به نقل از «ایرنا»

تهران و ریاض در مسیر بهبود مناسبات

تاریخ انتشار: ۲۰ مهر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۳۶۰۵۶۱

روابط دیپلماتیک ایران و عربستان از دی ماه سال ۱۳۹۴ به طور کامل قطع شد. این اختلافات در شرایطی که «دونالد ترامپ» در آمریکا قدرت را به دست گرفته بود، بیش از پیش به تیرگی گرایید اما مدتی است که دو طرف به این نتیجه رسیده اند، اختلافات خود را از یمن و منطقه گرفته تا مناسبات دوجانبه پشت میز مذاکرات حل وفصل کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در ابتدا تلاش شد مذاکرات به طور محرمانه و پشت در های بسته بین دیپلمات های دو کشور انجام گیرد. در آن مدت که خبری از گفت وگو ها انتشار پیدا نمی کرد اما لحن آشتی جویانه آل سعود و نیز مسوولان ایران از اراده و تمایل دو کشور برای تنش زدایی حکایت می کرد.

«محمد بن‌سلمان» در گفت‌ و گویی که هشتم اردیبهشت ماه امسال از شبکه‌ های مختلف پخش شد، در پاسخ به پرسشی در خصوص احتمال برقراری روابط بین ریاض و تهران گفت: در نهایت، ایران یک کشور همسایه است، همه ما امیدواریم که رابطه خوب و متمایزی با ایران برقرار کنیم. وی تصریح کرد که دو کشور منافع مشترک و متقابلی برای پیشرفت و بهبود منطقه و جهان دارند.

اظهارات شفاف ولیعهد سعودی برای میل به بهبود روابط با تهران با استقبال مقام های جمهوری اسلامی ایران مواجه شد و همان زمان «سعید خطیب زاده» سخنگوی وزارت امورخارجه در پاسخ به سوالی در خصوص  اظهارات ولیعهد عربستان در خصوص مناسبات ایران و عربستان و منطقه اظهار داشت: با دیدگاه های سازنده و روش گفتگو محور، این دو کشور مهم منطقه و جهان اسلام می توانند با پشت سر گذاشتن اختلافات، وارد فصل تازه ای از تعامل و همکاری برای نیل به صلح و ثبات و توسعه منطقه ای شوند.

از طرفی گزارش فروردین ماه روزنامه انگلیسی «فایننشیال‌تایمز» برای نخستین بار از مذاکرات دوجانبه پرده برداشت. با گذشت زمان به تدریج موضوع مذاکرات تهران و ریاض جنبه رسمی و رسانه ای به خود گرفت و مقامات دو کشور بر آن مهر تایید زدند تا جایی که امروز نسبت به دستیابی به توافق خوشبین اند.

بنابراین گفت وگو هایی که در دولت دوازدهم کلید خورده بود در دولت سیزدهم در راستای منافع ملی تداوم یافته است که دور چهارم آن در روز های پایانی شهریورماه در بغداد پایتخت عراق انجام گرفت. یازدهم مهر ماه «فیصل بن فرحان» وزیر خارجه عربستان خبر داد که چهارمین دور مذاکرات با تهران در روز ۳۰ شهریور انجام گرفته است و سپس ابراز امیدواری کرد که طرفین بتوانند زمینه‌ای برای حل مسایل بین دو کشور فراهم آورند.

از نگاه ناظران با توجه به سیگنال های مثبت و شواهد مختلف، تهران و ریاض در آستانه امضای یک توافق قرار دارند که گزارش اخیر خبرگزاری فرانسه به این توافق اشاره کرد. یک دیپلمات خارجی در ریاض به خبرگزاری فرانسه گفته است ایران و عربستان سعودی برای بازگشایی کنسولگری‌ های خود در دو کشور به توافق اولیه رسیده‌اند و احتمالا تا چند هفته آینده اعلام عادی‌سازی روابط شود.

مواضع مقامات دو کشور که از لحن آشتی جویانه به امیدبخشی برای دستیابی به توافق تغییر پیدا کرده از دیگر موضوعات امیدوارکننده برای بهبود روابط دو کشور است. «ملک سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان ۳۱ شهریورماه در سخنرانی‌ خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ابراز امیدواری کرد که مذاکرات با ایران به نتیجه برسد.

نگاهی به مواضع وزیران امور خارجه دو کشور نیز حاکی از خوشبینی به نتایج مذاکرات است. بن فرحان با اشاره به برگزاری دور چهارم مذاکرات در ماه سپتامبر، ابراز امیدواری کرده که این مذاکرات زیرساخت حل و فصل مشکلات میان دو کشور را بنا بگذارند. «حسین امیرعبداللهیان» وزیر خارجه کشورمان نیز با بیان اینکه این مذاکرات در مسیر درست قرار دارند، گفته است: ما به نتیجه و توافق‌ هایی رسیده‌ایم اما هنوز به گفت‌وگو های بیشتر نیاز است.

در یک نگاه کلی دو مساله مهم در پیوند با گفت وگوهای تهران- ریاض همواره مورد توجه مقامات دو طرف قرار گرفته که عبارتند از «محرمانگی» و «عدم انقطاع».

در زمینه محرمانگی در ابتدا تلاش می شد تا مذاکرات به دور از توجه رسانه ها و حاشیه سازی ها انجام گیرد اما در حال حاضر تلاش بر آن است تا محتوای مذاکرات به بیرون درز نکند. همان گونه که خطیب زاده چند روز پیش در نشست خبری خود، گفت: «توافقات هیات اعزامی جمهوری اسلامی ایران با هیات اعزامی عربستان تاکنون این بوده که در فضای عمومی، مذاکراتی که پشت درهای بسته در حال انجام است، پیگیری نشود.»

در زمینه ضرورت عدم انقطاع نیز رویکرد دولت سیزدهم در این مسیر بسیار تعیین کننده بود. «سیدابراهیم رییسی» رییس جمهوری جدید کشورمان از همان اغاز بکار در مردادماه، اعلام کرد که تهران قصد دارد روابط نزدیکتری با کشور های منطقه داشته باشد و اولویتش بهبود روابط با همسایگان عرب خلیج فارس است. از این رو گفت وگو هایی که از دولت قبلی با مقامات عربستانی در بغداد آغاز شده بود با جدیت دنبال شد؛ مذاکراتی که بعد از دور چهارم به مرحله ای از امیدبخشی رسیده که دیپلمات ها آن را در چند قدمی توافق ارزیابی کنند.

برچسب‌ها حسین امیر عبد اللهیان دونالد ترامپ محمد بن ‌سلمان سیدابراهیم رییسی رییس جمهوری ایران ریاض

منبع: ایرنا

کلیدواژه: دونالد ترامپ محمد بن سلمان دونالد ترامپ محمد بن سلمان ایران ریاض گفت وگو ها دو کشور

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۳۶۰۵۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

درخواست آمریکا از چین برای مهار ایران/ پکن اهرم فشار علیه تهران دارد؟

به گزارش خبرآنلاین نشریه فارن پالیسی در مقاله ای با عنوان "چین واقعاً چقدر بر ایران اهرم دارد؟" نوشت: حتی قبل از اینکه ایران صدها هواپیما بدون سرنشین و موشک را به سمت اسرائیل پرتاب کند، مقامات آمریکایی از چین خواسته بودند تا از نفوذ خود برای متقاعد کردن تهران برای مهار اقدامات تحریک‌آمیز خود و گروه‌های مقاومت در سراسر خاورمیانه استفاده کند.

حمله انتقام جویانه ایران که اولین حمله مستقیم این کشور به خاک اسرائیل بود، ایالات متحده را به استفاده بیشتر از اهرم بالقوه پکن در خاورمیانه ترغیب کرده است. چین مدت‌هاست که بزرگترین شریک تجاری ایران است و مقامات ارشد ایالات متحده از جمله رئیس جمهور جو بایدن، به طور علنی از پکن خواسته‌اند تا به کنترل تهران کمک کند، به ویژه در حالی که ماه‌ها حملات گروه انصارالله در دریای سرخ که توسط ایران تشویق می‌شوند، حمل و نقل جهانی را مختل کرده است. جان آلترمن، مدیر برنامه خاورمیانه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی گفت: « حدود یک سوم از کل تجارت ایران با چین شکل می‌گیرد و این کشور به یک محافظ مهم برای منافع ایران در شورای امنیت تبدیل شده است. به نظر من چین تنها کشوری است که بیشترین توانایی را برای نفوذ بر ایران دارد، اگر بخواهد.»

