سفر به یک دنیا خاطره با «گنجشگک اشیمشی»/ وقتی همه پای کار بودند
تاریخ انتشار: ۲۴ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۱۲۴۳۱۴
دریافت 8 MB
خبرگزاری مهر – گروه هنر – علیرضا سعیدی: کارکرد تیتراژ چیزی شبیه به جلد کتاب است که طراحش تلاش میکند با انتخاب عناصر، فرمها و چینشها با کمک گرافیک و موسیقی مخاطبان یک اثر را در جریان موضوع قرار دهد. شرایطی که گاهی بسیار نکتهسنج، اندیشمندانه و حساب شده پیش روی مخاطبان قرار میدهد و گاهی هم به قدری سردستانه و از روی ادای یک تکلیف اجباری ساخته میشود که بیننده را از اساس با یک اثر تصویری دور میکند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
آنچه بهانهای شد تا بار دیگر رجعتی به کلیدواژه «تیتراژ» داشته باشیم، مروریبر ماندگارترین و خاطرهسازترین موسیقیهای مربوط به برخی برنامهها و آثار سینمایی و تلویزیونی است که برای بسیاری از مخاطبان دربرگیرنده خاطرات تلخ و شیرینی است و رجوع دوباره به آنها برای ما در هر شرایطی میتواند یک دنیا خاطره به همراه داشته باشد. خاطرهبازی که پس از آغاز و انتشار آن در نوروز ۱۴۰۰ استقبال مخاطبان، ما را بر آن داشت در قالب یک خاطرهبازی هفتگی در روزهای جمعه هر هفته، روح و ذهنمان را به آن بسپاریم و از معبر آن به سالهایی که حالمان بهتر از این روزهای پردردسر بود، برویم.
«خاطرهبازی با تیتراژهای ماندگار» عنوان سلسله گزارشی آرشیوی با همین رویکرد است که بهصورت هفتگی میتوانید در گروه هنر خبرگزاری مهر آن را دنبال کنید.
در چهل و پنجمین شماره از این روایت رسانهای به سراغ موسیقی تیتراژ سریال عروسکی «گنجشگک اشی مشی» به کارگردانی عروسکی مرحوم کامبیز صمیمی مفخم و آهنگسازی زنده یاد آندره آرزومانیان رفتیم که در پاییز سال ۱۳۶۶ تولید و آنچنان خاطرات ماندگار را از خود برجای گذاشت که هنوز هم نمیتوان موسیقی و فضای تصویری جذابش را از یاد برد. فضایی رنگارنگ و مملو از تنوع که به نوعی اوج شکوفایی و هنرنمایی نسلی از هنرمندانی بود که در عرصه تئاتر عروسکی کاری کردند کارستان؛ هنرمندانی که امروزه هر کدام ازآنها تبدیل به بازیگران و افرادی جریان ساز در عرصههای مختلف تصویری شده و همواره از دوران حضورشان در حوزه تئاتر عروسکی به عنوان بهترین و موثرترین روزهای فعالیت در عرصه هنرهای نمایشی یاد میکنند.
همان گونه که اشاره شد، مجموعه تلویزیونی «گنجشگک اشی مشی» یکی از مهمترین و جریان سازترین مجموعههای عروسکی تلویزیون در دهه شصت بود که در پاییز سال ۱۳۶۶ در ۱۰ قسمت به نویسندگی و ترانهسرایی شکوه قاسم نیا، کارگردانی عروسکی مرحوم کامبیز صمیمی مفخم، کارگردانی تلویزیونی سیما ایلخان، تهیهکنندگی گیتی فرشفایی روی آنتن رفت. مجموعهای عروسکی که روایت گر داستان گنجشکی بود که هر باز میخواست یک رنگ باشد.
