به نقل از «تقریب»

داستان پرچم گنبد حرم مطهر رضوی به روایت اسناد تاریخی

تاریخ انتشار: ۱۸ مهر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۳۴۷۱۴۶

به گزارش حوزه سایر رسانه ها خبرگزاری تقریب به نقل از آستان نیوز، سال‌هاست در حرم مطهر امام رضا(ع) آئین‌ها و مراسم‌ بسیاری به صورت منظم برگزار می شود.
مراسمات حرم مطهر، گاه هر روزه است، مانند جاروکشی صحن‌ها و گاه مناسبتی است، مانند تعویض پرچم گنبد طلا. حین برگزاری هر یک از این برنامه‌ها، خادمان و زائران حرم، حال و هوای غریبی را در صحن و سرای غریب‌الغربا تجربه می‌کنند و خاطره‌ای به یادگار می‌برند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 
 داستان تاریخی پرچم‌ها
به مناسبت سوم ربیع و روز تعویض پرچم سیاه گنبد حرم با پرچم سبز، به سراغ دکتر مرتضی انفرادی، مدیر گروه فرهنگ و سیره رضوی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی رفته‌ایم و او داستان زیبایی این مراسم تاریخی را برایمان روایت کرده است.

به گفته او، تاریخ دقیق استفاده رسمی از پرچم در آستان قدس رضوی به درستی روشن نیست اما پس از آن که مامون در هنگام معرفی امام رضا(ع) به ولایت‌عهدی، رنگ سبز را جایگزین رنگ سیاه کرد، این رنگ به عنوان نماد حکومت‌های شیعی مرسوم شد.

وی در ادامه تصریح می‌کند: در اواخر دوره تیموری، عَلَم یا پرچم مانندی در آستان قدس وجود داشته است که در هنگام استقبال از امرا و پادشاهان و یا هنگام تسلیم شهر به مهاجمان، آن را بیرون می‌آوردند.
 
تصویر ثبت شده از پرچم حرم در قرن دهم هجری
در نسخه‌های خطی متعلق به قرن دهم هجری نشان یا پرچم آستان قدس، نقاشی یا صورت‌برداری شده که به صورت ترنجی بوده و در حاشیه آن، اسامی چهارده معصوم در چهارده دایره کنار هم و در وسط آن عبارت «مهر مشهد مقدس‌الرضا علیه افضل التحیه و الدعاء» مشاهده می‌شود. در آن زمان، هنگام تشرف بزرگان علمی یا حکومتی به آستان قدس همراه خلعت، پرچمی به آنان اهداء می‌شده که مایه مباهات دریافت‌کنندگان آن بوده است.
   
پرچم گنبد طلا در زمان صفویه و قاجار
از دوره صفوی، استفاده از پرچم در مراسم دینی اهمیت چشمگیری یافت. به طوری که در اسناد تاریخی آستان قدس، به افرادی با عنوان علمدار یا حمل‌کننده پرچم‌ها اشاره شده است. گزارشی مربوط به سال 1163 هجری وجود دارد که در آن، به روشنی از بیرون آوردن عَلَم و استقبال از پادشاهان به عنوان رسمی معمول در آستان یاد شده است.

بر اساس اسناد موجود مربوط به زمان قاجار، در سفر اول ناصرالدین شاه به مشهد نیز در سال 1286 این سنت تداوم داشته و به نوشته حکیم‌الممالک، هنگام نزدیک شدن موکب او، تمام عُمال و خدام با عَلَم‌ها و بیرق‌های زرنگار به استقبال رفته‌اند.
   
تعیین رنگ و عبارات روی پرچم
در دوره پهلوی دوم  به سال1327 نیز صاحب منصبان آستان قدس درصدد برآمدند تا نشان خاص برای آستان قدس تهیه کنند. در پیش‌نویس نامه‌ای که محمود بدر نایب‌التولیه وقت، برای وزارت دربار آماده کرده، این چنین استدلال شده که برای حفظ عظمت دربار ولایتمدار علی‌ابن موسی‌الرضا(ع)، لازم است پرچم خاصی تهیه شود تا در مواقع ویژه مانند اعیاد و جشن‌ها بر سر در صحن‌ها و بالای در ورودی ادارات آستان قدس و بنگاه‌های تابع، برافراشته شود. در همین اسناد آمده است که با توجه به اینکه رنگ سبز شعار بنی‌هاشم و ائمه اطهار می‌باشد، رنگ این پرچم سبز باشد و عبارات «لااله الاالله» و «محمد رسول الله» بر یک روی پرچم و «السلطان علی‌ابن موسی‌الرضا» بر روی دیگر آن نگاشته شود.

