چرا میدان مغناطیسی و جو سیاره مریخ ناپدید شد؟

اگرچه این موضوع که در گذشته‌های دور در سطح سیاره مریخ به دلیل وجود یک میدان مغناطیسی آب وجود داشته سالهاست برای دانشمندان شناخته شده است، اما دلایل ناپدید شدن این میدان مغناطیسی حدود ۴ میلیارد سال پیش، تاکنون روشن نبوده است.

به گزارش «انرژی امروز» از یورو نیوز، به تازگی تیمی از پژوهشگران فرانسوی‌-ژاپنی توانستند با بازآفرینی شرایط حاکم بر هسته مریخ، تا حدودی این معما را حل کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

باید دانست یکی از موضوعات بسیار کلیدی که باعث تداوم حیات بر سطح کره زمین شده، میدان مغناطیسی است که اطراف این سیاره را احاطه کرده و همچون «یک سپر محافظ» از ما در مقابل فضای بین سیاره‌ای بویژه در برابر بادهای خورشیدی (جریان ذرات باردار) که حتی ساختار «دی ان ای» ما را می‌شکند و جو را فرسایش می‌دهد، محافظت کرده است.

روی سیاره مریخ نیز در گذشته‌های دور میدان مغناطیسی وجود داشته که نقشی مشابه را ایفا می‌کرده است. این میدان باعث می‌شده که جو سیاره متمرکز باقی بماند و آب مایع نیز در سطح سیاره وجود داشته باشد. اما میدان مغناطیسی مریخ دوام چندانی نیاورده و سرانجام از بین رفته است.

میدان مغناطیسی چگونه کار می‌کند؟

منشا میدان مغناطیسی زمین به هستۀ آن برمی‌گردد، بویژه قسمت مایع هستۀ زمین که از آلیاژهای آهن و نیکل تشکیل شده است. با سرد شدن تدریجی هسته (که باعث انجماد تدریجی مواد مایع آن می‌شود)، مجموعه‌ای از حرکات همرفت در مادۀ سیالِ در حال چرخش در هسته مایع زمین ایجاد می‌شود و چیزی را ایجاد می‌کند که به آن «اثر دینامو» می‌گویند که قابلیت رسانای جریان الکتریکی دارد و می‌تواند یک میدان مغناطیسی را در خود حفظ کند.

اما دربارۀ سیاره مریخ، اعتقاد دانشمندان بر این است که هستۀ سیاره هنوز عمدتا «مایع» است و همین موضوع باعث توقف زودهنگام حرکات همرفتی شده است.

چگالی هسته مریخ کمتر از زمین است

بررسی داده‌های لرزه نگاری ثبت شده توسط فضاپیمای «اینسایت» که توسط ناسا روی مریخ فرود آمده همچنین مطالعه ترکیب شهاب سنگ‌های مریخ، به دانشمندان کمک کرد تا بتوانند دربارۀ ترکیب مواد هسته مریخ به آگاهی‌هایی دست یابند و به این نتیجه برسند که هستۀ مریخ چگالی نسبتاً کمی دارد و احتمالا با گوگرد و عناصر سبکی مانند هیدروژن، مخلوط با آهن مایع پر شده است.

دانشمندان در این تحقیق، برای شبیه‌سازی رفتار هستۀ مریخ در آزمایشگاه، نمونه‌هایی از آلیاژ آهن، گوگرد و هیدروژن را بین دو الماس فشرده (برای شبیه سازی شرایط فشار در هسته مریخ) و زیر تابش یک لیزر مادون قرمز (برای شبیه سازی دمای هسته مریخ) قرار دادند و به این ترتیب توانستند تغییراتی را که در ساختار و ترکیب مواد بوجود می‌آید، مشاهده کنند.

بر اساس مشاهدات آنها آلیاژ آهن، گوگرد و هیدروژن رفتار عجیبی داشته است: این نمونه که در ابتدا همگن بود، به تدریج به دو مایع مجزا تقسیم می‌شود که یکی غنی از گوگرد است و دیگری غنی از هیدروژن.

به نظر دانشمندان، احتمالا جدایی بین این دو مایع، هم باعث پیدایش میدان مغناطیسی در مریخ و هم ناپدید شدن زودهنگام آن شده است.

