طرح آبرسانی قلب تمدن عیلامی را نشانه رفته است؟!
تاریخ انتشار: ۴ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۸۵۷۷۲۸
انتشار فیلمی از سوگواری باستانشناس معروف ایرانی بر روی ویرانههای ارگان عیلامی در شهرستان بهبهان، در حالی است که بررسیها حاکی از اجرای پروژه احداث لولههای آبرسانی در مجاورت حریم این اثر دارد که تهدیدی جدید برای بقای آن محسوب میشود. - اخبار اجتماعی -
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ در طی چند روز اخیر انتشار فیلمی از اعتراض اسماعیل یغمایی باستانشناس کهنهکاری که 60 سال در این عرصه فعالیت داشته بر روی ویرانههای ارگان به یادمار مانده از تمدن عیلامی در فضای مجازی در حالی صورت میگیرد که این باستانشناس، داغدار تخریب هویت چندهزار ساله ایران زمین و محو احتمالی آن از صفحه روزگار در کوران گذران تاریخ و حوادث است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در اصل، این ویدیو متعلق به سال 1392 است یعنی زمانی که وی بعد از انجام حفاریهای علمی در سال 1361 و بعد از گذشت 29 سال جهت سرکشی و بازدید به منطقه برگشته بود و ناگهان با تخریب گستردهای به دلیل اجرای پروژه لولهکشی آب از داخل این محوطه روبهرو شده بود.
نشر این ویدیو در فضای مجازی اما حالا و بعد از گذشت حدود 9 سال، مجدداً مقارن با زمان از سرگیری آغاز عملیات پروژه لولهکشی آب در این محوطه باستانی است که علت این گریه همچنان باقی است و خطری تازه، اثر ملی کشور را تهدید میکند!
هر چند که این محوطه باستانی در سال 1392 از سوی باستانشناسان و متخصصان این حوزه تعیین عرصه و حریم شده و ضوابط لازمالاجرای آن نیز به تمامی دستگاههای اجرایی ابلاغ شده است اما خبرها حاکی از تشکیل جلسهای در اداره کل میراث فرهنگی استان خوزستان برای اعطای مجوزهای لازم جهت اجرای پروژه مذکور از سمت مجموعه وزارت میراث فرهنگی است، آن هم در شرایطی که هیچ خبری از حضور باستانشناسان و متخصصانی که محوطه عیلامی را تعیین حریم کردهاند، نیست!
در همین راستا و به منظور تنویر ابعاد و زوایای مختلف چگونگی اعطای مجوز برای نابودی این محوطه باستانی، سید حکمت موسوی، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان خوزستان ضمن رد برخی از نگرانیها از انجام تمامی بررسیهای فنی و کارشناسی لازم پیش از صدور مجوز برای آغاز عملیات اجرایی این طرح با کمک متخصصان و اهالی فن میراث فرهنگی خبر داد.
لوله های آبرسانی از نوع رو سطحی است؛ نگرانی وجود ندارد!
وی با بیان این مطلب که لولههای آبرسانی از نوع روسطحی است و جانمایی آن در کنار لولههای نفت که از دیرباز در این منطقه وجود داشته است قرار دارد، گفت: مطابق رویه و قبل از شروع هرگونه عملیات عمرانی و صدور مجوز موضوع از زوایای مختلف توسط کارشناسان خبره و باستانشناسان مطرح در چندین مرحله و چند لایه بهصورت کاملاً تخصصی بررسی میشود؛ با این وجود جای هیچگونه نگرانی در خصوص امکان تخریب بافت تاریخی این اثر وجود ندارد.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه طبعاً اگر از اساس موضوع حیاتی کمبود و تنشهای آبی وجود نداشت، هیچ کسی علاقمند به رد شدن این لوله از مجاورت این اثر تاریخی نبود، بیان کرد: این پروژه تمامی مراحل قانونی و بررسی کارشناسانه به جهت صدور مجوز در خصوص عرصه و حریم را طی کرده است.