مطابق مکاتبات سال‌های 1349 و 1350 شمسی اداره تشریفات آستان قدس رضوی وظیفه داشت پرچم آستانه را که عبارت یاد شده روی آن قلاب دوزی شده بود از ساتن یا دوشیز ابریشمی سبز رنگ در عرض 90 یا 110 سانتیمتر و طول سه متر تهیه کند. البته بر خلاف آنچه تعیین شده بود، در عکس‌های سال‌های پایانی حکومت پهلوی نشان تاج شاهی، روی پرچم گنبد قابل مشاهده بوده است.
   
پرچم‌ رسمی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی
پس از انقلاب اسلامی عبارت «لااله الا الله» که به شکل گنبد و گلدسته طراحی شده، به عنوان نشان آستان قدس رضوی در مرکز پرچم وجود دارد و در حاشیه آن نام مبارک «رضا» به تکرار با رنگ زرد، دور دوزی شده است. این پرچم همیشه بجز ایام سوگواری بر بالای گنبد طلا در اهتزاز است و فقط در ایام عزاداری محرم و شهادت ائمه اطهار، با پرچم مخمل سیاه رنگ که همان نشان و همان حاشیه، با ساتن سبز زیتونی روی آن گلدوزی شده، تعویض می‌شود.
 
مدت زمان برافراشته بودن پرچم سیاه
مدت زمان برافراشته بودن پرچم سیاه به جای پرچم سبز براساس تقویم شیعه است. مثلا در ایام محرم و صفر از شب اول محرم پرچم سیاه افراشته می‌شود و تا پایان روز سوم ربیع الاول که سومین روز شهادت امام رضا(ع) است در اهتزار است.
 
انتهای پیام/

منبع: تقریب

کلیدواژه: آستان قدس رضوی پرچم گنبد پرچم سیاه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.taghribnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تقریب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۳۴۷۱۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

روایت یک کارگردان از فیلمسازی در نوجوانی/ هیچ چیز جز گوشی موبایل لازم نیست

به گزارش قدس آنلاین،  اولین دورهمی آسمونی‌ها در جشن ۱۰ سالگی فعالیت بادبوم ویژه فعالیت‌های سینمایی نوجوان‌ها در مجموعه‌های سینمایی و تلویزیونی، با حضور حمید امامی دبیر جشنواره و محمدرضا خردمندان کارگردان سینما و جمعی در خانه هنرمندان برگزار شد.

سید حمید امامی مدیر بادبوم به جمع هنروران نوجوان حاضر در جشن اشاره کرد و گفت: ما در این جمع قرار بود یک دورهمی ساده داشته باشیم اما کار گسترده شد و بخاطر محدودیت‌ فضا نصف بچه‌هایی که قرار بود دعوت شوند، دعوت نشدند و انشالله دورهمی بعدی در ورزشگاه آزادی باشد.

موضوعات «آسمون» را مطابق با نوجوانان انتخاب کنیم

او به آغاز فعالیت بادبون در سال ۹۳_۱۳۹۲ پرداخت و از خانواده‌های بچه‌های عضو بادبوم قدردانی کرد و افزود: از تمام پدر و مادران بچه‌های عضو بادبوم بخاطر اینکه این‌ سال‌ها با ما ساختند درحالی که بارها موقعیت بادبوم عوض شد، تشکر می‌کنیم.

دبیر جشنواره «آسمون» از آغاز یک جشنواره جدید خبر داد و ادامه داد: امروز آغاز رسمی جشنواره آسمون است؛ این جشنواره ویژه تولید محتوای برای بچه‌های ۹ تا ۱۸ سال است که جوایز بسیار ارزشمندی دارد و که آغاز رسمی آن با شماهایی است که در این مدت با ما بودند.

امامی با بیان اینکه موضوعات و جوایز و تمام جزئیات جشنواره در asemoonfest.ir آمده است،  تاکید کرد: سعی شد موضوعاتی انتخاب شود که کاملا مربوط با نسل ضد و دهه هشتاد و نودی‌ها باشد چون می‌خواهیم ثابت کنیم نوجوان‌ها می‌توانند آینده‌ خودشان را شکل بدهند.

 برای فیلمسازی از خودتان شروع کنید

سپس، محمدرضا خردمندان کارگردان سینما در سخنانی نوجوانی را بهترین دوره زندگی هر فرد دانست و افزود: باید برای دوره نوجوانی به‌شدت تلاش کرد و اشتباه اینجا جایز است و حتما در بزرگسالی می‌توان از اندوخته‌های آن استفاد کرد.

