به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

وضعیت کشور ایران در بازار جا به جایی دانشجویان بین المللی

تاریخ انتشار: ۶ آبان ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۵۱۵۸۸۱

به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، همراه با رشد اقتصادی در کشور‌های توسعه یافته، تقاضا برای جذب مهاجران تحصیل کرده و متخصص بـه نسبت نیروی کار ساده به شدت رو به افزایش است.

جابه جایی دانشجویان در سطح بین المللی، یکی از مهمترین انواع مهاجرت‌های قانونمند، منظم و امن است، به همین دلیل در سال‌های اخیر کشور‌های بسیاری سعی در بکارگیری رویکرد چرخش دانشجویان و نخبگان داشته اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

جذب و اعزام دانشجویان خارجی، یکی از شاخص‌های مهم مرتبط با بین المللی شدن آموزش عالی است. افزایش و کاهش رتبه کشوردر این شاخص، بیانگرمیزان آمادگی یا عدم آمادگی فضای ملی، شامل زیرساخت‌های آموزشی، پژوهشی، رفاهی، اقتصادی، سیاسی، امنیتی و اجتماعی برای این موضوع است.

طبق هدف و سیاستگذاری صورت گرفته در قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه، تعداد دانشجویان بین المللی در ایران تا سال ۱۴۰۰ باید به ۷۵ هزار نفر افزایش یابد. همچنین طبق این قانون تعداد دانشگاه‌هایی که جزو صد دانشگاه برتر آسیا هستند از ۶ باید به ۱۰ برسد و تعداد شعب خارجی دانشگاه‌ها نیز بایستی از ۶ به ۱۶ شعبه برسد.

با این وجود، سهم کشور ایران از تحرک دانشجویان بین المللی بسیار اندک است. این سهم اندک، با اهداف مندرج در سند چشم انداز یعنی تبدیل شدن به قدرت اول منطقه در عرصه علم و فناوری همخوانی ندارد. به عبارت دیگر، از یک طرف، افزایش تعداد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور، از حدود ۱۹ هزار نفر در سال ۲۰۰۳ تا حدود ۵۳ هزار نفر در سال ۲۰۱۷، با کاهش سهم دانشجوفرستی آن از کل بازار دانشجویان بینالمللی جهان از حدود ۳/۱ درصد تا حدود ۹/۰ درصد همراه بوده است.

همچنین تاکنون هیچ آمار دقیق و مشخصی از میزان بازگشت ایرانیان خارج از وطن تهیه نشده است، برنامه‌ای نیز در راستای بازگرداندن این افراد برای خدمت به کشور، بکار گرفته نشده است.

تنها اقدامی که در این راستا شکل گرفته، طرح همکاری با متخصصان و دانشمندان ایرانی غیر مقیم است که به منظور تسهیل شرایط ایرانیان بازگشتی و توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و مرکز تعامالت بی نالمللی علم و فناوری از سال ۱۳۹۴ ایجاد شده است و موجب ارائه تسهیالت به بیش از هزار و ۵۶۰ نفر از فارغ التحصیلان بازگشتی شده است.

از طرف دیگر تعداد دانشجویان بین المللی در ایران طی سال‌های تحصیلی ۹۱-۱۳۹۰ تا ۹۸-۱۳۹۷ با رشدی ً ۵/۴ برابری همراه بوده است و از ۴ هزار و ۵۱۲ نفر تقریبا در سال تحصیلی ۹۱-۱۳۹۰ به ۲۱ هزار و ۶۰۱ نفر در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ رسیده است.

کشور افغانستان با اعزام حدود ۱۳ هزار و ۸۰۰ دانشجو، عراق با ارسال ۲ هزار و ۸۱۰ دانشجو و لبنان با ارسال حدود هزار و ۳۷۰ دانشجوی بینالمللی، مهمترین کشور‌های دانشجوفرست به ایران هستند که در مجموع ۸۶ درصد از جمعیت دانشجویان بینالمللی در ایران را تشکیل می‌دهند؛ بنابراین همانطور که از آمار نیز مشهود است، ایران در میان کشور‌های جاذب دانشجویان بین المللی، کشور شاخصی به حساب نمی‌آید.