مدیرکل میراث فرهنگی استان خوزستان همچنین مدعی است که تعیین حریم به این معنا نیست که در محدوده حریم یک اثر هیچ اتفاق و سازهای قابل وقوع و احداث نیست بلکه پیشبینی امکان احداث جاده یا حتی لولهکشی نیز در مواردی میشود؛ اما قطعاً هرگونه ساخت و ساز منوط به نظر کارشناسی و باستانشناسی است.
موسوی تصریح کرد: زمانی احداث یک سازه باعث نگرانی است که هیچگونه مراحل فنی و تخصصی را طی نکرده باشد؛ این پروژه تمامی مراحل محلی منطقهای استان را با نهایت دقت و وسواس طی کرده و از جمیع جهات در خصوص آن بررسیهای لازم صورت گرفته است.
مدیرکل میراث فرهنگی استان خوزستان با بیان این مطلب که قطعاً ما در مواردی که یک اثر حتی با ایجاد یک پروژه قانونی در معرض تهدید قرار دارد باز هم دلهره و نگرانی داریم، اظهار کرد: خوشبختانه این پروژه تمامی طراحیهای لازم برای کسب مؤلفههای لازم و ضوابط مهم از نظر میراث فرهنگی را طی کرده است.
این مقام مسئول با تأکید بر اینکه در زمان اجرای پروژه نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی و باستان شناس ناظر و منتخب اداره کل میراث فرهنگی استان خوزستان در محل اجرای پروژه حاضر خواهند بود، افزود: اگر شرایط اضطراری وجود نداشت اجازه همین میزان مداخله منطبق بر ضوابط هم داده نمیشد.
قصه پرتکرار تخریب بر تن ارگان عیلامی
لازم به ذکر است که بنابر اظهارات اسماعیل یغمایی ورود به حریم این اثر برای نخستین بار اتفاق نمیافتد و پیشتر نیز مسبوق به سابقه بوده است؛ نهادهایی از جمله سازمانهای آب و برق خوزستان، جهاد سازندگی، وزارت نفت و حتی شهرداری با اجرای پروژههایی موجب ایجاد تهدید برای این اثر تاریخی شدند.
نخستین عملیات تخریبی در این محوطه به اوایل دهه 60 برمیگردد؛ زمانی که سازمان وقت آب و برق خوزستان طی عملیات ساخت و ساز سد مارون، با آرامگاهی با بافتههای بسیار زرین و سیمین نظیر جام زرین، حلقه زرین قدرت پادشاه عیلامی کیدین خواران و ... برخورد میکند که در واقع ارسال گزارش این اتفاق به مرکز باستان شناسی تهران، باعث میشود که این مرکز اسماعیل یغمایی را به جهت انجام تجسس و کاوشهای مورد نظر رهسپار این منطقه کند.
این باستانشناس با حفاریهای علمی در آرامگاهی که پیشتر کارشناسان دفتر تاریخی به جمعآوری اشیاء پرداخته بودند، بافتههای بسیاری را کشف میکند و بعد از آن میکوشد تاحفاظتهای لازم را از این مجموعه به عمل آورد.
این محوطه باستانی که پیشتر نیز به ثبت آثار ملی رسیده بود، با کشف آثار ارزشمند معماری آرامگاهی باید طبق قوانین و ضوابط میراث فرهنگی مورد حفاظت و نگاهداشت قرار میگرفت و هرگونه تجاوز به عرصه و حریم آن نیز تحت پیگرد قانونی قرار میگرفت.
اما برخلاف تمامی قوانین موجود سازمان آب و برق خوزستان و جهاد سازندگی به بهانه استخراج شن از سد مارون در اقدامی ناعادلانه دست به تخریب تپههای باستانی موجود در آن محوطه زدند، در حالیکه که مهندسان ساخت سد شهادت میدادند در دو سویه کنارههای مارون انباشتی از شنریزه بوده که اصلاً نیازی به تخریب محوطههای باستانی و استخراج شن از آن نبوده است.
