به نقل از «مهر»

توازن قوا با تسلط بر منابع انرژی

تاریخ انتشار: ۵ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۵۰۴۰۴۵

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل – محمدرضا الکائی: تغییرات اقلیمی در چند دهه اخیر علاوه بر خسارات زیست محیطی شدید و غیر قابل جبران برای بشریت، موجب ایجاد تنش‌ها و برخوردهایی در سطح بین الملل شده است. از آنجایی که منابع طبیعی، انرژی و آب از اصول اولیه حیات یک ملت محسوب می‌شوند، بحران‌های آب و هوایی در حال تغییر دادن موازنه قوا در جهان به نفع جوامعی است که بیشترین بهره را از موارد یاد شده دارند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اخیراً در خبری اعلام شد که همه ۱۸ سازمان اطلاعاتی آمریکا در گزارشی ۲۷ صفحه‌ای، اولین هشدار مشترک خود را در مورد تهدیدهای ناشی از تغییرات اقلیمی برای ایالات متحده و امنیت جهانی صادر کردند.

گزارش مذکور نه تنها به تغییرات اقلیمی به عنوان عامل بی ثباتی در جهان اشاره می‌کند بلکه در ادامه یادآور می‌شود که این مسئله منجر به تغییراتی در توازن قوا در جهان نیز می‌شود. آمریکا و اتحادیه اروپا از نظر جغرافیایی و مالی قادر به کاهش تأثیرات این مسئله هستند اما چین و روسیه در موقعیت بهتری برای بهره مندی از مزایای خاص از تغییرات آب و هوایی قرار دارند.

آمریکا و اتحادیه اروپا از نظر جغرافیایی و مالی قادر به کاهش تأثیرات تغییرات اقلیمی هستند اما چین و روسیه در موقعیت بهتری برای بهره مندی از مزایای خاص ناشی از تغییرات آب و هوایی قرار دارند آمریکا و متحدان غربی اش حساب ویژه ای برای به چالش کشیدن روسیه و چین باز کرده و در این زمینه وارد عمل نیز شده اند چرا که مسئله انرژی و منابع حیاتی، مسئله مرگ و زندگی است و در این زمینه روسیه جایگاهی حساس دارد.

یکی از سناریوهایی که در این راستا مطرح می‌شود، مسئله کنترل و تسلط بر منابع انرژی است و از آنجا که روسیه بیش از ۲۰ درصد ذخایر گازی کل جهان را در اختیار دارد، نقشی اساسی در سرنوشت قاره اروپا و چه بسا آسیا دارد چرا که بیشتر میادین گازی روسیه در سیبری واقع شده‌اند که می‌توان آن ناحیه وسیع را به دو بخش سیبری شرقی و سیبری غربی تقسیم کرد که در این میان حدود ۸۰ درصد ذخایر گاز طبیعی کشف شده روسیه در سیبری غربی متمرکز شده‌اند. این کشور همچنین منابع عظیم نفتی نیز در سیبری غربی دارد اما مشتریان اروپایی روسیه بیشتر خواهان گاز طبیعی این کشور هستند، همانند آلمان که طی پروژه «نورد استریم -۲» خریدار گاز از روسیه است.

غربی‌ها معتقدند که روسیه با استفاده از این موقعیت به راحتی می‌تواند کنترل انرژی در اروپا را به دست بگیرد.

«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه، زمانی که زمام ریاست جمهوری را در این کشور به دست گرفت، روسیه را به عنوان یک ابرقدرت انرژی تلقی کرد که می‌تواند در جایگاه اساسی اش در طبقه بندی قدرت در جهان قرار گیرد.

«دیمیتری پسکوف» سخنگوی کاخ کرملین نیز چندی پیش در همین رابطه گفت که روسیه ضامن مطلق امنیت انرژی کل قاره اروپا بوده و هست.

همزمان با این مسئله، نه تنها در اختیار داشتن منابع عظیم انرژی – در مورد روسیه منابع گاز و نفت – می‌تواند نقشی اساسی در توازن قوا برای آن کشور ایجاد کند، بلکه فروش این منابع و به دست آوردن منابع مالی نیز موجب تقویت اقتصاد که وزنه مهم دیگری در توازن قوا است، می‌شود.

نکته‌ای که در این میان به نظر می‌رسد به بحران فعلی دامن زده است، این مسئله است که در قبال آینده امنیت انرژی تا مدت‌ها باور بر این بود که عرضه انرژی به بیشترین مقدار موجود نزدیک می‌شود و این در حالی است که تقاضا برای آن همچنان در حال افزایش است، اما مسئله‌ای که باور مذکور از آن غافل بوده این است که نه تنها بحث عرضه و تقاضا، بلکه کشف منابع جدید انرژی یا توسعه جایگزین‌های مناسب‌تر از سوخت‌های فسیلی می‌تواند بر قیمت‌ها تأثیر مستقیم بگذارد و در همین رابطه چنانچه منابع انرژی قطع شود، بی آنکه جایگزینی برایشان وجود داشته باشد، مشتریان دچار بحران خواهند شد.

