نقدی بر اکسپوی پنجم تبریز
تاریخ انتشار: ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۱۸۱۵۹۸
اکسپوی پنجم تبریز چندی پیش برگزار شد و به پایان رسید و یک خسته نباشید به مدیران و برگزارکنندگان این اکسپو بدهکاریم؛ اکنون که قدری دورتر شده ایم، شاید بهتر می توان این اکسپو را بررسی و آسیب شناسی کرد و در رفع کاستی هایش کوشید.
اکسپویی که از اوایل بهار سال ۹۹ مقدمات برپایی آن فراهم شد و به علل مختلف از جمله شرایط اجتماعی ناشی از فراگیری کرونا تا اوایل تابستان ۱۴۰۰ به تعویق افتاد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
هدف غایی و نهایی اکسپو از برگزاری چند دوره – همچنانکه در کاتالوگ و از قول مدیر اکسپوی هنری تبریز نیز آمده – رسیدن به اقتصاد هنر و معیشت هنرمندان و فروش آثار نقاشی و در کل آثار هنری و ترویج اقتصاد هنر بین مردم و مجموعه داران بوده است.
در این خصوص و اینکه اکسپو تا چه اندازه به این مهم دست یافت و مقصود برگزارکنندگان به تمامی برآورده شد یا نه، جای بحث باقی است و بررسی آن را به فرصتی دیگر وامیگذارم و عجالتا به سه موضوع مهمتر دیگر میپردازم که ارتباط تنگاتنگ و مستقیم با موضوع فروش آثار هنری عرضه شده در اکسپو دارد.
قبلا باید یادآور شوم که با وجود فروش اثر اینجانب در اکسپوی اخیر، نتوانستم چشم بر برخی نارسایی ها ببندم و امیدوارم هدف از بیان این مختصر، امید به برگزاری هرچه بهتر و سالم تر اکسپوهای آتی تلقی گردد و بس.
انتخاب آثار برتر در بین صدها اثری که هنرمندان و گالری داران ارائه می کنند، قطعا در تمامی نمایشگاه ها، آرت فیر ها و اکسپو های هنری علاوه بر سلیقه ای بودن، تابع مقررات و استاندارد هایی است که عدول از آنها معمولا نیز مورد مناقشه و چالش برانگیز می باشد.
صرفنظر از انحصارطلبی ها و باندبازی هایی که گریبانگیر جامعۀ هنری در ایران و کل جهان است و از دایرۀ موضوع این بحث خارج، اولین شاخص در انتخاب انبوه آثار ارائه شده، ترکیب هیات انتخاب آثار هنری می باشد.
معمولا سه یا پنج نفر کارشناس و گاه بیشتر- و البته همواره بصورت عدد فرد – با شور و رایزنی و سیاست گذاری معین، آثار رسیده را در چند مرحله از نظر گذرانده و در نهایت باتفاق آراء اثر یا آثاری را رد یا تایید می کنند.
در دوره های قبلی اکسپو و بخصوص اکسپوی چهارم متاسفانه این مهم را – حداقل در مورد آثار تجسمی – فقط یک نفر بعهده داشت و قاعدتا تمامی آثار نقاشی ارائه شده از منظر نگاه بلامنازع همان یک نفر بررسی و رد یا تایید شده بود و این نقطه ضعف بسیار مهمی برای اکسپو بشمار میرفت که آثار خوبی که با معیارهای گزینشی یک نفر همخوان نبودند، از راهیابی به اکسپو باز ماندند.
در اکسپوی پنجم نیز همین ضعف تکرار شد، با این تفاوت که تعداد کارشناسان به دونفر رسید.
طبق اطلاعات رسیده، در اکسپوی پنجم دو نفر در انتخاب و گزینش آثار ارائه شده از طرف گالری ها و مجموعه داران و خود هنرمندان دخیل بودند که این امر، علاوه بر اینکه کاملا مغایر با مانیفست گزینش آثار و عملکردی غیرحرفه ای بود، کل آثار انتخاب شده و نشده را زیر سوال می برد و تکلیف یک اثر تجسمی را که از سوی یکی از آنان تایید و احیانا از سوی دیگری رد می شد، نامعین جلوه می داد و چگونگی انتخاب و یا عدم انتخاب آن را به چالش می کشید.
