وضعیت بحرانی یوزپلنگ آسیایی و میش‌مرغ

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، با اشاره به آخرین وضعیت برخی از مهم‌ترین گونه‌های در خطر انقراض کشور، برنامه‌های این سازمان برای حفظ این گونه‌ها را تشریح کرد.

به گزارش ایسنا حسن اکبری اظهار کرد: ما در سازمان حفاظت محیط زیست علاوه بر انجام اقدامات حفاظت فیزیکی برای حفظ حیات وحش کشور به سمت اجرای برنامه‌های مدیریتی دیگر هم رفته‌ایم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به عنوان مثال گوزن زرد ایرانی گونه‌ای بوده که قبلا در بسیاری از زیستگاه‌های خوزستان و بخش‌هایی از زاگرس زندگی می‌کرده است. این گونه در طبیعت منقرض می‌شود و در حال حاضر تعدادی از این گونه تنها در سایت‌های تکثیر ما وجود دارد. ما در تلاش هستیم که زیستگاه‌های مناسبی برای گوزن زرد ایرانی به‌ویژه در حوزه زاگرس پیدا کنیم و با اجرای برنامه‌های حفاظتی آن‌ها را به طبیعت برگردانیم، چون ارزش وجود این گونه‌ها به این است که در طبیعت زندگی کنند.

بازگشت گور ایرانی به طبیعت

وی با بیان اینکه این اقدامات برای گور ایرانی نیز اجرا شده است، تصریح کرد: گور ایرانی قبلا در اغلب دشت‌های ایران مرکزی از سمنان گرفته تا جنوب فارس و بخش‌هایی از شرق کشور پراکنش داشته است، اما به علت شکار بی‌رویه و تخریب زیستگاه به دو لکه یکی در توران سمنان و دیگری در بهرام گور فارس محدود شده است.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: سازمان محیط زیست طرح‌های تکثیر گور ایرانی را در چندین استان اجرا کرد و ما موفق شدیم در سه نقطه این گونه‌ها را به طبیعت بازگردانیم. این اتفاق اخیرا در پارک ملی کویر بین استان‌های سمنان و تهران رخ داده البته این پروژه در حال تکمیل است و بنا داریم تعدادی دیگر از این گونه‌ها را به طبیعت برگردانیم.

اکبری گونه‌هایی، چون آهو، جبیر، مرال را از دیگر گونه‌هایی عنوان کرد که در مراکز تکثیر قرار دارند و گفت: در حال حاضر ۳۵ مرکز تکثیر در کشور وجود دارد که البته فعالیت بعضی از آن‌ها ضرورت ندارد و بهتر است زودتر تعیین تکلیف شوند و این موضوع در برنامه سازمان قرار دارد.

وضعیت بحرانی یوزپلنگ آسیایی و میش‌مرغ

وی خاطرنشان کرد: در مورد برخی از گونه‌ها مثل یوزپلنگ آسیایی و میش‌مرغ وضعیت ما حادتر است. این گونه‌ها به دلیل تغییراتی که در زیستگاهشان اتفاق افتاده، وضعیتی بحرانی دارند و نیاز است که توجه ویژه‌ای به آن‌ها بکنیم.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: در گذشته یوزپلنگ در کشور‌های اطراف ما و در اغلب مناطق ایران مرکزی و شرق کشور وجود داشت، اما در حال حاضر این گونه جانوری در کشور‌های همسایه ایران به‌طور کلی منقرض و در ایران هم به بخش‌هایی از استان‌های یزد، خراسان جنوبی، کرمان و سمنان محدود شده است که البته جمعیت آن در سه استان یزد، خراسان جنوبی و کرمان بسیار ناچیز است، اما در استان سمنان چند خانواده از این یوز زندگی می‌کنند.

وی افزود: امسال تمام توان خود را متمرکز بر زیستگاه یوز ایرانی کرده‌ایم تا به هر شکل ممکن این گونه در معرض انقراض را نجات دهیم.

اکبری در عین حال بر سخت بودن اجرای این طرح تاکید کرد و گفت: وقتی جمعیت یک گونه در طبیعت از یک حد مشخص پایین‌تر می‌آید، کوچکترین تغییرات می‌تواند به انقراض آن منجر شود. تا آنجا که نازایی یک یوزپلنگ ماده می‌تواند سرنوشت جمعیت را تغییر دهد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: یوزپلنگ گونه‌ای با قلمرو بسیار وسیع و جابه‌جایی‌های زیاد است در حالی که در شرایط حاضر امکان این جابه‌جایی به دلیل توسعه جاده‌ها، معادن و... از بین رفته و این موضوع مشکلاتی را برای این گونه جانوری به وجود آورده است.

