دسترسی به امور فراموش‌شده
تاریخ انتشار: ۱۹ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۰۸۳۰۹۶
تاریخ اغلب بستر امور فراموش و کتمان‌شده است. بنابراین روشی در مطالعه تاریخ کارآمدتر، راستین و انتقادی خواهد بود که این «امور فراموش و کتمان‌شده» را بازیابی کند. در این فضا «پدیدارشناسی» روشی است که می‌تواند به این بازیابی جامه‌عمل بپوشاند.
روزنامه ایران:چرا روش پدیدارشناسانه برای «تفسیر درست واقعیت» ضرورت دارد؟ 1تاریخ اغلب بستر امور فراموش و کتمان‌شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اما منظور از «امور فراموش و کتمان‌شده» چیست؟ تصور کنید که برای رسیدن به یک مقصد خاص، سوار یک وسیله نقلیه عمومی به‌عنوان مثال تاکسی شده‌اید، صندلی عقب و در یک وضعیت خاص، فرد درشت‌اندامی کنار شما می‌نشیند و جا را بر شما تنگ می‌کند، شما می‌خواهید به یک مقصدی برسید و مدام به این مقصد فکر می‌کنید، با گوشی همراهتان کار می‌کنید و می‌کوشید تا به تجربه ملموسی که می‌گذرانید، نیندیشید و خللی در زندگی عادی‌تان ایجاد نکنید. اغلب، این موقعیت مشخص فراموش می‌شود؛ چراکه فراموش نکردن آن، نوعی اختلال در روند زندگی عادی ایجاد می‌کند. این فراموشی، منطق اصلی یا Mainstream روایت‌های ما از تجربیاتی است که در گذشته از سر گذرانده‌ایم.
روش‌های تاریخی انتقادی، سعی می‌کنند بر این منطق Mainstream غلبه کنند. اینجا به‌طور خاص، کار روش پدیدارشناسی (از آنجایی که برآمده از فلسفه «بودن» است) غلبه بر این گرایش کلی یعنی فراموش کردن تجربه‌های مشخص «بودن» در دل تاریخ است. به تعبیری، کار روش پدیدارشناسی این است که «بودش‌های» مشخص ما را در زمان‌ها و مکان‌های مشخص تفسیر کند. بسیاری از اوقات این گونه تصور می‌شود که این «تجربه‌های بودش» تجربه‌های کم‌اهمیتی هستند، ولی پدیدارشناسی این تجربه‌ها را کم‌اهمیت قلمداد نمی‌کند و دقیقاً به این دلیل که آنها را تجربه‌های مهم و استراتژیک برمی‌شمرد، در تفسیر درست واقعیت ضرورت دارد.
2 برای تفسیر «بودش‌های» مشخص در زمان و مکان‌های مشخص چه باید کرد؟ پدیدارشناسی معمولاً با یک پرسش رادیکال شروع می‌کند؛ رادیکال از این جهت که طرح این پرسش، شرایطی را برای شکاف انداختن در واقعیت پذیرفته‌شده، فراهم می‌کند. به محض طرح این پرسش، نوعی شکاف ایجاد می‌شود و این شکاف به صدر قرار گرفتن، رؤیت‌پذیر و پدیدارشدن امور فراموش‌شده کمک می‌کند و از این طریق ما به «فراموش‌شده‌ها» دسترسی پیدا می‌کنیم.پرسش رادیکال در پدیدارشناسی «پرسش از قصد کنشگر» است. پرسش از قصد کنشگر، پای خود کنشگر را به میدان می‌کشد. گرایش کلی‌ای در فلسفه زندگی روزمره وجود دارد و آن، این است که ما اغلب می‌کوشیم دخالت خودمان در وقایع را نادیده بگیرم، این نادیده‌گیری به برخی چهارچوب‌های تفسیر تاریخی که سعی می‌کنند کنشگر را از رخداد جدا کنند، کمک می‌کند. پدیدارشناسی با همین پرسش رادیکال (پرسش از قصد کنشگر) می‌کوشد تا پای کنشگر را به میدان بکشد. «پرسش از قصد» برای پدیدارشناس همیشه پدیدارکننده موقعیت مشخص «بودن» است.
موقعیت مشخص «بودن»، موقعیتی است که ما در آن «کنش» می‌کنیم، ما کنش‌های بسیاری را تجربه کرده‌ایم، بسیاری از کنش‌های ملموس را زمانی که به مقصد می‌رسیم، فراموش می‌کنیم یا ارزشی برای آنها در رسیدن به آن مقصد قائل نیستیم. این پرسش رادیکال، این تجربه‌ها را برملا می‌کند و با تفسیر هر کدام از این تجربه‌ها می‌توانیم «واقعیت به مثابه یک منشور» را فهم‌پذیر کنیم.
