تصحیح متون فارسی، یک فنّ طاقتفرسا است/ عبورنکردن از یک کلمه نافهمیده، قرار مصحح با خود است
تاریخ انتشار: ۲۴ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۷۸۰۰۸۹
مصحّح کتاب «احسن القصص» معتقد است: تصحیح متون فارسی، به عنوان یک فنّ طاقتفرسا، نیازمند دقّت و حوصلۀ بسیار است، مهمترین نکته در تصحیح متن، قول و قراری است که مصحّح باید با خود بگذارد: اینکه تا کلمه، تعبیر یا جملهای را نفهمید از آن عبور نکند.
به گزارش قدس آنلاین، احسن القصص، ترجمۀ فارسی کتابی است به همین نام یا با نام بحرالمحبّة فی اسرار المودة منسوب به محمد یا احمد غزالی و مصحح کتاب حاضر احتمال انتساب آن به عبدالکریم قشیری را نیز پیش کشیده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این اثر با ترجمه علی نویدی ملاطی، جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۰ را دریافت کرد، وی متولد سال ۱۳۵۴ در ملاط است، مقطع ابتدایی و راهنمایی را در آنجا و دبیرستان را در دبیرستان ناوسروان اسماعیلی لنگرود به اتمام رساند و در سال ۱۳۷۲ در رشتۀ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان مشغول به تحصیل شد، مقطع کارشناسی ارشد را در دانشگاه شهید بهشتی گذراند اما به بیان خود او تا شروع مقطع دکتری سالها فاصله افتاد و اتمام دوره دکترا در دانشگاه بینالمللی قزوین از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۸ به طول انجامید.
میکروفیلم احسن القصصپایاننامه دکترای او تصحیح انتقادی مقدمة الادب زمخشری بوده است، او در طول این سالها در مراکزی چون انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مرکز بین المللی گفتوگوی تمدّنها، مرکز اسناد دانشگاه آزاد اسلامی و بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه به کار ویرایش اشتغال داشته و در حال حاضر پژوهشگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی است.
این کتاب از نخستین تصحیحهای انتقادی برای کتاب بحر المَحبَّة فی اسرار المَوَدَّة، به شمار می آید، علت انتخاب این اثر چه بود؟
یکی از دلمشغولیهایم در طول سالیان متمادی بررسی «فهرست میکروفیلمهای کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران» بوده است؛ مجموعه ای که استادان مبرّزی چون استاد مجتبی مینوی برای دانشگاه تهران عکسبرداری کرده بودند و در سه جلد به چاپ رسیده بود. برایم بسیار عجیب بود که چرا این دستنویس به مانندِ بسیاری از دستنویس های کهن و باارزش دیگر هنوز به چاپ نرسیده یا تحقیقی دربارۀ آن صورت نگرفته است. این دستنویس را از بخش خطی تهیه کردم و بعد از بررسی نهایی تصمیم گرفتم دربارۀ آن بیشتر تحقیق کنم و نهایتاً به چاپ برسانم. نثر پاکیزه و دلکشِ احسن القصص و کهنگی زبان آن برایم بسیار جالب توجّه بود. در واقع عمده انگیزۀ انتخاب این دستنویس برای چاپ این بود که دستنویس با همۀ قدمت و ارزشی که داشت به چاپ نرسیده و در فهرست ها و تحقیقات کمترین اشاره ای به آن نشده بود.
ناشناخته بودن مترجم روند تصحیح کتاب را سخت کرده است؟
ناشناس بودن مترجم تأثیر چندانی در سیر تصحیح کتاب نداشته و تنها سبب شد تا مصحّح از اطلاع بر نام و نشان یک مترجم توانای زبان فارسی بیبهره بماند. از این جهت که اطلاع بر نام و احوال هر نویسنده و مترجم موجب غنای هرچه بیشترِ تاریخ ادبیات زبان فارسی است، مجهول ماندن نام و احوال مؤلّفان و مترجمان از این منظر مایۀ تأسف است؛ چنانچه این تأسف بابتِ ناشناس ماندن مؤلفان تاریخ سیستان و حدود العالم و برخی دیگر از کتابها نیز برای دوستداران زبان فارسی وجود دارد.
