به نقل از «انرژی امروز»

میادین مشترک ایران؛ نفت و گازی که همسایه‌ها می‌بلعند

تاریخ انتشار: ۱۰ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۶۷۹۲۳۹

دالغا خاتین‌اوغلو | دویچه وله

 

در پی توافق عربستان سعودی و کویت برای توسعه میدان گازی مشترک و اعتراض وزارت خارجه جمهوری اسلامی به این توافق، جواد اوجی وزیر نفت ایران اعلام کرد که جکت حفاری در این میدان به زودی راه‌اندازی خواهد شد.

میدان گازی الدره (در ایران آرش گفته می‌شود) با ۵۶۰ میلیارد متر مکعب ذخایر گازی و ۳۱۰ میلیون بشکه ذخایر میعانات گازی (نوعی نفت خام فوق سبک و گران‌قیمت) حدود شش دهه پیش کشف شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

قرار است عربستان و کویت با سرمایه‌گذاری ۷ میلیارد دلاری و جذب شرکت‌های بین‌المللی، این میدان گازی بزرگ را توسعه دهند و روزانه نزدیک به ۳۰ میلیون متر مکعب گاز و ۸۴ هزار بشکه میعانات گازی تولید کنند.

به رغم ادعای آقای اوجی، به نظر نمی‌رسد ایران چنین حجمی از سرمایه را برای توسعه میدان آرش داشته باشد و بتواند در کنار آن، شرکت‌های خارجی را نیز جذب کند. ایران یک میدان گازی بزرگ مشترک دیگر با عربستان در نزدیکی همین میدان با نام «فرزاد» (در عربستان حصبه نامیده می‌شود) را دارد که بیش از یک دهه است مذاکرات جمهوری اسلامی با شرکت‌های هندی که کاشف این میدان بوده‌اند، به نتیجه‌ای نرسیده و خود ایران نیز توان سرمایه‌گذاری ۵ میلیارد دلاری برای توسعه این میدان را ندارد.

این در حالی است که عربستان بلافاصله بعد از کشف این میدان توسط شرکت‌های هندی در سال ۲۰۰۸، آن را توسعه داد و از سال ۲۰۱۳ تولید گاز از این میدان مشترک را آغاز کرد. هم‌اکنون عربستان روزانه بیش از ۳۰ میلیون متر مکعب گاز از این میدان تولید می‌کند و طرح توسعه شرکت ملی نفت عربستان، آرامکو، برای تولید روزانه ۷۵ میلیون متر مکعب نیز به سرعت ادامه دارد.

عقب‌ماندگی و بی‌عملی ایران تنها محدود به میادین مشترک با عربستان نمی‌شود. ایران ۲۸ میدان نفت و گاز مشترک با کشورهای همسایه دارد که تقریبا در همه آنها از بقیه همسایه‌ها عقب مانده است.

میادین مشترک با عراق

هم‌زمان با آغاز به تولید گاز از میدان مشترک فرزاد توسط عربستان در سال ۲۰۱۳، مقامات ایران مدعی شدند که فعلا بیشترین تمرکز کشور بر توسعه میادین مشترک نفتی غرب کارون با عراق است. ایران سال ۲۰۱۳ روزانه ۹۰ هزار بشکه تولید نفت از این میادین داشت و قرار بود با کمک شرکت‌های چینی، تولید پنج میدان یادآوران، آزادگان شمالی و جنوبی، همچنین یاران شمالی و جنوبی تا سال ۱۴۰۰ به ۱.۲ میلیون بشکه در روز برسد.

شرکت‌های چینی با تاخیر، تنها بخش کوچکی از تعهدات خود را اجرایی کردند و نهایتا «ظرفیت» تولید نفت ایران (نه تولید واقعی) از میادین مشترک غرب کارون با عراق به ۳۵۰ هزار بشکه در روز رسیده است.

این در حالی است که تولید نفت عراق از سال ۲۰۱۳ تاکنون ۱.۲ میلیون بشکه در روز افزایش یافته و بخش عمده‌ای از این افزایش به خاطر توسعه میادین مشترک نفتی با ایران بوده است.

ایران برای توسعه پنج میدان مشترک نفتی یاد شده تنها نیاز به ۱۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری دارد که معادل تنها ۲ ماه درآمد نفتی کشور در دوران قبل از تحریم‌ها است. البته ساختار این میادین بسیار پیچیده و نوع نفت آنها عمدتا سنگین است و با تکنولوژی فعلی شرکت‌های ایرانی، تنها ۵ تا ۱۰ درصد از ذخایر ۶۴ میلیارد بشکه‌ای این میادین قابل استخراج است. به عبارتی، حضور شرکت‌های پیشرفته غربی در توسعه این میادین اجتناب‌ناپذیر است.