3 رژه ورنو، فیلسوف پدیدارشناس، معتقد است «پرسش از قصد» یعنی وقتی کنش می‌کنیم چه در ذهن داریم؟ ولی با این حال، پدیدارشناسی را ذهن‌خوانی نمی‌داند. در پدیدارشناسی، ذهن نمود ذهن است، ذهن زمانی قابل مطالعه است که بتوانیم پدیدار شدنش را به مطالعه بکشیم؛ به تعبیری، ذهن زمانی خودش را به مطالعه می‌سپارد که در چیزی نمودار شود.از پدیدارشناسی می‌توان این نتیجه کلیدی را گرفت که ما همیشه در یک «موقعیت» پدیدار می‌شویم. بنابراین باید به سراغ موقعیت پدیدارشدن کنش برویم، اینجا است که می‌فهمیم هیچ کنشی در خلأ صورت نمی‌گیرد؛ به این معنا که هر کنشگر در یک زمان و مکان مشخصی کنش خود را صورت می‌دهد و این کنش، در برابر و در مواجهه با کنشگران دیگر صورت می‌گیرد. در این معنا، مطالعه پدیدارشناسانه اصولاً یک مطالعه جامعه‌شناختی- تاریخی است؛ چراکه ما در هر مطالعه پدیدارشناسانه به‌دنبال این هستیم که نسبتی برقرار کنیم میان قصد کنشگرانی که در مواجهه باهم و در زمان و مکان مشخصی کنش می‌کنند.
4 کار هر مطالعه پدیدارشناسانه بررسی چگونگی تلاقی قصدهای کنشگران مشخص، در زمان و مکان مشخص است و این اصل در پدیدارشناسی وجود دارد که شیوه مواجهه کنشگران باهم و شکل تلاقی قصدهای آنان در موقعیت‌های مشخص، در شکل‌گیری مقصد و نتیجه‌ای که از آن کنش دارند، مؤثر است. بنابراین نادیده گرفتن اینها باعث می‌شود تا رخداد را درک نکنیم.
زمانی که «روش پدیدارشناسی» در «جامعه‌شناسی تاریخی» به کار گرفته می‌شود، این شیوه در بردارنده واقعیت‌های بسیار و ابزارهای درجه یک برای تفسیر رخدادی است که به وقوع پیوسته است، تجریه یک رخداد، به زمان، مکان و کنشگران و شیوه در برابر هم قرار گرفتن کنشگران، راه استراتژیک و بسنده‌ای برای پژوهش‌های تاریخی است.
*مکتوب حاضر متن ویرایش و تلخیص شده «ایران» از سخنرانی دکتر رضا صمیم است که با عنوان «کاربرد روش پدیدارشناسی در جامعه‌شناسی تاریخی» در دومین همایش «مطالعات روش تحقیق در علوم‌اجتماعی ایران» ارائه شد.
انتهای پیام
منبع: ایران آنلاین
کلیدواژه: روش پدیدارشناسی زمان و مکان پرسش از قصد تجربه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۰۸۳۰۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دسترسی به ۲۵۰ هزار منبع مطالعاتی در کتابخانه تخصصی اهل بیت (ع) آستان قدس رضوی
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خراسان رضوی؛ قاسم فدایی راد، مسئول امور کتابخانه تخصصی اهل بیت علیهم السلام (گوهرشاد سابق) سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی گفت: این کتابخانه در حال حاضر دارای سه هزار و ۹۱۹ نسخه خطی است که نسخه پشتیبان آنها از طریق کتابخانه دیجیتال این سازمان در دسترس مخاطبان قرار می‌گیرد.
وی افزود: همچنین ۳۵۴۵ نسخه کتاب چاپ سنگی، بیش از ۱۲۰ هزار نسخه کتاب چاپی، ۱۷۰۰ لوح فشرده، ۱۵۰۰ نسخه پایان‌نامه و افزون بر ۱۲۰ هزار نسخه کتاب الکترونیکی با محوریت سیره و معارف اهل بیت (ع) در این کتابخانه وجود دارد.
فدایی‌راد گفت: کتابخانه تخصصی اهل بیت (ع) ویژه پژوهشگران، طلاب علوم دینی و دانشجویان است، اما با توجه به شبانه‌روزی بودن کتابخانه، به زائران و مجاوران حرم مطهر حضرت رضا (ع) و اعضای کتابخانه مرکزی و سایر کتابخانه‌های آستان قدس رضوی در زمان تعطیلی کتابخانه‌ها خدمات‌رسانی می‌کند.
وی افزود: همچنین این کتابخانه، یکی از بزرگترین کتابخانه‌های تخصصی و شبانه‌روزی در جهان اسلام به شمار می‌آید که از ابتدای تأسیس ویژه ارائه خدمات به آقایان بود، اما بنا به درخواست‌های مکرر مراجعان، بخش بانوان نیز در سال‌های اخیر در آن راه‌اندازی شد
مسئول امور کتابخانه تخصصی اهل بیت (ع) آستان قدس رضوی با اشاره به اینکه در مجموع ۴۳۳ هزار و ۵۰۰ زائر و مجاور از خدمات این کتابخانه در سال گذشته بهره‌مند شده‌اند، گفت: کتابخانه به طور میانگین ماهانه به ۲۲ هزار نفر در بخش آقایان و ۱۴ هزار نفر در بخش بانوان ارائه خدمت می‌کند.
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد