به نقل از «مهر»

انتشار دو اثر جدید توسط مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی

تاریخ انتشار: ۲۳ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۵۸۸۷۶۱

به گزارش خبرگزاری مهر، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهش‌‎های ایرانی و اسلامی) در آخرین روزهای سال ۱۴۰۰ دو کتاب جشن‌نامۀ یوسف مجیدزاده و مجموعۀ نوشتارهای سیّدعلی ‎آل‌داود را منتشر کرد.

کتاب «سپهر مجد: باستان‌شناسی دنیای ایرانی و سرزمین‌های پیرامون؛ جشن‌نامۀ دکتر یوسف مجیدزاده» به کوشش سجّاد علی‌بیگی، محمّدرضا میری و هالی پیتمَن چاپ و منتشر شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یوسف مجیدزاده از نسل پرتلاش و خودساختۀ ایران‌شناسان و باستان‌شناسان ایرانی است که سال‌هاست به چهره‌ای بین‌المللی بدل شده‌است و شهرت جهانی دارد. کمتر باستان‌شناس ایرانی سراغ داریم که یا به طور مستقیم شاگرد مجیدزاده نبوده باشد یا اینکه به واسطۀ کتاب‌ها، مقالات و سخنرانی‌ها یا در فعالیت‌های میدانی از وی بسیار نیاموخته باشد.

اهمیت باستان‌شناسی و مطالعات وابسته به آن، بر پژوهشگران تاریخ و تمدن ایران پوشیده نیست و آگاهی‌هایی که از این گونه بررسی‌ها به‌دست می آید، نه فقط برای شناسایی تاریخ سیاسی، بلکه در باب تاریخ هنر و صنعت و روابط اقتصادی و اجتماعی سودمندی‌های بسیار دارد. در مجموع، زیست «انسان ایرانی» از سپیده دم تاریخ تا روزگاران بعد را می‌باید نخست در پژوهش‌های باستان‌شناسی جست‌وجو کرد.

پژوهش‌های باستان‌شناسی از جمله موضوعات جذاب در دانشگاه‌ها و مجامع علمی جهان بوده و در ایران نیز سابقه‌ای درخشان و چشمگیر داشته است. بی‌گمان، شناخت بخش قابل ملاحظه‌ای از سابقه تمدنی ایران، در پرتو کوشش‌های علمی استادان باستان‌شناسی حاصل شده است و دلبستگان به تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران قدردانی از ایشان را وظیفه خویش می‌شناسند. سهم چشمگیری از پیشرفت مطالعات باستان‌شناسی در مجامع علمی ایران، از تألیف و ترجمه و تدریس مرهون کوشش‌های استاد ارجمند جناب آقای دکتر یوسف مجیدزاده است و مؤلفان محترم این مجموعه، به نشانه سپاس و به افتخار مقام علمی ایشان، مقالات خود را به جناب استاد تقدیم کرده‌اند. بی گمان این مجموعه مفید، در پیشرفت مطالعات و پژوهش‌های باستان‌شناسی از هر جهت چشمگیر خواهد بود و انتشار آن در مجموعۀ پژوهش‌های ایران باستان با توجه به این مراتب صورت گرفته است.

کتاب «سپهر مجد: باستان‌شناسی دنیای ایرانی و سرزمین‌های پیرامون؛ جشن‌نامۀ دکتر یوسف مجیدزاده» در ۹۵۰ صفحه و به بهای یک‌میلیون‌وچهارصدوپنجاه‌هزار تومان، با شمارگان ۵۰۰ نسخه به چاپ رسیده است که برای دانشجویان رشتۀ باستان‌شناسی با ٣۵ درصد تخفیف عرضه می‌شود.

مجموعۀ نوشتارهای سیّدعلی آل‌داود در «قهوه و قهوه‌خانه در ایران»

کتاب دوجلدی «قهوه و قهوه‌خانه در ایران و شصت گفتار دیگر» تألیف سیدعلی آل‌داود، چاپ و منتشر شد.

از چند دهۀ پیش تا کنون رسمی متداول شده که مؤلفان و نویسندگان مجموعۀ مقالات و نوشته‌های خود در نشریات را گردآورده و به‌گونۀ یک کتاب مستقل انتشار می‌دهند. شیوه‌ای مقبول که فواید بسیار دارد از جمله آنکه از پراکندگی نوشته‌ها جلوگیری کرده و همۀ آن‌ها را به صورت اثری مضبوط و یک‌جا به جویندگان عرضه می‌دارد.

