به نقل از «ایرنا»

آمریکا و دنیایی که یکجانبه‌گرایی در آن جایی ندارد

تاریخ انتشار: ۹ مهر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۲۵۷۷۱۲

در سال های اخیر به ویژه از زمان تکیه «دونالد ترامپ» بر کرسی ریاست جمهوری آمریکا و سودای عملیاتی سازی شعار «نخست آمریکا»، کنشگران سیاسی همواره به از افول قدرت و هژمونی این کشور سخن به میان می آورند و در این زمینه نیز مقالات زیادی به رشته تحریر درآمده است. چندی پیش «نوآم چامسکی» اندیشمند و نظریه پردار مشهور آمریکایی تاکید کرد که هژمونی آمریکا در حال افول است و اظهارات قلدرمابه مسوولان آمریکایی مبنی بر اینکه آمریکا قدرت بلامنازع است، رویایی بیش نیست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

موضوع نظم تک قطبی و چندقطبی ارتباط مستقیمی با مباحث یکجانبه گرایی و چندجانبه گرایی در عرصه بین المللی دارد. بی تردید در جهان تک قطبی شاهد اقدامات تکروانه و یکجانبه بازیگر هژمون هستیم و در نظم و جهان چندقطبی، چندجانبه گرایی قوت می گیرد.

در همین ارتباط حجت‌الاسلام «سیدابراهیم رئیسی» اواخر ماه گذشته در بیست و یکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای با بیان اینکه امروز جهان وارد دوران جدیدی شده است و سلطه‌طلبی و یکجانبه گرایی روبه‌زوال است، اظهار داشت: نظام بین‌الملل به‌سوی چندقطبی شدن و باز توزیع قدرت به سود کشورهای مستقل، در حال تغییر است.

همین سازمان شانگهای که ایران به تازگی از عضویت ناظر در آن به عضویت ثابت و دایم تغییر جایگاه داده، خود نشانه ای از جهان چندقطبی است که در آن همکاری های دوجانبه و چندجانبه بیش از رفتار خصمانه و تهاجمی یکجانبه معنا می یابد.

در ارتباط با سیاست خارجی آمریکا، کارشناسان این حوزه معتقدند در دوره «جرج دبلیو بوش» جمهوریخواه، آمریکا با پیگیری سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه، هژمون شدن را دنبال می‌کرد. در سال‌های آخر بوش، سیاستِ این دولت به‌دلیل ناکارآمدی‌های آن در خاورمیانه، رو به چندجانبه‌گرایی گذاشت که البته رویکردی قوی نبود. «باراک اوباما»ی دموکرات سیاست‌های چندجانبه را در زمینه‌های مختلف از جمله فعالیت های هسته ای ایران دنبال کرد و مذاکره با تهران و همکاری با کشورهای ۱+۵ حاصل چندجانبه‌گرایی آمریکا و تغییر در سیاست‌هایِ ایران بود.

اوج یکجانبه گرایی و تلاش کاخ سفید برای ایجاد نظم تک قطبی به ترامپ برمی گردد. او با شعار «نخست آمریکا» در صدد  حکمرانی مطلق بر دنیا بود و در پی آن برآمد تا بر تمام کره خاکی سیطره یابد که البته نتیجه ای عکس گرفت.

در سال ۲۰۱۶ میلادی یعنی همان سالی که ترامپ در رقابت های انتخاباتی به پیروزی رسید، اعتراف کرد که آمریکا شاخص های قدرت را از دست داده است. او گفت آمریکا دیگر بزرگ نیست. او در شعاری تحت عنوان «باید بار دیگر آمریکا را قدرتمند کنیم» در نخستین سند امنیت ملی آمریکا در سال ۲۰۱۷ هم به طور رسمی به افول هژمونی آمریکا اعتراف کرد و تلاش خود را برای جلوگیری از این موضوع متمرکز کرد. اما از نظر بسیاری از ناظران او نه تنها در این زمینه موفقیتی نیافت، بلکه با سیاست های نسنجیده خود این روند را شتاب بخشید.

