منتقد سینما: نقد منصفانه و نگاه مشفقانه داشته‌باشیم
تاریخ انتشار: ۱۲ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۲۸۰۴۸۵
محمدرضا مقدسیان در گفتگو با خبرنگار سینمایی ایرنا و با اشاره به فیلم سینمایی بیرو، گفت: باید از چند جهت به فیلم بیرو توجه ویژه کرد. ضعف‌ها و مشکلاتش را مانند آثاری که در جشنواره است به‌تنهایی نبینیم.
وی گفت: علی‌رغم همه ضعف‌هایی که در فیلم بیرو و کارگردانی آن وجود دارد اما یک نکته بسیار مهم هم است و آن این است که ما باید هر حرکتی را که تلاشی برای معرفی، تقدیر و تمجید از قهرمان‌های ملی‌مان است، قدر بدانیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: این قهرمان می‌تواند علیرضا بیرانوند باشد یا دست‌فروشی که پرستاران را از کلینیکی که دچار حریق شدند نجات می‌دهد. باید کسانی که فیلم ساختن و پرداختن به آنان بهانه‌ای است برای داشتن فیلم‌نامه‌ها و ساخت فیلم‌های قهرمان محور، ارج نهاد.
وی ادامه داد: فیلم‌های قهرمان محور، فیلم‌هایی هستند که خلأ آن در سینمای ایران به‌شدت احساس می‌شود و تولید آنان را باید به فال نیک گرفت.
بیرو فیلم خوبی برای سینمای کودک و نوجوان است
مقدسیان گفت: اینکه بتوانیم قهرمان‌های زنده را به تصویر بکشیم یعنی کسانی که در کنارمان نفس می‌کشند و برای این مملکت باعث افتخار هستند اتفاق خوبی است. گرچه بیرو در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد اما فیلم خوبی برای سینمای کودک و نوجوان است.
مقدسیان افزود: اگر ما شیوه کارگردانی و داستان‌پردازی این فیلم را بدون اینکه آن را جزئی از جهان کودک و نوجوان تصور کنیم نقد کنیم ممکن است ایرادات بسیار جدی در آن وجود داشته باشد اما اگر بپذیریم که مخاطب این فیلم کودکان و نوجوانان هستند این فیلم، فیلمی خوش‌ساخت و خوش ریتمی است که می‌تواند تا حد مثبت قدمی رو به جلویی باشد چرا که قهرمان محور است و برای رده سنی کودک و نوجوان.
این منتقد ادامه داد: طبیعتاً به لحاظ کیفی بیش‌از یک ستاره نمی‌توانم به این فیلم بدهند اما بیرو در سینمای مرتضی عباس علی میرزایی منسجم‌ترین و بهترین کار به نسبت کارنامه کاری اوست.
مقدسیان گفت: حتی این فیلم را بهتر از ساخته قبلی این کارگردان یعنی فیلم انزوا می‌دانم چراکه هم تکلیفش با خودش مشخص است و هم فیلمی کم ادعاست که می‌تواند مخاطب کودک و نوجوان را سرگرم کند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا این فیلم، فیلمی بلاتکلیف است که مشخص نیست برای کودک ساخته شده یا بزرگسال گفت: این فیلم کاملاً برای رده سنی کودک و نوجوان ساخته شده‌است.
وی گفت: شاید رگه‌هایی از بزرگسالی در آن باشد اما این رگه ها قطعا برای پدران و مادرانی است که با فرزندانشان راهی سینما می‌شوند؛ اما بخش عمده کار برای کودکان و نوجوانان است همچنان که بخش روایی و بصری فیلم هم برای این رده سنی است.
وی ادامه داد: در صحنه‌هایی و سکانس‌هایی که روایت در زمین فوتبال ساخته شده‌است، کاملاً تداعی‌کننده انیمیشن فوتبالیست‌ها است و فضا به‌شدت فانتزی و تخیلی است که بیشتر تلاش دارد تا مخاطب کودک و نوجوان را تهییج کند.
