به نقل از «فارس»

از سوغاتی‌های کمتر شناخته‌شده تا بناهای دیدنی قم

تاریخ انتشار: ۱۱ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۶۸۴۷۶۴

خبرگزاری فارس از قم _ مهدی حاجیلو: شهر قم یکی از کلانشهر های مذهبی و تاریخی ایران است که سالیانه میلیون ها نفر از گردشگران داخلی و خارجی برای بازدید از این شهر به قم سفر می‌کنند، این کلانشهر مذهبی به دلیل وجود بارگاه مطهر حضرت معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران در ایام مختلف مذهبی زائرین زیادی را در خود جای می‌دهد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این شهر در شاه‌راه مواصلاتی ایران واقع‌شده و از یک‌سو رابط بین استان‌های صنعتی ایران با تهران و از سویی دیگر رابط استان‌ها و شهرهای جنوبی ایران با استان‌ها و شهرهای شمالی است، این اهمیت منحصر به حاضر نیست و درگذشته نیز قم به‌دلیل قرار گرفتن در مسیر راه ابریشم دارای اهمیت ارتباطی بوده است.

وقتی نام قم به گوشمان می‌رسد یاد سوغاتی معروف این شهر که سوهان است می‌افتیم، اما نکته‌ای که برای همه حتی قمی‌ها جالب به نظر می‌رسد این است که سوغات شهر قم فقط سوهان نیست بلکه در این شهر از سوغاتی‌های دیگری مانند قالی دستباف، انگشتر، سفال با قدمتی دیرینه‌ای که دارد و نان کسمه که ناشناخته ترین سوغات قم است می‌توان نام برد.

*سوهان سوغات معروف قم

سوهان نوعی شیرینی ایرانی و از طرفی دیگر نوعی حلوا است که از جوانه گندم تهیه می‌شود، تاریخچه دقیق اولین سوهان در شهر قم به دوره قاجار نسبت داده شده است، حلوایی که در سال‌های ۱۲۸۹ تا ۱۲۹۰ هجری خورشیدی هنگام برپایی مراسم افتتاح صحن عقیق بارگاه حضرت معصومه (س) در قم، از طرف یکی از بزرگان شهر به رئیس ایل قاجار که نماینده ناصر الدین شاه بود اهدا شد.

امروزه انواع و اشکال مختلفی از این شیرینی قدیمی در بازار‌های قم پیدا می‌شود و می‌توان بر اساس ذائقه خود از این سوهان ها خریداری کرد.

*نان‌شیرینی کسمه ناشناخته ترین سوغات قم

نان کسمه از لذیذترین سوغات قم است که در تنورهای خانگی پخته می‌شود، کسمه را از آرد، تخم‌مرغ، زردچوبه، زعفران و شیره یا شکر تهیه می‌کنند، کسمه از جهت لغت‌شناختی، صورتی دیگر از کلوچه است.

نان کسمه در سه نوع کنجدی به‌صورت گرد، شکری بیضی شکل و مخصوص یا اعلای که بیضی ولی بزرگ‌تر و روشن‌تر از آن دو نوع دیگر است. نوع اعلای آن زعفرانی و پر از زنجبیل و هل است و بر رویش کنجد پاشیده می‌شود که گاهی به آن نان زنجبیلی می‌گویند.

*اشیای سفالی سوغاتی که تاریخ دیرینه‌ای دارد

استان قم به دلیل داشتن خاک مرغوب رونق زیادی دارد و سفال به‌عنوان سوغات قم معروف است، سابقه تاریخی تولید و استفاده از اشیای سفالی در قم بسیار دیرینه می‌باشد، در سفال‌گری قم با گذشت زمان، فرم‌ها و تکنیک‌های سنتی به تدریج با تغییراتی روبه‌رو شده است، ظروفی که ابتدا از گل‌ به‌وجود می‌آیند و در نهایت با هنر دست و انجام کنده‌‌کاری، نقاشی و پیاده کردن نقش‌های برجسته بر روی آن به آثاری جذاب تبدیل می‌شوند.

