1401 منتشر کرده و مدعی شده است ماحصل چند ماه کار تیم تحقیقاتی این شبکه است. این سومین بار است که رسانههای ضدایرانی مدعی کشف اسناد محرمانه و اختصاصی درباره نیکا شاکرمی میشوند و تلاش میکنند تا روایت های جدیدی درباره این پرونده خلق کنند.
اولین بار بیست و پنجم شهریور 1402، همزمان با سالگرد فوت مهسا امینی و فراخوان شبکههای ضدانقلاب، یک گروهک هکری موسوم به «عدالت علی»، تلاش کرد با جعل یک سند با عنوان «تجاوز به نیکا شاکرمی» ، اغتشاشات را زنده کند.
جعل این سند بهقدری عجولانه صورت گرفته بود که استانداردهای ابتدایی اسناد ارگانهای مربوطه را رعایت نکرده بود، ایراد اولیه این سند جعلی، در متن ساختگی آن بود که از فونت عربی استفاده و همچنین در تاریخ تنظیم این سند نیز بیدقتی مهمی شده بود.
در حالی که نهم دی 1401 مصادف با روز جمعه بود، عدالت علی در ایجاد این سند، این نکته را رعایت نکرده و تاریخ تنظیم این سند حساس را در یک روز تعطیل تنظیم کرده بود.
اسناد محرمانه انگلیسی درباره چیست؟
پس از عدم استقبال مردمی از فراخوانهای اغتشاش در سالگرد فوت مهسا امینی و بیتوجهی به این سند جعلی، خبرنگاران شبکههای فارسی زبان و اکانتهای سایبری ضدانقلاب، شش ماه بعد در اسفندماه 1402، دوباره این سند را بازنشر و وایرال کردند و دومین تلاش براندازان در داستانسرایی درباره نیکا شاکرمی بیثمر ماند.
طی این سالها گروههای هکری همچون عدالت علی و گروههای وابسته به منافقین چندین بار درباره موضوعات مختلف، داستانهای ساختگی متعددی طراحی کرده و خودسرانه در قالب اسناد جعلی «محرمانه» و «اختصاصی» تنظیم کردهاند.
در بسیاری از این اسناد، گافهای مبتدی متعددی مشاهده شده است. در برخی از آنها، سربرگ سند جعل شده، به وزارت اطلاعات نسبت داده شده است؛ اما به اشتباه امضای فرماندهان سپاه را پای آن درج کردند.
نکته مهم درباره این اسناد این است که طبق استانداردهای دستورالعمل تنظیم این قبیل اسناد، باید برای اسناد طبقهبندی شده، مهر طبقهبندی درج شده باشد. همچنین اسناد خیلی محرمانه نیز باید در گاوصندوق نگهداری شود و نه در سیستمهای متصل به فضای سایبری و یا اینترنتی؛ به همین خاطر اسناد شاید درز پیدا کند اما هک نخواهند شد.
اکنون با گذشت دو ماه، بار دیگر داستانی جدید درباره نیکا شاکرمی طراحی شده و این بار توسط سرویس جهانی بیبیسی در رسانهها منتشر شده است. نکته جالب گزارش بیبیسی آن است که اسناد جعلی و ادعاهای قبلی گروهک هکری عدالت علی را رد میکند و خود از نو روایتی جدید ارائه میدهد!
سرویس جهانی بیبیسی مدعی شده اسناد جدیدی از نیکا شاکرمی به دست آورده و نسبت به گروه عدالت علی فراتر گذاشته و حتی مکالمات مامورانی که شاکرمی را بازداشت کردند را در یک سند جعلی، طراحی و تبدیل به مستند کرده است. در این اسناد جدید بی بی سی فارسی با ادعا و بهانه عدم شناسایی شدن منبع اطلاعاتی مورد ادعای این شبکه، به شکل ناشیانه ای بازسازی کرده است که مشخص است منبع ادعایی حتی آشنایی اولیه با رویه مکاتبات اداری نهادهای انتظامی و امنیتی را ندارد.
