منطق دیپلماسی گازی منطقه ای ایران
تاریخ انتشار: ۸ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۴۶۷۸۷۲
تمرکز دیپلماسی گازی بر بازار منطقه پیرامونی به چند دلیل راهبردی حائز اهمیت بوده که به نظر می‌رسد مدنظر تصمیم‌گیران جدید این حوزه در دولت سیزدهم در وزارت نفت بوده است:
بازار پیرامونی کشور دارای تقاضای گازی گسترده‌ای است که جایگاه ایران در تأمین آن از طریق خط لوله دارای موقعیت منحصر به فردی بوده و کمتر رقیبی برای آن از نظر اقتصادی و راهبردی وجود دارد؛ مثلا بازار گاز عراق به‌جز ایران عرضه‌کننده در دسترس گازی به صورت مستقیم ندارد و واردات گاز به صورت ال‌ان‌جی نیز نیازمند توسعه زیرساخت‌های پایانه‌های واردات و تأسیسات گازی‌سازی مجدد در جنوب و توسعه شبکه خط لوله انتقال گاز از جنوب به مناطق مصرف مرکزی (بغداد) است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
علاوه بر این، قیمت بالاتر واردات ال‌ان‌جی به نسبت خط لوله نیز می‌تواند مزید بر علت شود. واردات گاز منطقه کردی نیز به دلایل اثرات وابستگی امنیتی آن برای دولت مرکزی در اولویت نیست یا کشور پاکستان که تقاضای گازی نزدیک به ۲۰میلیارد مترمکعب در سال تا اواسط دهه پیش‌رو داشته که تمرکز این کشور بر واردات ال‌ان‌جی به دلیل هزینه‌های بالاتر آن به نسبت واردات خط لوله سبب کمبود داخلی گاز و افزایش قیمت آن شده است.
واردات از ترکمنستان از طریق خط لوله نیز با تهدیدات امنیتی و قیمتی روبه‌روست، در حالی که گزینه عرضه گاز ایران دیر یا زود به گزینه اصلی واردات پاکستان بدل خواهد شد.
تقاضای واردات گاز از طریق خط لوله از سوی عمان برای فعال نگه‌داشتن تأسیسات تولید ال‌ان‌جی خود (بین ۱۰تا ۱۵میلیارد مترمکعب)، تقاضای پنج میلیارد مترمکعبی افغانستان در مراحل اول و افزایش آن در سال‌های آتی و تقاضای واردات گازی ۱۵-۱۲ میلیارد مترمکعب در سال کویت همگی نشان می‌دهد تحقق کسب فرصت‌های محیط پیرامونی صادرات گاز ایران تاکنون به‌درستی در محور دیپلماسی انرژی کشور قرار نداشته وگرنه بازار منطقه‌ای و پیرامونی کشور دارای پتانسیل واردات گازی گسترده‌ای است.
محیط پیرامونی ایران از طریق خط لوله و بدون حتی هزینه انتقال از کشور ثالث در دسترس بوده که در بیشتر این گزینه‌ها به دلیل توسعه‌یافتگی شبکه خطوط لوله داخلی به سرمایه‌گذاری گسترده جدیدی نیاز است.
صادرات گاز از طریق خط لوله به محیط پیرامونی از آسیب‌پذیری تحریم‌های فناورانه غربی در خصوص تحریم‌های انتقال فناوری مایع‌سازی گاز و تولید ال‌ان‌جی در امان بوده و ایران می‌تواند اهداف صادراتی گاز خود را تا ۶۰، ۷۰ میلیارد مترمکعب در سال بدون وابستگی امنیتی به فناوری مایع‌سازی گاز غربی محقق کند. بازار پاکستان و عمان (جمعا نزدیک به ۳۰میلیارد مترمکعب در سال) در کنار تمدید پروژه‌های فعلی صادرات گاز به ترکیه و عراق (جمعا ۳۰میلیارد مترمکعب در سال) بخش عمده اهداف صادراتی گاز کشور در چشم‌انداز ۱۰سال آتی را پوشش خواهد داد.