خروج آمریکا از ده ها پیمان و سازمان اثرگذار بین المللی که در دولت ترامپ با هدف مقابله با چندجانبه گرایی انجام گرفت، نتیجه ای خلاف انتظار او را در پی داشت. برخی از آن سازمان ها و پیمان ها عبارت بودند از: «پیمان تجاری اقیانوس آرام»  (TPP تی‌پی‌پی)، پیمان اقلیمی پاریس، سازمان تربیتی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو)، «پیمان مهاجرتی سازمان ملل» موسوم به «پیمان نیویورک»، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، سازمان جهانی بهداشت (WHO)، «پیمان تجارت آزاد آمریکایی شمالی» موسوم به(نفتا)، پیمان منع موشک‌ های هسته ‌ای میان‌برد (INF) و پیمان آسمان باز.

در کنار اقداماتی که بر سرعت افول آمریکا افزود، مسایل دیگری نیز دست کم در دو دهه اخیر وجود داشته که در این تنزل جایگاه اثرگذار بوده اند. تحلیلگران معتقدند در جنگ هایی که آمریکا به بهانه مبارزه با تروریسم در افغانستان و عراق وبرخی دیگر از کشورها وارد شد نشانه های افول هژمونی آمریکا آشکار شد. به تازگی نیز خروج غیرمسوولانه آمریکا از افغانستان و ورود این کشور جنگ زده به بحرانی دیگر باعث شد که نه تنها نوک پیکان حملات به سمت دولت «جو بایدن» نشانه رود که به اعتبار آمریکا در سطح جهان نیز لطمه ای جدی وارد شود.

افزون بر موارد بیان شده، ظهور رقبای قدرتمند مانند اتحادیه اروپا، چین، روسیه برای آمریکا در فضای پساجنگ سرد و نیز تقویت ائتلاف های منطقه ای و فرامنطقه ای از دیگر نشانه های تغییر جهان تک قطبی است. در همین ارتباط چندی پیش مجله «نشنال اینترست» در مقاله ای با عنوان« سلطه تک قطبی آمریکا بر جهان در حال تغییر است»، نوشت: ناتوانی آمریکا در ممانعت از پیشرفت جهانی چین و اقدامات ناموفق این‌کشور برای نزدیکی با رقبایش، علایمی هستند که نشان می‌دهند ایالات متحده آمریکا دیگر قدرت و توانایی سابق خود را از دست داده‌است.  

در این مقاله ناکامی آمریکا در جبهه عراق و افغانستان نشانه افول هژمونی ایالات متحده دانسته شده و تاکید می شود که واشنگتن درزمینه حل بحران‌های واقع در منطقه خاورمیانه مانند لیبی، یمن و به ویژه سوریه صلاحیت را به آنکارا، مسکو و تهران واگذار کرده‌است.

برچسب‌ها جنگ سرد 1989 دونالد ترامپ جو بایدن افول هژمونی آمریکا

منبع: ایرنا

کلیدواژه: جنگ سرد 1989 دونالد ترامپ جو بایدن جنگ سرد 1989 دونالد ترامپ جو بایدن افول هژمونی آمریکا چندجانبه گرایی یکجانبه گرایی هژمونی آمریکا افول هژمونی تک قطبی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۲۵۷۷۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مونولوگ|استعفای هالیوا، آغاز افول ساختار حاکمیتی اسرائیل است

یک کارشناس لبنانی با اشاره به کناره گیری رئیس اداره اطلاعات نظامی اسرائیل از سمت خود، این رخداد را نشان دهنده شروع بحرانی جدید در این رژیم دانست که در گام های آتی با استعفا وبرکناری سایر مقامات نظامی و امنیتی اسرائیل از مناصب عالی خود منجر خواهد شد.

    

به اشتراک بگذارید: https://tn.ai/3077206 درباره ما ارتباط با ما آرشیو اخبار ؛ جدیدترین اخبار لحظه به لحظه امروز پیوندها بازار پربیننده‌ترین اخبار قیمت ارز و طلا لیگ ایران و جهان ما را دنبال کنید: RSS تلگرام اینستاگرام توییتر   آپارات   سروش   آی‌گپ   گپ   بله   روبیکا   ایتا
All Content by Tasnim News Agency is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.