به نظر شما تفاسیر عرفانی از قرآن، به درک مفاهیم عرفان کمک میکنند، یا دریافت پیام قرآن کریم را سادهتر میکنند؟
در واقع رسالت اصلی تفاسیر عرفانی همین ساده سازی مفاهیم قرآنی در ذهن مخاطب با استفاده از تمثیل ها و نقل داستانها و روایات است. در عین حال مفاهیم عرفانی نیز میتواند در این شرح و تفسیر قرآنی سادهتر و برای مخاطبان مفهومتر شود. در این داستان که تنها مختصّ تفسیر سورۀ یوسف است، از منظر عرفانی و اخلاقی به داستان پرداخته شده که به گمان من نتایج مورد نظر مؤلف حاصل شده است.
کتاب را به هوشنگ ابتهاج تقدیم کرده اید، علت آن چیست؟
به پاس احترام به شعر ابتهاج و تعلّق خاطر او به شعر حافظ. ابتهاج با شعر حافظ زندگی کرده است. او این اشعار را چنان از صافی ضمیر خود گذرانده که درونی وجودش شده و در عمق جانش جای گرفته است. به این خاطر است که میبینیم از اشعارش رایحهای خوش از شعر حافظ به مشام خواننده میرسد.
اثر دیگر شما عجایب الدنیا ابن محدث تبریزی، در سی و هفتمین دوره کتاب سال، در سال ۱۳۹۸ نیز در میان نامزدها بوده است. تصحیح کتاب را از چه سالی آغاز کرده اید؟ چرا این شغل را برگزیدید؟
تصحیح متون فارسی را به عنوان یک فنّ طاقتفرسا که نیازمند دقّت و حوصله بسیار است، از ابتدای دهه ۸۰ آغاز کردهام. بدین منظور از همان سال های اولیه دهه هشتاد دستنویسهای متعدّدی را استنساخ کردهام که برایم تمرین بسیار خوبی بوده است. در این فن نیز- مانند بسیاری از فنون- باید بر اساس دقایق و ظرایف فن تصحیح متن تمرین و تکرار بسیار کرد تا مهارت لازم حاصل شود. بهترین راهنما در این کار، بهره گرفتن از دانش استادان متبحّر در این فنّ یا استفاده از کتابهایی است که از سوی همین استادان تصحیح شدهاند؛ استادانی از نسل اوّل مصحّحین زبان فارسی چون علّامه محمد قزوینی و استاد مجتبی مینوی. تصحیح متن مهارتی است که به تدریج و تدرّج حاصل میشود.
موفقیّت در این کار تنها زمانی حاصل میشود که محقّق عاشق این کار باشد وگرنه زود مأیوس و ناامید میشود. در این کار باید با جزئیات فن تصحیح به خوبی آشنا شد و عملاً در تصحیح متن به کار بست. خواندن نقدهایی که روی متون تصحیح شده نوشته میشود نیز میتواند بسیار راهگشا باشد و مصحّح را از ارتکاب خطاهای مشابه بازدارد. دیگر اینکه مصحّح باید متون بسیاری را به مطالعه گیرد تا در کار تصحیح متن یاریگر او باشد و اما به گمان من، مهمترین نکته در تصحیح متن قول و قراری است که مصحّح باید با خود بگذارد: اینکه تا کلمه، تعبیر یا جملهای را نفهمید از آن عبور نکند.
اگر نکتهای برای معرفی کتاب و شما اهمیت دارد اما از نظر من دور مانده لطفا اضافه بفرمایید.
دربارۀ اهمیّت کتاب آنچه لازم بود در مقدّمۀ کتاب ذکر کردهام. مطالعۀ پیوستۀ کتابهای کهن فارسی نه تنها برای علاقه مندان به متون کهن، بلکه برای آن دسته از نویسندگان معاصر که دوست دارند نثری پاکیزه، صحیح و روان داشته باشند از ضروریّات است.
