انجماد «۴۲۰۰ تریلیون تومان» سرمایه ایرانی‌ها در خانه‌های خالی
تاریخ انتشار: ۲۷ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۸۰۶۱۷۶
فرارو- محمد مهدی حاتمی؛ آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، نشان می‌دهد که درآن سال حدود ۲۵ میلیون خانوار در ایران زندگی می‌کرده اند. از آن سو، در همان زمان موجودی مسکن در کشور هم کمابیش معادل ۲۵ میلیون و ۴۱۲ هزار واحد مسکونی بوده است. به عبارت ساده، موجودیِ مسکن در کشور بیش از نیاز خانوار‌های کشور بوده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش فرارو، با این همه، همین آمار‌ها نشان می‌دهند که در آن سال، تنها حدود ۲۳ میلیون واحد مسکونی در کشور دارای سکنه بوده است. آمار خانه‌های خالی از سکنه (حدود ۲.۵ میلیون واحد) هم از همین جا نشات گرفته است.
از سال ۱۳۹۵ تاکنون بسیاری از واقعیت‌های اقتصادی کشور زیر و رو شده، اما مسکن حوزه‌ای است که به صورت مستقیم از عوامل جمعیت شناختی تاثیر می‌پذیرد.
به عبارت دیگر، از آنجا که وضعیت جمعیت شناختی ایران و نیز موجودیِ مسکن در کشور در ۶ سال گذشته تغییراتی ریشه‌ای را شاهد نبوده، می‌توان انتظار داشت وضعیت بازار مسکن هم کمابیش از همان روند‌هایی پیروی کند که در سال ۱۳۹۵ دست اندر کار بودند.
آیا این بار هم خانه‌ها روی دست مردم می‌مانند؟اما ظاهرا دولت سیزدهم این طور فکر نمی‌کند. مهم‌ترین طرح دولت در زمینه مسکن، ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی در ۴ سال آینده است که جدا از اینکه بازار مسکن ایرانِ واقعا به این تعداد واحد مسکونی احتیاج دارد یا نه، از این باب هم ابهام آمیز است که آیا اساسا می‌شود در ۴ سال، ۴ میلیون واحد مسکونی (یا روزانه ۲ هزار و ۷۰۰ واحد مسکونی) ساخت یا نه.
در این میان، در حالی که کارشناسان در مورد همین اعداد هم ابهام دارند، رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی، آماری حتی عجیب‌تر هم به دست داده است.
او چند روز پیش در گفتگو با رادیواقتصاد گفته بود که ایران به ۱۰ میلیون واحد مسکونیِ جدید نیاز دارد و ادامه داده بود: «بیش از ۵ میلیون نفر در سامانه نهضت مسکن ثبت نام کرده اند که عمده این افراد یا مستاجر هستند یا در پشت بام‌ها زندگی می‌کنند و قطعا تعداد افراد بدون مسکن بیش از این‌ها است.».
اما آیا ایران واقعا به این تعداد واحد مسکونیِ جدید نیاز دارد؟ (حتی با این فرضِ محال که اساسا تولید سیمان، فولاد، کاشی، آلومینیوم و... در کشور به اندازه‌ای کافی باشد که تکافوی ساخت ۴ تا ۱۰ میلیون واحد مسکونی را بکند!)
یک طرح محال و اعدادی محالتراساسیترین ایده اقتصاد این است که عرضه و تقاضا در جایی (به نام بازار) با هم برخورد می‌کنند. خیلی ساده، این یعنی اگر تقاضا نباشد، عرضه بی معنا است و بالعکس. اما ظاهرا همین اصل اساسی و ساده در ایران نادیده گرفته می‌شود.
در مورد مسکن، مهم‌ترین متغیر، تقاضایی است که به صورت مستقیم به واقعیت‌های جمعیت شناختیِ کشور بر می‌گردد. در حالی که جامعه ایرانی با سرعتی کم نظیر در جهان در حال «سالمند شدن» است و ایران کشوری مهاجرپذیر (همچون کانادا، استرالیا یا آلمان) هم نیست، عجیب است که عده‌ای همچنان فکر می‌کنند در سال‌های آینده ایران به واحدهای مسکونیِ بیشتر و بیشتری نیاز خواهد داشت.