وی، هزینه‌های پیشگیری از انقراض یوزپلنگ آسیایی را بسیار سنگین دانست و گفت: متاسفانه ما در این زمینه با کمبود اعتبار مواجه هستیم البته در حال رایزنی با سازمان برنامه و بودجه هستیم تا بتوانیم اعتبارات بیشتری دریافت کنیم.

اکبری در ادامه اظهار کرد: ما برای دیگر گونه‌های در خطر انقراض از جمله میش‌مرغ هم برنامه‌های خاصی را در نظر گرفته‌ایم که این برنامه‌ها شامل آموزش، حذف مستثنیات، کنترل محل‌های حضور و کریدور گونه‌ها و اقدامات دیگری است که سازمان می‌تواند بسته به نوع گونه انجام دهد.

برقراری ارتباط با ۱۰ مرجع بین‌المللی برای حفظ گونه‌ها

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست از ارتباط این سازمان با دست کم ۱۰ مرجع بین المللی برای حفظ گونه‌ها خبر داد و افزود: مهم‌ترین این مراجع، کنوانسیون تنوع زیستی است. ما با این مراجع تبادل داده داریم یعنی هم از آن‌ها اطلاعات می‌گیریم و هم به آن‌ها اطلاعات می‌دهیم حتی در مواردی با این مراجع پروژه‌هایی تعریف شده است و اعتبارات مالی از آن‌ها گرفته‌ایم.

وی خاطرنشان کرد: اگرچه این ارتباطات در چند سال اخیر کاهش یافته است، اما ما در دولت سیزدهم و با مدیریت جدید سازمان محیط زیست به‌شدت در تلاشیم که در کنار حفظ منابع ژنتیکی کشور، با دنیا هم تعامل سازنده داشته باشیم تا از ظرفیت‌های علمی و فناورانه دیگر کشور‌ها برای حفاظت از حیات وحش استفاده کنیم و هم داده‌های خود را با آن‌ها به اشتراک بگذاریم. این اقدامات موجب می‌شود که بتوانیم برای گونه‌های مختلف جانوری به‌ویژه در مورد گونه‌های مهاجر برنامه‌های بهتری داشته باشیم.

اکبری بیماری‌های حیات وحش را معضلی نسبتا جدید، اما خسارت‌بار برشمرد و تصریح کرد: اگر حیات وحش دچار بیماری شود، درمانش خیلی سخت است بنابراین عمدتا می‌بایست روی پیشگیری هزینه کنیم.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در پایان گفت: بعضی از بیماری‌ها از طریق دام به حیات وحش منتقل می‌شوند. برای مثال PPR (طاعون نشخوارکنندگان کوچک) که امسال ۹ کانون آن در کشور شناسایی شد. در مورد پرندگان هم مهم‌ترین بیماری، آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان است که عمدتا در مورد پرنده‌های مهاجر اتفاق می‌افتد.

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست یوزپلنگ آسیایی گونه ها گور ایرانی برنامه ها برای حفظ حیات وحش

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۲۱۸۵۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آخرین وضعیت تالاب بندعلیخان

کارشناس مسؤول اداره کل محیط زیست استان تهران با اشاره به اینکه همچنان موضوع هدایت آب رودخانه شور به عنوان تامین‌کننده مهم آب تالاب بندعلیخان به مسیر اصلی در حال پیگیری است، گفت: این پرونده از طریق اداره محیط زیست ورامین، استانداری و فرمانداری در حال پیگیری است. مطالبه سازمان محیط زیست تامین حداقل آب مورد نیاز برای تالاب بندعلیخان از سرشاخه‌های رود شور است.

علی یعقوبی نژاد در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه در زمینه موضوع حقآبه‌ تالاب‌ها و رودخانه‌ها دو مبحث مطرح است، اظهارکرد: یکی تعیین میزان حقآبه‌های اختصاصی و دیگری تخصیص و تامین حقآبه است. تعیین میزان حقآبه‌ها طی مطالعاتی از سوی سازمان محیط زیست صورت می‌گیرد.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران اضافه کرد: قانون تالاب‌ها، یک قانون نوپا است که از سال ۹۶ ابلاغ شده و دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های اجرایی آن نوشته شده است البته طی برنامه‌های ۵ ساله چهارم و پنجم و در قانون‌های موازی مانند قانون اراضی مستحدثات و ساحلی  به مدیریت زیست بومی تالاب‌ها و منابع آبی توجه می‌شد ولی با ابلاغ قانون تالاب‌ها از سال ۹۶ این موضوع سریع‌تر و روشن‌تر پیگیری شده و با پیگیری اعتبارات و اعلام برنامه‌ها شرایط بهتری برای تحقق برنامه‌های زیست‌بومی برای مدیریت منابع آبی فراهم شده است.