این منتقد گفت: در نتیجه اگر با این نگاه به این فیلم توجه کنیم که برای این رده سنی ساخته‌شده، حجم و هضم آن برای ما راحت‌تر باشد.
وی افزود: باید توجه داشت که فیلم‌سازی برای کودک و نوجوان در همه دنیا به‌همین شکل است که رگه‌هایی از بزرگسالی را در نظر می‌گیرند برای اینکه بزرگسالان هم بهانه‌ای برای همراه شدن با کودکان و نوجوانان در تماشای چنین فیلم‌هایی داشته باشند.
مقدسیان در پاسخ به منتقدانی که ساخت این فیلم برای بیرانوند را زود دانسته و بر این عقیده اند که قهرمانان بسیاری در اولویت ساخت چنین تولیداتی قرار دارند گفت:اصل این حرف درست است اما من با آن مخالفم؛ دلیلم برای این پارادوکس این است که در سینمایی که ما به هیچ‌یک چهره‌ها از جوان یا پیر و یا زنده یا متوفی نپرداخته‌ایم همین‌که کسی چنین اثر و مسیری را با همه مشتقاتش فراهم کرده‌است که به چنین سوژه‌ای بپردازد را باید به فال نیک بگیریم.
این منتقد گفت: همه کسانی که به این فیلم ایراد می‌گیرند که چرا بیرانوند؟ احتمالاً پیش‌تر از این موضوع صحبت می‌کردند که چرا سینمای قهرمان محور نداریم، اما حالا که چنین فیلمی در سینمای قهرمان محور داریم به‌رغم همه ضعف‌ها و مشکلاتش با این نگاه تخطئه گر را کنار بگذاریم چرا که با آن به‌جایی نمی‌رسیم.
وی افزود: هر شخصیتی را که بخواهیم بسازیم گروهی هستند که اولویت‌های دیگری دارند. این صحبت‌ها و اظهارنظرها کمکی به سینمای ایران نمی‌کند.
مقدسیان در پایان گفت: باید از سینماگرانی مانند کارگردان این فیلم تقدیر و آنان را تشویق کنیم که در مورد سایر شخصیت‌ها هم چنین فیلم‌هایی را بسازند وگرنه با حرف‌وحدیث فیلم ساخته نمی‌شود. اگر واقعاً قرار است که کاری کنیم که حال سینما بهتر شود به‌جای اینکه دنبال ایراد باشیم و هر رخدادی را تخطئه کنیم بهتر است، نگاه مشفقانه داشته‌باشیم و نقد منصفانه کنیم.
برچسب‌ها سینمای ایران جشنواره فیلم فجر علیرضا بیرانوندمنبع: ایرنا
کلیدواژه: سینمای ایران جشنواره فیلم فجر علیرضا بیرانوند سینمای ایران جشنواره فیلم فجر علیرضا بیرانوند کودک و نوجوان قهرمان محور ساخته شده رده سنی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۲۸۰۴۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کمرنگ‌شدن نشریات تخصصی نوجوانان از عوامل افت شعر نوجوانان است
به گزارش خبرگزاری مهر، نشست تخصصی «شعر نوجوان از منظر مخاطب و جایگاه امروزی آن» به دبیری انسیه موسویان و با سخنرانی افسون امینی شاعر، نویسنده و مدرس دانشگاه علامه طباطبایی با موضوع «شعر نوجوان، سرگردانی میان متن و مخاطب» و حسین تولایی با موضوع «واکاوی جهان در تجربه-سروده‌های نوجوانان» برگزار شد.
امینی گفت: حرف زدن در مورد شعر نوجوان، بی‌نیاز از صحبت کردن درباره‌ی شعر کودک نیست؛ به ویژه که منابع ما در حوزه‌ی شعر نوجوان بسیار اندک است.
