به نقل از «عصر ایران»

آثار بحران فقر و نااميدی بر کاهش جمعیت/ عباس عبدی

تاریخ انتشار: ۱۱ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۰۴۰۷۲۰

عباس عبدی در روزنامه اعتماد نوشت: از بس كه اصولگرايان تندرو و بي‌منطق بر مساله جمعيت و كاهش رشد آن تأكيد مي‌كنند، به‌طور عادي نوعي حساسيت منفي نسبت به اين مساله به وجود آمده است در نتيجه بسياري از كارشناسان و اهل نظر يا اين موضوع را مساله نمي‌دانند، يا حتي با مساله دانستن آن مخالف هم هستند، در حالي كه واقعيت امر چنين نيست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

  كاهش شديد رشد جمعيت مساله مهمي شده است، ولي توضيح مي‌دهم كه اين مساله بسيار متفاوت از آن چيزي است كه طرفداران جناح حاكم مي‌گويند. حتي مي‌توان گفت كه در نقطه مقابل آن است.   اين جناح به طرز عجيبي ساده‌انگارانه به موضوع نگاه مي‌كند و با تصويب قانون جواني جمعيت كه نام آن نيز نادرست و غلط است، و به صورت ويژه در كميسيون اصل ۸۵ و به دور از چشم مردم آن را تصويب كرد، نه تنها هيچ كمكي به مساله جمعيت نخواهد كرد، بلكه آن را تشديد هم مي‌كند.   جمعيت ايران كم نيست ولي سقوط رشد جمعيت نشان‌دهنده وجود يك بحران عميق در لايه‌هاي ديگر جامعه است.   اجازه دهيد كه ابتدا داده‌هاي مربوط به زاد و ولد و مرگ و مير را با هم مرور كنيم. آخرين داده‌هاي ثبت احوال مربوط به ۳۹ هفته اول امسال يعني از ابتداي فروردين سال جاري تا ۲۶ آذر است. اين آمار براي ۳۹ هفته اول سال‌هاي ۱۳۹۵ تا امروز نيز محاسبه شده است به‌طور خلاصه چنين است.  

طی فقط ۶ سال خالص افزایش جمعیت سالانه از ۸۷۶ هزار نفر به ۴۰۲ هزار نفر (در ۳۹ هفته) رسیده است، که اگر برای کل سال در نظر بگیریم، ۱٫۱۴ میلیون نفر در سال ۱۳۹۵ و ۵۲۵ هزار نفر در سال ۱۴۰۰ خواهد شد. 

در این فاصله رشد جمعیت از نصف هم کمتر می‌شود و به حدود ۰٫۶٪ در سال رسیده است. در این فاصله زمانی کوتاه، حدود ۲۹ درصد از زاد و ولد کاسته شده و ۵۴ درصد بر مرگ و میر افزوده شده است.

افزایش مرگ و میر به دلیل کرونا است، ولی مستقل از اینکه آیا کرونا تمام شود یا خیر، به نظر می‌رسد که فقر و افزایش بیماری‌ها و مهاجرت‌ها نیز موجب کاهش بیش‌تر رشد جمعیت و تخلیه کشور از نیروهای کیفی بر اثر مهاجرت خواهد شد. 

ولی مهم‌تر از مرگ و میر، کاهش بسیار چشمگیر زاد و ولد است. این وضع نشان‌دهنده یک نابسامانی بزرگ در وضعیت جامعه ایران است.

من معتقد نیستم که جمعیت ایران کم است، معتقد هم نیستم که زیاد است، شاید در یک مسیر طبیعی جمعیت ایران حداکثر به ۹۵ تا ۱۰۰ میلیون برسد، سپس باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که کمتر نشود، و این جمعیت متعادل و خوبی است. 

البته مسأله امروز فقط تعداد جمعیت نیست، بلکه این کاهش نشانه‌ای از یک بحران بزرگ است. کدام بحران؟ ترکیبی از وضعیت فقر و ناامیدی، چنین مشکلی را ایجاد کرده است. راه‌حل نیز رفع این دو مسأله است. 

قانون جوانی جمعیت و امثال آن اتلاف وقت و آب در هاون کوبیدن است. آقایان به خیال خود دو امتیاز به نسبت مهم اقتصادی در این قانون مقرر کرده بودند که اهمیت چندانی نیز نداشت، یکی پرداخت وام و دیگری تحویل خودرو خارج از نوبت. 

وام مزبور به کلی از بودجه حذف شد، هر چند اگر هم بود درد چندانی را درمان نمی‌کرد و بازپرداخت آن مسأله مهم‌تری بود. تحویل خودرو هم ظاهراً منتفی است، زیرا قیمت آن آزاد خواهد شد. بقیه مقررات آن عمدتاً عوارض مهمی دارد که در جای خود به آن اشاره شده است. 

