به نقل از «دانا»

خطر انقراض گونه‌های گیاهی بیخ گوش طبیعت/ با رفتارهای غلط گیاهان مرتعی را نوستالژی نکنیم!

تاریخ انتشار: ۲۰ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۷۴۵۵۲۴

برداشت بی‌رویه و غیراصولی گیاهان کوهی زنگ خطر انقراض بعضی از آنها را به صدا درآورده است و بیم آن می‌رود که در آینده مردم برای همیشه با نوستالژی استفاده از این گیاهان زندگی کنند!

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از مرصادنیوز، بهار فصلی برای رویش و زندگی دوباره گیاهان دارویی و خوراکی خصوصا در مناطق کوهستانی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

استان کوهستانی کرمانشاه نیز از دیرباز محل رویش انواع گیاهان کوهی بوده، عطر دل‌انگیز این گیاهان خوراکی در نخستین ماه بهار دامن طبیعت کرمانشاه را به زیبایی آراسته و جلوه‌ای دیگر از مواهب الهی در این دیار به نمایش گذاشته و ‌ساکنان آن همه ساله با فرا رسیدن بهار، راهی طبیعت می شوند تا از این نعمت الهی بهره مند شوند.

 

 

این گیاهان از پیچک و کنگر گرفته تا ریواس و بسیاری از گونه‌های دیگر سفره های مردم استان را رنگین می‌کنند و اما.. برداشت بی‌رویه و غیراصولی گیاهان کوهی زنگ خطر انقراض بعضی از آنها را به صدا درآورده است و بیم آن می‌رود که در آینده مردم برای همیشه با نوستالژی استفاده از این گیاهان زندگی کنند! 

زنگ خطر انقراض گیاهان کوهی/ باید به گونه های گیاهی و طبیعت فرصت احیا دهیم 

کوثر فرجی در گفتگو با مرصادنیوز اظهار داشت: برداشت بی رویه و کندن گیاهان کوهی از ریشه، مجالی برای رشد مجدد آنها در سال‌های بعد باقی نمی‌گذارد چنانکه در حال حاضر برخی از گیاهان کوهی کمیاب شده است.

این کارشناس ارشد مهندسی کشاورزی، آموزش صحیح برداشت گیاهان کوهی و تلاش برای حفظ این گیاهان را ضروری خواند و افزود: باید برای جلوگیری از نابودی گیاهان کوهی آموزش و همچنین پرورش انواع این گیاهان در محوطه‌های مخصوص مورد توجه قرار گیرد.

 

 

وی اضافه کرد: هر چند آمار دقیقی از میزان برداشت گیاهان خوراکی در این استان وجود ندارد، اما هرساله به هنگام فصل بهار هزاران کیلوگرم از انواع گیاهان خوراکی استان به بازارهای محلی و استان‌های همجوار عرضه و ارسال می‌شود.

فرجی افزود: این گیاهان اغلب نیاز کمتری به آب و مراقبت دارند ولی باید فرهنگ استفاده از آنها در جامعه نهادینه سازی شود.

این دانش آموخته مهندسی کشاورزی با اشاره به اینکه برخی از این گونه ها جزء گیاهان دارویی مهم نیز هستند، گفت: با جمع آوری این تعداد گونه و حفاظت از آنها در هرباریوم گیاهی استان می توان از انقراض آنها پیشگیری کرد.

وی در ادامه تصریح کرد: ما باید به گونه های گیاهی و طبیعت خود فرصت احیا دهیم و باید برداشت‌های ما بر اساس ظرفیت محیط باشد. وقتی ما به یک منطقه هجوم می آوریم همه پوشش گیاهی آن را با هم تصاحب می کنیم که این باعث نابودی گونه های گیاهی منطقه می‌شود اما اگر بهره‌برداری ما از پوشش گیاهی محدود باشد و اجازه تکثیر به گیاه و بوته و مرتع دهیم، حیات دوباره به آن‌ها داده ایم.