مثلا واضح است که در آینده‌ای نه چندان دور، بخش عمده‌ای از ظرفیت نظام آموزشیِ کشور خالی خواهد ماند، در حالی که در دهه ۱۳۶۰ خورشیدی، مدارس دو شیفته و سه شیفته بودند.
از دیگر سو، در حالی که شیب رشد جمعیت به تدریج کاهش یافته و حتی ممکن است منفی شود، تشکیل خانوار جدید و نیازِ رو به رشد برای مسکن هم ممکن است دستخوش تغییراتی شود که در دهه‌های اخیر تجربه نشده اند.
ایران دارد پیر میشوددادههای مرکز آمار ایران نشان می‌دهند که جمعیت ایران به سرعت در حال سالمند شدن است و اکنون، حدود ۱۰ درصد از جمعیت کشور (یعنی حدود ۸ میلیون نفر) بالاتر از ۶۰ سال سن دارند. همین پیش بینی‌ها حاکی از آن هستند که در سال ۱۴۲۰ خورشیدی، ایران به مرز «سالمندی مفرط جمعیتی» می‌رسد، یعنی وضعیتی که در آن، بنا به تعریف، کمابیش حدود ۲۰ درصد از جمعیت کشور در گروه سنی بالای ۶۰ سال قرار می‌گیرند.
تا سال ۱۴۳۰ خورشیدی، وضعیت بغرنج‌تر هم می‌شود. با تداوم روند‌های کنونیِ جمعیت شناختی در ایران، در آن سال، جمعیت سالمندان کشور به ۲۵ درصد از کل جمعیت می‌رسد و به این ترتیب، ایران تا ۳ دهه آینده در دوره «سالمندی مفرط» قرار خواهد گرفت، یعنی وضعیتی که برخی کشور‌ها در جهان (همچون ژاپن، آلمان و ایتالیا) اکنون در آن قرار دارند.
داده‌های «بانک جهانی» نشان می‌دهند که در سال ۲۰۲۰ میلادی، حدود ۲۸ درصد از جمعیت ژاپن بالاتر از ۶۵ سال سن داشته اند. این نسبت در ایتالیا حدود ۲۳ درصد و در آلمان حدود ۲۲ درصد است. در کشور‌هایی مانند قطر هم تنها ۲ درصد از جمعیت بالاتر از ۶۵ سال سن دارند.
به این ترتیب، ایران در سال ۱۴۳۰ خورشیدی، در جایی خواهد بود که امروز آلمان در آنجا است. در آن سال، ایران دیگر کشوری جوان نیست و اگر مهاجرپذیر هم نباشد (که دست کم اکنون نیست)، دیگر نیازی به ساختِ میلیونی واحدهای مسکونی جدید نخواهد داشت. (دقت کنید که در آمار‌های «بانک جهانی»، سن ۶۵ سال مد نظر بوده، اما مرکز آمار ایران سن ۶۰ سال به بالا را مد نظر قرار داده است.)
طرحی که اصلا پیشرفت هم نداشته است!به این ترتیب، عجیب است که چرا دولت و مجلس تا این اندازه اصرار دارند که موضوع را با ساخت واحدهای مسکونیِ بیشتر و بیشتر حل کنند! در واقع، اگر قرار به برخورد علمی باشد، نخست باید این موضوع ریشه یابی شود که چرا تمایل به فرزندآوری در ایران کاهش یافته و اینکه آیا اساسا ممکن است این روند در سال‌های آینده معکوس شود یا نه.
در کنار این، هزینه ساخت یک میلیون واحد مسکونی در هر سال هم هست که قرار است بخشی از آن توسط آورده‌های متقاضیان تامین شود. اما تا لحظه تنظیم این متن، آمار‌ها در این بخش هم فرسنگ‌ها از واقعیت‌های مورد توجه دولت دور هستند.
