به نقل از «مهر»

شبه مدرنیته انسداد تاریخی در ایران ایجاد کرد/ضرورت اقتصاد انقلابی

تاریخ انتشار: ۲۰ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۳۳۷۵۲۲

به گزارش خبرگزاری مهر، نهمین قسمت از ویژه‌برنامه «زاویه» شب گذشته ۱۹ بهمن‌ماه به موضوع «ایده انقلاب» پرداخت. میهمان این قسمت از برنامه شهریار زرشناس پژوهشگر و عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بود.

وی در ابتدای برنامه گفت: هنگامی که از ایده انقلاب سخن می‌گوییم یعنی از حقیقت و ماهیت وجودی آن حرف می‌زنیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

زرشناس در ادامه با بیان اینکه انقلاب ها در فضاهای اجتماعی، سیاسی اقتصادی و عوالم تاریخی شکل می‌گیرد، گفت: حقیقت انقلاب یک حقیقت تحولی است چرا که انقلاب ها هنگامی شکل می‌گیرد که جامعه دچار مشکلات، انسداد و یا تضادهای حاد شده باشد.تاریخ دو قرن اخیر ما که در آن دوران سیطره شبه مدرنیته بر ایران به ویژه از اواسط قاجار به بعد خودنمایی می‌کند و فصل تازه ای آغاز می‌شود. در این دوران عالم ایرانی اسلامی ما به دست نظام سلطه جهانی به کنار رانده می‌شود و تلاش می‌کند تا صورت بندی تجدد مآبی را پیاده سازی کند.

این پژوهشگر و مولف در همین راستا افزود: تجدد مآبی یعنی مدرنیته ناقص، بیمار و معلول که ایران را اسیر شبه مدرنیته می‌کند. شبه مدرنیته استقلال، هویت ایرانی، توانایی و ظرفیت های بومی را از ما سلب می‌کند و ایران را به یک ملت اقماری و پیرامونی تبدیل می‌کند که در مسیر تعیین شده کشورهای متروپل حرکت می‌کند. شبه مدرنیته هیچ رهاوردی برای ایران ندارد و موجب اقتصاد وابسته، افزایش فاصله طبقاتی و گسترش فقر می‌شود.

وی با بیان اینکه انقلاب اسلامی ایران در سال ۵۷ در حالی شکل می‌گیرد که شبه مدرنیته بیش از ۱۰۰ سال در ایران پیاده سازی شده است، گفت: تجربه مدرنیته در ایران تجربه ای کاملاً شکست خورده است که تونل وحشتی را در تاریخ معاصر ما ایجاد کرده است. ایران پیش از سیطره شبه مدرنیته آرمانی نیست اما حداقل دارای فضای فرهنگی و ادبی ایرانی اسلامی است و به برپایی دولت‌های قدرتمند مثل صفویه منجر شده بود. ایران پیش از شبه مدرنیته دارای استقلال نسبی با روی کار آمدن دولت‌های توانمند داشت و دارای هویت و استمرار تاریخی بود.

زرشناس با تاکید بر اینکه شبه مدرنیته انسداد تاریخی در ایران ایجاد کرد و جامعه ایرانی راهی برای مقابله با آن پیش روی خود نداشت، گفت: ملت ایران در چنین شرایطی با تکیه بر ظرفیت‌های ایرانی اسلامی خود تلاش کرد تا سیطره شبه مدرنیته را عقب براند و بشکند که موفق هم بود. انقلاب اسلامی ایران رستاخیز عالم ایرانی اسلامی مقابل سیطره ظالمانه تجدد مآبی وابسته بود. ملت ایران رهبری انقلاب را به دست روحانیون که بیشترین فاصله را با شبه مدرنیته دارند می‌سپارد.وضع و شرایط پیش از انقلاب اسلامی ایران غیر قابل اصلاح بود و هیچ راهی جز انقلاب و دگرگونی وجود نداشت چرا که ایران دچار استعمار فراگیر و وابستگی تمام شده بود.