تمام تلاش منابع طبیعی حفظ ذخیره‌گاه‌ها و جلوگیری از نابودی گونه‌های گیاهان خودرو است

 وحید عزیزی با اشاره به بازار داغ گیاهان بهاری در این استان گفت: بین ۸۰۰ تا ۱۴۰۰ نوع گیاه دارویی و غذایی شناسایی شده است که حدود ۱۰ تا ۱۵ گونه آن را مردم بصورت عمده می شناسند و در فصل خود برداشت می کنند. سورانه، پیچک، پاغازه، شنگ، کنگر، ریواس، نعناع کوهی، پونه، قارچ و ...از جمله آنهاست.

رئیس اداره بهره برداری منابع طبیعی و آبخیزداری کرمانشاه اضافه کرد: در استان کرمانشاه گونه های گیاهی خودرو زیادی وجود دارد که بعضی از این گونه‌ها خوراکی بوده و برخی کاربردهای صنعتی، دارویی و... دارند.  

وی با بیان اینکه در بعضی مناطق این گیاهان با خطر انقراض روبرو هستند، 17 گونه از گیاهان خودروی بهاری شامل انواع گونه‌های خوراکی، صنعتی و دارویی در استان مانند کنگر توسط منابع طبیعی در حال احیا هستند. تمام تلاش منابع طبیعی حفظ ذخیره‌گاه‌ها و جلوگیری از نابودی گونه‌های گیاهان خودرو دارویی و غذایی است. توسعه اقتصادی این گیاهان در اولویت های بعدی قرار دارد.

 

وی درباره میزان برداشت از گیاهان خودرو خوراکی افزود: آمار دقیقی از میزان برداشت‌ها در دست نیست چون بخشی از این گیاهان خوراکی از اراضی کشاورزی برداشت می‌شود که جزو منابع طبیعی محسوب نمی‌شود و مدیریت آن با منابع طبیعی نیست. 

رئیس اداره بهره برداری منابع طبیعی استان کرمانشاه آغاز برداشت و رویش این گیاهان در مناطق گرمسیری را از اوایل اسفند دانست و گفت: این برداشت‌ها در مناطق ییلاقی و سردسیری چون گردنه‌های شاهو و سنقر تا اواخر خرداد ادامه دارد.

17 گونه گیاهی اعم از مرتعی و گونه های درختی در استان قابلیت اهلی شدن دارند

انشالله کولانی در گفتگو با خبرنگار مرصادنیوز، اظهار داشت: در مراتع استان کرمانشاه تاکنون 40 گونه گیاهی دارویی، خوراکی، صنعتی و علوفه ای شناسایی‌شده که بطور مستقیم 61 هزار خانوار روستایی و عشایری بهره بردار آن هستند.

بهره برداری بی رویه گیاهان خودرو ممنوع است/ رسانه نقش مهمی در ترویج فرهنگ ارزشمند حفظ منابع طبیعی دارد

وی گفت: در حال حاضر با توجه به خشکسالی‌های چند سال اخیر و با هدف پیشگیری از انقراض بسیاری از گونه ها حسب قوانین جاری و دستورالعمل‌های صادره  کمیته‌های فنی و تخصصی بهره‌برداری بی‌رویه از گیاهان دارویی، خوراکی و صنعتی در حد مصارف خانگی بلامانع و بیش از آن بدون اخذ مجوز از ادارات منابع طبیعی ممنوع  و جرم محسوب می شود.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمانشاه تاکید کرد: آن چه برای ما مهم است حفظ و احیا و توسعه این‌گونه ها است به‌همین‌منظور بسیاری از گونه‌های گیاهی و درختی در دستور کار قرار داد که فرهنگ کاشت و برداشت آن‌ها در بین جوامع محلی نهادینه شود.

  کولانی تصریح کرد:  هفده گونه گیاهی اعم از مرتعی و گونه های درختی در استان طی چندسال اخیر شناسایی شده که قابلیت اهلی شدن دارند که می توان با ترویج فرهنگ کاشت آنها از انقراض این گونه ها جلوگیری کرد.

وی افزود: گونه های مرتعی مانند موسیر، زعفران، علف گاو زبان، آویشن، ثعلب، باریجه، آنغوزه، ریواس، آوندول (گونور) و کرفس کوهی  هستند و گونه های درختی مانند بنه، گلابی جنگلی، زالزالک، زرشک، سماق و بلوط که طی سال گذشته بذر آنها نیز تهیه و به صورت آزمایشی در اختیار متقاضیان قرار گرفت.