او از تکرار تجربه در نوجوانی به‌عنوان یک توصیه یاد کرد و تاکید کرد: در نوجوانی باید بسیار تجربه کرد؛ این دوره فرصتی برای آزمون و خطاست و هیچ اشکالی ندارد و خطا کرد چراکه این تجارب مواد خام آینده خواهند شد تا از آن‌ها استفاده مفید کرد.

این فیلمساز در توصیه‌هایی برای نوجوانانی که قصد دارند در عرصه فیلمسازی و بازیگری فعالیت کنند، گفت: من خودم در سینما کارم را با فیلم کوتاه و ارزان‌قیمت شروع کرده‌ام. به بچه‌هایی که می‌خواهند کارگردانی و بازیگری را در آینده دنبال کنند، توصیه می‌کنم از خودتان و تجارب و خاطرت‌تان شروع کنید؛ تمام آنچه که شما هستید و تجریه شخصی دارید و آن چیزهایی که هویت شماست برای شروع فیلمسازی به شما کمک خواهند کرد.

 به اولین چیزی که نیاز دارید، ایده است

خردمندان از ایده به‌عنوان اولین مرحله برای فیلمسازی یاد کرد و گفت: یک فیلمساز و نویسنده اول چیزی که برای شروع نیاز دارد، ایده است. من در ابتدای راه یک توصیه دارم، به تجربیات شخصی خودتان رجوع کنید چون بهترین ایده فیلمسازی از خودتان و خاطرات شماست پس در خاطرات‌تان جستجو کنید که چه لحظاتی در زندگی دارید که شما را تحت تاثیر قرار داده و آن اتفاق را به خوبی می‌شناسید چوم همراه با رنج و حس غرور و ... است و نسبت به آن اطلاعات کامل دارید و همین‌ها قابلیت ساخت یک فیلم کوتاه را به شما خواهد داد چراکه به ابعاد آن اشراف دارید.

او به ذکر نمونه‌هایی از تجارب مشترک بچه‌ها پرداخت و عنوان کرد: درباره دوچرخه و شغل پدرتان و موضوعاتی که به‌خوبی آن را می‌شناسید، فیلم بسازید که جزئیات قابل لمس از آن‌ها در ذهن داشته باشید که همگی برامده از تجربه شخصی شماست. همه فیلمسازان بزرگ اولین داستان و شعر و فیلم را از تجربه درونی و غنی شده خودشان ساخته‌اند. البته اینکه آیا این خاطرات به‌تنهایی برای ساخت فیلم کافی است، باید بگویم خیر! بلکه باید به آن‌ها واقعیت و تخیل اضافه کنیم تا فیلم به یک اثر هنری تبدیل شود.

کارگردان "بیست و یک روز بعد" تجاربی از فیلمسازی خود را با نوجوان‌ها به اشتراک گذاشت و گفت: من وقتی نوجوان بودم در اوایل دهه ۷۰ یک همکلاسی داشتم که شرایط اقتصادی خوبی نداشت و همین موجب مشکلاتی می‌شد که مدیران مدرسه قصد داشتند او را اخراج کنند و  این سوژه برای من محور یک داستان شد چون او را به‌خوبی می‌شناختم.من این داستان را با چاشنی تخیل نوشتم و چاپ شد و اولین تجربه نویسندگی من رقم خورد و من فهمیدم می‌توانم از خاطراتم داستان بنویسم. در ادامه من برای فیلمسازی از این روش استفاده کردم و فیلم "بیست و یک روز بعد" که قصه‌ی واقعی داشت با هدف حرکت به‌سمت درون مایه تخیل به آن آمیخته شد تا بتوانیم در فیلم حرفی داشته باشیم.

خردمندان خطاب به حاضرین گفت: توصیه می‌کنم تجربیات و خاطرات‌ خودتان را درباره موضوعات و دوستانی که به‌شدت آن‌ها را می‌شناسید را بنویسید که برای شما تولید داستان می‌کنند. به‌نظرم فیلم ساختن به‌شدت ارزان و آسان شده و هیچ چیز جز گوشی موبایل برای فیلم‌سازی لازم نیست و این امکاناتی است که در دست همگی قرار دارد.

او افزود: بچه‌هایی که می‌خواهند بازیگر شوند باید ده برابر یک نقش را در زندگی روزمره خودشان بازی کرده باشند و ده‌ها قدم از یک تست بازیگری جلوتر باشند و یادبگیرند که تقلید کنند و افعال دیگران را شبیه‌سازی کنند و برای نقش‌های مختلف شناسنامه درست کنند. مدل راه رفتن، حرف زدن و فکر کردن زندگی افراد و مشاغلی  مثل نجار، بنا و پزشک را مرور کنند تا آماده همکاری با یک فیلم باشند.