گنجینه عظیم میدان گازی پارس جنوبی

مهمترین میدان مشترک ایران، پارس جنوبی (در قطر گنبد شمالی نامیده می‌شود) است که بزرگترین میدان گازی جهان و مشترک میان ایران و قطر است.

قطر ۱۰ سالی زودتر از ایران توسعه این میدان را آغاز کرد و تاکنون ۲.۵ برابر ایران، تولید گاز و میعانات گازی از این میدان مشترک داشته است.

قطر طی چند سال گذشته چندین قرارداد عظیم با شرکت‌های خارجی امضا کرده و در نظر دارد تا سال ۲۰۲۵ تولید گاز از این میدان را ۳۰ درصد افزایش دهد.

بعد از چند دهه تولید، این میدان در سال آینده میلادی به نیمه دوم عمر خود وارد می‌شود و فشار طبیعی میدان رو به کاهش خواهد نهاد. قطر سال‌ها پیش، با کمک شرکت‌های اروپایی نصب سکوهای ۲۰ هزار تنی (۱۰ برابر سکوهای فعلی ایران) که قادر به حمل کمپرسورهای عظیم باشند را در آب‌های خود راه‌اندازی کرد و اکنون هیچ نگرانی از افت فشار میدان و کاهش تولید گاز ندارد.

تکنولوژی ساخت چنین سازه‌های عظیمی با کمپرسورهای بسیار قدرتمند در اختیار چند شرکت انگشت‌شمار غربی است. ایران بعد از توافق برجام، قراردادی ۵ میلیارد دلاری با شرکت توتال فرانسه برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی امضا کرد که نیمی از ارزش قرارداد، مربوط به ساخت اولین سکوی ۲۰ هزار تنی بخش ایرانی پارس جنوبی بود. شرکت توتال به همراه شریک چینی خود، سی‌ان‌پی‌سی، بعد از خروج آمریکا از برجام، این پروژه را در همان مرحله ابتدایی توسعه، رها کردند.

ایران حداقل ۱۰ تا ۱۵ سکوی ۲۰ هزار تنی و ۲۰ تا ۳۰ کمپرسور عظیم برای حفظ سطح تولید از این میدان مشترک نیاز دارد که ارزش آنها مجموعا حدود ۲۵ تا ۳۷ میلیارد دلار برآورد می‌شود.

اگر ایران نتواند سکوهای یاد شده را نصب کند، از سال ۲۰۲۳ هر سال ۱۰ میلیارد متر مکعب از تولید گاز ایران در این میدان عظیم کاهش خواهد یافت و تا یک دهه آینده، تولید سالانه گاز ایران از این میدان، از حدود ۱۸۰ میلیارد متر مکعب به زیر ۸۰ میلیارد متر مکعب سقوط خواهد کرد.

نکته مهم اینکه، هم‌اکنون پارس جنوبی سهمی ۷۰ درصدی در تولید گاز ایران دارد. ایران روزانه نزدیک ۷۰۰ هزار بشکه میعانات گازی نیز از این میدان تولید می‌کند.

دولت ایران طی سال‌های گذشته در توسعه میادین نفت و گاز با چالش مواجه شده و خصوصا پارسال تولید گاز ایران رشدی نداشت.

زمستان سال گذشته، کسری گاز ایران به ۲۵۰ میلیون متر مکعب در روز، معادل کل مصرف روزانه گاز ترکیه، رسید که رقم بی‌سابقه‌ای است. در صورت ادامه روند موجود، کسری گاز ایران هر سال بدتر از سال قبل خواهد شد.

دولت ایران طی ماه‌های گذشته به خاطر کسری گاز، حجم عظیمی از سوخت‌های آلاینده، خصوصا مازوت و گازوئیل را در نیروگاه‌های برق و صنایع مصرف کرد که به نوبه خود باعث آلوده شدن هوای کلانشهرهای ایران شده است.