کولانی تاکید کرد: رسانه می تواند نقش مهمی در ترویج این فرهنگ ارزشمند که ضمن حفظ منابع طبیعی، معیشتی پایدار را برای جامعه بهره بردار رقم می زند، ایفا نماید.

به گفته وی استان کرمانشاه حسب آمار اعلام‌شده سازمان جنگل‌ها و نقشه‌های کاداستر شده در حال‌حاضر 590337 هکتار عرصه جنگلی و 854835 هکتار عرصه مرتعی دارد.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمانشاه در خصوص گونه اقتصادی درختی بنه یا پسته وحشی با شیره سقز گفت: 100 هزار اصله درخت بنه زارهای استان را تشکیل می دهند که در سطح 200 هزار هکتار از جنگل‌های ما بویژه در شهرستان‌های پاوه، جوانرود، روانسر، ثلات بابا جانی، دالاهو، سرپل ذهاب، گیلانغرب و دالاهو  پراکنش دارند.

معیشت فصلی 5000 خانوار بهره بردار محلی وابسته به بنه زار است

وی گفت: معیشت فصلی 5000 خانوار بهره بردار محلی وابسته به بنه زار می باشد که با برداشت 100 تن سقز در هر دوره 4 ساله بهره برداری اقتصاد خانواده خود را تأمین می کنند.

مهندس کولانی خاطرنشان کرد: محصول شیره سقز که در بازار داخلی در صنعت آدامس و در بازار خارجی در صنایع داروسازی، چسب و انواع اسانس های معطر و... بفروش می رسد ارز قابل توجهی را وارد کشور می کند.

وی گفت: از هر درخت "بنه" به‌طور میانگین  500 گرم شیره سقز  یا همان صمغ سقز استحصال می‌شود و از هر اصله درخت ماده بنه به‌طور متوسط 6 کیلوگرم میوه (به گویش محلی: ونوشگ) نیز برداشت می شود  که طی چند سال گذشته در زندگی جوامع بهره بردار  نقش مهمی داشته‌است و حسب نظر کارشناسان می‌تواند جایگزینی مناسب و پایدار برای برداشت صمغ که حیات درخت را با خطر مواجه می سازد باشد.

  80 هزار هکتار از مراتع استان را گَوَن زارها تشکیل می‌دهد

این مقام مسئول در خصوص بهره‌برداری از بوته " گَوَن" و برداشت محصول کتیرا از آن گفت: 80 هزار هکتار از مراتع ما را گَوَن زارها تشکیل می‌دهد که در هر دوره بهره‌برداری 5 تن محصول از آنها برداشت می‌شود که این محصول ارزشمند نیز در اقتصاد دویست و پنجاه خانوار نقش مهمی را ایفا می‌کند.

وی تاکید کرد: آن چه در رأس امور در حال حاضر قرار دارد حفظ و احیا و توسعه این‌گونه ها است به‌همین‌منظور بسیاری از گونه‌های گیاهی و درختی در دستور کار قرار داد که فرهنگ کاشت و برداشت آن‌ها در بین جوامع محلی نهادینه شود.

به گزارش مرصاد، یکی از جاذبه‌های مصرف گیاهان خوراکی در میان مردم رویش طبیعی آن‌ها در مناطق کوهستانی و عدم استفاده از مواد و کود‌های شیمیایی در رویش آنهاست که موجب شده تا شهروندان تمایل بیشتری به استفاده از آن داشته باشند.

این سال‌ها نه تنها تدبیر ویژه‌ای برای جلوگیری از انقراض گیاهان کوهی اندیشیده نشد بلکه این درد سال به سال و با دگرگونی طبیعت زنده می‌شود، دیگر نه برخورد قهرآمیز مسئولان جواب می‌دهد و نه گوش مردم و سودجویان به هشدارها، بدهکار است.