زر شناس در ادامه این قسمت از ویژه برنامه زاویه با طرح مسئله ای در مورد سرنوشت اشخاص و گروه های حاضر در انقلاب ها گفت: نظریه ای عنوان می‌شود که انقلاب ها فرزندان خود را می‌خورد و از بین می‌برد و انقلاب اسلامی ایران هم از این قاعده مستثنی نیست اما اصلاً چنین نگاهی واقعیت ندارد چرا که همه انقلاب ها از این قاعده پیروی نمی‌کنند. انقلاب ها و همه تحولات اجتماعی ممکن است به سوی تسویه شدن و غربال حرکت کنند.

وی افزود: اگر انقلاب ها را از تاریخ بگیریم هیچ باقی نمی‌ماند. به عنوان مثال اگر فرانسه انقلاب نمی‌کرد فرانسه ای باقی نمی‌ماند یا همین انگلیس که در حال حاضر حرف‌های ضد انقلابی می‌زند اگر دچار انقلاب نمی‌شد حرفی برای گفتن نداشت. یا چین که بسیار مورد توجه دنیای امروز است بدون انقلاب به چنین موفقیت‌ها و توفیقاتی نمی‌رسید.

زرشناس ادامه داد: فعالیت‌های ضد انقلابی در حالی از سوی کشورهایی که خودشان بر اثر انقلاب سر بلند کرده اند بیان می‌شود که جوامع گوناگون جهان عزم مبارزه علیه استعمار حاکم از سوی همین کشورهای انقلابی را دارند. کشورهای استعمارگر همانند انگلیس برای خلع سلاح جریان انقلابی کشورهای پیرامونی انواع تئوری‌های ضد آرمان‌گرایی و انقلابی را راه اندازی می‌کنند.

وی افزود: ناتو فرهنگی در سال‌های ۱۹۵۰ به بعد تلاش می‌کند تا انقلاب ها و آرمان‌گرایی و استقلال طلبی را خلاف عقلانیت و نادرست جلوه دهد. به عنوان مثال جورج اورول برای نوشتن «قلعه حیوانات» پول می‌گیرد و اثری سفارشی در راستای اهداف ضد آرمانگرایانه دیگر ملت‌های دنیا خلق می‌کند.

زرشناس ادامه داد: ناتو فرهنگی تلاش دارد تا انقلاب ها، آرمان‌گرایی ها، حق طلبی ها و عدالت خواهی ها را به وسیله خلق تئوری های سیاسی و آثار ادبی مساوی با بی خردی، خشک مغزی و افراطی گری نشان دهد. در حالی چنین فعالیت‌هایی از سوی برخی کشورهای توسعه یافته شکل می‌گیرد که خودشان در قرن ۱۸ انقلابی بودند و امروزه از ثمرات همان انقلاب بهره می‌برند.

وی افزود: سلطه بیگانه و نظام جهانی از دستیابی هر ملتی به استقلال ممانعت می‌کند چرا که استقلال پیش شرط هر چیزی است و تا استقلال نباشد اراده ملی غیر ممکن خواهد بود. جامعه ایرانی با انقلاب اسلامی ایران، استقلال یافت و خودش تصمیم گیرنده سرنوشت خود شد.

زرشناس ادامه داد: با پیروزی انقلاب اسلامی ایران جریان تهاجم فرهنگی و نفوذ ایدئولوژیک در بسیاری از مواقع بدنه رای دهنده کشور را تحت تاثیر قرار داد. البته ما نیز از نظر تئوریک کم کاری های بسیاری داشتیم.

وی افزود: با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، اقتصاد انقلابی را جایگزین اقتصاد سرمایه داری شبه مدرنیته استسماری ظالمانه ایران پیش از انقلاب نکردیم. به همین دلیل همان نوع اقتصاد پیش از انقلاب تداوم پیدا کرد و مشکلات اقتصادی قبل از انقلاب را بار دیگر تکرار کرد. اقتصاد انقلاب مستلزم آوردن ایده انقلاب در متن اقتصاد است. ما باید اقتصاد را از حالت ساخت اقتصاد سرمایه داری شبه مدرن خارج کنیم.

عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه گفت: مشکلات امروز ما از جمله تورم، بیکاری، فاصله طبقاتی، رانت خواری و مدیران نجومی بگیر همه نتیجه نظام اقتصادی شبه مدرن حاکم بر ایران است. نتایج فاجعه بار این اقتصاد شبه مدرن با نسخه نئولیبرالی که در سال‌های ۶۸ و ۶۹ بر ایران حاکم شد تشدید یافت.

