به نقل از «ایران اکونومیست»

سعدی با حکمت و شعرش بر ادبیات اروپا تاثیر گذاشته است

تاریخ انتشار: ۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۸۴۴۹۷۷

پژوهشگران حوزه زبان و ادبیات، در نشست «سعدی در آینه ایرانشناسی»، حکمت و شعر سعدی را بر ادبیات کلاسیک اروپا، بسیار اثرگذار دانستند.

سیدسعید فیروزآبادی، استاد دانشگاه، پژوهشگر و مترجم زبان و ادبیات آلمانی، در این نشست با اشاره به اینکه اولین ترجمه‌های آثار سعدی به زبان‌های اروپایی در قرن هفدهم انجام شد، گفت: نخستین گام، ترجمه‌ای نه چندان قوی از بخشی از گلستان بود که اولین ترجمه آلمانی هم از روی آن صورت گرفت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: در دهه‌های بعد نیز گلستان چند بار، از جمله توسط آدام اولئاریوس، به زبان آلمانی ترجمه شد. اولئاریوس که در سده هفدهم و در عصر صفوی می‌زیست، همراه با هیاتی با هدف بررسی راه‌های تجارت با ایران و نیز تحقیق درباره نفوذ ترکان عثمانی به ایران آمده بود. ترجمه اولئاریوس این ویژگی‌ را داشت که هم ساده و قابل فهم برای مردم عادی بود و هم ترکیبی از نظم و نثر را در خود داشت.

فیروزآبادی درباره دلیل محبوبیت گلستان در اروپا و جهان آلمانی زبان نیز گفت: در آن دوره، شاهد جنگ‌های 30 ساله در اروپا بودیم که عصری از فلاکت را برای اروپاییان رقم زده بود. در چنین دوره‌ای مفاهیم اخلاقی گلستان، برای مردم اروپا جذاب و ارزشمند بود. مثلا این سخن از سعدی که «هر چه نپاید، دلبستگی را نشاید» به شعار عصر باروک تبدیل شد. همچنین اگرچه اومانیسم اروپایی، تفاوت زیادی با بشردوستی سعدی دارد، اما اروپاییان به دلیل مشابهت مفاهیم، به آثار سعدی نیز علاقمند شدند.

این استاد دانشگاه، به تاثیر سعدی بر آندریاس گریفیوس، بزرگترین شاعر آلمانی عصر باروک نیز اشاره کرد و گفت: کلیپیوس بارها از صور خیال و حتی از کلام سعدی استفاده کرده است.   

وی گفت: تاثیر سعدی آنقدر ژرف بود که یوزف فون هامر، شرق‌شناس، در کتاب «تاریخ سخنوری ایرانیان»، وی را مشهورترین شاعر ایرانی در اروپا نامیده و گفته است در میان شاعران ایرانی، هیچکس مانند سعدی نکته‌های اخلاقی را مطابق طبع مردم مغرب‌زمین بیان نمی‌کند.

فیروزآبادی تاثیر گوته از سعدی را نیز حاصل مطالعه آثار هامر دانست و گفت: گوته بارها از سعدی «نقل به مضمون» کرده است.

وی با اشاره به عصر رمانتیک، یادآور شد: نگاه به شرق و ترجمه آثار فارسی در دوره رمانتیک، اوج گرفت و در همین دوره، بوستان سعدی نیز به آلمانی ترجمه شد؛ هرچند گلستان همچنان محبوب‌تر بود. در این دوره، ترجمه کارل هاینریش گراف از بوستان سعدی بسیار شاخص شد؛ زیرا او کوشید قالب شعر را نیز رعایت کند و کمابیش، همان حسی را به خواننده آلمانی بدهد که از خواندن متن اصلی به زبان فارسی حاصل می‌شود.

فیروزآبادی، سپس به بررسی سایر ترجمه‌های آثار سعدی در قرن‌های 20 و 21 پرداخت.

پوشکین: حکمت سعدی «زرین» و اشعار او «دُرّ» است

جان‌الله کریمی مطهر، استاد ادبیات روس و دیگر سخنران این نشست، گفت: الکساندر پوشکین، شاعر و نویسنده بزرگ روسیه، در اثری با نام «در نسیم دلنواز فواره‌ها»، از سعدی به عنوان شاعری دوراندیش و شهره آفاق یاد کرده است که حکمت زرین دارد و اشعارش دُرّ گرانبهاست و همه را شگفت‌زده می‌کند.