«ناتالیا گاوریلیتسا» (Natalia Gavrilitsa) نخست وزیر مولداوی از کمیسیون شرایط اضطراری این کشور خواست تا به دلیل کمبود گاز، وضعیت اضطراری اعلام شود و در پی آن مجلس این کشور اعلام وضعیت اضطراری نمود. طبق اظهارات وی، علت این امر این است که اهرم‌های موجود برای غلبه بر بحران در بخش انرژی کافی نیست.

بحران گاز در اروپا از پاییز امسال رو به وخامت رفت و این امر پس از آن رخ داد که قیمتهای بازار آن در هر هزار متر مکعب از هزار دلار فراتر رفت به ۲ هزار دلار در هر هزار متر مکعب نزدیک شد خبرگزاری رویترز در همین زمینه اعلام کرد که دولت این کشور نتوانسته است با امضای یک قرارداد جدید انرژی با «گازپروم» روسیه موافقت کند.

گازپروم بعداً اما خبر داد که طبق قراردادهای موجود، گاز اروپا را مطابق با درخواست مصرف کنندگان تأمین می‌کند.

بحران گاز در اروپا از پاییز امسال رو به وخامت رفت و این امر پس از آن رخ داد که قیمتهای بازار آن در هر هزار متر مکعب از هزار دلار فراتر رفت به ۲ هزار دلار در هر هزار متر مکعب نزدیک شد.

ناظران بازار بر این باورند که مجموعه‌ای از عوامل باعث ایجاد این بحران شده است. یکی از آنها افزایش تقاضای گاز در آسیا است که باعث افزایش قیمت‌ها در بازار آسیا و همچنین خروج صادرات از بازار اروپا شد. همچنین این واقعیت که سهم تولید باد در اروپا به شدت کاهش یافته نیز در وخامت اوضاع تأثیر داشته است.

علی رغم موارد ذکر شده، تأسیسات ذخیره سازی گاز که پایین‌ترین سطح را دارند، دلیل اصلی نوسانات جدی در بازار گاز اعلام شده است. تا اواسط اکتبر، ۷۱ درصد از حجم گاز تولید شده در فصل گذشته در تأسیسات ذخیره سازی زیرزمینی گاز در اروپا موجود است.

پسکوف نیز در همین رابطه در گفتگو با شبکه تلویزیونی روسیه اعلام کرد که سیاستمداران غربی نمی‌توانند به اشتباهات خود اعتراف کنند چرا که همان اشتباهات باعث افزایش قیمت گاز طبیعی شده است و آنها در ازای اشتباهات خود تلاش می‌کنند که روسیه را بد ذات جلوه دهند.

وی در این باره گفت: آنها مرتکب یک خطایی شدند و به تولید انرژی از باد امیدوار بودند، اما باد تمام شد. برای چندین ماه بادی در کار نبود. آنها به بازار نقدی امیدوار بودند و بازار نقدی نیز به سطح گرانتری منتقل شد.

سخنگوی کرملین همچنین ادامه داد: آنها نمی‌توانند اعتراف کنند که اشتباه کرده اند، چرا که سیاستمدار هستند و سپس می‌توان آنها را برکنار کرد. بنابراین، بهتر است کسی را دیو جلوه دهید. چه کسی بهتر است (نقش) شیطان را داشته باشد؟ یک خرس شرقی بزرگ، یعنی کشور ما روسیه.

وب سایت کاخ کرملین نیز اخیراً گزارش داد که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه اعضای دولت این کشور را موظف کرده است تا اقداماتی را برای خنثی کردن پیامدهای منفی بحران انرژی اروپا در این کشور تا ماه نوامبر انجام دهد.

ایالات متحده به طور مستقیم از مسائل مرتبط با انرژی به عنوان ابزاری برای باج خواهی سیاسی و تجاری استفاده می‌کند طبق گزارش مذکور، پوتین اعلام کرده است: دولت روسیه باید مجموعه‌ای از اقدامات را برای خنثی کردن شکل گیری خطرات در فدراسیون روسیه بر اثر پیامدهای منفی کمبود انرژی در کشورهای اروپایی، به ویژه بی ثباتی در بازار کودهای نیتروژن دار، محصولات فلزی و مواد غذایی، ایجاد کند.

یکم ماه نوامبر سال جاری (دوشنبه ۱۰ آبان) ضرب الاجل انجام این کار تعیین شده است.

