به نقل از «ایسنا»

فناوری‌های نوین ارتباطی، تهدید یا فرصت؟

تاریخ انتشار: ۳ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۷۶۱۱۱۵

ایسنا/اردبیل مدرس و پژوهشگر حوزه رسانه و ارتباطات گفت: در شرایط کنونی نباید از تأثیرات فرهنگی فناوری‌های نوین بر فرهنگ و تغییر زیست‌بوم فرهنگی و اجتماعی آدمی و جوامع غفلت کرد.

فرهاد یوسفی اردبیلی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: تکنولوژی‌ها مهم‌ترین عامل در شکل‌دادن به سیمای آینده زندگی انسان محسوب می‌شوند و نقش مهمی را در هنجارها، باورها، رویدادها و احکام و روابط اجتماعی و رفتار انسان‌ها ایفا می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی با بیان اینکه تکنولوژی‌ها نه‌تنها هنجارهای خود را تحمیل می‌کنند بلکه سعی دارند این هنجارها را تنها هنجار مشروع و معتبر که معیار سنجش دیگر قلمروها است، بشناسانند، افزود: توجه به مقوله «جامعه هماغوش خطر» دراین‌بین حائز اهمیت است .

یوسفی ادامه داد: خطرهای ناشی از پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیک نو توجه برخی از صاحب‌نظران را به طرح مقوله‌هایی مانند جامعه هماغوش خطر سوق و معطوف ساخته است، به این معنا که خطرهایی که از ناحیه فناوری‌های نوین متوجه افراد و جوامع است به‌سادگی محسوس و ملموس نیستند و تنها عوارض گسترده آن پس از وقوع و معمولاً زمانی که کار از کار گذشته است، قابل‌رؤیت هستند.

این پژوهشگر حوزه رسانه تصریح کرد: قطعاً برای دستیابی به نظری واقع‌بینانه در خصوص تأثیرات فناوری‌ها باید شناخت از ویژگی‌های هر یک و امکانات بالفعل و بالقوه‌ای که در اختیار دارند حاصل شود و بررسی نحوه تأثیراتی که از ناحیه فرهنگ بر رشد فناوری‌های نو به وجود می‌آید و تحولاتی که فرهنگ به‌واسطه تأثیرات فناوری‌های نو پذیرای آن می‌شود.

به گفته یوسفی، در عین توجه به ضرورت‌های بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین - که هیچ قلمرویی از زندگی آدمی وجود ندارد که به نحوی از انحا با انواعی از تکنولوژی در ارتباط نباشد - و پذیرش ظرفیت‌ها و فرصت‌های تکنولوژی‌های نو، مسئله وجود الگوهای بدیع و متناسب برای بهره‌گیری از تکنولوژی امری ضروری است بنابراین ضرورت کنترل تکنولوژی مطرح می‌شود.

وی تشریح کرد: کنترل تکنولوژی، هم به معنای جلوگیری از نتایج ناخواسته و مخرب آن و هم به معنای بسط و ترویج فواید ناشی از آن با همکاری تمام ساختارها و نهادهای مرتبط نیاز است و جوامعی در کنترل تکنولوژی‌های نو از توفیق بیشتری برخوردار هستند که تراز آشنایی با علوم و فناوری‌های نو و نیز آشنایی با مباحث نظری و اخلاقی در حد بالایی قرار داشته باشد. این مدرس حوزه رسانه و ارتباطات افزود: هراندازه که جامعه از حیث آشنایی با تکنولوژی و تسلط بر کاربرد و تولید آن پیشرفته‌تر باشد، امکاناتی که در دو حوزه؛ شرایط پیش‌زمینه‌ای ضروری برای بقا و رشد تکنولوژی (یعنی زیرساخت‌ها، قوانین و مقررات، کاربران ماهر و…) و توانایی‌ها و مهارت‌های تکنولوژیک که در آن به چشم می‌خورد غنی‌تر و کارآمدتر است.

معرفت های تکنولوژیک

یوسفی با بیان اینکه وجود این دو عامل موجب ظهور انواع سیستم‌های تکنولوژیک در چنین جوامعی می‌شود، افزود: در کشورهایی که عموماً مصرف‌کننده تکنولوژی‌ها هستند اما از توان تکنولوژیک و دانش فنی و نظریه بالا بهره چندانی ندارند احیاناً بخش‌های مربوط به تکنولوژی‌های خاص و مصنوعات تکنولوژیک گسترده باشد اما بخش‌های دیگر همچون توانایی‌ها، مهارت‌ها، زیرساخت‌ها، قوانین و مقررات، کاربران ماهر و… چندان رشدیافته به شمار نمی‌آیند.