این استاد دانشگاه افزود: پس از کشته شدن گریبایدوف، سفیر روسیه در ایران در سال 1829، هیاتی از ایران به روسیه رفت تا هم جنازه را تحویل مسکو بدهد و هم جلوی جنگ‌های بعدی را بگیرد. شاعری ایرانی به نام فاضل خان گروسی، متخلص به شیدا، نیز این هیات را همراهی می‌کرد. الکساندر پوشکین در دیدار با فاضل خان، شعری را به او تقدیم کرد که با نام «تقدیم به فاضل خان» شناخته می‌شود. محتوای شعر پوشکین خطاب به فاضل خان، این است که اگرچه به کشوری (روسیه) می‌آیید که آب و هوای متفاوتی دارد، اما اینجا حافظ و سعدی، نام‌های آشنایی هستند.

وی گفت: پوشکین حتی رمان خود به نام «یوگنی اونِگین» که به عنوان اصیل‌ترین رمان روسیه از آن یاد می‌شود را نیز با کلامی از سعدی پایان داده است.  

کریمی مطهر همچنین با اشاره به ایوان بونین، نویسنده و شاعر بزرگ روس که اواخر قرن 19 و نیمه نخست قرن بیستم می‌زیست، گفت: بونین به بسیاری از کشورهای اسلامی سفر کرده است. وی در جایی گفته است در همه سفرهایم، ترجمه قرآن و آثار سعدی را همراه داشتم.

فرانسوی‌ها سعدی را ملک‌الشعرای شاعران پارسی‌گو و ترکی‌گو می‌دانستند

محد زیار، استاد ادبیات فرانسوی نیز در این نشست مجازی، گفت: نخستین اثری که از زبان فارسی به زبان فرانسوی ترجمه شد، منتخبی از گلستان بود که آندره دوریه، دیپلمات فارسی‌دان، عربی‌دان و ترکی‌دان آلمان، آن را پدید آورد.

وی افزود: در فرهنگ شرق‌شناسی که با نام «کتابخانه شرقی» در قرن هفدهم به زبان فرانسوی منتشر شده، از سعدی به عنوان ملک‌الشعرای شاعران پارسی و شاعران ترک یاد شده است.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: «لافونتن» بزرگترین حکایت‌نویس فرانسوی نیز یکی از کسانی است که از حکمت سعدی متاثر بود؛ به‌گونه‌ای که دو حکایت از سعدی را نیز بازنویسی کرده و به آن شاخ و برگ داده است.

به گفته زیار، اگرچه فرانسویان در آغاز، سعدی را بیشتر به عنوان یک حکیم می‌شناختند، اما عصر رمانتیک باعث شد وجه ادبی و شاعرانه سعدی نیز در فرانسه بیشتر شناخته شود. به عنوان مثال، ویکتور هوگو، نویسنده بزرگ فرانسوی، از هر فرصتی برای استمداد از اشعار سعدی استفاده کرده است. وی در کتاب خود با نام شرقیات، از شاعران ایرانی مانند سعدی، حافظ و مولانا بسیار استفاده می‌کند.

زیار با اشاره به علاقه فرانسویان به حکمت سعدی، گفت: بزرگترین فیلسوفان فرانسه در قرن هجدهم، مانند ولتر، روسو، دیدرو، مونتسکیو و غیره، متاثر از سعدی بودند.

محمد زیار در ادامه، به بررسی شماری از ترجمه‌های آثار سعدی در قرن 19 و دوران معاصر پرداخت.

آندرانیک سیمونیان، استاد زبان و ادبیات ارمنی، دیگر سخنران این نشست بود و تاکید کرد که تقسیم‌بندی‌های اروپایی، در مورد تاثیر سعدی بر ادبیات ارمنی صادق نیست؛ زیرا ادبیات ارمنی و ادبیات کلاسیک ایران، درهم‌تندیدگی و پیوندهای تاریخی دارند.

وی ضمن اشاره به تاثیر سعدی در ادبیات ارمنی، به کتابی نیز اشاره کرد که با موضوع معرفی سعدی و حضورش در ادبیات ارمنستان، به‌زودی در ایران منتشر خواهد شد.

نشست آنلاین «سعدی در آینه ایرانشناسان» عصر پنجشنبه به مناسبت روز گرامیداشت سعدی و به همت انجمن ایرانشناسی برگزار شد.

  منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: قاره اروپا ، سعدی ، روز بزرگداشت سعدی

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: قاره اروپا سعدی روز بزرگداشت سعدی استاد دانشگاه ادبیات ارمنی تاثیر سعدی آثار سعدی فاضل خان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۸۴۴۹۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مدرسه ملی روایت در سمنان افتتاح شد

مدرسه ملی روایت سمنان با حضور محمدمهدی دادمان رییس حوزه هنری انقلاب اسلامی و دیگر مسوولان ملی و استانی افتتاح و حکم ریاست این مدرسه به حسینعلی جعفری از نویسندگان برجسته این استان تحویل شد.