البته حضور هنرمندان و صداپیشگان مطرح و معتبری چون هنگامه مفید، فرشته صدرعرفایی، فریبا جدیکار، فاطمه معتمدآریا، ایرج طهماسب، کامبیز صمیمی مفخم، عادل بزدوده، شاهپور پوررامین، رحیم دوستی، حسن پورشیرازی و حسن زارعی نیز یکی از مولفههای مهم و تاثیر گذار این مجموعه عروسکی بود که تقدیم مخاطبان کودکان و نوجوان آن سالهای تلویزیون شد. مجموعهای برخاسته از یک تفکر و منش هنری مبتنی بر آموزههای دانشگاهی هنرمندانش که هرکدام در حوزه تئاتر به ویژه تئاتر کودک و نوجوان آن هنگام که مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در اوج درخشش خود حضور داشتند، آثاری را پیش روی مخاطبان قرار داده بودند که همچنان جزو بهترینها محسوب شده و توانسته برای نسل خاطره پرداز دهه شصت بهترین یادگاریها را خلق کند.
یادگاریهایی که اگرچه امتزاج یافته با دوران هشت ساله دفاع مقدس و اتفاقات تلخ و شیرینش بود، اما با وجود همان تصاویربی کیفیت که مانند امروز زرق و برق نداشت، در بی تکلف ترین شکل ممکن با قصههایی سرراست و پندآموز سعی در پرکردن اوقات فراغت نسلی داشت که در آن روزگار نه اینستاگرام داشت و نه تا این میزان با انواع و اقسام سرگرمیهای متنوع روبه رو بود.
سرگرمیهایی که در آن دوران خاطره ساز جنگ تحمیلی که شنیدن خبر شهادت رزمندگانش در کنار پیروزی آنها در عملیاتها ترکیب دراماتیکی را در ذهنمان ساخته بود، شکل دیگری داشت. شکلی که گاه با نگاه کردن مسیر موشک دشمن و اصابت آن به یک خانه تبدیل به غصهای خفقان آور میشد و گاه با صدای ضدهوایی داخل شهرها و پناه بردن به طبقههای پایین ساختمان جور دیگری برایمان خاطره سازی میکرد. چارچوبهایی به غایت ماندگار که هرکدامش موسیقیهایی هم داشت. موسیقیهایی که گاه ساخته و پرداخته ذهن خودمان بود و گاه در قالب مجموعهها و سریالهای محدود اما ماندگار تلویزیونی برایمان تبدیل به موزهای معنوی شد که در فراموش نشدنش تردیدی نیست. موسیقیهایی که فقط موسیقی نبود، بلکه دنیا دنیا ثبت و ضبط خاطرهای بود که این چنین ماندگارشدند. ملودیهایی که ساخته و پرداخته هنرمندانی چون مرحوم آندره آرزومانیان بود که خوب نبض مخاطب را بلد بودند و آهنگهایی را ساختند که مانند همین موسیقی مجموعه «گنجشگک اشی مشی» ماندند به یادگار.
آندره آرزومانیان، از جمله هنرمندان شناخته شده عرصه موسیقی بود که پانزدهم آبان ماه سال ۱۳۳ در آبادان متولد و در روز یازدهم خرداد ماه سال ۱۳۸۹ نیز بعد از مدتها مبارزه با بیماری سرطان مغزاستخوان دار فانی را وداع گفت.
هنرمندانی چون مرحوم آندره آرزومانیان بود که خوب نبض مخاطب را بلد بودند و آهنگهایی را ساختند که مانند همین موسیقی مجموعه «گنجشگک اشی مشی» ماندند به یادگار این هنرمند فقید از جمله و آهنگسازان معتبر موسیقی کشورمان در حوزه آهنگسازی و نوازندگی پیانو بود که از آثار شاخص او میتوان به حضور در آلبوم «پاییزطلایی» فر یبرز لاچینی بهعنوان نوازنده پیانو اشاره کرد. ضمن اینکه حضور در گروه موسیقی آثار پر مخاطب دیگری چون «از کرخه تا راین»، «بوی پیراهن یوسف»، «آژانس شیشهای»، «اخرین پرواز»، «من ترانه پانزده سال دارم»، «زن امروز»، «سام و نرگس»، «دستهای آلوده»، «مرسدس»، «نطفه شوم» و همکاری با هنرمندان معتبر دیگری چون مجید انتظامی و بابک بیات از دیگر فعالیتهای آندره آرزومانیان در عرصه نوازندکی محسوب میشود.
