به نقل از «تابناک»

سرنوشت تجارت ایران با اعراب چه می‌شود؟

تاریخ انتشار: ۶ مهر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۲۳۰۱۰۲

به گزارش ایسنا، براوردهای رسمی سازمان توسعه تجارت نشان می دهد که بخش مهمی از تجارت ایران با پنج کشور انجام می‌شود و اگر چین را کنار بگذاریم، عراق، ترکیه، امارات متحده عربی و افغانستان مقصد صادرات یا مبدا واردات بخش مهمی از تجارت ایران در سال‌های اخیر بوده‌اند که همگی همسایه خاکی یا آبی ایران به شمار می‌روند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در کنار آن افزایش تجارت با اورسیا نیز نشان می‌دهد که بخش مهمی از تجارت سالانه ایران در میان کشورهای همسایه رقم می‌خورد؛ هرچند در این بین بازار محصولات ایرانی در کشورهای حاشیه خلیج فارس چندان گسترده نیست. این در حالی است که این کشورها در طول سال واردات بسیار گسترده‌ای دارند و صادرکنندگان ایرانی به شکل بالقوه بازار مهمی را در این میان فراموش کرده‌اند.

اتاق بازرگانی ایران در گزارش جدید خود به بررسی ابعاد تجارت با اعراب حاشیه خلیج فارس پرداخته و احیای برجام را عاملی مهم در افزایش تجارت مشترک میان دو طرف می‌داند.

در این گزارش مؤلفه‌هایی همچون کاهش تمرکز آمریکا بر غرب آسیا و حرکت این کشور به سمت سیاست موازنه از راه دور، تلاش دولت‌های عربی برای تنوع‌بخشی به منابع درآمدی، اختلافات در شورای همکاری خلیج فارس و عادی‌سازی روابط اعراب و اسرائیل به‌عنوان روندهای اصلی مؤثر بر محیط پیرامونی ایران مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

از میان این مؤلفه‌ها، «عادی‌سازی روابط اعراب با رژیم صهیونیستی» بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. مرکز پژوهش‌های اتاق ایران درباره انگیزه برقراری این روابط از سوی اعراب آورده است: «عدم قطعیت نسبت به تضمین‌های امنیتی ایالات متحده، کشورهایی همچون عربستان و امارات را به سمت متنوع‌سازی روابط خود سوق داده است. در این میان رژیم صهیونیستی به‌عنوان گزینه‌ای که در وهله نخست تمایل مقابله با فعالیت‌های منطقه‌ای ایران دارد، از لابی گسترده‌ای در آمریکا و اروپا برخوردار است و مهم‌تر اینکه می‌تواند به لحاظ نظامی، امنیتی و اطلاعاتی به تأمین بخشی از نیازهای دولت‌های عربی حاشیه جنوبی خلیج فارس بپردازد، مورد توجه آن‌ها قرار گرفته است. به طور متقابل، این وضعیت به رژیم اشغالگر قدس هم این امکان را می‌دهد که حضور ایران در سوریه و نزدیکی آب‌های مدیترانه را از طریق نفوذ در خلیج فارس، باب‌المندب و دریای سرخ موازنه کند.»

در این گزارش تأکید شده که «افزایش حضور اقتصادی، سیاسی و نظامی رژیم صهیونیستی در منطقه خلیج فارس بر منافع ملی ایران اثرگذار خواهد بود. این تأثیرات البته کشور به کشور متفاوت است و به سطح و نوع روابط ایران با اعضای شورای همکاری از یک‌سو و میزان ارتقای روابط این رژیم با این کشورها از سوی دیگر بستگی دارد.»

 اما در بخش دیگر این گزارش، متغیرهای مؤثر بر تحولات آتی شامل گفت‌وگوهای ایران و عربستان و مذاکرات وین برای احیای برجام مورد بررسی قرار گرفته است.