انتظار بجایی خواهد بود که در اکسپو های آتی، برگزارکنندگان، با برخوردی حرفه ای تر این نقیصه را از بین ببرند و با ارتقاء تعداد آنان به سه یا پنج نفر، شبهات احتمالی ناشی از چگونگی برگزیدن آثار را کمتر نمایند.
نکتۀ مهم دیگری که در فروش آثار- برخلاف اهداف برگزارکنندگان اکسپو- تاثیرگذار بود و نتوانست در همان روز اول که مختص خریداران بود، با فروش تعداد بیشتری از انگشتان یک دست به فروش بیشتر از دوره های قبل دست یابد، انتخاب سالن محل برگزاری در هتل کایای لاله پارک بود.
سالن عروسی هتل کایا برای این منظور اختصاص یافته بود و چیدمان نامناسب تابلوها در فضای بسیار شلوغ و پر از عناصر بصری غیرلازم برای نمایشگاهی چنین مهم که نحوۀ عرضۀ تابلوها و نورپردازی حرفه ای نقش بسیار مهمی در جذب و جلب و ترغیب خریداران مدعو داشت، شانس فروش را به حداقل رسانده بود.
بخشی از سالن خالی بود و در عوض تابلو ها تنگاتنگ هم چیده شده و فضای پشت تابلوها بجای اینکه با سطحی صاف و خنثی پوشیده شده باشد، با استند هایی فلزی با پوششی از جنس کتان که شکلی نامتعارف هم داشتند، بر زواید بصری مزاحم بر تمرکز دید روی تابلوها افزوده بود.
بافت و رنگ و نقش و نگارهای روی دیوارها و نیز کف سالن با موکت نقش و نگاردارش و خطوط منحنی و متقاطع کف، حاکی از کاربری کاملا متفاوت سالن بود و ذهن را کاملا از تمرکز روی آثار هنری دور می نمود.
البته اگر به جهت نزدیکی غیر استاندارد تابلوها به هم، می شد از تاثیر بصری هر تابلوی مجاور بر روی تابلوی دیگر صرفنظر کرد که میسر نبود! بعضی تابلوها هم خارج از پوشش استند های پشتشان قرار گرفته بودند.
در گالری های نقاشی و موزه هایی که آثار هنری را در خود جای می دهند، بیش و پیش از کیفیت خود تابلو، به ارتباط محیط اطراف و عدم تاثیرگذاری هر عنصر غیرمرتبط با اثر پرداخت و اهمیت داده می شود که با نورپردازی ملایم در چنان فضایی تمامی زیبایی های خود را در معرض دید بیننده قرار می دهد.
در اینجا اما تنها چیزی که نمی توانست خود را بنمایاند و برای خریدار احتمالی دلبری کند، خود تابلو بود!
وقتی در مقابل یک تابلو قرار میگرفتی، تاثیر بصری دو تابلوی کناری، همراه با سازه های فلزی استند ها، رنگ دیوارهای پشت، نقش و نگارها و انحناهای متقاطع موکت کف تالار آنچنان تمرکزت را بهم میزد که بی اختیار میخواستی خود را از هیاهوی بصری ایجاد شده در مقابل تابلو برهانی و در بیرون از تالار، نفسی تازه کنی!
در چنین فضایی - اگر که ناچار از برگزاری در آن بودیم - میشد با هزینه ای بسیار کمتر و با کشیدن پارچه ای با رنگ خاکستری ملایم و حتی گونی با ارتفاع کمی بیشتر از ارتفاع بزرگترین تابلو، در طول دیوارها و آویختن تابلوها در کنار هم و با فاصله ای مناسب از همدیگر، به نتیجه ای مطلوب تر رسید.