مرحوم آرزومانیان در حوزه آهنگسازی نیز موفق به ساخت موسیقی آثاری چون «پسران آجری»، «الهه زیگورات»، «جوان ایرانی»، «محبوبه»، «شبیخون»، «زن امروز»، «سرحد»، «فراراز جهنم»، «گاومیشها»، «تعقیب»، «سلام به انتظار»، «گارد ویژه»، «گریز از مرگ»، «التهاب»، «بیقرار»، «بی تو هرگز»، «از بلور خون»، «خانواده کوچک ما»، «سکوت»، «علی و غول جنگل»، «رانده شده»، «شنگول و منگول»، «سیمرغ»، «ماهی» شد. این هنرمند در تنظیم آلبومهای «گل باران» با صدای عباس بهادری، «خواب گریه ها» با صدای قاسم افشار، نوازندگی پیانو در آلبوم «کجا به خنده میرسیم» با صدای مانی رهنما و «آواز عشق» با همراهی بابک شهر نیز حضور داشته است.
تمامی آثاری که به صورت مختصر از آنها یاد شده، دربرگیرنده ملودیها و مولفههایی است که توانسته تا به امروز از آندره آرزومانیان هنرمندی مولف و جریان ساز در عرصه موسیقی آثارنمایشی معرفی کند. هنرمندی که به گفته بسیاری از نزدیکانش به شدت روی جزییات و فهم شنیداری مخاطبان حساسیت ویژه ای داشت و به دنبال نقطهای در گوش شنیداری میگشت که بتواند روح و حس او را همراه با تصویری که پیش روی قرار داده میشود، کند. شرایطی که در مجموعه تلویزیونی «گنجشگک اشی مشی» به درست ترین و بهترین شکل ممکن با ترانه شکوه قاسم نیا و همراهی هنرمندانی چون الهه حمیدی (خواننده وکال) رعایت شد و تصویری را در ذهن کودکان و نوجوانان آن دوران ساخت که به سختی میتوان تصور و موسیقی را در کنار هم تصور کرد.
آندره آرزومانیان و هم نسلانش گویی خوب میدانستند که در آن روزگار موسیقی کودک اساساً دربرگیرنده مولفه ها و شاخصهای مهمی است که حتماً باید ریشه در جستجوهای روانکاوانه و جامعه شناسانه یک هنرمند درذهن و اندیشه داشته باشد. شرایطی به شدت مهم که اگر ذرهای در درونمایه اش مولفههای اقتصادی ترکیب شود تبدیل به آثار دم دستی و مبتذلی میشود که متاسفانه طی این سالها در بسیاری از آثار نمایشی مرتبط با حوزه کودک و نوجوان میتوان آنها را یافت.
این همان راز ماندگار و خاطره ساز شدن سریالها و مجموعههایی است که در دهه شصت توانست با روحیه همدلی و همکاری در عین اختلاف نظرها آثاری را پدیدار کند که از آنها به عنوان خاطراتی ماندگار یاد میشود. خاطراتی که گرچه مانند امروز در فوران رسانههای مختلف دیداری و شنیداری قرار نداشت، اما حضور توامان مولفههای چون ذوق هنری در کنار رفاقتها خالق آثاری شد که سریال عروسکی «گنجشگک اشی مشی» به آهنگسازی آندره آرزومانیان یکی از آنها بود.
محمد سریر آهنگساز و مدرس موسیقی در مراسم تشییع پیکر مرحوم آرزومانیان بود، که در تجلیل از این هنرمند گفت: آندره آرزومانیان همیشه پشت آثارش بود، او هیچ وقت مقابل آثارش و یا در کنار آنها نایستاد و بخش بزرگی از موسیقی که در کشور میشنوید، حاصل ریزهکاریهای آندره آرزومانیان بود. او اول نت را میگرفت و به گوشهای میرفت و تمام توانش را به کار میگرفت و عاشقانه کارش را انجام میداد. هر گاه در ضبط یک صدا مشکلی پیدا میکردیم آندره مثل یک شعبدهباز کار را انجام میداد و تا رضایت را در نگاه ما نمیدید کار را رها نمیکرد و همیشه مهربان بود. جایگاه آندره بعدها بیشتر شناخته خواهد شد. او در کار نوازندگی یک سبک ویژهای داشت که مخصوص او بود و بسیاری خواستند که تکنیکهای او را یاد بگیرند ولی هیچگاه کسی نتوانستند مانند خود او بنوازد و حالا جایش بسیار خالی است.