به عنوان نمونه، روز جمعه پنجم فروردین ماه سال ۱۴۰۱، محمود شایان، مدیرعامل بانک مسکن به پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی گفت: «در طرح نهضت ملی مسکن در مجموع ۱۱ هزار و ۹۳۲ میلیارد تومان به حساب سازندگان واریز شد که از این میزان ۷ هزار و ۹۵۳ میلیاردتومان از محل آورده متقاضیان و ۳ هزار و ۹۷۹ میلیاردتومان از محل تسهیلات بوده است.»
او ادامه داد: «تعداد ۹ هزار و ۴۴۱ پروژه به تعداد ۱۶۴ هزار و ۸۰۴ واحد به بانک معرفی شد که از این تعداد تاکنون ۲ هزار و ۱۴ پروژه به تعداد ۵۴ هزار و ۴۸۴ واحد قراردادشان منعقد شده است.»
در واقع، با وجود آنکه اکنون بیش از ۲۰۰ روز از آغاز به کار دولت سیزدهم گذشته، تنها حدود ۱۶۴ هزار واحد مسکونی (از مجموع ۴ میلیون واحدی که قرار است در ۴ سال ساخته شوند) موفق به تامین مالی شده اند. یک تقسیم ساده، نشان می‌دهد که موفقیت این طرح تاکنون تنها ۴.۱ درصد بوده است!
دولت سیزدهم، هنوز ۹۶ درصد از برنامه خود برای ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی در ۴ سال آینده عقب است و حالا که استقبالی از طرح قبلی نشده، وزیر راه و شهرسازی می‌گوید ایران به جای ۴ میلیون واحد، ۱۰ میلیون واحد مسکونی نیاز دارد!
انجماد ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه در خانه‌های خالیاگر متوسط قیمت هر متر مربع مسکن در کشور را اکنون معادل حدود ۲۰ میلیون تومان در نظر بگیریم و بنا بر استاندارد‌های محاسباتِ این چنینی، مساحت هر واحد مسکونی را ۷۰ مترمربع فرض کنیم، وجود ۳ میلیون واحد مسکونیِ خالی از سکنه به معنی انجماد حدود «۴۲۰۰ تریلیون تومان» سرمایه است که با دلار ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومانی، کمابیش معادل حدود ۱۵۰ میلیارد دلار خواهد بود. (این سرمایه دلاری نیست، اما برای مقایسه ذهنی این تبدیل را انجام داده ایم.)
اگر قدرت خرید بالاتر بود، واحدهای مسکونیِ خالیِ از سکنه کوچک متراژ بودند و یا آنکه توزیع جغرافیایی آنها بهتر می‌بود (بخش عمده این واحدها در محلات گران قیمت تهران واقع شده اند)، چرخش این میزان سرمایه می‌توانست حتی اقتصاد ایران را تکان بدهد.
به این ترتیب، همین حالا معادلِ ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه ایرانی‌ها در همین خانه‌های خالی از سکنه فعلی منجمد شده است و ظاهرا دولت و مجلس می‌خواهند بر حجم سرمایه‌های منجمد شده اضافه کنند. آیا قرار است چرخ را دوباره از نو اختراع کنیم؟
منبع: فرارو
کلیدواژه: میلیون واحد مسکونی واحد های مسکونی درصد از جمعیت خانه های خالی ۴ میلیون واحد جمعیت شناختی مسکن در کشور واحد ها خانه ها حدود ۲ آن سال
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۸۰۶۱۷۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۵۹ هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده استان تهران ساخته شد
مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران با اشاره به ساخت ۵۹ هزار واحد مسکونی در بافت فرسوده استان تهران از عملیاتی شدن ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در استان تهران خبر داد. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بهارستان، حسین جنتی مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران ظهر امروز در نشست شوراهای اسلامی با محوریت مشارکت مردم در بازآفرینی شهری به میزبانی شهرداری گلستان، با اشاره به اجرای طرح نهضت ملی مسکن اظهار داشت: با حضور و مشارکت حداکثری مردم شاهد شکوفایی مسکن در استان تهران خواهیم بود.