همه این موارد در حالی است که علیرغم سنگینی کفه ترازوی موازنه قوا به نفع روسیه در زمینه تأمین انرژی اروپا، مسکو همواره اعلام کرده است که از گاز طبیعی به عنوان ابزار و اهرم سیاسی استفاده نمی‌کند و حتی در سخت‌ترین شرایط نیز عرضه این کالا را متوقف نکرده است.

پسکوف در این باره اعلام کرده بود که مسکو با ادعای دولت آمریکا مبنی بر استفاده روسیه از منابع انرژی خود به عنوان سلاح مخالف است.

وی در این باره به خبرنگاران گفت: این یک ارزیابی اشتباه است. اولاً خود اروپایی‌ها در سطح دولتی اعتراف می‌کنند که روسیه به طور کامل تمام تعهدات خود را اجرا می‌کند. ثانیاً، روسیه آماده است تا به سرعت در مورد قراردادهای جدید بحث کند، که تعدیل کننده بلامنازعی در برابر نوسانات فعلی بازار است. این یک راز نیست و بارها گفته شده است.

او همچنین تاکید کرد که روسیه هرگز «حتی در سخت‌ترین زمان» عرضه گاز را متوقف نکرده است چرا که هرگز از منابع انرژی به عنوان ابزار فشار سیاسی استفاده نمی‌کند و این آمریکا است که مدام با تحریم‌هایش پروژه‌های انرژی صرفاً تجاری را تهدید می‌کند. پروژه‌هایی که می‌توانند سهم به سزایی در تثبیت بازارهای انرژی اروپا داشته باشند. در این مورد، ایالات متحده به طور مستقیم از مسائل مرتبط با انرژی به عنوان ابزاری برای باج خواهی سیاسی و تجاری استفاده می‌کند.

پروژه خط لوله گاز نورد استریم -۲، که در آن گاز طبیعی روسیه از طریق دریای بالتیک به آلمان انتقال می‌یابد نمونه واضحی در این زمینه است. ایالات متحده مخالف این پروژه است و می‌گوید که چنین پروژه‌ای از یک سو تسلط روسیه بر بازار انرژی اروپا را بیشتر می‌کند و از سوی دیگر امنیت و اقتصاد اوکراین را به مخاطره می‌اندازد.

آنچه در این میان بیش از همه خودنمایی می‌کند تقلا و دست و پا زدن بیش از حد آمریکا برای حفظ قدرت خود در بحث منابع انرژی و تغییر شرایط به نفع خود است و مسلم است که هیچ گونه حس دلسوزی نسبت به بحران انرژی و کمبود آن در اروپا ندارد خط لوله گاز مذکور با تغییر مسیر خود اوکراین را دور می‌زند و به این ترتیب کی‌یف را سالانه از دریافت میلیاردها دلار هزینه ترانزیت محروم می‌کند.

آمریکا در دسامبر سال ۲۰۱۹ قانونی را وضع کرد که بر اساس آن هر کشتی که به اجرای پروژه «نورد استریم ۲» کمک کند را هدف تحریم قرار می‌دهد، موضوعی که شرکت سوئیسی «آل‌سیز» را مجبور کرد در حالی که بیش از ۹۰ درصد کار به انجام رسیده بود، از ادامه آن صرف‌نظر کند.

روسیه نیز در واکنش به این اقدام خصمانه آمریکا تلاش کرد با کشتی‌های خود این پروژه را به اتمام برساند که این مسئله ایالات متحده را به وضع تحریم‌های بیشتر علیه مسکو ترغیب کرد.

آنچه در این میان بیش از همه خودنمایی می‌کند تقلا و دست و پا زدن بیش از حد آمریکا برای حفظ قدرت خود در بحث منابع انرژی و تغییر شرایط به نفع خود است و مسلم است که هیچ گونه حس دلسوزی نسبت به بحران انرژی و کمبود آن در اروپا ندارد چرا که در پی تحولات یاد شده و تغییر موازنه قوا، حاضر نیست به هیچ وجه جایگاه خود را با دیگران سهیم شود.

کد خبر 5336088 محمدرضا الكائی

منبع: مهر

کلیدواژه: مسکو روسیه وزارت خارجه روسیه سرگئی لاوروف دیمیتری پسکوف ولادیمیر پوتین کرملین اتحادیه اروپا اروپا گاز طبیعی صادرات گاز طبیعی بحران انرژی اوکراین مجارستان مولداوی آلمان برلین نورد استریم 2 خط لوله گاز ایالات متحده امریکا جو بایدن جیک سالیوان ند پرایس آنتونی بلینکن وزارت خارجه آمریکا مشاور امنیت ملی آمریکا تحریم های آمریکا ایالات متحده امریکا عراق افغانستان روسیه رژیم صهیونیستی فلسطین سوریه ترکیه انتخابات عراق طالبان لبنان ایران ولادیمیر پوتین رجب طیب اردوغان هزار متر مکعب تغییرات اقلیمی ایالات متحده انرژی اروپا منابع انرژی هزار دلار گاز طبیعی توازن قوا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۵۰۴۰۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رئیس سازمان برنامه و بودجه: آمادگی تأمین انرژی پایدار مورد نیاز کشور‌های منطقه و اروپا را داریم

