به نقل از «مهر»

احیای تالاب کافتر نیازمند اراده و مشارکت جمعی است

تاریخ انتشار: ۲۰ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۰۹۱۲۹۱

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها- علی ارواحی*: تالاب آب شیرین کافتر در پایین دست رودخانه شادکام و در نزدیکی روستایی به همین نام در محدوده شهرستان اقلید فارس قرار گرفته و یکی از مهمترین تالاب‌های کوهستانی کشور به شمار می‌آید. منابع اصلی تأمین کننده آب تالاب کافتر، رودخانه شادکام، چشمه‌ها و بارش‌های فصلی بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این تالاب زمانی میزبان پرندگان مهاجر و محلی برای پرورش ماهی‌های کپور، آمور و قزل آلا بوده است و تا قبل از خشکیدگی تالاب، سالانه حدود یک هزار تن ماهی کپور از تالاب صید می‌شد و یکی از فرصت‌های اصلی معیشت جوامع محلی بوده است.

متأسفانه تالاب کافتر از سال ۱۳۸۶ تا کنون خشک شده و صرفاً بارش‌های حدی ۶۰۰ میلی متری در سال آبی ۱۳۹۹-۱۳۹۸، منجر به آبگیری موقت ۲۸ درصد از وسعت تالاب شد.

مهم‌ترین عوامل مؤثر در خشکیدگی تالاب کافتر شامل واگذاری و تغییر کاربری اراضی در حریم رودخانه و تالاب به کشاورزی، احداث بند خاکی و ایجاد آبگیر در بالادست تالاب برای توسعه غیر اصولی کشاورزی، عدم تخصیص حقابه تالاب، اختلال در شکل بستر و پروفیل طولی رودخانه شادکام، دخل و تصرف در مسیر انتقال آب به تالاب، برداشت بی رویه آب در بالادست و حفاری چاه‌های غیرمجاز، است.

متأسفانه بواسطه خشکیدگی تالاب، جمعیت پرندگان در این منطقه کاهش یافته، معیشت صیادان و کشاورزان محلی با مخاطره جدی روبرو گردیده، میزان شوری خاک زراعی و آب چاه‌ها افزایش پیدا کرده، آفات زراعی بیشتر شده، حاصلخیزی خاک‌های کشاورزی کم شده، نرخ مهاجرت از روستا به شهر افزایش یافته و سطح سفره آب زیر زمینی به شدت افت کرده است.

همچنین به دلیل تشدید فرسایش خاک و انباشت رسوبات در بستر خشک تالاب، هم اکنون تالاب کافتر به کانون اصلی تولید و انتشار گرد و غبار در شمال استان فارس، تبدیل شده و انتقال جریانات سیلابی به تالاب نیز بواسطه دخل و تصرف در حریم رودخانه شادکام، دشوار شده و عملاً تالاب کارکرد خود برای کنترل سیلاب‌های فصلی را از دست داده و در صورت بروز سیلاب، اراضی کشاورزی و مناطق مسکونی با خطر آب گرفتگی روبرو هستند.

از این‌رو صرف اینکه به بارش‌های پیاپی برف و باران سنگین دل ببندیم و تغییری در الگوی کشت و مدیریت مصارف آب کشاورزی ندهیم، زمینه احیای تالاب کافتر را فراهم نخواهد کرد. چرا که از یک سو، رژیم بارش تغییر کرده و بارش برف‌های زمستانی که زمانی مهم‌ترین منبع تأمین کننده آب تالاب بود، جای خود را به باران‌های حدی داده و از سوی دیگر سیلاب‌های فصلی نیز به دلیل اختلال در مسیر انتقال آب، راهی به تالاب پیدا نمی‌کنند و اگر هم به تالاب منتقل شوند به دلیل افت شدید آبخوان در این منطقه، صرف تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی خواهند شد. کما اینکه بارش‌ها و سیلاب‌های دیماه سال جاری در استان فارس، تأثیر چندانی در آبگیری تالاب تالاب کافتر نداشت.