در سندهای ادعایی بیبیسی، شماره پرونده سند بهطور ناشیانه حذف شده است که احتمالا به دلیل برداشت مبتدیانه سربرگ از جستجوی ساده اینترنتی است. همچنین فونت عبارت «خیلی محرمانه» که در نقطهچین درج شده، بهصورت دستی تغییر پیدا کرده و با فونت کلمات روبهرو تفاوت دارد. تصویر اول مربوط به اسنادی است که طبق روال عادی، شماره پرونده آن درج شده است؛ اما در تصویر دوم که بیبیسی منتشر کرده، این بخش حذف شده است.
بیبیسی در این گزارش ریز مکالمات مأموران را هم ساخته است و نکته جالبتر آنکه برای اطمینان از درستی آن، مدعی شده از یک افسر سابق به اصطلاح اطلاعاتی ایرانی صحتسنجی کرده است. در این صحتسنجی نیز افسر مورد ادعای بیبیسی برای صحت این ماجرا اطمینان کامل نمیدهد! بااینحال بیبیسی که خود علناً اعلام میکند که نمیتواند بهطور صددرصدی این روایت را تایید کند، اما گزارش را در سطح بینالمللی و در سرویس جهانی این شبکه منتشر کرده و حتی فعل و انفعالات ماموران را تصویرسازی کرده است!
ایراد دیگر این ادعای کذب، روایتسازی درباره «بازداشت اول و فرار نیکا شاکرمی از دست ماموران» است. در این سند پر اشکال که حتی بی بی سی هم حاضر نیست آن را قاطعانه تایید کند، گفته شده نیکا شاکرمی حدود ساعت 19:30 در شُرف بازداشت بوده که موفق میشود از دست ماموران بگریزد. در تشریح گزارش بیبیسی به استناد این سند آمده که در همین بازه زمانی بوده که با دوستانش تماس گرفته و اطلاع داده که تحت تعقیب ماموران است. در ادامه این روایت جعلی آمده نهایتا نیکا شاکرمی حدود ساعت 20:15 بازداشت میشود و در شرایطی قرار میگیرد که دیگر «امکان تماس نداشته و نهایتا به قتل میرسد».
اما این درحالی است که مادر نیکا شاکرمی در مصاحبه با رادیوفردا، رسانه وابسته به سازمان سیا، در سال 1401 گفته بود نیکا حدود ساعت 23:30 با او تماس گرفته و صدای داد و فریاد او و دوستانش در حال فرار را شنیده و این آخرین مکالمه صوتی او با دخترش بوده است!
همچنین در تصاویری که با دستور قضائی از موبایل نیکا شاکرمی پس از مرگش استخراج شده مشخص میشود که مرحوم نیکا شاکرمی در ساعت 4:57 بامداد 30 شهریور پیامکی با عنوان «تقصیر هیچکس نبود» خطاب به مادرش ارسال کرده است. بعدها پیامهای دیگری از صفحه اینستاگرامی نیکا شاکرمی استخراج شد که نشان میداد او پیش از این قضایا، از یک فروشنده اینترنتی درخواست خرید قرص برنج کرده است.
نکته قابل توجه دیگر این است که بیبیسی به دروغ، ضابط این پرونده را اطلاعات سپاه معرفی کرده و این داستان هالیوودی را بر گردن این سازمان انداخته است.
همچنین در نتیجهگیری این گزارش آمده که جسد نیکا توسط ماموران امنیتی، پس از تعدی در خیابان رها شده است! اما در تصاویر منتشر شده از محل فوت نیکا شاکرمی نشان میدهد که و از ساختمان به پایین پرتاب شده و در حیاط یک ساختمان سقوط کرده است. همچنین هیچ ردی از کشاندن جسد او و انتقالش به این محل وجود ندارد! همچنین در این تصویر بر خلاف ادعای بیبیسی، اثری از ضربات متعدد باتوم به نقاط مختلف بدن او نیست.