به گزارش جماران؛ رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور با بیان اینکه نیاز به گسترش همکاریهای منطقه‌ای در سطوح مختلف وجود دارد، گفت: جمهوری اسلامی ایران با وجود تحریم‌های ظالمانه، آمادگی تأمین انرژی پایدار مورد نیاز کشورهای منطقه از جمله کشورهای ترکیه، پاکستان و هند و همچنین گاز مورد نیاز کشورهای اروپایی را دارد.

طبق گزارش سازمان برنامه و بودجه، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در دومین روز حضور خود در بانکوک برای شرکت در هشتادمین جلسه سالیانه اسکاپ، با «آلیس جابانا»، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد و مدیر اجرایی اسکاپ، دیدار و گفتگو کرد.

داود منظور در این دیدار که در محل کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای آسیا و اقیانوسیه (اسکاپ) در بانکوک برگزار شد، با تأکید بر لزوم گسترش همکاریها و نقش نهادهای توسعه‌ای مانند اسکاپ در ارتقای توسعه کشورها، گفت: استفاده از ظرفیت نهادهای وابسته به سازمان ملل در راستای توسعه همکاری‌های منطقه ای، تکمیل کریدورها و مقابله با خشکسالی، حائز اهمیت است.

وی با بیان اینکه نیاز به گسترش همکاریهای منطقه‌ای در سطوح مختلف وجود دارد، گفت: جمهوری اسلامی ایران با وجود تحریم‌های ظالمانه، آمادگی تأمین انرژی پایدار مورد نیاز کشورهای منطقه از جمله کشورهای ترکیه، پاکستان و هند و همچنین گاز مورد نیاز کشورهای اروپایی را دارد.

معاون رئیس‌جمهور با حائز اهمیت خواندن موضوع نشست امسال اجلاس اسکاپ، بر ضرورت افزایش نقش اقتصاد دیجیتال در آینده اقتصاد جهان تأکید کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران ضمن علاقه‌مندی به استفاده از تمامی ظرفیت‌های سازمان ملل در مسیر توسعه پایدار، آمادگی دارد در حوزه دیجیتال‌سازی هم همکاری داشته باشد.

رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در ادامه با اشاره به مسئله‌محور بودن برنامه هفتم توسعه، گفت: در تأمین منابع مالی مورد نیاز برای رشد اقتصادی، به استفاده از منابع بین‌المللی هم توجه داریم.

وی نقش جمهوری اسلامی ایران در پشتیبانی از فعالیت‌های مرکز سازمان ملل متحد برای توسعه مدیریت اطلاعات بلایا در آسیا و اقیانوسیه (اپدیم) به عنوان یکی از مؤسسات منطقه‌ای زیرمجموعه اسکاپ مستقر در تهران مستقر را اساسی دانست و گفت: ما ضمن استفاده از همه ظرفیت‌های اپدیم، تجربیات موفقی در کاهش بلایا داریم که می‌توانیم آنها را با سایر کشورها به اشتراک بگذاریم.

منظور افزود: از جمله تجربیات موفق کشورمان، تجارب حاصل شده در مهار و مدیریت منابع آب و شیرین‌سازی آب است که با توجه به تأثیر تغییرات اقلیم بر بروز خشکسالی های پیاپی و کاهش منابع آب، همکاری مشترک به‌ویژه با کشورهای همسایه، اهمیت دوچندان دارد.

رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور با اشاره به کمبود منابع آب به‌عنوان یکی از چالش‌های مهم در سطح جهان، گفت: ما آماده همکاری در زمینه مدیریت منابع آب با سازمان ملل متحد هستیم.

منظور با بیان اینکه خوشحال میشویم در منطقه به کشورهای مختلف به‌ویژه کشورهای محصور در خشکی در جهت حمل کالا کمک کنیم، گفت: اسکاپ میتواند نقش بیشتری را در این زمینه بازی کند و جمهوری اسلامی ایران نیز آمادگی دارد با تشکیل گروه کاری مشترک با کشورهای منطقه تحت مدیریت اسکاپ، نقش خود را در این زمینه ایفا کند.

وی با تأکید ضرورت افزایش نقش اقتصاد دیجیتال در اقتصاد کشورها و همکاری با اسکاپ در حوزه اقتصاد دیجیتال، علاقه‌مندی جمهوری اسلامی ایران برای همکاری بیشتر با اسکاپ و کمیته‌های مربوطه را اعلام کرد.