وی با بیان اینکه علاوه بر خدمات اکوسیستمی منابع آبی، موضوع تعدد بهره‌برداران و ذینفعان و تعارض منافع آن‌ها نیز مطرح است، گفت: اولویت اول وزارت نیرو تامین آب شرب است، این درحالیست که کارکردهای موازی دیگر مانند تامین آب واحدهای خدماتی، آب کشاورزی و تخصیص حقآبه‌ زیست محیطی مطرح است که موجب تعارض منافع می‌شود.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران با اشاره تشدید خشکسالی در کشور طی سال‌های اخیر اظهار کرد:  بارندگی نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است و میزان آب‌های سطحی را خیلی تحت تاثیر قرار داده است، به‌طوری که ممکن است بخشی از رودخانه‌ها و تالاب‌ها در برخی فصول خشک باشند.

یعقوبی نژاد اضافه کرد: هر سه ماه یا شش ماه ادارات محیط زیست استان تهران با انجام پایش‌هایی از منابع آبی استان، گزارش‌های مصوری  از میزان آب تالاب‌ها یا رودخانه‌ها تهیه می‌کنند. به عنوان نمونه تالاب بندعلیخان در پایاب حوزه آبخیز استان تهران قرار دارد و بیشتر طول سال بسیار کم‌آب است. بر اساس جدیدترین گزارش واحد تابعه در حال حاضر بخش عمده‌ای از این تالاب خشک است.

وی در ادامه گفت:  نیاز آبی این تالاب بر اساس اعلام شرکت آب منطقه‌ای  استان تهران حدود ۶.۴ میلیون متر مکعب است اما اواخر بهمن و اوایل اسفند ماه سال گذشته تنها بخش محدودی از آن آبگیری شد بنابراین شرایط زیست‌محیطی این تالاب بسیار شکننده‌ است.

 کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران با اشاره به اهمیت تالاب بندعلیخان اظهارکرد: این تالاب محل زمستان گذرانی پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی است علاوه بر آن می‌تواند در زمینه تغذیه سفره‌های زیرزمینی، تقویت آبخوان‌ها، کنترل سیلاب‌ها و فرسایش خاک، کاهش آلاینده‌ها و مهمتر از آن کاهش گرد و غبار نقش داشته باشد.

یعقوبی‌نژاد ادامه داد: وقتی منبع آبی تالاب تامین شود، می‌تواند میزان انتشار گرد و غبار در مناطق را کنترل کند اما وقتی آب مورد نیاز تالاب‌ها و حتی رودخانه‌ها تامین نشود، به‌طور قطع با پدیده گرد و غبار و در نهایت انتشار آلاینده‌ها مواجه خواهیم شد.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران با بیان اینکه تالابی از این استان در کنوانسیون رامسر ثبت نشده است، گفت: با این وجود بر اساس قانون تالاب‌ها و آیین‌نامه اجرایی آن، دو تالاب تعریف شده داریم که یکی تالاب بندعلیخان و دیگری دریاچه‌های تار و هویر است. تار و هویر خوشبختانه دائمی و طبیعی هستند که آب آن‌ها از نزولات آسمانی مانند بارش برف و بعضاً از آب چشمه‌ها تامین می‌شود و در بالادست حوزه آبخیز قرار دارند بنابراین حقآبه آن‌ها تامین می‌شود و به منبعی برای آلایندگی تبدیل نمی‌شوند.

یعقوبی نژاد ادامه داد: در حال حاضر تالاب‌ بندعلیخان شرایط آبی مناسبی ندارد اما تار و هویر شرایط خوبی دارند و به عنوان یک اثر طبیعی ملی جزو مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست محسوب و به‌طور مستمر توسط نیروهای اجرایی و کارشناس‌های ما پایش می‌شوند.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران با اشاره به احداث یک شرکت در مسیر رودخانه‌ شور که منبع تامین آب تالاب بندعلیخان است، گفت: این کار باعث انحراف مسیر رودخانه شد بنابراین از سوی ادارات تابعه اداره کل محیط زیست استان تهران در حال پیگیری است چرا بخشی از حقآبه‌ تالاب بندعلیخان در سال‌های گذشته از رودخانه شور تامین می‌شد.