منبع: ایرنا
انتهای خبر/
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: زبان فارسی احسن القصص تصحیح متن ح کتاب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۷۸۰۰۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
از پاسداشت زبان فارسی تا تجلیل از فعالان و کنشگران حوزه میراث فرهنگی
به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، در این نشست که امروز یکشنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۳، در محل سالن فجر وزارت میراثفرهنگی و با حضور مدیران کل ستادی معاونت میراثفرهنگی و نیز حضور برخط مدیران کل و معاونان میراثفرهنگی استانها برگزار شد، مهمترین برنامههای گرامیداشت هفته میراثفرهنگی تشریح شد.
فاطمه داوری مدیرکل حفظ و احیای بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی در این نشست هماهنگی با بیان این که «میراثفرهنگی، مشارکت عمومی و مسئولیت اجتماعی» اصلیترین شعار و رویکرد هفته میراث فرهنگی در سال جاری است، اظهار کرد: ابلاغیه برگزاری هفته میراثفرهنگی با امضای قائم مقام وزیر و معاون میراثفرهنگی به استانها اعلام شده است.
او افزود: در این دستورالعمل کاملا برنامههای هفته میراثفرهنگی تشریح شده و بر این اساس مدیران کل استانی در روزهای ۲۳ و ۲۴ اردیبهشت با برپایی نشست خبری به استقبال هفته میراثفرهنگی خواهند رفت و به تشریح مهمترین برنامههای گرامی داشت این هفته در استانها خواهند پرداخت.
داوری با اشاره به روز ۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی و نکوداشت و پاسداشت زبان فارسی، اضافه کرد: در این رابطه برنامه ملی با محوریت استان خراسان رضوی برگزار میشود، اما انتظار میرود در سایر استانها نیز برنامههای مرتبط با پاسداشت زبان فارسی برگزار شود.
مدیرکل حفظ و احیاء بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی ادامه داد: روز ۲۹ اردیبهشت روز موزه است که برنامههای مخصوصی در این روز تدارک دیده شده است. همچنین روز ۳۱ اردیبهشت که مصادف با سالروز تولد امام رضا است به نام روز میراث رضوی و میراث دینی نامگذاری شده است. ظرفیت بهرهگیری از این میراث، در برخی از استانها وجود دارد و انتظار میرود که مدیران کل استانی دراین باره برنامهریزی مناسبی داشته باشند.
داوری ادامه داد: روز یکم خرداد با محوریت توجه ویژه به میراث ناملموس برنامههایی اجرا خواهد شد و روز دوم خرداد که به نام روز «میراثفرهنگی الفبای زندگی» نامگذاری شده، برنامهریزیها باید باعث تقویت ارتباط بین میراثفرهنگی و بدنه مردمی شود.
او در ادامه گفت: روزهای ۳ و ۴ خرداد نیز با توجه به سالروز آزادسازی خرمشهر و نیز روز مقاومت مردم دزفول، با تکیه بر این عنوان برنامههای بسیار خوبی را داریم. روز ۵ خرداد نیز به نام روز میراث دفاع مقدس نامگذاری شده و با توجه به ظرفیتهای میراث دفاع مقدس در حوزه میراثفرهنگی ملموس و ناملموس برنامههای بسیار خوبی در این باره تدارک دیده شده است.
مدیرکل حفظ و احیاء بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی یادآور شد: اهداف رویکردی و برنامههایی که انتظار داریم این است که در درجه اول در برنامهریزیها و اهداف چند کلیدواژه مهم مانند توسعه نقش جوامع محلی، تبیین مسئولیت اجتماعی، تقویت مشارکتهای مردمی و ... مد نظر قرار گیرد.
او یادآور شد: در سطح ملی ستادی تشکیل شده و در سطح استان نیز ستاد هفته میراثفرهنگی تشکیل میشود که ریاست آن با مدیرکل استان و دبیری آن بر عهده معاون میراثفرهنگی هر استان است. البته حتما در ستادهای استانی سایر معاونان و مدیران استانی حضور و مشارکت خواهند داشت.