به نظر می‌رسد برای حفاظت از منابع ملی و گیاهان خوراکی و دارویی تنها فرهنگی سازی، ایجاد اشتغال برای جوانان بیکار و تامین معیشت مردم می‌تواند تا حدود زیادی از پدیده نامبارک ریشه کنی گیاهان که از سال‌های اخیر تاکنون به جان این استان افتاده راهگشا باشد.

حراست از عرصه های طبیعی به عنوان میراثی ملی ، محدود به مکان و زمان خاصی نیست و این امر باید به عنوان یک فرهنگ عمومی و همگانی، همیشه مورد توجه باشد.

انتهای پیام/

منبع: دانا

کلیدواژه: بسیاری از گونه ها گونه های گیاهی استان کرمانشاه گیاهان خوراکی گیاهان خودرو بهره برداری منابع طبیعی گیاهان کوهی گونه ها حال حاضر خطر انقراض بهره بردار نقش مهمی بی رویه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۷۴۵۵۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فعالیت های حفظ و احیای منابع طبیعی درجنوب کرمان مردمی سازی می شود

به گزارش خبرنگار مهر، قاسم رحیمی نیا، صبح دوشنبه در اولین جلسه شورای اداری این اداره کل در سال ۱۴۰۳، اظهار داشت: با توجه به اهمیت مشارکت مردم در حفظ و احیای منابع طبیعی، در سالی که به فرموده مقام معظم رهبری به سال جهش تولید با مشارکت مردم مزین شده، برنامه‌های ویژه‌ای برای مردمی‌سازی فعالیت‌های این حوزه در دستور کار قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه ما معتقدیم با مشارکت فعال مردم، می‌توانیم گام‌های موثرتری در جهت توسعه پایدار و حفظ منابع طبیعی برداریم افزود: منابع طبیعی متعلق به مردم است و در همه فعالیت‌های حوزه منابع طبیعی مردم همراه و همگام هستند.

وی مشارکت در فعالیت‌های آبخیزداری، نهال‌کاری، حفاظت از جنگل‌ها و مراتع، توسعه گیاهان دارویی و همچنین اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در سال گذشته را برخی از اقدامات انجام شده در راستای مردمی‌سازی فعالیت‌های منابع طبیعی و آبخیزداری در جنوب کرمان عنوان کرد.

رحیمی نیا، افزود: در راستای تحقق طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در سال جاری در هر شهرستان یک نهالستان راه اندازی و تولید نهال بر اساس نیاز همان شهرستان صورت گیرد.

وی با تاکید بر اینکه در حوزه آبخیزداری و آبخوان داری ۲۰۵ میلیارد تومان اعتبار جهت تکمیل پروژه‌های نیمه تمام نیاز است، خواستار رایزنی رؤسای ادارات با فرمانداران جهت تأمین اعتبار در این خصوص شد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب کرمان، بر برگزاری دوره‌های آموزشی در مناطق بحرانی برای مردم و جوامع محلی در زمینه‌های مختلف منابع طبیعی، از جمله آبخیزداری، نهال‌کاری، حفاظت از جنگل‌ها و مراتع و اطفا حریق تاکید و با اشاره به اینکه مردمی‌سازی فعالیت‌های منابع طبیعی و آبخیزداری فواید و اثرات مثبت متعددی دارد خاطرنشان کرد: طرح‌های آبخیزداری بر اساس طرح جامع مدیریت حوضه آبخیز اجرایی و بایستی اولویت با مناطق محروم و روستایی و با مشارکت مردم صورت پذیرد.

اجرای پروژه‌های بیولوژیک در پایین دست پروژه‌های پخش سیلاب، مدیریت چرای غیرمجاز و بی رویه دام، نظارت بر برداشت اصولی از مراتع، نظارت و صدور مجوزات حمل چوب به صورت روزانه، نظارت دقیق بر اجرای طرح‌های مرتعداری، صداقت در کار، تکریم و تسریع در کار ارباب رجوع و صرفه جویی در هزینه‌ها از دیگر موارد مطرح شده و مورد تاکید مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب کرمان در این جلسه بود.

گفتنی است در پایان این جلسه حکم ابلاغ حسین مشایخی با حفظ سمت به عنوان دستیار مردمی سازی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب کرمان به وی اهدا شد.

کد خبر 6092125