بعد از افتتاح سد مارون اما قصه تخریب و دستدرازی سایر ارگانهای دولتی بدون هیچگونه هراسی همچنان ادامه یافت که از مصادیق آن کاشت درخت و نهال توسط شهرداری آن منطقه به بهانه ساخت پارک، دپو کردن لولههای نفت توسط وزارت نفت و ...بود.
نمونه اخیر و رقتانگیز تجاوز به عرصه و حریم این اثر نیز اقدام برخی مجموعههای خوزستان است که میتواند تهدیدی برای شهر ارگان ساسانی ـ اسلامی با رد کردن لوله آب از وسط آن باشد.
بدون تردید وقتی سخن از نابودی و تجاوز به شهر 6500 ساله ارگان عیلامی به میان میآید، هر انسان فرهنگدوستی که کمترین علاقه و عرقی به ایران زمین دارد نگران میشود؛ چراکه در صورت بروز خسارت و نابودی آن، نه امکان جبران وجود دارد و نه هیچ جایگزینی برای آن متصور است.
خطر نابودی این اثر در واقع مساوی با نابودی طومارهای عظیمی از میراث و تاریخ و فرهنگ نه تنها ایران که بلکه بشریت است که در صورت تحقق آن برای همیشه بیرون از دسترس ما خواهد بود و آن زمان هیچ سوگواری و اندوهی در خور این همه عظمت و سابقه تمدنی نخواهد بود.
حفظ میراث تاریخی نیازمند فهم و باور عمومی است350 هزار قطعه ثبت شده به دلیل کمبود فضا در مخزن موزه ملی/ ضرورت واگذاری ساختمان وزارت خارجه به موزه ملیانتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی آثار باستانی وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی آثار باستانی محوطه باستانی استان خوزستان میراث فرهنگی باستان شناس اجرای پروژه عرصه و حریم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۸۵۷۷۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«گردشگری دریایی» فقط یک وعده در روز خلیج فارس بود!
خبرگزاری مهر_ گره جامعه؛ طول مرز آبی کشور ایران با خلیج فارس، با احتساب جزایر در حدود ۱۸۰۰ کیلومتر و بدون احتساب جزایر در حدود ۱۴۰۰ کیلومتر است. بوشهر، هرمزگان، خوزستان و سیستان و بلوچستان استانهای ایران هستند که در حاشیه خلیج فارس واقع شدهاند.
همچنین بیش از ۴۰ جزیره ایرانی خلیج فارس در حوزه سیاسی سه استان بوشهر، خوزستان و هرمزگان قرار دارند که بیش از نیمی از آن غیرمسکونی هستند. ایران یک جزیره کوچک غیرمسکونی نیز در منتهی الیه دریای عمان و نزدیک به مرز پاکستان دارد.
این ظرفیت آبی در خلیج فارس را هیچیک از کشورهای دیگر ندارند. ولی ایران هنوز نتوانسته آنطور که باید از این ظرفیت استفاده کند. در ادوار مختلف مسئولان وعدههایی در این خصوص داده بودند اما هیچیک هنوز اجرایی نشده است.
در این گزارش به بهانه دهم اردیبهشت ماه که در تقویم رسمی کشور همزمان با خروج پرتغالیها از ایران و اثبات حاکمیت ایران بر خلیج فارس به نام روز ملی خلیج فارس ثبت شد؛ قرار است به برخی از این اقدامات، وعدهها و ظرفیتها پرداخته شود. از جمله اینکه قرار بود گردشگری خلیج فارس رونق پیدا کند. حتی سواحل مکران که طرح مفصلی برای آن نوشته شد تا چابهار و استان سیستان و بلوچستان نیز از آن منتفع شوند اما اتفاقی رخ نداد.
هر ساله روز دهم اردیبهشت ماه تا یکی دو روز قبل و بعد از آن همایشهای متعددی درباره خلیج فارس برگزار میشود امسال هم چندین و چند برنامه در تهران و استانهای همجوار خلیج فارس برگزار شد که ولی صحبتهایی که در این همایشها انجام میشود معمولاً پیگیری نخواهند شد.