وی بیان کرد: در جوامعی که تکنولوژی از نظم و سامان خوب یا لااقل قابل‌قبولی برخوردار شده، امکان جهت‌گیری‌های سنجیده در برابر نتایج تکنولوژی‌ها افزایش می‌یابد و معرفت بنیادی و برخورداری از سامانه خوب تکنولوژیک اهمیت فوق‌العاده‌ای در کنترل تکنولوژی دارند و در جوامعی که این دو شرط برقرار است ظهور یا ایجاد معرفت‌های تکنولوژیک نو و طراحی فناوری‌های جدید متکی به این معرفت‌ها با سهولت به انجام می‌رسد.

مدرس و پژوهشگر حوزه رسانه و ارتباطات با اشاره به اینکه جامعه نیز با نوعی بلوغ و آگاهی با این فناوری‌ها برخورد می‌کند و از طریق واکنش‌های مناسب در ظهور معرفت‌های جدید نقش سازنده نیز ایفا می‌کنند، تشریح کرد: در جوامع محروم از دو خصلت «سامان تکنولوژیک» و «توانایی علمی»، توانایی‌ها در حد مصرف صرف فرآورده‌های تازه ظهور می‌یابند و در این شرایط فرآورده‌های تکنولوژیک ارزش‌هایی را که سازندگان اولیه به آن‌ها بار کرده‌اند به مصرف‌کنندگان تحمیل خواهند کرد و آنان را وادار می‌کنند تا قامت خود را مطابق قبای تازه تنظیم کنند.

یوسفی با بیان اینکه همت متفکران و اندیشه‌ورزان برای تصویرکردن صحیح خطر برای جامعه و وظیفه فرهنگی برای توضیح دادن ابعاد خطر، با مسئله کنترل تکنولوژی ارتباطی عمیق و مستقیم دارد، اضافه کرد: از سوی دیگر مشارکت نزدیک و همدلانه همه آحاد جامعه در این مسئله امری ضروری است.

این مدرس ارتباطات با بیان اینکه قضیه کنترل تکنولوژی صرفاً به معنای جلوگیری از نتایج ناخواسته و مخرب آن نیست بلکه معنای بسط و ترویج فواید ناشی از آن را هم شامل می‌شود، اظهار کرد: بازار، دانشمندان، سیاست‌مداران و نهادهای مدنی و حیطه عمومی همه‌وهمه برای دستیابی به هدف موردنظر باید همکاری و تعامل داشته باشند.

به گفته یوسفی، هویت‌های دیجیتالی و محو شدن جنبه‌های شخصی و فردی افراد در پس اطلاعات دیجیتالی، ثابت نبودن هویت‌ها و مجازی شدن تعهدات و بدل شدن افراد به نظاره‌گران بی‌نام‌ونشان ضرورت توجه به سپهر موازین ارزشی و اخلاقی را بیش‌ازپیش نمایان می‌سازد.

تبعات تربیتی فناوری های نوین

وی با بیان اینکه دانش، معرفت و مهارت، همگی شروط لازم برای کنترل تکنولوژی است، تشریح کرد: تکنولوژی تنها در صورتی در ترازهای گوناگون محلی، منطقه‌ای و بین‌المللی به نحو کافی قابل‌کنترل خواهد بود که در مواجهه با آن، سپهر موازین ارزشی و اخلاقی نیز در نظر گرفته شود و مجهز ساختن افراد به توانایی‌های ذهنی و معرفتی و معنوی و اخلاقی کارآمد همچون دارویی معجزه‌آسا می‌تواند در برابر خطرهای ویرانگر به‌عنوان محافظ عمل کند.

پژوهشگر حوزه ارتباطات با اشاره به اینکه شتاب تولید علم و سرعت وقوع تحول‌های پی‌درپی و ظهور و بروز بی‌امان فناوری‌های پیشرفته ارتباطی با توانایی بی‌سابقه و قدرتمند، از مشخصه‌های عصر حاضر تلقی می‌شود، تصریح کرد: این در حالی است که صاحبان فناوری‌های پیشرفته، در تعبیر دهکده کوچک از جهان توسط مک لوهان، بالا دهی و کشورهای فاقد فناوری‌های فوق، پایین دهی این دهکده محسوب می‌شوند. به باور یوسفی، پایین دهی‌ها در پدیدآمدن فناوری‌های پیشرفته سهیم نیستند اما این سهیم نبودن حکایت از آن دارد که در چنین جوامعی فرهنگ‌سازی متناسب گام‌به‌گام و تدریجی برای ورود فناوری‌های نوین به جریان زندگی مردم نیز صورت نگرفته است.