بنابراین گزارش، دو رقیب سنتی یعنی ایران و عربستان متأثر از مسائل پیرامون جنگ یمن و پایان ریاست جمهوری ترامپ در آمریکا، تمایل تهران برای برقراری روابط اقتصادی و سیاسی با همسایگان جنوبی و استفاده از برخی منافع حاشیه‌ای آن ازجمله آغاز دوباره حج تمتع و عمره مفرده و همچنین گردشگری طبیعت و سلامت، انگیزه مذاکره دارند. اما باوجود محتمل بودن کاهش روابط منازعه‌آمیز میان ایران و عربستان، به مجموعه‌ای از دلایل ازجمله توسعه روابط عربستان با اسرائیل، انگاره‌ها و مسائل ایدئولوژیک و درک تهدیدآمیز بودن سیاست‌های منطقه‌ای تهران ازسوی ریاض پیشبرد سیاست کاهش تنش با دشواری مواجه خواهد بود.

مرکز پژوهش‌های اتاق ایران یادآور شده مذاکرات احیای برجام سبب ایجاد حساسیت‌ها و نگرانی‌هایی در فضای شورای همکاری خلیج فارس شده است. همسایگان جنوبی ایران به دلایل گوناگون ایدئولوژیک، ژئوپلیتیک و امنیتی و اقتصادی تقویت روابط ایران با غرب را بدون در نظر گرفتن منافع و نگرانی‌هایشان برنمی‌تابند و تجربه خروج آمریکا از برجام نشان داد آن‌ها برای کارشکنی در این مسیر حاضر به انجام اقدامات زیادی هستند.

منبع: تابناک

کلیدواژه: اربعین 1400 اعمال ماه صفر سازمان همکاری شانگهای هفته دفاع مقدس اربعین تجارت ایران اعراب اربعین 1400 اعمال ماه صفر سازمان همکاری شانگهای هفته دفاع مقدس اربعین خلیج فارس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۲۳۰۱۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مناسبات دوجانبه و مهمی میان ایران و پاکستان وجود دارد

پیرمحمد ملازهی کارشناس مسائل پاکستان در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان در ارتباط سفر رئیس‌جمهور کشورمان به پاکستان اظهار کرد: آخرین سفر رئیس‌جمهور ما به پاکستان در زمان روحانی بود و تقریبا زمان زیادی از آخرین حضور روسای جمهور ما در پاکستان می‌گذرد. اما این سفر که در شرایط فعلی صورت گرفت از چند زاویه مهم است.

وی افزود: مناسبات دوجانبه و مهمی میان ایران و پاکستان وجود دارد که گاهی هم با تنش همراه است و به نوعی هم رقابت و هم شراکت در بعضی مسائل میان دو کشور وجود دارد. این روابط به بندر چابهار و بند گوادر باز می‌گردد.

ملازهی گفت: در گوادر چینی‌ها سرمایه گذاری کردند و در چابهار هندی‌ها علاقه‌مند به همکاری با ایران هستند. با توجه به قراردادی که میان ایران و افغانستان و هندی‌ها در این بندر شکل گرفت، پاکستانی‌ها برای این بندر نگرانی‌هایی دارند و فکر می‌کنند با توجه به موقعیت برتر چابهار ممکن است سرمایه گذاری چین در بندر گوادر تحت تاثیر قرار گیرد و به نوعی رقابتی این جا وجود دارد.

وی تاکید کرد: بخش دیگر رقابتی که میان ایران و پاکستان وجود دارد، موضوع افغانستان است. صلح و ثبات افغانستان به نفع ایران است، اما برای پاکستانی‌ها چنین فکری وجود ندارد چرا که اختلاف مرزی گسترده‌ای با افغانستان‌ها درباره خط جوران دارند. هفت منطقه قبیله‌ای وجود دارد و همچنین منطقه بلوچستان حدود ۴۷ درصد خاک پاکستان را تشکیل می‌دهد اگر آن دو منطقه را اضافه کنیم روی ۵۳ یا ۵۴ درصد خاک پاکستان افغان‌ها ادعای مالکیت دارند و این موضوع برای پاکستانی‌ها مهم است.