در قم و مناطق روستایی آن صنایع‌دستی نقش مهمی ایفا می‌کنند و هنوز هم به عنوان ابزاری برای کسب معیشت و نشان دادن فرهنگ قم هستند، قالی‌بافی سابقه‌ای طولانی در قم دارد آنچه امروز در قالی‌بافی قم می‌بینید به ۸۰ سال قبل برمی‌گردد، این صنعت از طریق تجار کاشانی به قم منتقل و تبدیل به یکی از هنرهای دستی رایج و سوغات قم شد.

*قالی های ابریشمی هنر دست زنان روستایی قم است

در نقش‌ قالی‌های قدیمی قم، می‌توان طرح‌های مشهور به لچک و ترنج شاه‌عباسی، محرمات، محرابی و شکارگاه را که از نقشه‌های کاشان و اصفهان اقتباس شده بودند را دید، اما با تغییراتی که هنرمندان قمی در این طرح‌ها ایجاد کردند، سبکی خاص خود را پدید آوردند که به سبک فرش قم مشهور شد. فرش قم از جمله فرش‌های دست‌بافت ایرانی است که در حال حاضر در دنیا به عنوان فرشی نفیس شناخته می‌شود.

*قم شهر انگشتر‌سازی ایران

به دلیل حضور گسترده گردشگران مذهبی استان قم، انگشترسازی در قم گسترش پیدا کرده و روز به روز بر رونق آن افزوده می‌شود، تاریخچه تولید و استفاده از این سوغات قم به دو هزار سال قبل از میلاد برمی‌گردد، پایه‌های انگشترها به شکل‌های مختلفی مانند چنگه‌ای، چنگه‌ای وی (V) شکل، دیواره‌دار یاحفره‌ای، کانالی، سنگ‌فرشی، ‌مهره‌ای، خوشه‌ای،‌ تراز و بالرین ساخته می‌شود.

با اعلام مدیرکل اداره میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی قم، ۸۰ درصد انگشترهایی که در خراسان و ۹۰ درصد انگشترهایی که در کربلا به فروش می‌رسد کار دست انگشترسازان هنرمند قمی است.

استان قم به دلیل قدمت دیرینه‌ای که دارد دارای بناهای تاریخی زیادی در شهر و حتی روستاهای تابع است، بناهای دیدنی مانند بازار قدیم، غار وشنوه، کاروانسرای دیر گچین، مقبره‌های باغ گنبد‌سبز، کارونسرای حوض سلطان، کاروانسرای پل دلاک و دیگر بناها است.

*حرم حضرت معصومه (س) شاخص‌ترین مکان قم

حرم حضرت معصومه (س) از مهم‌ترین جاهای دیدنی قم است که بعد از حرم امام رضا (ع)، دومین جاذبه مهم مذهبی ایران شناخته می‌شود. این حرم محل دفن چهره‌های سرشناس و مهم تاریخ ایران همچون پروین اعتصامی، شهید مطهری، علامه طباطبائی، آیت‌ الله بهجت و تعدادی از شاهان صفوی و قاجار است که در کنار زیارت مرقد حضرت معصومه (س) می‌توانید بازدیدی از آن‌ها داشته باشید.

*مسجد مقدس جمکران پایگاه مهدویت جهان اسلام

مسجد جمکران در ۶ کیلومتری شهر قم به طرف جاده‌ی کاشان و در نزدیکی روستای جمکران قرار دارد و از مهم‌ترین و ارزشمندترین جاهای دیدنی قم به شمار می‌رود، با توجه به پیشینه‌ی احداث و ساخت آن، مسجد جمکران علاقمندان و عاشقان بسیاری را به خود جلب می‌کند و سالانه به ویژه در شب‌های سه‌شنبه و چهارشنبه‌ی هر هفته، میزبان دلسپردگان بی‌شماری می‌شود.