از اینها گذشته، قرار گرفتن تابلوهایی با سبک و شیوه و جنس و ماهیت متفاوت در کنار هم، بیش از پیش به ازدحام بصری افزوده بود.
می شد تابلوهای با سبک و سیاق نزدیک به هم را در یک دیوار قرار داد. می شد تابلو های مدرن را در کنار هم و با رعایت اندازه و ابعاد آنها و تابلو های فیگوراتیو را هم در کنار هم به نمایش گذارد.
تابلو های نقاشی را از تابلوهای خط نقاشی، عکس و حجم جدا کرد و هرکدام را در کنار هم به نمایش گذارد که بازار شام تداعی نشود.
آنچه مسلم است این که چیدمان آثار جزو مهمترین ویژگی های یک نمایشگاه است و طرز کنار هم قرار دادن، نورپردازی و ترتیب و توالی تابلو ها می تواند چشم و ذهن بیننده را به آرامش دعوت کند یا بر تشویش ذهنی و بصری او باعث شود. بویژه در اکسپو ها که هدف اصلی، ارایۀ هرچه مطلوب تر و دلفریب تر و فروش اثر می باشد.
سردرگمی ای که در هنگام تماشای تابلو هایی با سبک و سیاق های متفاوت بویژه در بیننده ای که به قصد خرید به نمایشگاه آمده است ایجاد میگردد، قدرت تصمیم گیری در مورد انتخاب تابلو از وی را سلب میکند و مردد و مشوش، از نمایشگاه خارج می شود و رعایت و عدم رعایت همۀ اینها، حرفه ای بودن برگزار کننده را به چالش میگیرد و تاثیرات روانی حاصل از عدم رعایت این بدیهیات، مستقیما در ذهن بیننده مشتاق خرید، نمود پیدا میکند.
موضوع مهم دیگر در اکسپوی پنجم، حضور هنرمندانی از شهرهای دیگر است. استفاده از آثار هنرمندان دیگر شهرها و حتی خارجی بسیار خوب است و شاید بقولی بتوان به سوی بین المللی شدن و البته طمطراق بیشتر تعبیرش کرد.
اما با توجه به نام اکسپوی هنری تبریز، حق این بود که از ظرفیت هنرمندان مطرح و جوانان مستعد تبریز و آذربایجان بیشترین بهره را برد و آنگاه به تهران روی آورد. ایتالیا هم که جای خود دارد!
نام هنرمندان شناخته شدۀ بسیاری از تبریز در لیست شرکت کنندگان و بعبارت بهتر جزو هنرمندان مدعو و منتخب نبود و بالطبع اثری از آنان به نمایش درنیامده بود.
علت این امر هرچه باشد، حضور هنرمندانی از شهرهای دیگر نه میتواند جای اینان را پر کند و نه میتواند توجیه گر عدم حضورشان باشد.
وقتی اکسپوی هنری با نام تبریز مزین است، انتظار میرود آثار فاخر هنرمندان بیشتری از تبریز زینت بخش دیوارهای اکسپو باشد و نام بیشتری از اینان در کاتالوگ نمایشگاه درج شود.
اما جالب اینکه این ذهنیت و تصور نادرست درباور برخی دوستان هنرمند تبریزی نشسته که از مشاورۀ انجمن نقاشان تبریز در انتخاب و دعوت هنرمندان برای حضور در اکسپو بهره گرفته شده و گلایه مند بودند از مدیریت انجمن که چرا آنان نادیده گرفته شده اند، غافل از اینکه خود انجمن در این میان و دوره های قبل نیز نادیده گرفته شده بود!
امید که اکسپو های آتی، با تکیه بر تجارب گذشته و توجه به انتقادات اصولی، با انتخاب هوشمندانه تر محل نمایشگاه و نیز چیدمانی حرفه ای تر و البته حضور حداکثری هنرمندان تبریزی بی نقص تر برگزار و برگزارکنندگان به اهداف از پیش تعیین شدۀ خود بیش از پیش نائل شوند.