وی اضافه کرد: ظاهرا بر اثر  فعالیت‌های عمرانی بخشی از رودخانه شور بر اساس مستنداتی که توسط مسئولان ذی‌ربط هم پیگیری می‌شد به سمت مرّه استان قم منحرف شد که احتمالاً این کاربرای تامین آب فعالیت‌های عمرانی احداث اتوبان قم  - گرمسار انجام شد ولی بعد از اتمام فعالیت، متاسفانه آب به مسیر اصلی رودخانه هدایت نشد این‌ درحالیست که این رودخانه آب مورد نیاز تالاب بندعلیخان و مراتع منطقه را تامین می‌کرد. پیگیری‌هایی هم از سنوات گذشته تا به حال برای  بازگشت رودخانه شور به مسیر اصلی توسط امور عشایری، جهاد کشاورزی و شرکت آب منطقه‌ای صورت گرفته است.

یعقوبی نژاد در ادامه گفت: موضوع مرتبط با سازمان حفاظت محیط زیست، بحث هدایت سرشاخه‌ها به سمت تالاب بندعلیخان است. مذاکراتی هم در سطح شهرستان و هم با استانداری‌های تهران و قم با حضور شرکت آب منطقه‌ای، امور عشایری، جهاد کشاورزی و محیط زیست در دفتر تخصصی تالاب‌ها و معاونت محیط دریایی تالاب‌ها صورت گرفت.

وی اضافه کرد: قرار شد پیگیری‌های لازم در این زمینه صورت بگیرد و تصمیمات نهایی در سطح استانداری و شرکت آب منطقه‌ای برای هدایت مسیر رودخانه به مسیر اصلی آن اتخاذ شود. در سال‌های اخیر اقدامات قانونی و قضایی هم از طریق محیط زیست و هم سایر ارگان‌های مسوول صورت گرفته است.

**یعقوبی‌نژاد با بیان اینکه هنوز پرونده مفتوح است، گفت: این پرونده از طریق اداره محیط زیست ورامین، استانداری و فرمانداری در حال پیگیری است. مطالبه سازمان محیط زیست تامین حداقل آب مورد نیاز برای تالاب بندعلیخان از سرشاخه‌های رود شور است.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران به عواقب عدم تامین آب تالاب بندعلیخان پرداخت و اظهارکرد: اگر حقآبه بندعلیخان تامین  نشود، این تالاب تبدیل به یکی از کانون‌های تولید و انتشار ریزگرد می‌شود . با افزایش آلایندگی سلامت و بهداشت عمومی مردم مورد تهدید قرار می‌گیرد.

وی اضافه کرد: تعیین نیاز آبی تالاب بندعلیخان نیازمند انجام مطالعات کارشناسی و دانشگاهی دارد. لازمه این کار تامین اعتبار است که از نظر محیط زیست هنوز انجام نشده است، با این حال با شرکت آب منطقه‌ای تهران برای تخصیص حدود ۶.۴ میلیون متر مکعب در سال‌های گذشته تفاهم شده بود.

کارشناس مسئول اداره کل محیط زیست استان تهران تاکید کرد: ما حداقل آبی را که برای تالاب بندعلیخان از طریق رودخانه شور و سایر رودخانه‌ها که باید تامین بشود را مرتب و مستمر از شرکت آب منطقه‌ای مطالبه می‌کنیم البته اولویت اول شرکت آب منطقه‌ای وزارت نیرو تامین آب شرب است.

یعقوبی نژاد اضافه کرد: اگر حداقل میزان آب رودخانه‌ها و تالاب‌ها تامین  شود در نهایت سود آن را خود مردم خواهند برد.

کارشناس مسئول اداره کل محیط  زیست استان تهران ادامه داد: محیط زیست چه در سطح سازمان، چه در سطح استانی، حقآبه‌ تالاب‌ها و رودخانه‌ها را به‌طور مستمر پیگیری می‌کند. از لحاظ قانونی، ماده ۲ قانون حفاظت و احیای مدیریت تالاب‌های کشور به صراحت اعلام می‌کند که سازمان محیط زیست صرفاً تعیین نیاز آبی تالاب‌ها را  بر عهده دارد اما بخش تدوین و اجرای برنامه مدون برای تخصیص و تامین حقآبه‌ برعهده وزارت نیرو است بنابراین ادارات محیط زیست با شرکت‌های آب منطقه‌ای در جهت تحقق حداقل حقآبه‌ با توجه به میزان بارش‌ها و ذخیره نزولات آسمانی تعامل دارند.

یعقوبی نژاد درپایان با بیان اینکه تشدید خشکسالی، تامین حداقل نیاز آبی تالاب‌ها و رودخانه‌ها را به چالش کشیده است، گفت: خوشبختانه با توجه به بارش باران در اواخر سال گذشته وضعیت رودخانه‌های استان تهران مناسب است ولی وضعیت تالاب بندعلیخان با توجه به خشکسالی های پی در پی سال‌های اخیر مناسب نیست.

 انتهای پیام