امروز نشست «باستانشناسی خلیجفارس» همزمان با روز ملی خلیجفارس به همت پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری با همکاری سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح برگزار میشود.
در این نشست درباره «چگاسفلی، سندی روشن بر پیشینه تمدنی دریای پارس»، پژوهشهای باستانشناسی در شبه جزیره بوشهر، «کاوشهای باستانشناسی گورستان شغاب- شبه جزیره بوشهر»، راهبرد نظامی اشکانیان در تسلط و نظارت بر خلیجفارس، «جایگاه بندر باستانی سیراف در مبادلات فرهنگی ایران و چین از پایان دوره ساسانی تا آغاز دوران اسلامی» و «مطالعات باستانشناسی زیرآب در خلیج فارس» صحبت خواهد شد.
همایشهایی در راستای خلیج فارس
چنین همایشهایی هر ساله برگزار میشود و باستان شناسان زیادی هم هستند که درباره خلیج فارس، نام و آثار باستانی آن مقاله نوشتهاند. ولی جملگی گلایه دارند که هنوز آن طور که شایسته نام خلیج فارس است کار نشده است. حتی همین اواخر سرپرست هیات کاوش بندر سیراف به نام محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار گفت که کاوشهای باستانشناختی کشورهای حاشیه خلیج فارس رشد و شتاب بسیار بیشتری در مقایسه با ایران دارد. این درحالی است که موج تخریب آثار تاریخی خلیج فارس سرعت گرفته و بخش بزرگی از عرصه بندر سیراف هم نابود شده است.
از سوی دیگر باستان شناسی زیر آب در بسیاری از این جزایر و حتی حاشیه خلیج فارس در استانهای همجوار نیز انجام نشده است چون اعتبارات و فصلهای متعددی برای کاوش نیاز دارد این همان موضوعی است که توفیقیان بارها و بارها روی آن تاکید داشته است.
یکی از وعدهها را علی اصغر مونسان اولین وزیر میراث فرهنگی در سفرش به استان بوشهر داد از جمله اینکه پرونده بندر سیراب برای قرارگیری در فهرست میراث جهانی در حال تهیه است. یکی دیگر از وعدهها مرمت و احیای عمارت حاج رئیس در استان بوشهر بود که سه سال برای آن اقدامی نشد تا اینکه امسال مدیرعامل صندوق احیا و بهره برداری از بناهای تاریخی اعلام کرد که قصد دارند تا این عمارت را مرمت کنند.
موضوع دیگر رونق گردشگری و ایجاد کمپ در روستای بنود عسلویه بود. مونسان در این ارتباط گفته بود که با ایجاد کمپ میتوان کمک کرد تا ارائه کیفیت خدمات به گردشگران بیشتر شود و این ساحل این قابلیت را داراست.
وی با تاکید بر حمایت از توسعه زیرساختهای گردشگری در روستای بنود اضافه کرد: ما آمادگی ارائه مجوز برای ایجاد بومگردی در این روستا را داریم، همچنین کمک میکنیم در کنار استانداری بوشهر که زمینه رونق گردشگری در این نقطه بیشتر و بهتر شود.
همچنان استفاده از گردشگری دریایی به گردش دو سه ساعته قایقهای تفریحی ختم میشود
موضوع جالبتر این بود که مونسان گفته بود خلیج فارس میراث ملموس و ناملموس زیادی دارد اما در دوره او اقدامی برای جمع آوری میراث ناملموس این حوزه انجام نشد.
با وجود آنکه مونسان سفرهای متعدد دیگری هم به استانهای خوزستان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان داشت اما کار ویژه ای که بتواند در حوزه سواحل مکران یا استفاده از ظرفیت گردشگری دریایی صورت گیرد، انجام نشد و همچنان استفاده از گردشگری دریایی به گردش دو سه ساعته قایقهای تفریحی ختم میشود.