تزیینات مسجد در دوران قاجار انجام گرفت که از جمله آن‌ها می‌توان به ازاره‌ی کاشی‌کاری خشتی هفت‌رنگ، تزئیناتی با استفاده از نقوش اسلیمی با آب طلا و رنگ لاجوردی و کتیبه‌ای از کاشی‌های خشتی و مزین به سوره‌‌ی جمعه، اشاره کرد، محراب‌ها زیبا و هنرمندانه تزئین شده‌اند و استادکاران هنرمند، آن‌ها را با پوشش مقرنس گچی و لچکی‌های کاشی‌کاری شده با کتیبه‌هایی مزین به خط ثلث آراسته‌اند.

در سال ۱۳۳۲ هجری شمسی، به همت سید محمد آقازاده بازسازی محوطه‌ی ورودی انجام شد. محوطه‌ی ورودی، در بخش جنوب صحن به صورت تالاری با شش ستون آهنی طراحی و احداث شد که کتیبه‌ای قدیمی به تاریخ ۱۱۶۷ هجری قمری (امروزه این کتیبه در انبار مسجد نگهداری می‌شود)، در آن نصب بود.

شبستان اصلی مسجد جمکران، دارای وسعتی حدود ۱۰۰۰ متر مربع است که به صورت هشت‌ ضلعی و از سه ورودی در بخش شمالی و دو ورودی در بخش جنوبی تشکیل می‌شود، هشت ستون‌ تعبیه شده در این شبستان نیز با استفاده از کاشی‌های معرق و مقرنس‌کاری تزئین شده‌اند و گنبد مسجد، با سازه‌ای فلزی روی آن قرار دارد.

هنرمندان بخش درونی گنبد را با استفاده از کاشی‌های معرق و با تلفیق آجر به زیبایی تزئین کرده‌اند، بخش خارجی گنبد شلجمی شکل نیز با بهره‌گیری از کاشی‌های فیروزه‌ای پوشیده شده است و کتیبه‌های تهلیل و ترنج‌های تزئینی که مزین به ذکر «یا مهدی ادرکنی» است، نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.

*بازار قدیم قم شاهکار معماری ایران

بازار قدیم قم از شاهکارهای معماری ایران به شمار می‌رود و متشکل از راسته، چهارسوق، سرا و تیمچه بزرگ است، این مجموعه در بافت قدیمی این شهرستان قرار دارد تیمچه بزرگ بازار قدیمی قم بزرگ‌ترین سقف ضربی را در سراسر کشور دارد و هر کدام از بخش‌های بازار، برخوردار از معماری ناب و مثال‌زدنی ایران است که اصول معماری سنتی ایرانی را با توجه به کویری بودن منطقه به خوبی در ساخت آن به‌کار برده‌اند. 

هر بخش از بازار قدیمی قم در دوران مختلفی ساخته و به مرور بر وسعت آن افزوده شده، به طور کلی قدمت بازار قم متعلق به دوران سلجوقیان، ایلخانیان، صفویان، قاجاریان و پهلوی است، این مجموعه با دو قسمت بازار کهنه و بازار نو، در تاریخ ۱۶ آذر ۱۳۷۶، با شماره ثبت ۱۹۳۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

*غار وشنوه دارای منابع غنی آب

غار وشنوه که در نزدیکی روستای وشنوه قرار دارد در فاصله ۶۰ کیلومتری از قم قرار گرفته است، این غار در کوهستان اردهال و بخش‌جنوبی روستای وشنوه واقع شده و لازم به ذکر است که کوهستان اردهال دارای ۴ غار یا چاله است، غار وشنوه دارای منابع غنی آب است، آب این غار نیز از طریق شیار‌های کوهستان جمع می‌شود و به صورت چشمه خارج می‌شوند و به این منبع آبی می‌ریزند.