روایت موثر در جهت‌گیری افکار و جریان‌سازی

مدیر دفتر ادبیات داستانی حوزه هنری انقلاب اسلامی گفت: روایت چیزی است که با آن می‌فهمیم چطور و چگونه عمل کنیم، درک ما را از زندگی بهبود می‌بخشد و در جهت‌گیری افکار موثر است.

بهزاد دانشگر با اشاره به تحقق وعده صادق، افزود: در آستانه تحقق این دستاورد ۲ روایت شکل گرفت یک روایت باید پاسخ داده شود و روایت دیگر در برابر ظلم باید ایستاد.

وی با بیان اینکه روایت اهمیت زیادی دارد، تصریح کرد: روایت می‌تواند عامل پویایی، ایستادگی و مقاومت باشد.

مدیر دفتر ادبیات داستانی حوزه هنری انقلاب اسلامی در توصیف ارزشمندی و جایگاه روایت اظهار کرد: از عواملی که فلسطین همچنان ایستادگی و مقاومت می‌کند دلگرمی آنان به روایت پایداری است.

ادبیات پایداری سرمایه یک ملت است

پیشکسوت حوزه ادبیات پایداری گفت: روایت یا داستان معماری دارد که در ذهن می‌ماند، این ماندگاری زمینه‌ساز اشاعه آن روایت یا داستان است.

مرتضی سرهنگی در این آیین افزود: ادبیات پایداری از دارایی ملی هر کشوری محسوب می‌شود و باید این ادبیات حفظ و به نسل آینده منتقل شود، زیرا گردآوری و حفظ روایت‌ها با هدف اطلاع‌رسانی به نسل آینده جامعه تلاش برای حفظ نظام جمهوری اسلامی است.

وی با بیان اینکه روایت رشادت‌ها و جانفشانی‌ها برای حفظ کشور در حدانتظار نیست، اضافه کرد: وقتی که جامعه بداند کشور با چه سختی و قیمتی حفظ شد، بدون شک آحاد جامعه به ویژه نسل جوان در حفظ آن بیش از پیش تلاش می‌کنند و قدر می‌دانند.

پیشکسوت حوزه ادبیات پایداری گفت: مدرسه ملی روایت بستری برای بیان روایت‌ها و جانفشانی‌هاست، شاید بتوان با کتاب‌ها قیمت تمام شده جنگ را در آورد، این قیمت هنوز درنیامده است.

رمز ماندگاری روایت انقلاب اسلامی استفاده از زبان هنر است

معاون راهبری استان‌های حوزه هنری انقلاب اسلامی گفت: اگر در جنگ روایت‌ها، روایت درست ارائه نشود، روایت‌ها تحریف خواهد شد.

سعید لشکری در این آیین افزود: روایت انقلاب اسلامی با زبان هنر رمز ماندگاری آن است و مدرسه ملی روایت این راهبرد را دنبال می‌کند.

وی ادامه داد: مدرسه ملی روایت خلاصه در انقلاب و دفاع مقدس نیست و رویکرد بوم‌گرایانه نیز در این مدرسه مورد توجه است و سمنان میراث‌دار بزرگانی، چون شیخ علاءالدوله سمنانی، بایزید بسطامی، شیخ ابوالحسن خرقانی است و با تکیه بر میراث‌داری و ظرفیت‌ها و توانمندی‌های نیروی انسانی، این دیار برای راه‌اندازی مدرسه ملی روایت انتخاب شد.

معاون راهبری استان‌های حوزه هنری انقلاب اسلامی گفت: پیش‌بینی می‌شود طی پنج ساله آینده کتاب‌های زیادی در روایت بزرگان و شهدای استان سمنان نوشته شود.

حفظ هویت و اصالت ملی در سایه روایت درست

سرپرست معاونت سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار سمنان گفت: مدرسه ملی روایت یک ظرفیت ذهنی ارزشمند برای معرفی اصالت و پیشینه این دیار است.

فرج‌الله شوشتری در این آیین افزود: جنگ امروز، جنگ روایت‌هاست و افتتاح مدرسه ملی روایت اقدامی ارزشمند برای ارایه درست روایت‌ها و معرفی هویت و خنثی‌سازی دسیسه دشمنان است.

رییس حوزه هنری سمنان گفت: سمنان استانی روایت نشده در هنر انقلاب است و با وجود ظرفیت‌هایی که دارد در کشور ناشناخته است.

محمداصغرزاده در این آیین افزود: راه‌اندازی مدرسه ملی روایت در خانه تاریخی خطیبی سمنان اقدامی ارزشمند در معرفی ظرفیت‌های این استان است.

وی ادامه داد: خانه تاریخی خطیبی در تملک شهرداری سمنان است که با مرمت مشارکتی این بنا برای چندین سال در اختیار حوزه هنری قرار گرفته و مکان مدرسه ملی روایت است.

باشگاه خبرنگاران جوان سمنان سمنان