تولید؛ چرا دانش بنیان؟ چرا اشتغال آفرین؟
تاریخ انتشار: ۲۴ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۷۸۶۲۶۰
دکتر امین عربی*؛ اینکه عامل بیثباتی اقتصاد از ناحیه تقاضا است یا عرضه، مبنایی است برای تصمیم گیری بر پایه این واقعیت که در دورهها مختلف و در شرایط متفاوت، عرضه و تقاضا هر دو میتوانند عامل بی ثباتی باشند.
در اقتصاد گاهی مازاد تقاضا و گاهی مازاد عرضه مشکل ساز میشود و برای ثبات بازار باید چاره اندیشی شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
آنچه آگاهی ما را برای تصمیم گیری در مورد تولید و مصرف و مبادلات بین المللی برای بهره گیری از فرصتهای بیشتر و بهتر، افزایش میهد و توجه جمعی به منافع ملی را متاثر میسازد، عناصری است که از فرهنگ و دانش ما نشات میگیرد. خاستگاه و حرکتهای اجتماعی، فضیلتهایی مانند ساعی بودن، صرفه جویی، امانت داری، پرهیز از ولخرجیهای خصوصی و عمومی، سختکوشی، تعهدات اقتصادی که با دیدگاه انسان دوستانه، پیوند دارد، بستر و انگیزههای لازم برای خروج از یک اقتصاد ساکن به سمت یک اقتصاد اشتغال آفرین را فراهم میکند.
انگیزه اشتغال آفرین فارغ از اینکه کسب سود، شگفتی در آفرینش یا غلبه بر فلاکت باشد، جامعه را به سمت نبوغ در مدیریت، قابلیت تشخیص جزئیات، قاطعیت، صرفه جویی و کسب مزیتهای رقابتی هدایت میکند.
چرا تولید دانش بنیان؟تولید کالاهای دانش بنیان آخرین پله از نردبان رشد و پیشرف است. جوامع مختلف با توجه به منابعی که در اختیار دارند، در مرحله اول اقدام به مبادله منابع بصورت خام مینمایند و با رشد و کسب مهارت در مرحله بعد تلفیقی از مهارت و منابع را مبادله میکنند و در شرایط بهتر و به کمک تلاش در جهت کسب دانش و مهارت، سعی میشود سهم مهارت و دانش در محصولات قابل مبادله بیشتر و بیشتر شود.
به این صورت که کشورها در ابتدا اقدام به تولید و صادرات کالاهای وابسته به منابع طبیعی مانند سنگ و معادن مینمایند. در مرحله بعد، تولید و صادرات کالاها، وابسته به نیروی کار نیمه ماهر مانند محصولات نساجی خواهد بود. بعد از آن و با افزایش مهارت و دانش نیروی کار، کالاهای وابسته به نیروی کار ماهر مانند صنایع الکترونیک موجب برتری میشود.
تولید و صادرات محصولات سرمایه بر، مانند ماشین آلات درمرحلهای قرار دارد که نیازمند دانش بالا و آگاهی از فرایندهای پیچیده است و در نهایت، اوج قله تولید و صادرات، در توانایی عرضه کالاها و خدمات دانش بنیان، مانند رایانه و تجهیزات کنترل میباشد. در این مرحله آنچه صادر میشود در واقع لایههایی از دانش است که به خدمت یا کالا ارزش فراروانی میدهد و پیچیدگی تولید، امکان تقلید و ورود به بازار انحصاری را برای دیگران مشکل و گاهی ناممکن میسازد.
برخی از کشورهایی مانند آلمان و ژاپن در این مسیر را موفقیتهای زیادی بدست آوردند. فعالیت بر مبنای تحقیق و توسعه پله انتهایی نردبان رشد و توسعه است. در این مرحله جامعه از نتایج تحقیق و توسعه بهره مند میشود و رفاه عمومی از طریق جایگزینی فنآوری و نوآوری بجای افزایش مداوم قیمت ها، افزایش مییابد. پله اول و دوم رشد بر میزان منابع طبیعی موجود در کشورها استوار است. در واقع مزیت طبیعی یا تاریخی کشورهاست که تفاوت در بهره وری را بوجود میآورد و مزیتی قابل ملاحظه برای اقتصاد محسوب میشود.