به گزارش ایرنا، برگزاری «اکسپوی هنری تبریز» از سال ۱۳۹۶ آغاز شده و پنجمین دوره آن دهم تیر ماه امسال با نمایش ۷۹ اثر از هنرمندان کشورمان در رشته های مختلف هنری برگزار شد.
برچسبها آذربایجان شرقی تبریز هنرهای تجسمی نقاشیمنبع: ایرنا
کلیدواژه: آذربایجان شرقی تبریز هنرهای تجسمی آذربایجان شرقی تبریز هنرهای تجسمی نقاشی اکسپوی هنری کنار هم آثار هنری تابلو ها اکسپو ها حرفه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۱۸۱۵۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تونس حوزه هنری را نماینده تئاتر ایران میداند/مفاهیم مشترک تئاتری
به گزارش خبرنگار مهر، نمایش «آلاء» به نویسندگی و کارگردانی محمد کاظمتبار در ادامه اجراهای بینالمللی خود، اینبار از سوی مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، در هفته دوم اردیبهشت در جشنواره مونودرام کارتاژ تونس روی صحنه میرود. به بهانه این اجرا کوروش زارعی مدیر مرکز هنرهای نمایشی به ارایه توضیحاتی درباره این مرکز و فعالیتهای آن در عرصه بینالمللی، پرداخت.
وی درباره فعالیتهای بینالمللی مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، یادآور شد: سالها بود که ما بحثی را در حوزه هنری انقلاب اسلامی مطرح میکردیم اما هر بار که مطرح میشد، به نتیجه نمیرسید. گرچه سالها قدمهایی جسته و گریخته برداشته شد اما آنطور که باید اتفاقی نمیافتاد. بحث مورد نظر این بود که حوزه هنری، هنرمندان حوزه هنری و توان تولید حوزه هنری به جایی رسیده است که ما باید کم کم بتوانیم به کشورهای مختلف؛ به ویژه کشورهای همسایه و کشورهای مسلمان، آثار خود را ارایه دهیم. آن هم به ۲ دلیل مهم، اول توجه به مساله جهاد تبیین است که رهبری نیز به آن تاکید دارند و دلیل دیگر سخنی است که امام خمینی (ره) سالها به آن تاکید داشتند و میفرمودند که ما باید انقلابمان را به جهان صادر کنیم. در طول ۴۵ سالی که از انقلاب گذشته است، هنرمندان حوزه هنری در رشتههای مختلف اعم از سینما، ادبیات، شعر، تجسمی و هنرهای نمایشی به جایی رسیدهاند که توان انتقال تجربیات و دانش خود به کشورهای همسایه و مسلمان و فراتر از آن، حتی کشورهای اروپایی را دارند، اما همواره نبود بخش بینالملل در حوزه هنری به عنوان یک خلاء محسوب میشد. ما سالها میگفتیم که باید یک بخش بینالملل در حوزه راهاندازی شود، چراکه هنرمندان حوزه هنری باید فراتر از ایران، فعالیت کنند.
اتفاقات خوبی در چند سال اخیر در بخش بینالملل رقم خورد
زارعی ادامه داد: این صحبتها ادامه داشت، تا بالاخره در دوره جدید هم، ما این مساله را با آقای دادمان و مدیران جدید حوزه هنری مطرح کردیم. صحبتها نتیجه داد و حالا چند سالی است که بخش بینالملل در حوزه هنری تاسیس شده و در حال فعالیت است. اتفاقات خوبی در چند سال اخیر در بخش بینالملل رقم خورد، به عنوان مثال ما در کشورهای سوریه و عراق دفتر راهاندازی کردیم و به کشوری چون لبنان رفت و آمد زیادی داشتیم. این رفتوآمدها روز به روز بیشتر شد به طوری که ما در عراق، لبنان و سوریه شب شعر برگزار کردیم و کم کم اتفاقات هنری رقم خورد و هنرمندان عرصه تجسمی ما نیز، به کشورهای مذکور اعزام شدند.