این قانون نه تنها امید به آینده را ایجاد نمی‌کند، بله خودش منشاء ناامیدی است. نه تنها فقر را از میان نمی‌برد و شغل ایجاد نمی‌کند که آنها را بدتر هم می‌کند. 

وضعیت جمعیت در ایران شاهد مهمی در ضرورت فهم دو بحران اقتصادی(فقر و بیکاری) و سیاسی (ناامیدی از آینده) است. مدیریت جامعه باید به این نکته روشن توجه کند، فردا خیلی دیر است. 

جالب است كه الان هم اگر تقاضاي وام كنيد، بانك‌هاي زيادي هستند كه اعتباري براي پرداخت ندارند و در برخي از موارد اعلام مي‌كنند كه هيچ بانكي در استان اعتبار براي پرداخت وام ازدواج ندارد. اين قانون‌گذاري نيست، بلكه سرِكارگذاري جوانان است.   كوشش براي افزايش جمعيت به شيوه‌هاي سطحي و حتي عجيب كشانده شده است از جمله وارد كردن محتواهاي خاص براي ترغيب ازدواج كودكان در كتاب‌هاي درسي كه جز شرم‌آور بودن جمله ديگري را در توصيف آنها نمي‌توان گفت.   رشد جمعيت مساله است ولي مساله هزار بدتر از آن انتخاب راه‌هاي نابخردانه براي حل مساله است.  

منبع: عصر ایران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۰۴۰۷۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ابتکار وزارت نیرو برای حل بحران خاموشی‌ها؛ راه‌اندازی پویش!

وزارت نیرو با راه‌اندازی پویش «با انرژی» قصد دارد مصرف‌کنندگان را به مصرف کمتر برق در آستانه فصل تابستان ترغیب کند. این پویش در حالی راه‌اندازی شده که هرساله در فصل تابستان به دلیل مصرف زیاد برق، کشور با قطعی‌های پیاپی برق روبه‌رو می‌شود.

به گزارش تجارت نیوز، اکنون این پرسش مطرح است که آیا در سال‌های گذشته صرفاً به دلیل نبود کمپین، کشور به‌ویژه صنایع در تابستان‌ها در خاموشی فرو می‌رفتند؟ آیا در حال حاضر وزارت نیرو در کنار راه‌اندازی کمپین، اقدامات دیگر ازجمله جذب سرمایه‌گذار را در این زمینه انجام داده است صرفاً قرار است با به‌کارگیری سلبریتی‌ها و صرف هزینه‌های بی‌مورد از آن‌ها استفاده تبلیغاتی کند؟

چنان‌که امروز آیین رونمایی از کمپین «با انرژی» در محل پردیس سینمایی ملت با حضور مدیرعامل توانیر و برخی چهره‌های فرهنگی و ورزشی برگزار شد.

در حاشیه این مراسم، مصطفی رجبی‌مشهدی، مدیرعامل توانیر، در جمع خبرنگاران درباره هدف از برگزاری این کمپین گفت: یکی از شاخص‌های مصرف، شدت مصرف انرژی در کشور است. این شاخص تقریباً در کشور ایران سه برابر متوسط جهانی است. همیشه نیازمند این هستیم که بهینه مصرف کنیم؛ زیرا تقاضا‌های جدیدی به شبکه اضافه شده و نیاز‌ها افزایش پیدا می‌کند.

او افزود: مشترکانی هستند که بیش از ۸۰ درصد تعداد مشترکان کشور را تشکیل می‌دهند و ۵۰ درصد برق اوج مصرف را آن قشر را استفاده می‌کنند. با این کمپین تلاش می‌شود آن‌ها به صرفه‌جویی تشویق شوند. از همین رو هم جایزه و پاداش صرفه‌جویی در دستور کار قرار می‌گیرد.

رجبی‌مشهدی ادامه داد: جایزه‌های متنوعی برای افرادی که مصرف خود را کاهش می‌دهند پیش‌بینی شده است. بیش از ۸۰ میلیون جایزه به کسانی که در کاهش مصرف فعال هستند و مستمراً در این حوزه فعالیت دارند، اهدا خواهد شد.

او ادامه داد: با این کار مشترکان هم برق پایدار دریافت می‌کنند و هم به تامین انرژی بیشتر برای بخش صنایع و کشاورزی کمک می‌کنند. تلاش می‌شود که اقصی نقاط کشور چه در بخش‌هایی که بسیار گرم هستند و چه در بخش‌هایی نظیر بیمارستان‌ها و دیگر بخش‌های خدماتی، تامین انرژی مناسبی داشته باشند.