برای کشور ما وجود منابع عظیم طبیعی مانند ذخایر نفت، گاز و معادن و سایر شرایط مانند زمین و اقلیم مناسب در برخی از استانها برای کشاورزی، پایههای محکمی برای عبور از پلههای ابتدایی و دستیابی به امتیاز انحصار فن آورانه محسوب میشود. قدرت انحصاری ناشی از فنآوری، به دلیل توانایی قیمت گذاری سود بیشتری را در اختیار اقتصاد قرار میدهد.
اقتصاد دانش بنیان، میتواند کشور ما را که دارای ذخایر عظیم نفت و گاز است، صاحب امتیاز انحصاری تولید در بسیاری از لیسانس ها، برندها یا محصولات فنی و مهندسی نماید.
تولید دانش بنیان، بهره وری و رفاه اجتماعی را افزایش میدهد. تولید دانش بنیان در بخش کشاورزی نمونه موفقی از استفاده مطلوب از آب، خاک و سایر نهادههای کشاورزی است که با استفاده از دادههای ثابت، میزان محصولی چند برابر تولید سنتی بدست میدهد.
چرا تولید اشتغال آفرین؟فرایندهای تولید تابعی از عوامل گوناگون است و نهادههای متنوعی برای تولید محصولات و خدمات مورد نیاز است. این نهاده ها، برای سهولت به دو نهاده سرمایه و نیروی کار تقسیم میشوند. برای مثال برای تولید محصول کشاورزی به نیروی انسانی و سرمایه که شامل تجهیزات، زمین، بذر، کود و ... میباشد، نیاز است. نهادههای سرمایه و کار میتوانند در بسیاری از فرایندهای تولید، جایگزین هم شوند. برای مثال برای حفر یک کانال میتوان بجای استفاده از نیروی انسانی، از سرمایه (بیل مکانیکی) بیشتر استفاده کرد. یعنی بیل مکانیکی و نیروی کار در اینجا جایگزین هم میشوند.
در تولیدات یک جامعه میتوان از نیروی کار بیشتر یا سرمایه بیشتر استفاده کرد؛ بنابراین سهم سرمایه و نیروی کار در تولید میتواند، تغییر کند. در بررسی وضعیت نیروی کار در بخش کشاورزی، در تولید محصولات کشاورزی به روش سنتی نسبت به تولید با روش مدرن، سهم نیروی کار از سهم سرمایه بیشتر است؛ بنابراین تغییر فرآیند تولید محصولات کشاورزی از سنتی به مدرن، باعث کاهش سهم نیروی کار در تولید میشود. این فرآیند برای کشورهایی که نیروی کار کافی در اختیار ندارند، فرآین مطلوبی است.
در کشورهای با جمعیت کم، نیروی کار کافی، وجود ندارد بنابراین راهبرد اصلی برای تولید در این کشورها، راهبرد سرمایه بر است و با استفاده از تکنولوژی، سرمایه، جانشین نیروی کار میشود و این یک ضرورت ناشی از کمبود نیروی کار است.
در کشورهایی که با کمبود نیروی کار مواجهند، برنامه ریزی ها، بصورت طبیعی به سمت افزایش سهم سرمایه در تولید یا سرمایه بر نمودن فرایند تولید، پیش میرود.
از طرف دیگر در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، نیروی انسانی فراوانی وجود دارد. منطقی است در این کشورها که نیروی انسانی به حد کافی در اختیار هست، فرایندهایی که سهم نیروی کار در تولید بیشتر است یا به عبارتی فرآیندهای کاربر، انتخاب گردد.
از آنجایی که بخش زیادی از درآمد خانوادهها از طریق اشتغال بدست میآید و درآمدهای ناشی از اجاره، سود و ... نیز به تولید که تابعی از اشتغال است، بستگی دارد، بنابراین اشتغال بیشتر، در مرحله اول منجر به کاهش فقر و در مرحله نهایی به افزایش درآمد و رفاه عمومی که خواست عمومی کشورهاست، منتهی میشود.
اشتغال آفرینان با تغییراتی که در اقتصاد از طریق تولیدات جدید، فرآیندهای جدید، بازارهای جدید، منابع جدید و تجدید ساختارها، بوجود میآورند، به کاهش فقر، تامین حداقل غذا، مسکن، بهداشت و آموزش کمک میکنند و با توسعه اشتغال آفرینی، نشاط اجتماعی و امکانات اقتصادی را گسترش میدهند.