یوسفی با بیان اینکه در این جوامع و در چنین شرایطی که فاقد بستر مناسب فرهنگی متناسب است، کودکان و نوجوانان به سبب مقتضیات سنی و شرایط روحی و طبع نوجو و نوگرا، با شیفتگی هرچه‌تمام‌تر متوجه فناوری‌های ارتباطی و تکنولوژی‌های نوین می‌شوند و از آن‌ها استقبال می‌کنند که در حالتی انفعالی رخ می‌دهد، گفت: به عبارتی در کنار سرعت روزافزون تحول‌های عصر حاضر، تأخر فرهنگی کشورهای مصرف‌کننده تکنولوژی‌ها که فناوری‌های ارتباطی را به جامعه خویش عرضه کرده‌اند - هرچند با تمهیداتی نسبی - نسبت به جوامع صاحب فناوری‌ها با این حرکت بدون شناخت، باعث بروز مشکلات عدیده‌ای در حوزه مسائل تربیتی شده است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی اجتماعی رسانه فناوري تکنولوژي فناوری های نوین تکنولوژی های نو کنترل تکنولوژی فناوری های نو پژوهشگر حوزه تکنولوژی ها توانایی ها حوزه رسانه فناوری ها معرفت ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۷۶۱۱۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آخرین قوانین کشورها برای مقابله با خطرات هوش مصنوعی

خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ توسعه هوش مصنوعی در سال های اخیر با سرعت زیادی انجام شده است و این روزها به کمک این فناوری می توان تقریبا تمام فعالیت های روزانه و حتی برخی از مشاغل که  انجام آن‌ها به صورت دستی زمان زیادی نیاز داشت را در کسری از ثانیه انجام داد. اما این فناوری در کنار تمام فوایدی که دارد در صورت از کنترل خارج شدن یا مورد سوء استفاده گرفتن توسط برخی افراد می‌تواند باعث ایجاد فاجعه شود تا حدی که ایلان ماسک مالک تسلا و اسپیس ایکس این فناوری را خطرناک‌تر از بمب اتمی اعلام کرده است.

همزمان با روند توسعه هوش مصنوعی در جهان کشورها نیز برای حفظ امنیت فضای سایبری خود تصمیم به وضع قوانین خاصی برای هوش مصنوعی گرفتند؛ از آنجایی که اکثر این قوانین در اوایل راه اندازی فناوری هوش مصنوعی تصویب شده بود و با توجه به پیشرفت این فناوری بسیاری از قوانین اثرگذاری لازم را نداشت، برخی از کشورها تصمیم به وضع قوانین جدیدی برای این فناوری گرفتند.

ایتالیا

چند روز پیش بود که دولت ایتالیا اعلام کرد مجازات سوء استفاده از هوش مصنوعی در این کشور سنگین‌تر خواهد شد. بر اساس پیش نویس لایحه قانون جدید این کشور، دولت ایتالیا در حال بررسی برای بالا بردن مجازات جرائم سایبری به خصوص روی هوش مصنوعی است.

در این پیش نویس اعلام شده مجازات‌هایی برای تقلب در بازار با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در نظر گرفته شده و مستقیما اعلام شده از این فناوری برای پولشویی نیز دارای مجازات بسیار سنگینی است. همچنین در لایحه گفته شده جریمه‌هایی برای نقض قانون کپی رایت با کمک هوش مصنوعی تعیین و تا ۳ سال حبس برای مجرمانی که از هوش مصنوعی برای ایجاد دیپ فیک استفاده کنند، مشخص شده است.

اتحادیه اروپا

اتحادیه اروپا همواره دغدغه مدیریت و کنترل هوش مصنوعی را داشته و چندین بار قوانین به خصوصی را در این زمینه به تصویب رسانده است. به تازگی نیز این اتحادیه قوانین جدیدی را برای کنترل هوش مصنوعی به تصویب رسانده است که شامل شفافیت سیستم‌های هوش مصنوعی، مدیریت هوش مصنوعی پرخطر، محدودیت‌های کاربردی هوش مصنوعی، محدودیت در نظارت بیومتریک و محدودیت در نظارت بیومتریک از جمله بندهای آن است.

اتحادیه اروپا در این قانون به طور مستقیم مشخص کرده که توسعه دهندگان هوش مصنوعی باید اطلاعات واضح از نحوه فعالیت هوش مصنوعی طراحی شده توسط آنان را به اتحادیه اروپا ارائه دهند. علاوه بر این اتحادیه اروپا در قوانین جدید خود لزوم نظارت بیشتر بر نحوه فعالیت هوش مصنوعی را اعلام کرده و برخی از هوش مصنوعی ها را با عنوان پرخطر نام گذاری خواهد کرد که به این ترتیب نظارت بر آن ها چند برابر خواهد شد.

سازمان ملل

نگرانی درباره فناوری هوش مصنوعی به سازمان ملل هم رسده و این سازمان در اوایل فروردین ماه سال جاری قطعنامه‌ای را به تصویب رسانده و محبوبیت این قطعنامه تا حدی بود که سازمان ملل بدون رای گیری آن را به تصویب رساند و 120 کشور عضو سازمان ملل از این قطعنامه حمایت کردند.