دانشمندان در توضیح این پدیده می‌گویند که آهن مایع غنی شده با هیدروژن (که چگالی کمتری نسبت به آهن مایع غنی شده با گوگرد دارد) به تدریج بالاتر از آن قرار می‌گیرد و در حین عبور باعث ایجاد حرکات همرفتی می‌شود.

این جریان‌ها (که تا حدودی شبیه جریان‌های همرفتی زمینی هستند)، احتمالا یک میدان مغناطیسی را در اولین مراحل تاریخ مریخ بوجود آورده و امکان حفظ آب مایع روی سطح آن را نیز فراهم کرده‌اند.

اما این جریان‌های همرفتی ادامه نیافتند زیرا زمانی که دو مایع کاملاً از هم جدا شدند، دیگر موتوری برای ایجاد حرکت در هسته وجود نداشته است. به این ترتیب میدان مغناطیسی موجود از بین رفته و جو مریخ در حدود ۴ میلیارد سال پیش در معرض تابش خورشیدی قرار گرفته است.

برچسب هاشبکه خبری یورو نیوز (EuroNews) مریخ میدان مغناطیسی ناسا

منبع: انرژی امروز

کلیدواژه: مریخ میدان مغناطیسی ناسا آسیا اروپا اقتصاد انرژی امروز ایران بین الملل تحریم خبرگزاری بین المللی خبرگزاری داخلی خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا ریاست جمهوری سازمان های بین المللی سایتهای اینترنتی شرکت ملی نفت ایران NIOC شرکت های بین المللی مجلس شورای اسلامی وزارت نفت وزارت نیرو میدان مغناطیسی سیاره مریخ هسته مریخ

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت energytoday.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «انرژی امروز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۳۷۲۹۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کشف اتفاقی شهاب‌سنگ در ایران؛ قطعه‌ای زیبا از هسته یک سیاره را ببینید | تصویر

 مسعود کیانی، پژوهشگر و محقق زمین شناسی و مدیر موسسه گوهرشناسی و شهاب سنگ شناسی واحد فناور مستقر در مرکز رشد دانشگاه خوارزمی، درباره نتیجه یک آزمایش بر روی نمونه شهاب سنگی گفت: شهاب سنگ قطعاتی از اجسام فضایی مانند سیارات، سیارک ها و ستاره های دنباله دار هستند که در فضا سرگردان بوده و روی یک سیاره یا سیارک فرود می آیند. این سنگ ها دارای انواع مختلفی بوده که در چهار نیم میلیارد سال قبل شکل گرفته است و بدون هیچ تغییر شیمیایی قابل توجه ای در فضا در حال حرکت هستند که به آنها شهاب واره می گویند. هنگامی که این سنگ ها بر روی زمین سقوط می کنند به آنها شهاب سنگ گفته می شود.

براساس گزارش ایسنا، وی در ادامه به کشف جدید پژوهشگران اشاره کرد و گفت: اخیرا فردی از یکی روستاهای استان لرستان قطعه ای از یک نمونه سنگ فلزی که دارای چگالی بالا و جذب آهن ربای قوی بوده را به موسسه گوهرشناسی کیپا (کیانپارس) ارسال کرد. با توجه به مشکوک بودن این سنگ از نمونه ارسالی با استفاده از مقاطع میکروسکوپی و نمونه های شیمیایی آنالیز شده توسط میکروسکوپ الکترونی دانشگاه خوارزمی تهران این سنگ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

این محقق تصریح کرد: در این آزمایشات تخصصی و دقیق مشخص شد این نمونه با توجه به وجود بافت ویدمن اشتاتن(بافت مخصوص شهاب سنگ های آهنی) و درصد آهن و نیکل بالا یک قطعه شهاب سنگ آهنی است. در نمونه آزمایشی میزان خلوص آهن بالای نود درصد و مقدار نیکل حدود ۸ درصد است.

وی بیان کرد: طی مطالعات تکمیلی مشخص شد این شهاب سنگ مربوط به هسته یک سیاره یا سیارک بوده که طی برخوردهای فضایی بین اجرام فضایی متلاشی شده و قطعاتی از آن در فضا فاصله زیادی را طی کرده و سپس در سرزمین ایران فرود آمده است.