وی با بیان اینکه زمین برای ساخت مسکن در پروژه نهضت ملی مسکن توسط راه و شهرسازی استان تأمین‌شده است، افزود: شوراهای اسلامی شهرها نقش بسزایی در احیای بافت فرسوده و تولید انبوه مسکن دارند.
مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران با اشاره به ساخت 59 هزار واحد مسکونی در بافت فرسوده استان گفت: بسته‌های تشویقی بسیار متنوعی از سوی دولت برای احیای بافت فرسوده برای مردم در نظر گرفته است.
جنتی با بیان اینکه استان تهران در بازآفرینی شهری رتبه نخست را به خود اختصاص داده است، تصریح کرد: اقدامات در بازآفرینی شهری و احیای بافت‌های فرسوده استان تهران باید افزایش داشته باشد و سرعت آن بیشتر شود.
وی به ساخت 500 هزار واحد مسکونی در برنامه چهارساله استان تهران اشاره کرد و افزود: تا کنون ساخت 400 هزار واحد مسکونی در استان تهران عملیاتی شده است.
یک هزار هکتار بافت فرسوده در بهارستان وجود دارد
در ادامه عبدالله نوحی فرماندار بهارستان در نشست شوراهای اسلامی غرب استان تهران به مناسبت روز شوراها با تأکید بر تولید مسکن در شهرستان بهارستان اظهار داشت: در بهارستان عرصه دولتی و منابع طبیعی وجود ندارد.
وی با اشاره به وجود یک هزار هکتار بافت فرسوده در شهرستان بهارستان گفت: شهرداران شهرهای بهارستان می‌توانند در حوزه بازآفرینی شهری به وعده دولت در ساخت مسکن کمک شایانی کنند.
فرماندار بهارستان با استفاده از ظرفیت قانونی بر احیای بافت‌های فرسوده افزود: مردم باید از مشوقات نوسازی و احیای بافت فرسوده مطلع و از مزایای آن بهره‌مند شوند.
نوحی با بیان اینکه عملکرد شهرداران شهرهای بهارستان در بازآفرینی شهری موردقبول بود گفت: این مهم منجر به اخذ رتبه خوب بهارستان در حوزه بازآفرینی شهری استان تهران شد.
شناسایی 13000مسکن مهرخالی در پرند/تامین زمین 37درصد نهضت ملیتولید بافت نامتعارف و فرسوده در شهر گلستان متوقف شد
در ادامه سیدمحمد میرزمانی شهردار گلستان با بیان اینکه در بازآفرینی شهری با مشارکت مردم امکان‌پذیر است گفت: برای نخستین بار ضوابط شهرسازی و بازآفرینی شهر را با نظر مردم بومی‌سازی کردیم.
وی به احداث آرامستان شهر گلستان در کمترین زمان اشاره کرد و افزود: 105 هزار مترمربع ابنیه در حوزه‌های مختلف سرانه در شهر گلستان در دست ساخت است.
شهردار گلستان با بیان اینکه در این شهر تولید ثروت نسبت به جمعیت پایین است، تصریح کرد: یک هزار متر طول هدایت آب‌های سطحی و فاضلاب برای برون‌رفت از آب‌گرفتگی در طول 3 سال گذشته انجام گرفته است.
میرزمانی با اشاره به تولید بافت فرسوده در سنوات گذشته گفت: در حال حاضر هیچ‌گونه بافت فرسوده‌ای در شهر گلستان تولید نمی‌شود و نوسازی واحدهای مسکونی با سرعت و مشوق‌های مختلف تداوم دارد.
شهردار گلستان در پایان با بیان اینکه 22 هکتار از اراضی شهر گلستان که در طرح تفصیلی قرار دارد به شهرک صنعتی الحاق شده است خاطرنشان کرد: این امر باعث اعتراض مردم شده است که از مسئولین درخواست می‌شود این مشکل را مرتفع کنند.
انتهای پیام/
بازدید رییسی از کارخانه ایران خودرو دیزل