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری با اشاره به اینکه از سال ۹۵ به عنوان مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری منصوب شده است، توضیح داد: در این مرکز حرکتی بینالملل را با برگزاری همایش بینالمللی تئاتر مردمی پیادهروی اربعین با عنوان «روایت راهیان»، آغاز کردیم. هفت دوره آن از سال ۹۵ تاکنون برگزار شده است. هر سال نزدیک به ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر از هنرمندان آیینی را انتخاب میکردیم، ۲ روز در نجف، چهار روز در مسیر کربلا، سه تا چهار روز در شهر کربلا هنرهای نمایشی به زبانهای فارسی، ترکی و عربی اجرا میشد. بعد از راهاندازی بخش بینالملل در حوزه هنری، سعی کردیم که با کشورهای مسلمان و عربی، ارتباطات بیشتری پیدا کنیم. من تجربیاتی را سالها در کشور عراق و به مدت سه سال در کشور سوریه داشتم، آن تجربیات برای رقمزدن ارتباطات موثر به ما کمک کرد و ما با هنرمندان تئاتر سوریه و یمن و عراق و تونس ارتباط گرفتیم. این ارتباطات باعث شد که سال ۱۴۰۰، ما از بخش بین المللی حوزه هنری با نمایش «عِندَ ما تَنتَهی تُسقُط» که دارای موضوع و محتوا ضدصهیونیستی است، در جشنوارههای «جندو» و «کاف» کشور تونس شرکت کنیم. این نمایش در این ۲ جشنواره اجرا شد، رتبه و جوایزی زیای دریافت کرد و عنوان نمایش برگزیده به مفهوم مطلق را از آن خود کرد. درضمن، در این اعزام و شرکت، ما با هنرمندان تونس ارتباطات بیشتری پیدا کردیم.
تئاتر حوزه هنری و تئاتر ایران میتواند در جشنوارههای آسیایی، اروپایی و آفریقایی حضور پیدا کند
وی با بیان اینکه ارتباطات ما با کشور تونس، به عنوان یکی از کشورهای مهم آفریقایی-عربی که دارای اعتبار و جزو رسمیترین جشنوارههای تئاتری کشورهای عربی و مسلمان است، بسیار مهم و ارزشمند بود، گفت: سال ۱۴۰۱ گروه تعزیهای را به جشنواره تئاتر صحرایی در یکی از استانهای جنوبی تونس اعزام کردیم. این گروه، بهترینهای تعزیه ایران بودند و در رقابت با ۳۰ کشور دنیا توانستند با اجرای تعزیه حضرت حر، عنوان کار برگزیده به مفهوم مطلق را کسب کنند. سال گذشته نیز، «اسب قاتلین» به کارگردانی سیدمحمدهادی هاشمزاده از هنرمندان استان فارس، برگزیده مفهوم مطلق دوره چهل و یکم جشنواره تئاتر فجر شد. پس از اجراهای موفق و پرتماشاگر در شیراز، ما این کار را برای اجرا در تونس انتخاب کردیم و به جشنواره «کارتاژ» اعزام شد؛ جشنواره «کارتاژ» بزرگترین و معتبرترین جشنواره تئاتر تونس است. امسال نیز نمایش «آلاء» از طرف بخش بینالملل حوزه هنری به هفتمین جشنواره بینالمللی مونودرام «کارتاژ» تونس اعزام شده است. این نمایش قرار است از ۶ تا ۱۳ اردیبهشت در این جشنواره بینالمللی حضور پیدا کند و با آثار کشورهای اقصی نقاط دنیا حاضر در این رویداد، رقابت کند.