سیدعلی آل‌داود حدود پانزده‌سال پیش نخستین مجموعۀ مقالات منتشرۀ خود در مجلات و مجموعه‌های مختلف را که از سال ١٣۵٠ به بعد انتشار یافته بود در یک‌مجلد تحت عنوان «هفت اقلیم کتاب» توسط انتشارات امیرکبیر منتشر کرد. سپس چند سال بعد دومین مجموعه را با عنوان «هفت شهر کتاب» به نفقۀ همان ناشر عرضه داشت. اینک با گذشت چند سال ضروری دید که دسته‌ای دیگر از نوشته‌ها و مقالات و یادداشت‌های خود را که در سال‌های اخیر نگاشته گرد آورد. مقالات این مجلد حاوی دسته‌ای از عناوین است که سال‌ها پیش برای دانشنامۀ ایرانیکا نوشته‌است و در مجلدات گوناگون آن دانشنامه به چاپ رسیده است. بقیۀ مندرجات این دفتر مقالات یا رساله‌های کوتاهی است که در نامۀ فرهنگستان، نامۀ بهارستان، پیام بهارستان، گزارش میراث، ایرانشهر امروز و برخی جشن‌نامه‌ها و یادنامه‌ها درج گردیده و انتشار یافته است. آنچه در این مجموعه فراهم آمده مشتمل بر ۶ بخش است و علی‌رغم آنکه در عنوان کتاب اشاره به شصت گفتار شده کل کتاب شامل ٨٧ مقاله و یادداشت و رساله در شش بخش به شرح زیر فراهم آمده است:

بخش اول: قهوه و قهوه‌خانه در ایران. این بخش حاوی چهار مقاله است: دو مقالۀ نخستین یعنی قهوه و قهوه‌خانه نخستین‌بار در ایرانیکا به چاپ رسیده اما متن فارسی و یادداشت‌های مفصل آن بار اول است که در این مجموعه انتشار می‌یابد. مقالۀ سوم یعنی تنباکو در ادب فارسی در نشریۀ نامۀ پارسی به چاپ رسیده اما در آن تجدیدنظر کرده و مطالبی به آن افزوده‌ام. مقالۀ قلیان و یادداشت‌های آن در سال‌های اخیر نوشته شده و نخستین‌بار است که مجال انتشار می‌یابد.

بخش دوم: پژوهش‌های ادبی

بخش سوم: تحقیقات تاریخی، اکثر نوشته‌ها و پژوهش‌های این بخش ویژۀ عصر قاجار و رجال آن عصر و مسائل خاص آن دورۀ مهم و پرحادثه است.

بخش چهارم: از گوشه و کنار ایران. موضوع نوشته‌های این بخش افزون‌بر مقالات جغرافیایی و شناسایی گوشه‌وکنار ایران‌زمین، حاوی چند پژوهش پیرامون اوضاع اقتصادی ایران عصر قاجار، سیاحتگران اروپایی در ایران، معرفی چند شهر و شهرک در مناطق مختلف کشور و یک گزارش پیرامون روستاهای ارمنی‌نشین چهارمحال بختیاری است.

بخش پنجم: بزرگان ایران‌زمین، شامل مقالات نگارنده دربارۀ شادروان استاد ایرج افشار، استاد حبیب یغمایی، دکتر منوچهر ستوده، دکتر باستانی‌پاریزی، استاد احمد اقتداری، کاظم برگ‌نیسی و چند نویسنده و دانشمند دیگر است که به تفاریق در مجلات و یادنامه‌های مختص آنان به چاپ رسیده است.

بخش ششم: گوناگون. مندرجات این بخش، نوشته‌ها و مقالات کوتاه و بلندی است که به تناسب در موقعیت‌های مختلف نوشته شده یا مکتوب برخی سخنرانی‌هاست.

کتاب «قهوه و قهوه‌خانه در ایران و شصت گفتار دیگر» در ١٢٠٠ صفحه، به بهای نهصدوپنجاه‌هزار تومان و با شمارگان ٧٠٠ نسخه به چاپ رسیده است.

کد خبر 5446883

منبع: مهر

کلیدواژه: مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی معرفی کتاب تازه های نشر معرفی کتاب کتاب و کتابخوانی ترجمه تازه های نشر انقلاب اسلامی ایران نظامی گنجوی ادبیات جهان انتشارات سروش ادبیات کودک و نوجوان بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس نشر افکار شهدا ادبیات دفاع مقدس سعید تشکری قهوه و قهوه خانه در ایران چاپ رسیده باستان شناسی نوشته ها آل داود سال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۵۸۸۷۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اولین مرکز رشد حوزه تخصصی دریایی راه‌اندازی می‌شود/ بررسی ۴۲ پارامتر در اطلس اقیانوس شناسی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، دهم اردیبهشت ماه هر سال به مناسبت روز ملی خلیج فارس نامگذاری شده است. در همین راستا، پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی نشستی با چند رسانه محدود برگزار کرد.