برچسب هامیادین مشترک نفت و گاز میدان گازی آرش (الدوره) میدان گازی پارس جنوبی (پارس جنوبی) میدان گازی فرزاد A (میدان فرزاد آ)

منبع: انرژی امروز

کلیدواژه: میادین مشترک نفت و گاز میدان گازی پارس جنوبی پارس جنوبی میدان گازی فرزاد A میدان فرزاد آ آسیا اروپا اقتصاد انرژی امروز ایران بین الملل تحریم خبرگزاری بین المللی خبرگزاری داخلی خبرگزاری دانشجویان ایران ایسنا ریاست جمهوری سازمان های بین المللی سایتهای اینترنتی شرکت ملی نفت ایران NIOC شرکت های بین المللی مجلس شورای اسلامی وزارت نفت وزارت نیرو میلیارد متر مکعب میلیون متر مکعب میادین مشترک میعانات گازی میدان مشترک پارس جنوبی میدان گازی برای توسعه گاز ایران مشترک نفت تولید گاز هزار بشکه نفت و گاز سال ۲۰۱۳

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت energytoday.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «انرژی امروز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۶۷۹۲۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بررسی و تصویب ۵ طرح بهبود و توسعه میادین نفت و گاز کشور

به گزارش خبرگزاری مهر، نخستین جلسه شورای اقتصاد در سال ۱۴۰۳ بعدازظهر امروز (چهارشنبه) به ریاست معاون اول رئیس جمهور برگزار و ۵ درخواست وزارت نفت برای توسعه میادین نفت و گاز خصوصاً در مناطق مشترک با کشورهای همسایه مورد بررسی و تصمیم گیری قرار گرفت.

محمد مخبر در این جلسه با تأکید بر لزوم ارائه مباحثی اساسی و زیرساختی در شورای اقتصاد گفت: مهمترین معیار برای برنامه‌ریزی اقتصادی کشور انتخاب شعار سال توسط مقام معظم رهبری است که باید ریل گذاری اقتصادی در این راستا انجام پذیرد.

معاون اول رئیس جمهور ضمن تاکید بر ارائه گزارشی دقیق از وضعیت اجرای شعار سال گذشته در جلسه آتی، ادامه داد: در دولت برنامه‌ای برای تحقق شعار امسال با عنوان «جهش تولید با مشارکت مردم» تهیه و تصویب شده که باید در جلسات آتی شورای اقتصاد نحوه اجرای آن مورد بررسی قرار گرفته و به صورت دائم پایش شود.

وی با تأکید بر اینکه در زمینه تحقق جهش تولید اقدامات و تصمیمات بسیار خوبی در دولت اتخاذ شده، تصریح کرد: باید برای افزایش مشارکت مردمی در راستای جهش تولید نیز با کمک مجلس شورای اسلامی برنامه‌ها و طرح‌های لازم پیش بینی شود تا مردم بدانند مشارکت مردمی در اقتصاد و تولید چگونه امکان پذیر و عملیاتی است.

وی خاطرنشان کرد دولت سیزدهم در ابتدای سال جاری با همکاری اتاق بازرگانی، اتاق تعاون، سازمان‌های مردم نهاد و جریان‌های فعال اقتصادی در حال تسریع و آماده سازی بسترهای لازم برای حضور مردم در اقتصاد و بهره گیری از امکانات و ظرفیت‌های موجود است.

مخبر در این جلسه که رئیس دفتر رئیس جمهور، وزرای جهاد کشاورزی، نفت، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، رؤسای سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و مسئولان مربوطه حضور داشتند، بر ضرورت اجرای هر چه سریع‌تر طرح‌های توسعه‌ای میادین مشترک نفت و گاز تاکید کرد و در ادامه طرح «افزایش سقف اعتباری و زمانی قراردادهای طرح توسعه میدان گاز پارس جنوبی» و همچنین طرح «احداث مخزنگاه شهید مهدوی بندرعباس» تصویب شد.

همچنین کلیات طرح «توسعه و بهره برداری میادین نفت سامان و دلاوران»، طرح «بهبود بازیافت، افزایش تولید و انجام عملیات بهره برداری یکپارچه میدان مشترک نفتی آزداگان» و طرح «بهبود بازیافت و افزایش تولید و بهره برداری میدان مشترک نفتی آذر» مورد بررسی قرار گرفت و مقرر شد پس از برگزاری جلسات مشترک وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه در خصوص جزئیات طرح‌های مذکور، تصمیمات جلسه ابلاغ شود.

گفتنی است درخصوص طرح توسعه میدان گاز پارس جنوبی با افزایش مبلغ اعتباری به میزان ۳/۰۷ میلیارد دلار، ۲۱ حلقه چاه تکمیل و ۴۲ میلیون متر مکعب گاز روزانه به ظرفیت کشور اضافه می‌شود.

کد خبر 6094537 محمد مهاجرانی