عزت الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی سفرهای کمی در طول دوران وزارتش به استانهای جنوبی داشته است به خصوص استان سیستان و بلوچستان که تنها یک سفر کوتاه به چابهار کرده است.
وی زمانی هم که به جزیره هرمز رفت اعلام کرد که میبایستی گردشگری دریایی در خلیج فارس و خصوصاً در جزایر از جمله جزیره هرمز تقویت شود تا بتوان با تکیه بر این مورد مسائل اقتصادی و اشتغال مردم را نیز تامین کرد.
ضرغامی معتقد است که یکی از جذاب ترین حوزههای گردشگری قطعاً گردشگری دریایی است که خوشبختانه هرمزگان با دارا بودن یک نوار ساحلی قابل توجه میتواند در این حوزه فعال شود.
وزیر میراث فرهنگی به این موضوع هم اشارهای داشت که اگر مجموعه گردشگری دریایی راه اندازی شود، باعث ایجاد اشتغال جوانان بومی این منطقه خواهد شد. همچنین کشتیهای تفریحی و گردشگری باید در دریا فعال باشد و مردم برای تفریح از همه جای کشور به هرمزگان سفر کنند.
بوم ایرانی محروم از خلیج فارس!
در جریان همین وعدهها بود که بخش خصوصی برای راه اندازی گردشگری دریایی و استفاده از کشتیهای سنتی پیگیریهای زیادی کرد اما نتوانست بوم ایرانی را به داخل خلیج فارس بیاورد و تنها توانست محدودهای کوتاه را برای مدت زمان اندکی پیمایش کند.
مناطق آزاد که بخش مهمی از فعالیتهای آن در مناطقی مانند چابهار، کیش، قشم و اروند با خلیج فارس گره خورده است نیز بی نصیب از این وعدههای ناتمام نبوده است. با این وجود در حال حاضر قرار است شرکتهای خصوصی اقداماتی را انجام دهند و برخی از آنها در حوزه استفاده از راههای دریایی بین المللی دوباره فعال خواهند شد تا گردشگری بین کشورها را از طریق خلیج فارس رقم بزنند. شاید بخش خصوصی بتواند در صورتی که به صرفه باشد، بخشی از این وعدهها را تحقق ببخشد.
از طرفی استفاده از جزایر ایرانی نیز همچنان ظرفیتی مغفول مانده است. جزایری که برخی از آنها برای بسیاری از ایرانیها ناشناخته است چون یا معرفی درستی نشدهاند یا هنوز امکانات لازم را برای پذیرش گردشگر ندارند برخی دیگر نیز برای ورود سختگیریهایی میکنند به همین دلیل هنوز خیلی از ایرانیها تعدادی از این جزایر را به عنوان جزایر ایرانی خلیج فارس نمیشناسند.
در این باره، اکبر سهیلی از کارشناسان گردشگری استان هرمزگان به خبرنگار مهر گفت: خلیج فارس تنها یک نام و یک روز است هر زمانی که بخواهند ایران را اذیت کنند از نامهای جعلی برای آن بهره میبرند و هر زمان ایرانیها بخواهند بگویند ما چقدر اقتدار داریم از این عنوان استفاده میکنند اما به واقع خلیج فارس از نام و از روزش چه بهرهای برده است. تنها اقدامی که میشود این است که هر دستگاهی به صورت موظف باید یک برنامه برای این روز داشته باشد تا بتواند بگوید کاری کرده است اما اگر هزینه این همایشها و زمانی که برای برگزاری آن گذاشته شده، صرف معیشت مردم خلیج فارس شود، اتفاق بهتری است.
وی گفت: کشورهای دیگر درصدد هستند تا از این ظرفیت بیشترین بهره را ببرند. در کشورهای قطر، امارات ببنید که چطور از ظرفیت آبی استفاده میکنند. آن وقت ما یک جزیره ابوموسی داریم که باید برای رفتن به آن مجوز از استانداری بگیریم!
کد خبر 6091986 فاطمه کریمی