بنابراین احیای کامل تالاب علاوه بر نزولات جوی نیازمند رفع تصرفات و برداشت موانع از بستر رودخانه شادکام، تخصیص حق‌آبه تالاب‌، جلوگیری از برداشت‌های غیر مجاز آب، بازگشایی مسیر و تسهیل هدایت سیلاب‌های فصلی به تالاب، اولویت بخشی به احیای تالاب توسط بخش‌های اجرایی ذینفع، ارتقای سطح آگاهی و مشارکت مسئولین و جوامع محلی، تغییر الگوی کشت، بهینه سازی مصارف آب کشاورزی، صرف زمان برای جبران کسری آبخوان منطقه و تثبیت حریم رودخانه شادکام و تالاب کافتر، می‌باشد.

* متخصص مدیریت زیست بوم‌های تالابی

کد خبر 5396422

منبع: مهر

کلیدواژه: دریاچه کافتر اقلید دریاچه ویروس کرونا بوشهر قاسم سلیمانی خطبه های نماز جمعه کرمانشاه عکس استانها شهید گمنام خسارات سیلاب دومین سالگرد شهید قاسم سلیمانی آمار کرونا تشییع و خاک سپاری شهید گمنام تشییع شهدا ایام فاطمیه گرگان رودخانه شادکام تالاب کافتر بارش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۰۹۱۲۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

وزیر نیرو:ارتقای توانمندی ایران در مدیریت رودخانه‌ها و سیلاب‌ها

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از وزارت نیرو، چهارمین کنفرانس بین‌المللی آب بغداد روز یکشنبه ۹ اردیبهشت ماه با حضور وزرای آب و آبیاری کشورهای عراق، سوریه، مصر، تونس و تعدادی از سازمان‌های بین‌المللی در پایتخت کشور عراق آغاز به کار کرد.

محمد جوان‌بخت معاون وزیر نیرو و مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران نیز که یکی از میهمانان این کنفرانس بود، متن سخنرانی وزیر نیرو در کنفرانس بین‌المللی آب بغداد را در آیین افتتاحیه قرائت کرد.

متن سخنرانی وزیر نیرو به این شرح است:

خداوند را شاکرم که همانند سال گذشته به نمایندگی از کشور جمهوری اسلامی ایران در کنفرانس بین‌المللی آب بغداد که با تدبیر مسئولین بلندپایه جمهوری عراق و با هدف به اشتراک‌گذاری دانش، تکنولوژی و علوم روز دنیا برگزار می‌شود، شرکت می‌کنم.

در ابتدا از دولت عراق و وزیر محترم منابع آب عراق و کلیه دست‌اندرکاران برگزاری این رویداد بین‌المللی تشکر و قدردانی می‌کنم.

در ابتدا وظیفه خود می‌دانم به وقایع منطقه و خصوصاً جنایت انجام شده در حق مردم غزه اشاره کنم. مردم غزه در ۷ ماه گذشته تحت فشار شدیدترین جنایات ممکن از جمله کشتار کودکان، زنان، قطع آب و محاصره از سوی رژیمی بودند که نشان داده به هیچ تعهد اخلاقی و بین‌المللی پایبند نیست.
البته حوادث اخیر مشخص کرد ماهیت این رژیم بدون حمایت آمریکا و کشورهای غربی مفهوم ندارد و تمامی دولت‌های حامی رژیم صهیونیستی حامی جنایت و کشتار هستند. ما با صدای رسا در کنار تمامی آزادی‌خواهان جهان توقف جنایت در غزه و بازگشت این سرزمین را به صاحبان اصلی آن فریاد می‌زنیم.

عالیجنابان، خانم‌ها و آقایان؛

هیئت بین‌الدول تغییر اقلیم (IPCC) در ششمین گزارش ارزیابی خود اعلام کرده است که میانگین دمای جهانی در دوره ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ نسبت به آغاز انقلاب صنعتی به میزان ۱.۰۹ درجه سانتیگراد افزایش یافته است.

در این میان کشورهایی مانند جمهوری اسلامی ایران که بر روی کمربند خشک و نیمه خشک جهان قرار دارند، تغییرات به مراتب شدیدتری را تجربه می‌کنند. به گونه‌ای که متوسط سالانه نزولات جوی در کشور ما طی دهه گذشته ۱۰ درصد کاهش یافته است؛ به‌عنوان مثال اثرات این تغییرات در بررسی‌ها نشان می‌دهد که آبدهی رودخانه کرخه در جنوب غرب ایران در دوره ۲۰ ساله گذشته در ۴۵ درصد مواقع در یکی از طبقات بالای خشکسالی قرار داشته است.