بر اساس قطعنامه به تصویب رسیده در سازمان ملل، از کشورهای عضو سازمان ملل و سایر کشورها خواسته شده است که از استفاده ازهوش مصنوعی ناسازگار با قوانین بین‌المللی حقوق بشری خودداری کنند. به‌عبارتی همان حقوق اساسی که افراد در سراسر جهان از آن برخوردار هستند، باید در بخش دیجیتال نیز دنبال و از آن محافظت شود.

انگلستان

انگلیس به طور مستقیم قوانین جدیدی را برای مدیریت هوش مصنوعی به تصویب نرسانده است اما بر اساس اعلام موسسه تحقیقات سیاست عمومی این کشور حدود 11 درصد از وظایف کارکنان انگلستانی توسط هوش مصنوعی انجام می شود و در صورت ادامه استفاده از هوش مصنوعی با همین رویه، احتمال افزایش این رقم تا 60 درصد وجود خواهد داشت و به این ترتیب حدود 8 میلیون شغل در خطر نابودی قرار خواهند گرفت. به این ترتیب دولت انگلستان به طور جدی به دنبال وضع قوانین سختگیرانه ای برای کنترل هوش مصنوعی در کشور خود است.

چین

کشور چین یکی از کشورهای پیشتاز در زمینه تدوین قانون برای هوش مصنوعی بوده و همواره سعی کرده اتس با بروزرسانی قوانین این حوزه قوانین خود را نیز بروز کند. در حال حاضر در کشور چین  هوش مصنوعی مولد، براساس الگوریتم‌هایی که می‌توانند برای تولید محتوای جدید از جمله صوت، کد، تصویر، متن، شبیه‌سازی و ویدیو استفاده شوند، توصیف شده است.

دولت چین معتقد است پیشرفت‌های فناوری در این حوزه می‌تواند نحوه اندیشه مردم درباره تولید محتوا را شدیداً تغییر دهد و برای این صنعت نیز قوانین خاصی را مدنظر خود قرار داده که هنوز به طور رسمی منتشر نشده است اما برخی منتقدان ایم حوزه بر این باورند که قوانین چین بسیار سختگیرانه خواهد بود و در برخی موارد استفاده از هوش مصنوعی خطرناک در این کشور را به طور کامل ممنوع خواهد کرد.

آمریکا

در آمریکا نیز خطرات از کنترل خارج شدن هوش مصنوعی وجود دارد و جینا رایموندو، وزیر بازرگانی ایالات متحده آمریکا و میشل دونلان، وزیر فناوری انگلیس، پس از تعهدات اعلام شده در نشست ایمنی هوش مصنوعی در بلچلی پارک در ماه نوامبر سال گذشته میلادی یادداشت تفاهمی را در واشنگتن امضا کردند تا به طور مشترک آزمایش مدل هوش مصنوعی پیشرفته را توسعه دهند.

دونلان نیز افزود: این نخستین توافق در نوع خود در سراسر جهان است. هوش مصنوعی در حال حاضر یک فناوری خارق‌العاده برای عموم مردم جامعه است و پتانسیل زیادی برای مقابله با برخی از بزرگترین چالش‌های جهان دارد، اما به شرطی که بتوانیم این خطرات را کنترل کنیم.

انگلیس و ایالات متحده قصد دارند حداقل یک تمرین آزمایشی مشترک را بر روی یک مدل در دسترس عموم انجام دهند و در حال بررسی تبادل پرسنل بین مؤسسه‌ها هستند. هر دو در تلاشند تا مشارکت‌های مشابهی با سایر کشور‌ها برای ارتقای ایمنی هوش مصنوعی توسعه دهند.

کلام پایانی

به طور کلی تمام کشورهای جهان از خطرات هوش مصنوعی اطلاع دارند و تقریبا تمام آن ها در این حوزه قانون گذاری کرده‌اند ای خداقل با تصویب لایحه هایی تا زمان تصویب قانون این فناوری را تحت کنترل قرار داده‌اند؛ اما در کشور ما تاکنون مصوبه یا قانونی منتشر نشده است و مشخص نیست متولیان این حوزه یعنی شورای عالی فضای مجازی چه زمانی قصد ورود و مدیریت توسعه این فناوری را خواهد داشت.

بسیاری از منتقدان بر این باور هستند که هوش مصنوعی مانند اینترنت و شبکه های اجتماعی نیست که بتوان پس از گستردگی استفاده در میان کاربران روی آن مدیریت داشت و باید پیش از همه گیر شدن استفاده از آن وضعیت این فناوری را مشخص کرد.

 

انتهای پیام/