وی با اشاره به سیر تاریخی شکل‌گیری شعر نوجوان افزود: شعر کودک برخلاف داستان کودک که به شکل خودجوش مسیر خود را طی کرد؛ به صورت خودجوش شکل نگرفت. پس از انقلاب مشروطه، نیاز متولیان مدارس و کودکستان‌ها به تولید شعر برای دانش‌آموزان، باعث شکل‌گیری شعر کودک و تولید محتوا در این دوره شد. در این میان، رواج ترانه‌های عامیانه‌ی دوره‌ی مشروطه و گسترش کار ترجمه تأثیر بسزایی داشتند.
این نویسنده گفت: در این دوره شعر نوجوان وجود نداشت، چرا که اصولاً مفهوم نوجوانی در این دوره هنوز شکل نگرفته بود و مخاطبان به دو گروه بزرگسالان و کودکان تقسیم می‌شدند. گاه شعر برخی از شاعران بزرگسال که از نظر زبانی و محتوایی اشعارشان برای نوجوانان قابل فهم بود، مثل پروین اعتصامی در حوزه‌ی شعر نوجوان مورد توجه قرار می‌گرفتند.
وی افزود: پیشرفت علم روانشناسی و آشنایی با دیدگاه‌های کسانی چون ژان پیاژه و نیز دومین سمینار ملی ادبیات کودک شورای کتاب کودک در سال ۱۳۴۶ که بخش مهمی از آن مختص شعر کودک با سخنرانی عباس یمینی شریف بود، زمینه‌ی توجه به شعر نوجوان را فراهم کرد. در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ افرادی مثل محمود کیانوش به صورت جدی وارد حوزه‌ی شعر کودک و نوجوان شوند. کیانوش تحت تأثیر نظریه‌ی رشد پیاژه و ادبیات ترجمه، نخستین شاعری است که به طور جدی سراغ شعر نوجوان رفت و اولین کتاب شعر نوجوان را با عنوان «آفتاب خانه‌ی ما» منتشر کرد. نکته‌ی قابل توجه در مورد شعر کودک در ایران، پشتوانه‌ی پژوهشی آن، قبل از رواج و گسترش آن در بین شاعران کودک است. دو کتاب «نیم قرن در باغ شعر کودکان» از عباس یمینی شریف و «شعر کودک ایران» از محمود کیانوش در زمانی منتشر شدند که شاعران کودک بسیار انگشت‌شمار بودند.
امینی گفت: در دهه‌ی ۶۰ به دلیل تحولات سیاسی و اجتماعی‌ای که در جامعه رخ داد، نیاز بود تا آموزش و پرورش و نهادهایی مثل وزارت ارشاد و غیره توجه ویژه‌ای به جمعیت نوجوان داشته باشند. نسلی که در آن زمان به لحاظ کمیت، طیف وسیعی از جمعیت کشور را شامل می‌شد. بنابراین به شعر نوجوان توجه بیشتری شد و شاعرانی چون جعفر ابراهیمی، محمدکاظم مزینانی، وحید نیکخواه آزاد، جواد محقق، قیصر امین‌پور، افشین علاء و دیگر شعرا پای کار آمدند. این شاعران متناسب با نیاز نوجوان آن روز شعر می‌سرودند؛ اگرچه هنوز اشعار آنان بین شعر نوجوان و شعر کودک یا بزرگسال معلق بود.
این مدرس دانشگاه گفت: از دهه‌ی ۷۰ شعر نوجوان رشد و جایگاه خود را پیدا می‌کند. در این دوره کتاب‌های شعر نوجوان از نظر ظاهری هم به ثبات می‌رسند و فونت و قطع آن‌ها برای مخاطب تعریف مشخصی می‌یابد، اگرچه هنوز نوسان‌هایی هست و گاه شعر نوجوانان، با تصاویر و قطع کتاب کودک منتشر می‌شود. از شاعران شاخص شعر نوجوان در این دهه، می‌توان از بیوک ملکی، افسانه شعبان‌نژاد، افشین علاء، عرفان نظرآهاری، شاهین رهنما، آتوسا صالحی و محمدکاظم مزینانی نام برد.