وی افزود: برای برون رفت از این شرایط باید انقلاب را به اقتصاد ببریم و ساخت اقتصادی مان را انقلاب کنیم. یعنی بخش تولیدی را با بخش مصرفی هماهنگ کنیم. اقتصاد انقلابی باید عدم توازن تولید و مصرف را از بین ببرد و آن را متعادل کند.

زرشناس با تاکید بر اینکه انقلابی گری یعنی وارد کردن تفکر انقلابی به حوزه هایی که تا کنون وارد نشده است، گفت: برای رفع موانع اقتصادی باید به انقلابی گری نزدیک شویم. اقتصاد انقلابی تولید را قوت، بیکاری را کاهش و تورم را کم می‌کند. تورم ما ناشی از کمبود تولید است اما اقتصاددان های نئولیبرال ما روی انباشت سرمایه تاکید دارند.انقلاب اسلامی ایران ساخت سیاسی شبه مدرنیته را به کل نابود کرد اما ساخت اقتصادی و فرهنگی آن همچنان کم و بیش باقی ماند.

زرشناس با تاکید بر اساس شبه مدرنیته بر وابستگی افزود: انقلاب اسلامی ایران و ظرفیت‌های آن در تقابل با ظرفیت‌های فرهنگی شبه مدرنیته ای قرار گرفته است که بخشی از آن توسط بیگانگان مدیریت می‌شود.

وی در ادامه در مورد استقلال فرهنگی گفت: هر عالم تاریخی و حوزه تمدنی دارای هویتی است که استقلال فرهنگی نماد و پاسدار آن هویت فرهنگی است و اساساً عوالم تاریخی بدون این هویت های فرهنگی وجود نخواهد داشت.هنگامی که استقلال فرهنگی را از دست بدهیم استقلال هویتی مان را از دست می‌دهیم یعنی مفاخر ادبی و فرهنگی خود را از جمله حافظ، سعدی و فردوسی و امثال آن را به عنوان نمایندگان استقلال هویتی ایران از دست داده ایم. جای استقلال هویتی از دست رفته را مفهوم لیبرالی آزادی می‌گیرد. مفهومی که تنها به دنبال آزادی سود و سرمایه است و اخلاق را کنار بگذارد و جای همه تفکرات و نظریه های موجود را بگیرد.

وی در پایان گفت: ایده انقلاب آرمان‌گرایی، انقلابی گری، باز تولید عادلانه ثروت، استقلال و بازگشت به هویت انسانی است.

ویژه برنامه «زاویه» به مناسبت دهه فجر از نهم تا بیستم بهمن‌ماه، به مدت ده شب ساعت ۲۲ از شبکه چهار سیما پخش خواهد شد. در این ویژه برنامه‌ها، موضوعات مرتبط با رویداد انقلاب اسلامی از نگاه اندیشمندان علوم انسانی مورد واکاوی قرار می‌گیرد.

کد خبر 5420760

منبع: مهر

کلیدواژه: شهریار زرشناس انقلاب اسلامی ایران برنامه زاویه انقلاب اسلامی ایران معرفی کتاب مهر انقلاب ترجمه کتاب و کتابخوانی تجدید چاپ نقد کتاب سعید تشکری تازه های نشر حوزه هنری ادبیات داستانی ادبیات کودک و نوجوان انقلاب اسلامی ایران اقتصاد انقلابی اقتصاد انقلاب ایرانی اسلامی شبه مدرنیته ایده انقلاب ویژه برنامه آرمان گرایی شکل می گیرد انقلاب ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۳۳۷۵۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

واگذاری «استقلال» به هلدینگ خلیج فارس با عدل و انصاف سازگار نیست

به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام علی زاهددوست در خطبه‌های نماز جمعه خورموج با گرامیداشت روز شوراها اظهار کرد: نقش شوراها در پیشبرد امور شهرها و روستاها و رفع مسائل اجتماعی مردم بسیار مهم و حائز اهمیت است و باید این نقش مهم بیشتر تقویت شود.