دکتر مرتضی توکلی رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی در این نشست گفت:  ما کشور دریایی هستیم که با اقیانوس هند ارتباط داریم و همین باعث می شود که رابطه تمدنی قوی با کشور‌های حاشیه اقیانوس هند تقوین شود.

وی با بیان اینکه چهار مرکز چابهار، نوشهر، بوشهر و بندر عباس، حوزه انحصاری پژوهشگاه است که رقیبی از این بابت نداریم، افزود: در ایام نوروز، کاوشگر خلیج فارس موفق شد در اقیانوس هند و دریای عمان در عمق ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ متر نقشه برداری را برای اولین بار در کشور انجام دهند.

به گفته توکلی، این نوع نقشه برداری در این عمق کار بسیار نادری بوده که در انحصار چند کشور است. این مسئله اهمیت زیادی برای ما دارد زیرا با اقدامات پژوهشی می توانیم به سمت ناشناخته ها به خصوص تنوع زیستی، معادن و ذخایر زیر آبی برویم.

رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی با بیان اینکه ۷۰ درصد سطح کره زمین را آب فرا گرفته و صورتی که نتوانیم در این عرصه به مطالعه و اکتشاف و کاوش بپردازیم دستمان از این ۷۰ درصد منابع دریایی کوتاه است، عنوان کرد: در حوزه خلیج فارس که منابع نفتی و گازی است که ۹۰ سال بهره برداری می‌کنیم، اما حوزه‌های جدید که مثلا چین تا عمق دوازده هزار را مورد مطالعه قرار می‌دهند و از ذخایرش استفاده می‌کنند، دست شان را باز گذاشته تا بتوانند در آینده از منابعی که در این حوزه وجود دارد به خصوص در فلزات ارزشمند و سایر منابع معدنی که ذی‌قیمت هستند استفاده بیشتری ببرند. 

وی در تشریح برنامه‌های ۱۰ اردیبهشت و روز خلیج فارس گفت:  پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی به مناسبت روز ملی خلیج فارس برنامه‌های خاصی دارد، برگزاری کارگاه‌ها و فعالیت‌های پژوهشی مرتبط با تغییرات اقلیمی و اقیانوس نگاری خلیج فارس در چند هزار سال گذشته، ارزیابی میزان کربن در کل آب‌های خلیج فارس، آلایندگی‌های نوظهور در حوزه میکرو پلاستیک‌ها که برای محیط زیست دریای خلیج فارس ضرر دارد و بررسی اثر النینو روی سفید شدن مرجان هاست که معضلی جهانی از جمله این برنامه هاست.

42 پارامتر در اطلس اقیانوس شناسی

وی با اشاره به اطلس اقیانوس شناسی خلیج فارس و دریای عمان گفت: این اطلس قبلا تهیه شده و در آن حدود ۱۶۰ نقشه در ۸۸ صفحه تهیه شده است. در این اطلس فاکتور‌های مختلفی در فاکتور فیزیکی مثل دما، شوری، چگالی، کدورت و اکسیژن محلول، کلروفیل و سرعت صوت، عمیق شفافیت، مصرف اکسیژن ظاهری، و در حوزه شیمیایی مواد مغذی محلول در آب شامل نیترات‌ها، فسفات، سیلیکات، ذرات معلق در آب، نیتروژن و ... و در حوزه زیستی هم فیتوپلانکتون‌ها و داینوفلاژ‌ها در حوزه کفزیان ساکن این خلیج فارس مورد مطالعه قرار گرفته اند.

وی افزود: در این اطلس بیش از ۴۲ پارامتر اقیانوس شناسی در حوزه خلیج فارس به معرض نمایش قرار می‌دهد که هیچ کشور انجام نداده است. یک سفر تابستانی و یک سفر زمستانی داشتیم که ۷۶ ایستگاه را در سفر زمستانی و ۶۷ ایستگاه در طول سفر دریایی تابستانه بررسی کردیم که با کاوشگر و از دهانه رود اروند تا کنار چابهار انجام شد. 

وی با اشاره به اینکه این گزارش مورد استفاده محققان و حوزه سیاستگذاری و دانشگاه‌ها قرار بگیرد گفت: ارزش و اهمیت این گزارش از این نظر است که قبلا داده‌های خلیج فارس توسط کویت جمع آوری می‌شد که به سختی در اختیار ما قرار می گرفت.

وی گفت: در اطلس انجام شده با توجه به سورس داده‌ها در کشور خودمان است قدرت مانور و تصمیم گیری راهبردی مان را افزایش داده، اما قبل از این پروژه در کویت انجام می‌شده است و دیتا‌ها را در اختیار ما قرار نمی‌دادند. 