وضعیت مناسب ایران در پرورش نیروی انسانی ماهر

بررسی وضعیت ایران به لحاظ دو شاخص توسعه منابع انسانی و رقابت پذیری برای استعداد‌ها نشان می‌دهد که کشور ایران به لحاظ پرورش نیروی انسانی ماهر در وضعیت مناسبی قرار دارد، اما در شاخص رقابت پذیری برای استعداد‌ها از وضعیت مناسبی برخوردار نیست.

اگرچه ایران از توانایی بالایی برای رشد و پرورش نیروی انسانی ماهر برخوردار است، اما مهارت این نیرو‌ها بدون توجه به نیاز‌های داخلی و با تمرکز بیشتر بر مسائل کشور‌های غربی و پیشرفته پرورش یافته و عمال امکان بهره مندی از تمام استعداد و توانایی این نیرو‌ها در داخل به دلیل عدم وجود بستر‌های مناسب وجود ندارد.

این امر می‌تواند زمینه دلسردی متخصصان ایرانی را نسبت به اثر گذاری و حل مشکلات داخلی فراهم آورده و آن‌ها را روانه سالنامه مهاجرتی ایران ۱۳۹۹، ۱۸۲ کشور‌هایی کند که در جستجوی این استعداد‌ها هستند.

ایران از جمله کشور‌هایی است که در حال گذاربرای تبدیل شدن به یک کشور برنامه محور در حوزه آموزش عالی است. اهتمام به بین المللی شدن آموزش عالی از طریق جذب دانشجویان خارجی و تسهیل بازگشت دانشجویان ایرانی خارج از کشور، در اسناد بالا دستی مورد توجه قرار گرفته است، اما بین المللی شدن آموزش عالی در ایران از بعد عملی پیشرفت چندانی نداشته است.

در نتیجه در راستای واسطه‌ی اعمال برنامه‌های محدودی که اخیرا جذب دانشجویان خارجی یا بازگرداندن دانشجویان خوداز خارج از کشور انجام شده است، بخشی از خسارات ناشی از خروج سرمایه انسانی ایران جبران شده است و بهبود نسبی در خالص جذب دانشجویان بین المللی در این کشور مشاهده می‌شود.

با این وجود، اگر پیاده سازی سیاست‌های هدف گذاری شده در کشور به درستی صورت گیرد، امکان گذار ایران به یک کشور برنامه محور وجود دارد و بدیهی است که توجه به مسائل و مشکلات داخلی در پرورش متخصصان و فارغ التحصیلان دانشگاهی و ایجاد بستر‌های مناسب برای بکارگیری این سرمایه‌های انسانی، علاوه بر حفظ و نگهداشت و برخورداری از منافع آن‌ها در کشور، می‌تواند ایران را در سال‌های آتی به کشوری ممتاز در زمینه‌های علمی وتکنولوژیک در سطح منطقهایو جهانی بدل نکند.

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: نیروی انسانی ماهر دانشجویان بین المللی دانشجویان بین المللی آموزش عالی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۵۱۵۸۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

یولیا زوتوا: عروس ایرانی ها شدم و بسیار خوش شانس هستم

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد و بانویی اهل کشور روسیه هستند که اکنون سالها از زندگی ایشان در جامعه ایران و در کنار خانواده های ایرانی می گذرد.

به گزارش مشرق، یولیا زوتوا، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد و بانویی اهل کشور روسیه هستند که اکنون سالها از زندگی ایشان در جامعه ایران و در کنار خانواده های ایرانی می گذرد.

وی در گفتگو با خبرنگار اسپوتنیک به بیان تجربیات خود پیرامون آداب، رسوم و فرهنگ ایران و جامعه ایرانی پرداخت.

سرنوشت من بسادگی با ایران پیوند خورد!

همسرم در دوره دکتری دانشگاه لامانوسوف شهر مسکو مشغول به تحصیل بودند و ما با یکدیگر در روسیه آشنا شدیم. پس از ازدواجمان ابتدا یک سفری را به ایران داشته و بعد از یکسال برای ادامه زندگی به ایران آمدیم. اگرچه ما بصورت دائمی ساکن ایران نیستیم و حدود هفت سال هم در کشور فرانسه زندگی کردیم، اما در مجموع حدود پانزده سال است که در این کشور زندگی می کنیم.