بی‌شک مدیریت این شرایط بدون برنامه‌ریزی و سیاستگذاری‌های صحیح و عاجل امکان‌پذیر نیست. در این ارتباط می‌توان به برنامه‌های سازگاری با تغییر اقلیم و خشکسالی، تحویل حجمی آب برای مصرف‌کنندگان کشاورزی، اصلاح سیستم‌های آبیاری، بازچرخانی و استفاده مجدد از آب اشاره کرد.

در بخش آب شرب خوشبختانه توانسته‌ایم حتی با یک استاندارد سختگیرانه، ۹۹.۹ درصد جمعیت شهری و ۸۶ درصد جمعیت روستایی خود را تحت پوشش شبکه یا سیستم‌های تأمین آب شرب بهداشتی قرار دهیم.

در حال حاضر با تشکیل شورای جهاد آبرسانی انتظار داریم تا سال ۲۰۳۰ درصد پوشش جمعیت روستایی را نیز همانند شهرها به ۱۰۰ درصد برسانیم.

برنامه‌ها و اقدامات در مدیریت رودخانه‌ها و سیلاب موجبات ارتقای توانمندی در این زمینه را فراهم آورده است. به عنوان مثال در سیلاب‌های اخیر مناطق جنوبی کشور که در مقایسه با مقادیر تاریخی بی‌سابقه بوده، موفق شدیم با کمترین خسارت این رخداد را پشت سر بگذاریم.

در این خصوص طی سه ماه اخیر نیز یک کارگاه آموزشی با موضوع مدیریت جامع سیلاب (IFM) توسط مرکز منطقه‌ای مدیریت آب شهری با همکاری یونسکو برگزار شد که تجربیات همه کشورها از جمله عراق، عمان، سوریه و تعدادی دیگر از کشورهای عضو شورای حکام مرکز منطقه‌ای مدیریت آب شهری در این رویداد ارائه شد.

حضار محترم و اعضای شورای حکام مرکز منطقه‌ای مدیریت آب شهری حاضر در جلسه در جریان برگزاری سیزدهمین اجلاس شورای حکام مرکز منطقه‌ای مدیریت آب شهری یونسکو در تهران در ۲۳ فوریه ۲۰۲۳؛ مایلم ضمن تشکر از حضور عالیجناب عون ذیاب در اجلاس مذکور، به آگاهی شما برسانم که هشت پروژه مهم در راستای دهه بین‌المللی آب در دستور کار برنامه ۶ ساله این مرکز تا سال ۲۰۲۹ قرار گرفت که می‌تواند در تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و حل و فصل مسائل و چالش‌های آبی نیز مؤثر باشد.

فرصت را مغتنم می‌شمارم و در اینجا از وزرای محترم و عضو شورای حکام که در اینجا حضور دارند برای شرکت در چهاردهمین اجلاس شورای حکام مرکز که مقرر است در پاییز ۲۰۲۴ در تهران برگزار شود، دعوت به عمل می‌آورم.

در انتهای صحبتم با توجه به تمرکز کنفرانس بر همکاری دو جانبه و مشارکت کشورها، لازم می‌دانم توجه شما را به پیشینه غنی و تاریخی معاهدات و مکانیزم همکاری‌های آبی بین کشورهای منطقه جلب کنم.

شایان ذکر است که کشور ما هم با کشورهای همسایه خود دارای معاهدات و تفاهمنامه‌های متعددی است که برخی از آنها نزدیک به ۸ دهه قدمت دارد؛ که از آن جمله می‌توان به قراردادها و موافقت‌نامه‌ها با کشور جمهوری عراق در مرزهای غربی اشاره کرد.

مجدداً از دولت جمهوری عراق که زمینه‌ساز برگزاری این رویداد مهم بوده است کمال تشکر را دارم. امیدوارم خداوند متعال همواره باران رحمت الهی را بر مردمان جهان و به‌خصوص منطقه خاورمیانه ارزانی کند.

والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته

کد خبر 6093253 فاطمه صفری دهکردی