مدیرکل حفظ و احیاء بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی در ادامه گفت: تهیه فهرستی از برنامههای اصلی، برگزاری نشست خبری، تهیه بستههای اطلاعرسانی، برگزاری نشست با منتخبین مردم در مجلس شورای اسلامی، راهاندازی شعب استانی انجمن خیرین، زیرنویس تلویزیونی به مناسبت هفته میراثفرهنگی، برنامهریزی برای جلسه با امام جمعه، استفاده از ظرفیتهای گرافیکی و تبلیغات محیطی، برگزاری جلسه شورای فرهنگ عمومی با موضوع میراثفرهنگی، حضور مدیران کل استانی بهعنوان سخنران پیش از خطبههای نماز جمعه، تجلیل از فعالان و کنشگران حوزه میراثفرهنگی، تدوین بستههای بازدید مسئولان و استادان دانشگاهها و نخبگان، برگزاری جشنواره کودک و میراثفرهنگی در تمامی موزهها و اماکن تاریخی و ... از مهمترین سرفصلهای برنامههای هفته میراثفرهنگی است.
در این نشست همچنین فرمانده یگان حفاظت میراثفرهنگی، مدیرکل امور موزهها، مدیرک امور استانها، مدیرکل پایگاههای ملی و جهانی و رئیس کل موزه ملی به تشریح برنامههای مرتبط با هفته میراثفرهنگی در حوزه سازمان و ادارهکل متبوع خود پرداختند.
اداره کل روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی
Zohreh Saeedi, [۵/۵/۲۰۲۴، ۱۲:۵۹ PM]گردشگری میتواند در ارتقای سطح اقتصاد استانها نقش بهسزایی داشته باشد/ رویکرد گیلان در مسیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی امیدوار کننده است
نماینده مردم رشت و خمام در مجلس شورای اسلامی با بیان این که گردشگری یکی از مهمترین محرکهای چرخ تولید و اقتصاد کشور است، گفت: گردشگری میتواند در ارتقای سطح اقتصاد استانها نقش به سزایی داشته باشد چرا که بسیاری از استانهای ایران از جمله گیلان از این ظرفیت برخوردار هستند که بتوانند به قطب اقتصادی و پررونق گردشگری کشور تبدیل شوند.
به گزارش اداره کل روابط عمومی و اطلاع رسانی، محمدرضا احمدی سنگری، نماینده مردم رشت و خمام در مجلس شورای اسلامی با بیان این که در بسیاری از نقاط کشور از جمله گیلان شاهد رونق تولید و اشتغال در حوزههای مختلف از جمله گردشگری هستیم، گفت: یکی از نیازهایی که هر استان پر جاذبه برای تبدیل شدن به قطب گردشگری، داراست، برپایی نمایشگاهها و جشنوارههای مختلف برای برقراری ارتباط با بازارهای بین المللی است.
او همچنین با اشاره به این که رویکرد استان گیلان در مسیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری امیدوار کننده است، افزود: البته که هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی باقی مانده، اما استانی همانند گیلان دارای بزرگترین نعمت گردشگری یعنی دریا و فضای سبز است که با برنامه ریزی و انسجام این نعمتها میتواند در مسیر توسعه استان قرار بگیرد.
این نماینده مجلس با تاکید بر اینکه ارتقاء وضعیت اقتصادی استان و معیشتی مردم یکی از مهمترین اهداف و اولیت هاست، ادامه داد: حوزه وسیع گردشگری میتواند در ارتقای سطح اقتصاد استانها نقش به سزایی داشته باشد چرا که بسیاری از استانهای ایران از جمله گیلان از این ظرفیت برخوردار هستند که بتوانند به قطب اقتصادی و پررونق گردشگری کشور تبدیل شوند.
احمدی سنگری همچنین با بیان این که برای چرخش چرخ اقتصاد کشور نباید به خارج از مرزها چشم دوخت، اظهار کرد: برای مثال در استانی همچون گیلان و دیگر شهرهای شمالی کشور حمایت از بخش کشاورزی بسیار حائز اهمیت است و همچنین با اتکاء به اقتصاد دریامحور و حمل و نقل ریلی این استانها میتوانیم اتفاقات خوبی را در بخش اقتصادی کشور رقم بزنیم.
انتهای پیام/