وی افزود: در طول ۴۰ سال گذشته از زمان داوود خان در پاکستان  تا به امروز سیاست پاکستان تحمیل جنگ داخلی وتنش و از این دست مسائل بوده  و اینجا هم رقابتی بین دو کشور وجود دارد.

ملازهی تصریح کرد: در شرایط موجود که اکنون در منطقه غزه وجود دارد و برنامه‌هایی که اسرائیل برای منطقه دارد. پاکستان کشور بزرگ اسلامی است و افکار عمومی در این کشور به شدت طرفدار فلسطینی‌ها هستند و این سیاست هماهنگی که ایران و پاکستان در این زمینه دارند می‌تواند باعث افزایش مناسبات دو کشور شود. در قبال مسائل منطقه‌ای در خاورمیانه دیدگاه‌های مشترکی داریم که در سیاست منطقه‌ای می‌توانیم با یکدیگر هم مسیر باشیم.

کارشناس مسائل پاکستان گفت: اما در سیاست بین الملل دیدگاه‌های دو کشور متفاوت است. پاکستان با آمریکا روابط نزدیکی دارد و بعد از اسرائیل بیشترین  کمک ها‌ی مالی و نظامی را سالانه  چیزی حدود ۲ میلیون دلار  از آمریکا دریافت می‌کند و ارتباط خاص خود را دارد و علاوه بر این که کشور‌های عربی نیز هستند   و سالی ۵ تا ۶ میلیون دلار پاکستان از طریق همین کشور‌های عربی ارز آوردی دارد.

ملازهی درباره اهمیت روابط ایران با پاکستان گفت: در دو بخش می‌توان روابط را مهم ارزیابی کرد یک بخش امنیتی و مرزی است و این دو کشور باید کمک کنند که هماهنگی برای کنترل مرز‌ها وجود داشته باشد و دیگری بخش تجاری است که روی آن بسیار حساب می‌شود. نیاز پاکستان به گاز و نفت و گازوئیل بالا است و ایران این امکانات را در اختیار دارد، اما خط لوله‌ای که میان دو کشور قرار به اجرایی سازی آن بود با مخالفت آمریکا رو به رو شد و آن‌‌ها خود را کنار کشیدند البته قصد در این سفر این بود که مجدد خط لوله را فعال کنیم که چندان به دلیل مخالفت آمریکایی‌ها به این موضوع خوش بین نیستم.

وی گفت: بخش دیگر مناطق و گذرگاه‌های مرزی مانند کهک سروان و تفتان است که با توجه به نیاز‌های ایران و پاکستان در صورت شناسایی کالای مورد نیاز دو کشور به نظر می‌رسد بهترین زمینه برای همکاری دو کشور بخش تجاری و اقتصادی است.

وی افزود: رئیس جمهور ما عنوان کردند از ۵ میلیارد دلار فعلی تبادلات دو کشور باید به ۱۰ میلیارد دلار برسد که پاکستانی‌ها هم از این موضوع  استقبال کردند.

ملازهی ادامه داد: اکنون مشکلی که در تبادلات ارزی است ناهماهنگی میان گمرک و جا‌های دیگر است. تجار ایرانی معمولا به سود کوتاه مدت فکر می‌‌کنند در حالی که اگر بازار وسود آن را  بخواهیم این غلط است. به عنوان مثال کاشی و سرامیک ایران در پاکستان مشتری بالایی دارد، اما تاجران ایرانی چندان پیگیری در این زمینه نیستند. نباید به سود‌های کم راضی بود. متاسفانه سیستم اداری ما فعال نیست و در گمرک معطلی‌ها زیاد است و هزینه بالا بوده و حمل و نقل مشکلاتی داریم  و اگر این‌ها حل شود می‌توان به آینده روابط تجاری ایران و پاکستان بیش از گذشته امیدوار بود.

باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی سیاست خارجی