زارعی تاکید کرد: تئاتر حوزه هنری و تئاتر ایران به سطحی رسیده که بتواند در ژانرهای مختلف در جشنوارههای آسیایی، اروپایی و آفریقایی حضور پیدا کند. جا دارد از آقای سیدامیر جاوید مدیر بخش بینالملل حوزه هنری انقلاب اسلامی تشکر کنم چراکه در این چند سال، همکاری لازم و تمام و کمال را با مرکز هنرهای نمایشی داشته است. ما هر زمان که خواستیم نمایشی را به جشنوارههای مختلف در کشورهای دیگر اعزام کنیم با آغوش باز از آن استقبال کردند. این امر نشان از این دارد که تئاتر حوزه هنری به جایی رسیده است که هم بتواند تجربیات خود را در جشنوارههای کشورهای مختلف انتقال دهد و هم بتواند بحث جهاد تبیین و صدور انقلاب را که جزو وظایف ذاتی حوزه هنری است به خوبی انجام دهد.
وی درباره ویژگیهای نمایش «آلاء» توضیح داد: نمایش «آلاء» به کارگردانی و نویسندگی محمد کاظمتبار، نمایشی در حوزه مقاومت و جنگ است که روایتی جذاب از مقاومت و جنگ و دفاع مقدس ما ارایه میدهد. این نمایش تاکنون توانسته اجراهای موفقی داشته باشد و جوایز بسیاری را کسب کرده است.
تونس در حوزه تئاتر، حوزه هنری را نماینده ایران میداند
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری درباره ویژگیهای جشنوارههای تئاتر کشور تونس، یادآور شد: کشور تونس، کشوری است که بحث بیداری اسلامی برای اولین بار از آنجا آغاز شد و هنوز هم بحث بیداری اسلامی در این کشور مطرح است. هنرمندان و روشنفکران تئاتری کشور تونس، با ما در صهیونیستستیزی و ظلمستیزی ثابتقدم هستند و آثار هنری و تئاتری ضدصهیونیستی زیادی را تولید میکنند. در ضمن هم هنرمندان، هم مردم تونس سالها است که از مدافعان مردم فلسطین و غزه هستند و افرادی هستند که در بحث انقلابیگری با ما بسیار همسو بوده و پیشرو هستند.
خزاعی درباره معیارهای مدنظر جشنوارههای تئاتری تونس برای انتخاب آثار ایرانی، گفت: انتخاب آثار هم از وجه هنری، هم محتوایی برای این جشنوارهها اهمیت دارد. معمولا در تونس به جهت اینکه کشوری بسیار سیاسی است، نمایشهایی که در جشنوارههایش روی صحنه میرود، جنبههای سیاسی بالایی دارد. در اکثر تئاترهای هنرمندان کشور تونس مفاهیمی چون مبازره با فساد، انقلابیگری و مبارزه با صهیونیستها زیاد دیده میشود و این مساله در بحث انتخاب آثار ایرانی نیز موثر است.
وی با بیان اینکه تونس در حوزه تئاتر حوزه هنری را نماینده ایران میداند، افزود: بیشتر تئاترهایی که از ایران به تونس اعزام شده و در جشنوارههای مختلف حضور پیدا کردهاند، آثار حوزه هنری هستند به گونهای که میتوان گفت جشنوارههای تونس مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری انقلاب اسلامی را نماینده تئاتر ایران میدانند.
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری در پایان درباره معرفی تماشاخانه بزرگ و تاریخی کشور تونس به هنرمندان تئاتر ایران، بیان کرد: تونس، در شمال آفریقا قرار دارد و به فرانسه و ایتالیا نزدیک است. سالها قبل از اینکه مستعمره فرانسه باشد، مستعمره ایتالیا بود و شاید بیش از ۲۰ تماشاخانه به سبک قدیم روم در آنجا احداث شده بود. به جهت اهمیت این تماشاخانهها، ما در حوزه هنری ۲ کتاب پژوهشی «تاریخ تونس» و «تماشاخانههای رومانیها» نوشته دکتر ریاض رییس دانشگاه هنرهای زیبای شهر کاف را که درباره تماشاخانههای رومی در تونس و سبقه تئاتر تونس است ترجمه کردیم و قرار است توسط انتشارات سوره مهر حوزه هنری چاپ شوند.
کد خبر 6090132 فریبرز دارایی