در کنار موضوع صادرات و کسب سهم از بازار گاز منطقه‌ای، گزینه‌های تجارت از طریق سوآپ یا ترانزیت نیز می‌تواند سبب ارتباطات گازی کشورهای ثالث در شرایط وجود مازاد تقاضا به نسبت ظرفیت صادرات گازی کشور برای ایران مزیت‌های امنیتی و اقتصادی ایجاد کند.
محیط پیرامونی و تمرکز بر همکاری‌های اقتصادی در این محیط در چارچوب اولویت‌های سیاست خارجی اقتصادی کشور در چارچوب سند راهبردی گام دوم انقلاب اسلامی بوده است. تحقق اهداف این سند برای دولتمردان دولت سیزدهم به برنامه اقدام اولویت‌دار تبدیل شده است.
تلاش در چارچوب موارد فوق به یک نتیجه راهبردی منجر می‌شود که آن خنثی‌سازی تحریم در حوزه درآمدهای صادراتی کشور به‌ویژه از طریق متنوع‌سازی آن (توسعه صادرات گاز) و مزایای امنیتی آن خواهد بود. به گونه‌ای که ایالات متحده در آینده برای تحریم یا بازگردانی آن علیه جمهوری اسلامی ایران با موج مخالفت و مقاومت کشورهای ثالث از نظر عملیاتی روبه‌رو شود.
احیاء و توسعه روابط گازی با کشورهای ترکمنستان و آذربایجان، همکاری با کشورهای عضو GECF به‌ویژه قطر برای گریز از رقابت‌های غیرسازنده کسب سهم از بازار و توسعه همکاری‌های برد-برد فی‌مابین نشان می‌دهد دولت سیزدهم برنامه مشخص و گسترده‌ای برای دیپلماسی گازی کشور دارد.
اما بایدهای مهمی نیز به منظور تحقق برنامه‌های این دیپلماسی گازی برای افزایش سهم در بازار باید در حوزه تصمیم‌گیری وزارت نفت و به طور کلی حوزه انرژی کشور برجسته شود.
اول، ظرفیت صادرات گاز از طریق بالا بردن بهینه‌سازی و کاهش مصرف فزاینده و عمدتا غیرکارآی گاز در بخش خانگی و تجاری سریع‌تر و اقتصادی‌تر از توسعه میادین جدید است. این امر با اولویت روش‌های غیرقیمتی برای بهینه‌سازی مصرف باید دنبال شود.
دوم، توجه به توسعه میادین توسعه‌نیافته داخلی با تأکید بر توانمندی داخلی و بدون منتظر ماندن به نتیجه مذاکرات و لغو تحریم‌ها باید انجام شود.
حال اگر برطرف شدن تحریم‌ها نیز صورت گیرد، این روند می‌تواند با همکاری شرکت‌های داخلی با شرکای خارجی تسریع شود. در حقیقت باید روند توسعه میادین جدید با توانمندی داخلی با سرعت ریل‌گذاری و اجرا شود و لغو تحریم‌ها می‌تواند سبب تسریع و سرعت‌بخشی آن شود و نه شروع آن.
سوم، توجه به سوآپ و ترانزیت و اتصال گازی منطقه‌ای در شرایطی که منجر به تقویت دیپلماسی انتقال کشور با بهره‌گیری از موقعیت ژئوپلیتیکی کشور شود.
این یعنی، ترکیبی از اقدامات تجارت (خرید و فروش) سوآپ و ترانزیت گاز بین کشورهای منطقه باید در دستور کار قرار گیرد.
مجتبی توانگر - رئیس کمیته اقتصاد انرژی مجلس / روزنامه جام جم
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: مجتبی توانگر تحریم دیپلماسی گازی دیپلماسی انرژی طریق خط لوله مترمکعب در سال محیط پیرامونی دیپلماسی گازی واردات گاز صادرات گاز تحریم ها ال ان جی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۴۶۷۸۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
توسعه ۱۶ میدان گازی با ۶.۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری توسط پتروشیمی‌ها
دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی از امضای تفاهم‌نامه توسعه ۱۶ میدان گازی با ۶.۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خبر داد و گفت: حرکت بزرگ سرمایه‌گذاری صنایع پتروشیمی در بالادست صنعت نفت در تاریخ ثبت می‌شود.