خانواده همسرم من را خیلی تحویل گرفتند

یولیا با خنده ادامه داد، شاید وقتی که به عنوان یک عروس روس وارد خانواده همسرم شدم حقیقا شانس آوردم، چراکه خانواده شوهرم به من احترام زیادی قائل بوده و من را خیلی تحویل گرفتند. خداروشکر هیچگاه با مشکل خانوادگی جدی مواجه نشدم، در حالیکه اغلب برای دختران روسی که با افراد خارجی ازدواج می کنند مشکلات خانوادگی متعددی رخ می دهد. بزودی موفق به یافتن شغل شدم و در دانشگاه به عنوان استاد زبان روسی مشغول به کار شوم، ما روسها مثلی داریم که می گوید: هرکجا کار است، مکان زندگی همانجاست. بنابراین تجربه زندگی من در ایران بسیار خوب و به آرامی پیش فت.

دانشجویان ایرانی خوب هستند اما سیستم ایرانی خیر!

از نظر من بیشتر دانشجویان ایرانی افراد پرتلاش و باهوش هستند که بسیار علاقمند به درس خواندن می باشند. اما اگر بخواهم به عنوان یک استاد که با دانشجویان ایرانی در ارتباط مستقیم است را با دانشجویان کشورهای دیگر مقایسه کنم باید بگویم، اگر نقصی هم وجود دارد، نقص در سیستم است نه کوتاهی دانشجویان و بیشتر سیستم حاکم نواقصی را در بر دارد. چراکه از سویی دانشجوها بسیار خوب و پیگرانه تحصیل می کنند، اما از سوی دیگر بعد از فارغ التحصیلی امکان بهره برداری از تحصیلات خود را ندارد و به خاطر مشکل بیکاری در کشور امید خود را از دست می دهند.

مسئله دیگری که اغلب خارجی ها متوجه آن می شوند، تمایل همه بچه ها برای ادامه تحصیل در دانشگاه است، در بیشتر خانواده ها بچه ها یا می خواهند دکتر شوند یا مهندس، که این به نظر من خیلی جالب است.

یکی دیگر از ویژگیهای دانشجویان ایرانی این است که اینقدر که نمره برای آنها اهمیت دارد، شاید اصلا مهم نباشد که چقدر تحقیق کرده و چه چیزهایی را فراگرفته اند.

فرهنگ روسها به ایرانی ها نزدیکتر است تا غربی ها

فکرمی کنم به عنوان یک فرد روس که هم تجربه زندگی در ایران را داشته و هم تجربه زندگی در غرب را، به نظرم فرهنگ روسیه به ایران و جامعه ایرانی بیشتر نزدیک است، روسها و ایرانی ها خیلی خوب و راحتر یکدیگر را درک می کنند. ایرانی ها فرهنگ چندین هزار ساله و تاریخ بسیار غنی دارند.

من ادبیات و زبان روسی درس می دهم و هر فردی که تنها اندکی با دبیات سروکار داشته باشد می داند که ادبیات بزرگ ایرانی برای همه الگوست. چیزی که من را بسیار متعجب می نماید اینکه نه تنها در میان خانواده های روشنفکر ایرانی و افراد تحصیلکرده، بلکه در خانواده های عموم مردم اشعارناب و جهان پسند ایرانی زنده است و با افتخار اشعار حافظ و فردوسی خوانده می شود. این علاقه مردم از نظر من خیلی عجیب و بسیار خوب است.

عید نوروز بهترین رسم ایرانی ها

البته که یکی از بهترین رسوم ایرانی ها برگزار عید نوروز است و من هم در میان تمام آداب و رسوم ایرانی که بیشتر آنها جالب و ریشه دار است بیش از همه هید نوروز را دوست دارم و اکنون که در روزهای پیانی سال نو هستیم می خواهم پیشاپیش عید نوروز را به همه ایرانی تبریک بگویم.

در روسیه بودن من را خوشحال می کند

خوشبختانه اکنون در دنیایی زندگی می کنیم که دیگر مسافت دور مانند نیم قرن پیش معنای جدی نداشته و یا سخت باشد، یا اینکه اگر روزی فردی به کشور دیگر مهاجرت نمود دیگر هرگز نتواند به سادگی باز گردد. باور کنید که من اصلا احساس نمی کنم که از روسیه رفته ام و با تکنولوژی های روز دنیا می توانم بسادگی با دوستان و خانواده ام صحبت نموده و در تماس باشم و براحتی در سفر باشیم. اگر روزی فرصتی پیش آید که برای همیشه و یا برای مدت کوتاهی در روسیه زندگی کنم بسیار خوشحال خواهم شد، اما این تصمیم من منوط به توافق خانوادگی بوده و همگی باهم باید تصمیم بگیریم.