وی در پاسخ به اینکه این اطلس به استناد کشور‌های منطقه هم رسیده است گفت: کشور‌ها از وجود اطلس مطلع نبودند و مدت زمان زیادی از انتشار این اطلس نگذشته است.

وی گفت: پارامتر‌های این اطلس برای مطالعات علمی  و در حوزه سیاست‌گذاری مورد استفاده قرار می گیرد. هدف ما استفاده از مشارکت مردمی بود به خصوص اینکه از ظرفیت بسیج در کاشت درخت‌ها و پرورش و نگهداری شان استفاده کنیم. در حوزه کشت مانگرو‌ها متولی خاصی نداریم و سازمان جنگل‌ها و مراتع و حفاظت محیط زیست مدنظرشان است و سازمان حفاظت محیط زیست پروتکل‌هایی دارد که برای این اقدامات محدودیت‌هایی ایجاد می‌کند، اما بسیاری از مکاتبات اداری که در این حوزه انجام می‌شود و کسی به روی خودش نمی‌آورد این اتفاق خوشایندی می‌تواند باشد.

وی درباره مکران گفت: مکران که نام اصلی آن مکوران است، جمعیت آنچنانی ندارد و جز چند شهری است که به تازگی توسعه پیدا می‌کنند و سواحل بکر و بی نظیری دارد. هیچ کجای دنیا وجود ندارد یک منطقه ساحلی به این اندازه ظرفیت اما پس کرانه فقیری داشته باشد.

توکلی گفت: در این منطقه، بیشترین ظرفیت مشارکت مردمی و جهش تولید را دارد. مضافا اقتصاد دریا یکی از ناشناخته‌ترین بخش هاست که بیشترین سنخیت را با این شعار دارد. در حوزه اقتصاد بازار مصرف جمعیت ۸۵ میلیون نفری است، یا در حوزه تولید باغات و شیلات و رودخانه‌ای ظرفیت محدود است، اما انچه ظرفیت جهش تولید را دارد حوزه دریایی است.

وی با اشاره به اینکه پژوهشگاه نهاد تحقیقاتی است، اما در مورد سیاست‌های توسعه اقتصادی که رهبری سال گذشته اعلام کردند چه کار‌هایی انجام داده اند یا مشاوره‌هایی به دستگاه‌های اجرایی داده شده است، گفت: با توجه به رسالتی که در حوزه پژوهشی و تحقیقاتی داریم اولین گام مان این بوده که ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های اساسی را برای تصمیم گیری فراهم کنیم.

مرکز ملی فراداده دریایی راه اندازی می شود

وی افزود: به عنوان مثال، شورای عالی صنایع دریایی به ریاست رئیس جمهور این ظرفیت را برای ما قائل شدند که مرکز ملی فراداده‌های دریایی را داشته باشیم. مجوز اعطا شده و برای بودجه در حال پیگیری هستیم. سازمان‌های مختلف مشارکت خوبی داشتند و انتظار داریم بیشتر شود، داده هایشان را در اختیار قرار دهند تا بتوانیم در تصمیم گیری‌ها موثر باشد. 

وی ادامه داد: مسئله بعدی مطالعات مربوط به قطب جنوب بوده که ارتباط خوبی با نیروی دریایی داریم و موضوع را جلو می‌بریم تا بتوانیم به اهدافی که مدنظرمان است برسیم.

رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی گفت: در مورد سونامی که مربوط به مدیریت بحران است ارتباطات خوبی با مرکز سونامی جنوب شرق آسیا که در اندونزی داریم. با نهاد‌های امنیتی مانند نیروی دریایی ارتش و نیروی دریای سپاه فعالیت‌هایی داشتیم به خصوص درباره دیتا‌هایی که برای رفع نیاز‌های راهبردی کشور کمک می‌کند. در زمینه‌های آر او وی و زیردریایی با د انشگاه صنعتی اصفهان مشارکت داشتیم.

اولین مرکز رشد حوزه تخصصی دریایی راه اندازی می شود

توکلی از اخذ مجوز اولین مرکز رشد حوزه اقیانوسی تخصصی دریایی خبر داد و گفت: این مجوز را وزارت علوم به ما داده و در نوشهر ایجاد خواهد شد. در زمینه‌های مختلف سعی کردیم به نوعی با توجه به توانایی پژوهشی که داریم سهم داشته باشیم.  در سند ابلاغی مقام معظم رهبری که در حوزه تولید و توسعه دریا محور مطرح شده به صورت ترویجی و راهبردی در حوزه علمی و پژوهشی گام‌هایی را برداشته ایم که امیدواریم در این زمینه فعالیت‌های بیشتری داشته باشیم.

 

انتهای پیام/