وی افزود: در دهه‌ی ۸۰ تعداد شاعران نوجوان بیشتر و آثار آنان متنوع‌تر شد. ظهور شاعران توانمند در این دهه، کتاب‌های شعر نوجوان را از نظر مضمون، قطع و زبان با تنوع قابل توجهی همراه کرد. در این دوره بسیاری از شاعران شعر کودک نیز، برای محک زدن خود وارد حوزه‌ی شعر نوجوان می‌شوند. بیشتر شاعران این دهه موفق هستند و تا سال‌های بعد هم می‌مانند. از چهره‌های شاخص این دوره علاوه بر شاعران دهه‌ی ۷۰، می‌توان از مهدیه نظری، عباس تربن، حسین تولایی، مهدی مردانی، انسیه موسویان، غلامرضا بکتاش، علی باباجانی، کمال شفیعی و.... را نام برد.
این شاعر با تاکید بر اینکه این روند در دهه‌ی ۹۰ هم ادامه یافت، گفت: با این تفاوت که از اواخر این دهه، این رشد کمرنگ می‌شود و ما با کتاب شعر نوجوان کمتری روبه‌رو هستیم و توجه ناشران به چاپ و کیفیت این نوع ادبی کمتر می‌شود.
امینی گفت: از نظر من مخاطب شعر کودک عام است، اما مخاطب شعر نوجوان خاص. کتاب‌های شعر کودک از سوی والدین در هر سطح و طبقه‌ای برای سرگرمی و آموزش کودکان خریداری می‌شوند؛ اما شعر نوجوان باید توسط نوجوان علاقه‌مند به شعر خریداری شود. نوجوانی کتاب شعر می‌خرد که خودش اهل شعر و ادبیات باشد. بنابراین شعر نوجوان از سوی ناشران با اقبال مواجه نیست. از سوی دیگر، آشنایی ما با شعر نوجوان در سطح جهانی کمرنگ است. تنها تعداد کمی از مترجمان مثل رضی هیرمندی و مهدی مرادی به سراغ ترجمه‌ی شعر نوجوان رفته‌اند. در سطح جهانی نیز جوایز ادبیات کودک و نوجوان بیشتر معطوف به آثار کودکانه است تا آثار نوجوان.
یکی از دلایل اوج‌گیری شعر نوجوان در دهه‌ی ۸۰ حضور نشریات حرفه‌ای بود
در ادامه‌ی این نشست، حسین تولایی با تاکید بر اینکه در دهه‌ی ۸۰ شعر نوجوان در اوج خود بود و چهره‌های تازه و جوان در این دوران درخشیدند، گفت: این روند رو به رشد از نیمه‌ی دوم دهه‌ی ۹۰ سیر نزولی به خود گرفت. به گونه‌ای که در سال‌های اخیر، چهره‌های جوان و موفق در این زمینه کمتر دیده می‌شود و شعر نوجوان هنوز به نام‌های شاعران پیشکسوت و شاعران اواخر دهه‌ی هفتاد و هشتاد به راه خود ادامه می‌دهد. از دلایل مهم این مشکل، کمرنگ‌شدن نشریات تخصصی نوجوانان، تعطیل‌شدن جشنواره‌ی مطبوعات کودک و نوجوان و البته افزایش جشنواره‌های مناسبتی است.
وی افزود: قطعاً یکی از دلایل اوج‌گیری شعر نوجوان در دهه‌ی ۸۰ حضور نشریات حرفه‌ای و موفقی مثل سروش نوجوان، آفتابگردان و نشریه‌ی دوچرخه بوده است. این نشریات در آن زمان جریان‌ساز بودند و توانستند حرکتی را در جامعه ایجاد کنند و افرادی مثل آتوسا صالحی، عرفان نظرآهاری، مهدیه نظری، عباسعلی سپاهی یونسی، انسیه موسویان، مهدی مردانی، عباس تربن، مهدی مرادی، فاصل ترکمن، کبری بابایی و … را به جامعه‌ی ادبی تحویل دهند. با تعطیل‌شدن این نشریات، شعر نوجوان هم جایگاه ویژه‌ی خودش را کم‌کم در بین ناشران از دست داد و چاپ کتاب شعر نوجوان هم با چالش جدی مواجه شد. در حالی که نشریات کودک و نوجوان بیش از کتاب‌های این رده‌ی سنی می‌تواند در علاقه‌مندی این گروه سنی به حوزه‌های فرهنگی مؤثر باشد.