به هر ترتیب موسیقی تیتراژ سریال عروسکی «گنجشگک اشی مشی» نیز یکی از همان آثار ماندگار حوزه موسیقی تیتراژهاست که میتواند در موزه خاطرات موسیقایی دهه شصتی ها به عنوان یکی از خوش نوا ترین و جذاب ترین ملودیهای کودکانه به حساب آید.
برای شنیدن موسیقی تیتراژ سریال عروسکی «گنجشگک اشی مشی» اینجا را کلیک کنید.
کد خبر 5398650 علیرضا سعیدیمنبع: مهر
کلیدواژه: موسیقی تیتراژ موسیقی ایرانی جشنواره فیلم عمار چهلمین جشنواره فیلم فجر فیلم کوتاه تئاتر ایران فیلم سینمایی سینمای مستند کارگردان تئاتر نقاشی حمید لبخنده موسیقی ایرانی برنامه تلویزیونی موسیقی کلاسیک شبکه پنج سیما کنسرت موسیقی گنجشگک اشی مشی موسیقی تیتراژ سریال عروسکی خاطره ساز مولفه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۱۲۴۳۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برگزیدگان جشنواره تلویزیونی «عروسکخونه» معرفی شدند/ انتقاد پیشکسوت نمایش عروسکی از وفور جیغ، دست و هورا در تلویزیون!
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، آیین اختتامیه دومین دوره جشنواره نمایش عروسکی تلویزیونی «عروسکخونه» شامگاه شنبه هشتم اردیبهشت ۱۴۰۳ با اجرای حامد مدرس در مرکز همایش های برج میلاد برگزار شد.
علاوه بر جمع زیادی از کودکان و خانواده های آنان و شرکت کنندگان در این جشنواره، هنرمندانی همچون عادل بزدوده، وحید آقاپور مریم سعادت، حسن دادشکر، مهدی صبایی، هومن حاج عبداللهی، محمد بحرانی، رضا فیاضی، ماشاالله شاهمرادی زاده، ساقی زینتی، حسن دادشکر در کنار محسن برمهانی معاون سیما، محمدرضا باطنی مدیر شبکه امید و حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از حاضران در این مراسم بودند.
در این نشست که با حدود ۹۰ دقیقه تاخیر آغاز شد، پس از قرائت آیاتی چند از قرآن کریم توسط قاری خردسال و سرود ملی جمهوری اسلامی ایران، یک نمایش موزیکال کوتاه توسط سه بازیگر کودک اجرا شد.
در ادامه نمایش عروسکی کوتاهی توسط «خاله گلی» و گودرز اجرا شد.
در ادامه این نشست، محسن برهانی معاون سیمای رسانه ملی پشت تریبون آمد و عنوان کرد: باید از همه کسانی که این رویداد مهم رسانهای را برای دومین بار برگزار کردند تشکر کنم.
وی اظهار کرد: در دورانی که تولید محصول برای خردسالان و کودکان به سمت پویانمایی و واقعیت مجازی رفته است، کمک به اینگونه تولید محتوای کودک کار بزرگی است. از آقای باطنی و دبیر جشنواره سپاسگزارم که رویدادی را برگزار کردند که بیست میلیون نفر از کودکان و خردسالان ما با رأی دادن در آن مشارکت کردند.
وی اظهار کرد: امیدوارم سال آینده این رویداد به صورت بینالمللی برگزار شود، چرا که خلأ آن در منطقه احساس میشود چراکه در کشورهای دیگر هم بحث نمایش عروسکی با آمدن ابزارهای رایانهای کمرنگ شده است.
معاون سیما گفت: امروز قرار بود آقای جبلی ریاست محترم سازمان هم در این مراسم حضور داشته باشند که به خاطر کار غیرمترقبهای که پیش آمد از بنده خواستند تا به نمایندگی از ایشان در این جمع صمیمانه و پرنشاط حاضر شوم.
در ادامه، مهدی صبایی وحید آقاپور به روی سن آمدند تا در کنار محسن برهانی معاون سیما جوایز تعدادی از منتخبان را اهدا کنند.