در بازار رقابتی یا بازاری که تعداد تولید کنندگان و مصرف کنندگان بیشماری دارد، سود صفر هست و پس اندازی وجود ندارد. همچنین در شرایط بازار انحصاری که تهدیدی برای سود صاحبان سرمایه وجود ندارد تمایل به تغییر از سوی صاحبان سرمایه وجود ندارد و موانع زیادی بیش پای اشتغال آفرینی برای جلوگیری از تغییر قرار میدهند.
این اشتغال آفرینان هستند که با صرف هزینه بالا و با انگیزههای سودآوری، موفقیت و انسان دوستی فرآیندها و محصولات و بازارهای جدید را معرفی میکنند و از طریق بهره وری بیشتر سایه سنگین افزایش قیمت بر رفاه جامعه را دور میکنند. اشتغال آفرینان با بهره وری بیشتر و راههای جدید قیمتها را کاهش میدهند. یکی از راههای ثبات قیمت و رهایی از تورم اشتغال آفرینی دانش بنیان است.
اشتغال آفرینان برای تبلور اراده خود در فضای کسب و کار و تحقق رویای موفقیت، شرایط حاکم بر بازارهای اقتصادی را میسنجند و با توجه به آزادی و سهولت کار در کشورهای مختلف، بهترین مکان را برای تبدیل نوآوری به محصول، انتخاب میکنند. کشورهای مختلف با توجه به منابع طبیعی که در اختیار دارند، بازارها و فضای کسب و کار، درجات مختلفی از توانایی آشکار سازی نبوغ اشتغال آفرینان را دارند.
کشور ما مزیتهای فراوانی برای اشتغال آفرینان در اختیار دارد و بصورت طبیعی موانعی نیز وجود دارد که مهمترین آن موقعیتهایی است که از طریق آن دلالی و واسطه گری بر تولید مقدم میشود و سودهای فراوانی، نصیب دلالها میکند که هیچ انگیزه و منطقی برای صرف نظر کردن از آن وجود ندارد. از دیگر موانعی که سد راه اشتغال آفرینان است، برندسازیهای رانتی است که غلبه بر آنها به راحتی امکان پذیر نیست.
اگرچه اشتغال آفرینان ریسک پذیر هستند، ولی تغییر مداوم قوانین و مقررات و افزایش مداوم قیمتها، فضا را بیش از حد قابل قبولی نا مطمئن میسازد و اراده و انگیزه اشتغال آفرینی را غیر منطقی میسازد. در حال حاضر در فضای اقتصادی کشور، پیشبینی نرخ ارز و قیمت حاملهای انرژی و قوانین و مقرراتی که وضعیت این دو را مشخص میکند، بسیار دشورا است.
به کرات مشاهده شده است که دولت در مورد ثبات قیمت ارز یا حاملهای انرژی وعده داده است، ولی به فاصله زمانی بسیار کوتاهی قیمت آنها را تغییر داده است.
اشتغال آفرینان برای متجلی نمودن نبوغ خود، انگیزهایی مانند شگفتی سازی در طبیعت، کسب سود و انسان دوستی را دنبال میکنند. رفتارهایی که کارآفرینان را نسبت به شاخصهای رشد بی انگیزه میکند و یا مسیر آنان را در توسعه و خلق موضوعات جدید غیر منطقی میسازد، جامعه را با آسیبهای جدی مانند بی کاری و فقر روبرو مینماید و ضروری است مورد توجه قرار گرفته و اصلاح شود.
فساد در سیستم ادرای و چندگانگی در تفسیر قوانین و مقررات به نفع یکی و به ضرر دیگری و دشواری صدور مجوز و رهاسازی شایسته سالاری در مناصب دولتی و تبعیض در امکانات عمومی، انگیزههای اشتغال آفرینی را از بین میبرد. این در حالی است که سرعت انتقال فنآوری، مدت زمان برخورداری اشتغال آفرینان از سود انحصاری نوآوری هایشان را به شدت کاهش میدهد.