وی با طرح این سوال که چرا شعر نوجوان امروز با مخاطب مواجه نیست؟ گفت: شعر نوجوان در میان نوجوانانی مخاطب دارد که دغدغه‌ی شعری داشته باشند؛ یعنی مخاطبان تخصصی. تعداد این افراد به گواه تعداد نوجوانان شاعر عضو کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سراسر کشور، دانش آموزان شرکت کننده در مسابقات سراسری فرهنگی و هنری در رشته‌ی شعر وزارتخانه آموزش و پرورش، شاعران نوجوان مرتبط با نشریاتی مثل دوچرخه، آفتابگردان و.... کم نیست. مضاف بر اینکه حتی اگر هم این تعداد کم باشد، جامعه موظف است برای آن‌ها خوراک لازم را تهیه کند.
این شاعر سپس به تشریح پژوهش خود در نشریه‌ی دوچرخه در فاصله زمانی ۱۳۹۵ تا پایان ۱۳۹۹ پرداخت و گفت: بر اساس این پژوهش، در ۲۲۶ شماره‌ی منتشر شده‌ی نشریه‌ی دوچرخه، در بازه زمانی یاد شده، ۷۱۵ شعر از ۱۶۸ نوجوان شاعر و علاقه‌مند به شعر بر اساس نظریه‌ی ارتباطی ربکا نای مورد بررسی قرار گرفت و اشعار نوجوانان در حوزه ارتباطی به چهار دسته‌ی تعامل با خود، تعامل با خدا، تعامل با دیگری و تعامل با محیط تقسیم شدند.
وی افزود: بر اساس یافته‌های این پژوهش در فاصله زمانی مذکور بر اساس هسته مرکزی شعر نوجوانان، تعامل با دیگری با ۶۰ درصد فراوانی، بیشترین مضمون شعری نوجوانان را به خود اختصاص می‌داد و پس از آن تعامل با محیط با ۲۳ درصد، تعامل با خود با ۱۴ درصد و تعامل با خدا با ۳ درصد به ترتیب، بیشترین فراوانی‌ها را دربرمی‌گرفتند.
تولایی گفت: در زمینه‌ی تعامل با دیگری، عاشقانه‌ها با فراوانی مطلق ۳۹۸ شعر، بیشترین درصد تعامل با دیگری را شامل می‌شدند؛ یعنی چیزی حدود ۵۵ درصد. این در حالی است که پروژه شعر عاشقانه نوجوان که در یکی از مؤسسات انتشاراتی دنبال می‌شد و بنا بود با همت گروهی از شاعران حوزه نوجوانان منتشر شود، با تغییر مدیریت آن انتشارات متوقف شد و ناشران دیگر هم از چاپ آن استقبال نکردند. این پژوهش با عنوان "نشریات کودک و نوجوان به مثابه راهنمایی برای مخاطب شناسی؛ مورد مطالعه نشریه دوچرخه" در سال گذشته در گاهنامه‌ی نقد کتاب کودک و نوجوان منتشر شده است.
همچنین افسون امینی که ۱۶۰ شعر از ۱۶ شاعر نوجوانان را گردآوری کرده و به چاپ سپرده است، در آغاز سخنرانی خود از محمد هادی محمدی و زهره قائینی به خاطر تألیف مجموعه‌ی تاریخ ادبیات کودکان ایران که از منابع ارزشمند مرجع در این حوزه است، سپاسگزاری کرد.
کد خبر 6089743
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»