وی با اشاره به دهم اردیبهشت سالروز ابلاغ فرمان هشت ماده‌ای رهبری اضافه کرد: بیش از بیست سال از فرمان هشت ماده‌ای حضرت آقا می‌گذرد، اگر قوای سه گانه این فرمان را نصب العین قرار می‌دادند و با فسادها مبارزه کند امروز اثری از فساد و مفسد در کشور وجود نداشت.

امام جمعه دشتی تاکید کرد: فساد زیبنده نظام دینی و انقلابی نیست و تعلل در مبارزه با فساد از هیچکدام از قوای سه گانه پذیرفته نیست.

وی با گرامیداشت ۱۱ اردیبهشت روز جهانی کار و کارگر تاکید کرد: کارگران چرخ تولید کشور را حرکت می‌دهند و به تعبیری مجاهدان سنگر جهاد اقتصادی هستند لذا دولت محترم باید در راستای احقاق حق این قشر خدوم و زحمتکش عنایت و توجه ویژه‌ای داشته باشد.

زاهددوست با اشاره به ۱۲ اردیبهشت سالروز شهادت بزرگ معلم شهید آیت الله مطهری و آغاز بزرگداشت هفته مقام معلم بیان کرد: شهید مطهری مظهر واقعی یک معلم تراز انقلابی و ستون معارف و مبانی اصیل دینی و انقلابی بودند.

وی افزود: در گام دوم انقلاب برای مقابله با جنگ شناختی و ترکیبی دشمن نیازمند به تربیت معلم تراز دین و انقلاب اسلامی هستیم چرا که امروز فرزندان ما تشنه فراگیری گفتمان معارف دینی و انقلاب اسلامی هستند.

امام جمعه دشتی ادامه داد: رهبر معظم انقلاب اسلامی پیرامون عملیات غرور آفرین وعده صادق فرمودند: موضوع اصلی «اثبات ظهور قدرت اراده ملت ایران و نیروهای مسلح در عرصه بین‌المللی است» نه تعداد موشک‌های شلیک شده و یا به هدف اصابت کرده.

وی بیان کرد: به اقرار خودشان خسارت سنگین و جبران ناپذیری متحمل شدند و از هراس فضاحت و رسوایی بخش مهم آن را کتمان کردند و اجازه درز خبر آن را ندادند.

زاهددوست ادامه داد: اعتراضات دانشجویی، واقعیت آمریکا بدون روتوش را نشان می‌دهد، البته ممکن است این اعتراضات بر سیاست حمایت آمریکا از صهیونیست‌ها تأثیری نداشته باشد اما واقعیت‌ها را به دنیا مخابره می‌کنند.

وی با بیان اینکه واگذاری تیم استقلال به هلدینگ خلیج فارس مصداق بی انصافی و بی عدالتی آشکار است افزود: میزبان اصلی این هلدینگ استان بوشهر است و عوارض و مشکلات محیط زیستی آن را مردم استان بوشهر تحمل می‌کنند اما چرا با وجود مشکلات و محرومیت‌های فراوانی شهرها و روستاهای ما، پول آن به جیب یک تیم تهرانی برود.

امام جمعه دشتی گفت: اگر نگاهی به ورزش دارید یا پولی برای خرج در ورزش دارید سوال این است مگر خود استان بوشهر تیم ورزشی ندارد یا جوانان ما استعداد فوتبالی ندارند چرا این جوان‌ها را حمایت نمی‌کنید؟

وی اضافه کرد: مخارج تیم استقلال تهران با حجم بالای بدهی مالی و هزینه‌های سنگین سالانه را هلدینگ خلیج فارس متقبل می‌شود در حالی که بیخ گوش آنها جوان‌های ما بیکار و جیبشان خالی و حتی از یک توپ فوتبال و حداقل امکانات ورزشی محروم هستند.

زاهددوست ادامه داد: هلدینگ خلیج فارس برای انجام کوچک‌ترین مسئولیت اجتماعی و کمک به تیم‌های ورزشی منطقه پیرامون خود اقدامی نمی‌کند اما برای حمایت سنگین میلیاردی از تیم تهرانی آغوشش را باز می‌کند. این کار کجا با عدل و انصاف سازگار است.

وی گفت: انتظار داریم مسئولان استان، نمایندگان مجلس نمایندگان منتخب نسبت به این موضوع ورود کنند و اجازه اجحاف در حق مردم ندهند.

کد خبر 6089119