چرا کیس نیکا در سرویسهای اطلاعاتی غربی نمیسوزد؟
اینکه چرا برای اقدام رسانهای علیه ایران به سراغ نیکا شاکرمی رفتند، پاسخ جالبی دارد، ماجرای خودکشی نیکا شاکرمی در محله امیراکرم پتانسیلهای خاصی را برای روایتسازی چندباره معاندین و شبکههای ضدایرانی داشت.
اگر حوادث 1401 را مرور کنیم، ماجرای نیکا شاکرمی پس از دو عملیاتروانی درباره حدیث نجفی و سارینا اسماعیلزاده رخ داده بود که روایتسازی شاکرمی از دو مورد قبلی در شبکههای اجتماعی موفقتر بود. دلیل این موفقیت نیز تا حدودی وابسته به مرگ مجهول و مشکوک این دختر نوجوان بود و بخش قابل توجه دیگر آن نیز مدیون ارتباطگیری و همکاری خانواده شاکرمی با شبکههای ضدانقلاب بوده است.
خط عملیات روانی نیکا شاکرمی نیز در سال 1401 از طریق تماس یکی از اعضای خانواده با کانال ارتباطی خاص در برلین صورت گرفته و این خانواده را به رسانههای ضد انقلاب وصل کرده بود.
داستان سارینا اسماعیلزاده و نیکا شاکرمی در سال 1401 یک سناریو تکراری و کپیبرداری شده از ماجرای ترانه موسوی و عاطفه امام در فتنه سال 88 بود. ماجرای دو کشتهسازی سال 88 نیز توسط دو روزنامهنگار در خارج از کشور صورت گرفته بود که ادعا کرده بودند که دختری با نام ترانه موسوی در اغتشاشات دستگیر شده و بدنش به آتش کشیده شده است!
البته این دو خبرنگار چندی بعد با انتشار یک بیانیه اعتراف کردند که این داستانها ساختگی بوده است. گزارش نیکا شاکرمی نیز توسط دو خبرنگار به نام آیدا میلر و برترام هیل تهیه شده که نکته قابل تامل این است که صفحه توئیتری آیدا میلر در آستانه انتشار این خبر تاسیس شده و در همین ایام فعالیت در شبکههای اجتماعی را آغاز کرده است. همچنین هیچ گزارش دیگری از این خبرنگار در گذشته و در سایت بیبیسی وجود ندارد.
با توصیف نکات فوق، بیان و درک چهار نکته درباره عملیات روانی جدید بریتانیاییها ضروری است:
1- خبر تولیدشده توسط بیبیسی مشابه خبر ایجادشده توسط رویترز در آبان 98 (روایت کذب درباره قتل سارینا اسماعیلزاده) بر پایه هر چه دروغ بزرگتر، باورپذیرتر، درست شده است.
2- این گزارش آنقدر با عجله تنظیم شده که تهیهکنندگان فراموش کردهاند نام نیکا شاکرمی را در سربرگهای ادعایی وارد کنند و جزییات بدیهی را در روایت خود در نظر بگیرند. برخلاف ادعای بی بی سی مبنی بر تحقیقات چند ماهه، گزارش فوق بسیار عجولانه و به دلیل یک نیاز فوری در حوزه عملیات روانی ضد ایران تنظیم شده است.
3- پس از شکست های متوالی در منطقه، دشمن دچار اختلال ادراکی شده و با داستانسرایی در حال جبران شکست سنگین است. جبران این اقدام برعهده انگلیسیها افتاده است.
4- تحریک ذهن سیال، پویا و حساس نوجوانان و جوانان کمتجربه در مدارس و نیز تعدادی عناصر فعال در دانشگاه پشت پرده اصلی تحرکاتی است که انگلیسیها مدیریت آن را برعهده گرفتهاند، در روزهای اخیر گروهک کانون صنفی معلمان و شورای غیرقانونی هماهنگی تشکلهای صنفی از آب گلآلود شده ماهیگیری کرده و با تحریک دانش آموزان سعی دارند آنها را به خیابان بکشند!
منبع: مشرق
انتهای پیام/