آب و هوای این منطقه نیز همانند سایر بخش‌های استان قم، گرم و نسبتا خشک است. میانگین بارش سالانه در این منطقه ۱۲۵ تا ۲۱۵ میلی‌متر است و دمای متوسط آن نیز ۱۸ درجه سانتی‌گراد برآورد می‌شود. غار مذکور در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده که بسیار بکر و جالب است. این بخش که منطقه‌ای ییلاقی است مورد توجه شهروندان قم قرار دارد و به همین دلیل افراد زیادی در تابستان‌ها برای لذت بردن از هوا و منظره خوب به این منطقه سفر می‌کنند.

*کاروانسرای حوض سلطان، آثار ملی ایران

کاروانسرای حوض سلطان از جاهای دیدنی قم است و در کنار یک کاروانسرای دوره صفویه در دشت‌های جنوبی کوهمره قرار دارد، این کاروانسرا بنایی است آجری که در دوره ناصرالدین شاه قاجار احداث شده، ساختمان این کاروانسرا به سبک معمول دارای ۳ تالار ستون‌دار در ۳ گوشه بنا شده است، در هر یک از این تالارها سکویی بین چهار ستون وجود دارد .

از خصوصیات کاروانسرا این است که سردر آن به جای اینکه جلوتر از دیوارهای اطراف باشد، عقب رفته و با ازاره‌های دالبری و ستون‌های کوتاه بالای دیوارها تزیین شده است، همچنین به جای ایوان اصلی یک عقب‌رفتگی در حیاط وجود دارد و پشت آن تالار پذیرایی ساخته شده است این سبک ساختمانی در خانه‌های کاشان و یزد معمول بود، ولی نظیر آن در کاروانسراهای دیگر مشاهده نشده است.

کاروانسرای حوض سلطان با شماره ۷۶۶۵۹ در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

*باغ پرندگان جدید ترین مکان تفریحی در قم

باغ پرندگان قم با همه کش و قوص‌های فراوان در سال ۱۴۰۰ بالاخره افتتاح شد، در این باغ ۳۱۰ گونه پرندگان گرمسیری، حاره ای، سردسیری، انواع و اقسام پرندگان شکاری و کلکسیونی از پرندگان کمیاب و نادر یافت می‌شود.

باغ پرندگان قم با مساحت ۱۶ هکتار به عنوان دومین مجموعه بزرگ پرندگان در کشور است و در حدفاصل دو بلوار شهید آوینی و شهید عماد مغنیه در میدان مفید قم احداث شده، این مجموعه در این مدت جز مناطقی بوده که گردشگران زیادی در خود جای داده است.

استان قم کلانشهر مذهبی و یکی از قطب های فرهنگی ایران مکان مناسبی برای مسافران داخلی و خارجی است، علاوه بر کسانی از که از شهر های دیگر به قم سفر می‌کنند مردم استان قم می‌توانند با گردشگری در همین شهر، مکان های تاریخی و توریستی را بازدید کنند و هم در کنار این بازدید از مشاغل بومی حمایت کنند.

افزایش جاذبه‌های تفریحی و توریستی باعث می‌شود سرمایه‌مالی زیادی وارد چرخه بازار قم شود و همه مشاغل می‌توانند از این فرصت استفاده کنند، ایجاد استراحتگاه‌های زیبا، رودخانه های مصنوعی، باغ‌های میوه و مکان های دیگر این امکان را افزایش می‌دهد تا افراد زیادی از سراسر ایران و حتی جهان راهی قم شده و از این شهر بازدید کنند.

انتهای پیام/۷۸۰۳۰

منبع: فارس

کلیدواژه: استان قم گردشگری قم صنایع دستی قم سوغات قم حضرت معصومه حوض سلطان سوغات قم استان قم دیدنی قم شهر قم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۶۸۴۷۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تصاویری کمتر دیده شده از مراحل آماده‌سازی عملیات وعده صادق (فیلم)

ویدئوهای دیدنی دیگر در کانال های آپارات و یوتیوب عصر ایران ???????????? کانال 1 aparat.com/asrirantv کانال 2 aparat.com/asriran کانال 3 youtube.com/@asriran_official/videos کانال عصر ایران در تلگرام