امکان دریافت چندین نوبت جایزه

مدیرعامل توانیر در پاسخ به این سوال که با وجود ۶۰ مشترک برق چرا ۸۰ میلیون جایزه در نظر گرفته شده است یادآور شد: حدود ۴۲ میلیون مشترک در صنعت برق وجود دارد که از این تعداد ۳۲ میلیون مشترک خانگی هستند. مشترکان خانگی و تجاری که کاهش مصرف برق داشته باشند، به صورت هفتگی در ۲۱ هفته برگزاری پویش، با کاهش مصرف می‌توانند به صورت امتیازی از جوایزی که پیش‌بینی شده است بهره‌مند شوند.

او ادامه داد: کسانی هستند که می‌توانند چندین بار از این جوایز بهره‌مند شوند و محدودیتی در تعداد جوایز هر مشترک نیست. پیش‌بینی می‌شود کسانی که ۱۵ درصد در بخش خانگی و تجاری کاهش مصرف دهند، از جوایز نفیسی مانند خودرو یا ... به صورت قرعه‌کشی برخوردار شوند.

رجبی مشهدی درباره محل تامین اعتبار برای خرید جوایز گفت: سال گذشته ۴۰ درصد مشترکان خانگی در این طرح مشارکت کردند. امید داریم که امسال با افزایش تعداد مشترکان، انرژی بیشتر را به بخش مولد کشور تحویل دهیم. منابع مورد نیاز برای خرید جوایز از طریق صنایع انرژی بر کشور تامین خواهد شد و مشکلی در تامین اعتبارات نیست. همچنین منابع داخلی داریم و بودجه آن متناسب با میزان مشارکت مردم در این پویش است.

او گفت: این پویش از ابتدای خرداد تا پایان شهریور (حدود چهار ماه) که دوره گرم سال است برگزار می‌شود و اطلاع‌رسانی بیشتر از طریق پویش با انرژی انجام خواهد شد.

انتظار حل شدن بحران برق با درخواست از مصرف‌کنندگان

پویش «با انرژی» از مصرف‌کنندگان انتظار دارد از اواسط اردیبهشت‌ماه تا پایان شهریورماه با زیر نظر داشتن روند مصرف برق خود و کاهش آن، از بحران کمبود برق در تابستان جلوگیری شود. پویش «با انرژی» با هدف تشویق مردم به رعایت مدیریت مصرف آغاز شده و قرار است راهکار‌های مدیریت مصرف را به مصرف‌کنندگان آموزش دهد.

حال راه‌اندازی این پویش و اظهارات مدیرعامل توانیر حاکی از آن است که باز هم قرار است انگشت اتهام خاموشی‌ها به سمت مردم نشانه رود و مدیریت برق از طریق مصرف صورت بگیرد. این در حالی است که طی سال‌های گذشته هم چنین سیاستی وجود داشت و هیچ‌گاه نتیجه‌بخش نبود.

ناترازی روزانه برق در تابستان سال گذشته به حدود ۱۰ هزار مگاوات رسیده بوده است. هرساله صنایع و تولیدکنندگان پس از تحمل زمستان بدون گاز و مواجهه با تعطیلی‌های پیایی، تابستان را بدون برق سپری می‌کنند.

دولت در لایحه برنامه هفتم توسعه، رشد ۴.۵ درصدی مصرف برق در هر سال را پیش‌بینی کرده است. به دنبال این پیش‌بینی صنعت برق ایران نیازمند احداث سالانه پنج هزار مگاوات نیروگاه و توسعه انتقال و توزیع نیروی برق است که تحقق آن بدون سرمایه‌گذاری سالانه پنج میلیارد دلاری امکان‌پذیر نیست.

با وجود این، بدون افزایش سرمایه‌گذاری و احداث نیروگاه‌ها برای تولید برق مورد نیاز، انتظار از مصرف‌کنندگان خرد کماکان ادامه دارد. طبیعتاً کاهش مصرف برق افراد جامعه اتفاق خوبی است و باعث کاهش هدررفت این منبع خواهد شد؛ اما نکته مهم این است که مصرف‌کنندگان تاثیر محدودی بر بازار برق ایران دارند. احداث نکردن نیروگاه‌ها، عدم سرمایه‌گذاری مورد نیاز در صنعت برق و در عین حال تعطیلی نیروگاه‌ها بحران برق را بیش از پیش دچار مشکل کرده است.

شایان ذکر است طرح‌های تشویقی و واگذاری بحران به مصرف‌کنندگان و عدم پذیرش مسئولیت وزرا در قبال بحران برق، منجر به حل بحران نمی‌شود. واگذاری حل بحران‌ها به مصرف‌کنندگان و سلب مسئولیت قانون‌گذاران، از رویکرد‌های مهم اتخاذشده در چندین سال گذشته است.