*دانش آموخته دانشگاه شیراز
منبع: فرارو
کلیدواژه: تولید دانش بنیان اشتغال آفرینان تولید و صادرات اشتغال آفرینی اشتغال آفرین نیروی انسانی نیروی کار منابع طبیعی دانش بنیان وجود ندارد کشور ها بازار ها بهره وری نهاده ها کالا ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۷۸۶۲۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
طراحی و ساخت برجهای تقطیر توسط یک شرکت دانشبنیان
محمدتقی اکبری مدیرعامل و مؤسس یک شرکت دانشبنیان در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا در تشریح فعالیت و کارکردهای این شرکت اظهار کرد: تولید و فروش مواد شیمیایی، طراحی و ساخت تجهیزات در صنایع شیمیایی ازجمله فعالیت این شرکت بوده است، سال ۱۳۹۳ گواهینامه دانشبنیان در زمینه ساخت تجهیزات نوین آزمایشگاهی از معاونت فناوری ریاست جمهوری را کسب کرده و سال ۱۳۹۵موفق به راهاندازی خط تولید اسانسهای طبیعی با استفاده از برج تقطیر با سینیهای مخروطی چرخان شدیم.
وی افزود: طراحی و ساخت برج تقطیر با سینیهای مخروطی چرخان از دیگر فعالیتهای این شرکت است. برجهای تقطیر با سینیهای مخروطی چرخان (scc) بهطور پیوسته کار میکنند و قادرند ترکیبات فرار را از جریان سوسپانسیون جداسازی کنند. افت فشار پایین، مصرف انرژی کم، بازدهی استخراج بالا، زمان ماند کوتاه، سرعت جداسازی بسیار بالا، جداسازی در دمای پایین، تجزیه شیمیایی پایین، مدیریت عطر و طعم، قابلیت حمل خوراک حاوی ذرات جامد، بهکارگیری در صنایع فراوری میوه، آبمیوه، چای، قهوه، چاشنی و جایگزینی با برجهای تقطیر رایج از مزایای این دستگاه است.
اکبری ادامه داد: ساخت اینگونه از برجها در انحصار شرکتهای ایتالیایی بود که برای نخستینبار طراحی و ساخت آن در ایران توسط این شرکت بومیسازی شد. لیمونن ازجمله ترکیبات پرمصرف و وارداتی در صنایع آرایشی و بهداشتی است که در سال ۱۴۰۰ خط تولید لیمونن را برای نخستینبار با ظرفیت روزانه ۱۰۰ کیلوگرم در این شرکت راهاندازی و تجاریسازی کردیم.
مدیرعامل و مؤسس شرکت «بهین اسانس آویژه» مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینیشهر گفت: عصارهگیری از گیاه خار مریم با سامانه استخراج جامد-مایع پویای سریع Rapid Solid-Liquid Dynamic Extraction (RSLDE) و تولید سیلیمارین برای مصرف در صنایع دارویی، آرایشی و بهداشتی از برنامههای آینده این شرکت است.
وی مطرح کرد: دانش مواد شیمایی گیاهی که امروزه با عنوان فیتوشیمی به شدت در حال گسترش است بهطور روزافزون در صنایع دارویی، غذایی، بهداشتی و آرایشی به کار گرفته شده، بسیاری از داروهای پیشرفته درمان کبد مانند سیلیمارین و ضد سرطان مانند تاکسول از منابع طبیعی استخراج میشوند در همین راستا این شرکت توانسته با تولید محصولات گیاهی بخشی از نیازهای مردم و کشور را برطرف کند.
مدیرعامل این شرکت دانشبینان با بیان اینکه مهمترین مانع در تجاریسازی سرمایه ثابت و هزینههای تحقیق و توسعه است، عنوان کرد: شرکت از تسهیلات مالی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان، حمایتهای غیرمالی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینیشهر، تسهیلات صندوق پژوهش و نوآوری استان اصفهان، تسهیلات صندوق کارآفرینی امید استان اصفهان، تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی معاونت ریاست جمهوری استفاده کرده است.
اکبری بیان کرد: برای رشد و شکوفایی مراکز رشد در دانشگاهها نیازمند همکاری و تعامل مراکز رشد و شهرکهای صنعتی، واگذاری بازاریابی به افراد متخصص و تنوعبخشی به روشهای تأمین سرمایه مانند مشارکت عام دانشجویان و خانواده آنان هستیم.
انتهای پیام/