با افزایش تنش بین اسرائیل و ایران، قانونگذاران آمریکا فشار را بیشتر می‌کنند. در تازه‌ترین اقدام، مجلس نمایندگان آمریکا با اکثریت قریب به اتفاق قانون تحریم‌های انرژی ایران و چین را تصویب کرد. این قانون برای هدف قرار دادن شرکت‌های چینی که نفت خام ایران را خریداری می‌کنند و در نتیجه پول را به اقتصاد ایران پمپاژ می‌کنند، طراحی شده است. این لایحه برای تصویب نهایی به سنا منتقل شده است.

جاش گوتهایمر، نماینده دموکرات کنگره گفت: «در حالی که ما اینجا هستیم، ایران از تجارت نفتی خود با چین برای آوردن درآمد ۱۵۰ میلیون دلاری در روز استفاده می‌کند. چین با واردات میلیون‌ها بشکه نفت در روز، ایران را در تجارت نگه می‌دارد و بودجه‌های مهمی را برای برنامه هایی چون توسعه موشکی و تسلیحات هسته‌ای فراهم می‌کند.

اگرچه ایالات متحده به طور فزاینده ای به دنبال چین برای تحت تأثیر قرار دادن ایران است، برخی کارشناسان هشدار می دهند که این موضوع به این سادگی ها نیست.

کمتر کشوری به اندازه چین با ایران روابط اقتصادی قابل توجهی دارد. چین برای بیش از یک دهه بزرگترین شریک تجاری ایران بوده است، یک رابطه طولانی مدت که عمدتا حول محور تجارت نفت بوده است. بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳، شرکت‌های چینی واردات نفت ایران را بیش از سه برابر کردند و فروش را به بالاترین حد در ۱۰ سال اخیر رساندند.

اما روابط اقتصادی آنها به لحاظ نفوذ نابرابر است. به عنوان مثال، سال گذشته بیش از ۹۰ درصد صادرات نفت خام ایران به چین بوده است. با این حال، چین تامین‌کنندگان بسیار دیگری فراتر از ایران دارد و عرضه تهران تنها ۱۰ درصد از کل واردات چین را تشکیل می‌دهد.

پاتریشیا کیم، یکی از همکاران موسسه بروکینگز، به فارین پالیسی گفت: پکن به‌عنوان بزرگ‌ترین شریک تجاری و حامی قدرت بزرگ ایران، از کانال‌های ارتباطی ممتاز با تهران برخوردار است و بدون شک نفوذ بیشتری بر این کشور نسبت به ایالات متحده یا متحدانش دارد.

او افزود: «اگر رهبران چین تصمیم بگیرند رویکرد مداخله جویانه تری اتخاذ کنند، سخت است بگوییم که پکن چقدر می تواند تهران را مهار کند.»

ویلیام فیگوروآ، کارشناس روابط چین و ایران در دانشگاه گرونینگن هلند، گفت: در حالی که چین از نظر فروش و تجارت نفت دارای اهرمی است، استفاده از این اهرم هم از نظر سیاسی و هم از نظر لجستیکی چالش برانگیز است.

به عنوان مثال، پالایشگاه های خصوصی چین که در بازار سیاه فعالیت می کنند، به طور غیرقانونی بیشتر نفت ایران را خریداری می کنند، نه پالایشگاه های دولتی. او گفت که این پالایشگاه‌های خصوصی «به‌شدت دشوار است که کنترل شوند» و کنترل مستقیم واردات نفت ایران از چین را برای پکن چالش‌برانگیز می‌کند.

مقیاس سرمایه گذاری چینی ها در ایران که عمدتاً توسط شرکت های خصوصی هدایت می شود، همچنان یک موضوع آزاردهنده در روابط بین دو کشور است. فیگوئروا گفت که چین به طور مزمن در ایران سرمایه گذاری ناکافی کرده است، که شکایت هایی را از سوی تهران برانگیخته و بر تمایل آنها برای تن دادن به فشار چین تأثیر می گذارد.

*ترجمه: ابوالفضل خدائی

311311

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902679