به گزارش ایسنا، احمد مهدوی‌ابهری امروز در آیین امضای تفاهم‌نامه طرح‌های توسعه میدان‌های گازی کشور با هلدینگ‌ها، شرکت‌های پتروشیمی و اکتشاف و تولید با بیان اینکه امروز شاهد حرکتی سازنده و اقتصادی برای کشور در اوضاع جنگ اقتصادی و سیاسی هستیم؛ اظهار کرد: باید از منابع غنی هیدروکربوری ایران به‌شکلی مطلوب حفاظت و استفاده کرد. بهره‌گیری صحیح از منابع هیدروکربوری به‌منزله تبدیل آن‌ها به ارزش افزوده است تا اقتصاد کشور شکوفا شود.
وی با بیان اینکه وزارت نفت با وجود جنگ اقتصادی و تحریم‌ها، حرکت‌های بسیار ارزشمندی در کشور انجام داده است؛ ازجمله توسعه فازهای پارس جنوبی، به‌ویژه فاز ۱۴ که شاهکاری برای کشور بود و بدون حضور خارجی‌ها به سرانجام رسید، گفت: پتروپالایشگاه کنگان، پالایشگاه بیدبلند خلیج‌فارس و پتروشیمی کاویان، بدون حضور خارجی‌ها، از سوی صنعت پتروشیمی اجرا شده‌اند، بنابراین صنعت پتروشیمی توانایی فنی لازم برای اجرای طرح‌های توسعه میدان‌های گازی کشور را نیز دارد.
دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی با قدردانی از دولت سیزدهم برای ورود بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در بالادست نفت که در این دولت کلید خورد، اظهار کرد: با توجه به ناترازی گاز در کشور، پتروشیمی‌ها برای هر دو راهکار سرمایه‌گذاری در میدان‌های نفت و گاز و بهینه‌سازی مصرف گاز اعلام آمادگی کرده‌اند.
مهدوی با اشاره به اختیاراتی که رئیس‌جمهوری در نمایشگاه توانمندی‌های تولید داخلی به وزیر نفت برای اخذ مجوزهای لازم از دولت، به‌منظور تسریع توسعه میدان‌ها داد، اظهار کرد: در سه ماه گذشته، جهاد و تحول انقلابی برای کوتاه کردن فرایند دریافت مجوزها در وزارت نفت شکل گرفت و قدردان وزیر نفت برای ایجاد این تحول هستیم.
وی با بیان اینکه این اقدام در اقتصاد ملی مؤثر است و خوراک پایدار برای پتروشیمی‌ها تأمین خواهد شد، گفت: برای تحقق شعار سال، فضای کسب‌وکار مناسب لازم است، تا درنتیجه بخش خصوصی و مردم نیز وارد سرمایه‌گذاری در صنعت شوند.
دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری صنعت پتروشیمی در توسعه میدان‌ها حرکتی همسو با شعار سال است، گفت: با این اقدام بخش خصوصی وارد یکی از حساس‌ترین سرمایه‌گذاری‌های صنعت می‌شود که افزون بر رفع نیاز صنعت پتروشیمی، به اقتصاد ملی نیز کمک خواهد شد. تحقق افزایش تولید گاز از میدان‌های گازی می‌تواند افزون بر تأمین خوراک مجتمع‌های پتروشیمی، ناترازی گاز کشور را نیز رفع کند.
به گفته مهدوی معنای سرمایه‌گذاری صنعت پتروشیمی در بالادست نفت این نیست که پروژه‌های توسعه‌ای این صنعت کند یا متوقف شود، بلکه هردو همسو با هم پیش می‌روند.
انتهای پیام
استرداد ۸۵ میلیون ریال به حساب زائران حج تمتع ۱۴۰۲