در بخش بازیگری از گروه تئاتر «کی بود کی بود من نبودم» تقدیر به عمل آمد.
محمدصادق باطنی مدیر شبکه کودک در ادامه این مراسم روی سن آمد و گفت: عروسکها از مهمترین زبانهای مشترک ما و کودکان است و کارشان این است که ما را به دنیای خیال ببرند. مدتی بود که حضور عروسکها در تلویزیون کمرنگ شده بود. تلاش ما در برگزاری این جشنواره این بود که عروسکها را با قدرت و باشکوه به تلویزیون برگردانیم و خاطره سازی این عروسکها را که در دهه شصت و هفتاد پررنگ بود را دوباره احیا کنیم.
مدیر شبکه کودک اظهار کرد: ما شاهد ارسال بیست میلیون رأی به جشنواره دوم «عروسکخونه» بودیم ضمن اینکه ویدىوهای ما در این دوره از جشنواره در سراسر کشور ۲۴۰ میلیون تماشا داشت. این استقبال و همراهی مخاطبان حتماً انگیزه ما را برای ادامه مسیر بیشتر میکند.
در ادامه رضا فیاضی، وحید جلیلی، هومن حاج عبداللهی و مریم سعادت برای تجلیل از حسن دادشکر پیشکسوت نمایش عروسکی و تئاتر کودک و نوجوان روی صحنه آمدند.
حسن دادشکر با ابراز تشکر از این مراسم نکوداشت گفت: آن چیزی که من و همنسلان من انجام دادند چیزی جز وظیفه نبوده؛ من از سال ۱۳۵۰ با دیدن یک نمایش عاشق کار کودک شدم و پس از دوران دانشجویی این راه را ادامه داد. م به امید اینکه نسلی از هنرمندان جدید را برای این کشور تربیت کنم.
این هنرمند پیشکسوت افزود: نمایش کودک فقط یک پدیده سرگرمکننده نیست، بلکه فرهنگساز است و تحول ایجاد میکند.
من اینجا و هر جا که تریبونی بوده وظیفه خود دانستم و میدانم این بگویم که ما کارهایی زیادی در سطح کشور داریم که ملغمهای از جیغ و هورا کشیدن است. این شکل از برنامهسازی کار درستی نیست. چرا در تلویزیون همه مثل هم کار میکنند و خلاقیت ندارند؟ چرا همه از بچهها میخواهند جیغ و هورا بکشند؟ ما نباید تماشاگرمان را خسته کنیم و بعد از آنها بخواهیم که حیف و داد بکشند
وی عنوان کرد: با جیغ و دست هورا و تشویق فقط احساسات را تخلیه میکنیم؛ بنابراین به عنوان یک علاقهمند از مسئولان تلویزیون خواهش میکنم؛ و پیشنهاد میکنم که فکری برای این فرمول دست و جیغ و هورا بکنند.
دادشکر اظهار کرد: من خدمتگزار بچههای ایران هستم و از این جشنواره و همکاران و اساتید خودم که در این مراسم حضور دارند تشکر میکنم. ما نسلی بودیم که جز خدمت به فرهنگ و هنر به کار دیگری فکر نمیکردیم.
در ادامه، با پخش کلیپهایی از مجموعههای تلویزیونی خاطره ساز دهه شصت و هفتاد از عادل بزدوده عروسکسازی پیشکسوت تقدیر به عمل آمد.
وی در صحبتهای کوتاهی گفت من بیشتر با عروسکها زندگی میکنم و با آنها صحبت میکنم.
بزدوده افزود: خاطرهای هم دارم که مربوط به طراحی عروسک مجموعه «ماجراهای تا به نا» است. وقتی اسم عجیبوغریب «زی زی گولو آسی پاسی دراکوتا تا به تا» برای این عروسک انتخاب شدو ما اولین سکانسها را کار میکردیم تنها کسی که در اولین پلانها توانست این اسم را درست بگوید، مانی نوری ۶ ساله بود که برای ما شگفتآور بود. چون خانم برومند اصرار داشت که این اسم سیلاب بندی شود و آهنگین شود تا در ذهنها ماندگار باشد.
انتهای پیام/
سید مرتضی حسینی