◄ راهکار تسریع در کاهش مصرف سوخت های فسیلی
تاریخ انتشار: ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۹۰۳۸۵۵
تین نیوز سید منصور محمودی* :
بخش 30 از سلسله مقاله های مربوط به موضوع «انرژی های تجدید پذیر در حمل و نقل» هفته گذشته منتشر شد، بخش 31 آن در ادامه می آید.
سایر موارد مرتبط با انرژی های نهایی تجدیدپذیرذخیره سازی انرژی برق
نحوه ذخیره کردن انرژی، بخش بزرگی از روند انقلاب انرژی های تجدیدپذیر است. امروزه چند روش ذخیره سازی انرژی برق وجود دارد از جمله: باتری های لیتیوم آیونی (Lithium Ion)، تلمبه آب یا بلند کردن وزنه های سنگین به سطوح بالاتر، فشردن هوا، باتری های جریان رداکس (Redox Flow) و اخیرا تبدیل آب به هیدروژن می باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
صاحبان هزاران ساختمان مسکونی و تجاری در آمریکا متقاضی نصب سلول های خورشیدی برای صرفه جویی در هزینه های مصرف انرژی خود هستند. در هر فصل سال 2019 حدود 7000 خانه مجهز به باتری شده اند. دو شرکت تسلا و ال. جی. ، عمده بازار باتری های این کشور را در اختیار دارند. هر دو آن ها از باتری های اکسید لیتیوم- نیکل- منگنز- کبالت (NMC) استفاده می کنند که مقبول صنعت خودروسازی (با فروش 300 هزار دستگاه در سال 2019) بوده است. باتری های (NMC) در ابزارهایی چون ساعت، لپ تاپ و سایر دستگاه های کوچک برقی نیز به کار می رود. هدف باتری سازان هر چه کارآمدتر، ارزانتر و کوچکتر کردن اندازه آن هاست. مشکل فعلی این نوع باتری ها گاهی جوش آوردن، آتش گرفتن و انفجار در محیط های بسته است. مشکل پیش آمده در شبکه برق کره جنوبی که این نوع باتری ها را در معرض خطرناک شدن قرار داد، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. از آنجایی که در نیروگاه های بزرگ موضوع ایمنی مهم است، به منظور جلوگیری از زیان های احتمالی، برای آن ها تجهیزات ویژه تامین ایمنی خودکار و کنترل از راه دور نصب می شود. البته احتمال وقوع چنین مشکلاتی یک در 10 میلیون است.
اخیرا باتری رقیب از نوع لیتیوم- آهن- فسفات (LFP) ارائه شده که به خاطر برخورداری بیشتر از ثبات، در حال فتح بازارهاست. برتری باتری های (LFP) نسبت به باتری های (NMC) اینست که وقتی از کار می افتند، داغ نمی شوند. از ضعف های باتری های (LFP) گرانتر بودن و اشغال فضای بیشتر است. ولی با گذشت زمان و بهبود فناوری، سطح رقابت پذیرتری آن ها افزونتر می شود. دو شرکت بزرگ کشور چین سال هاست که باتری های (LFP) می سازند و به لحاظ به کارگیری فناوری های نوین و ارزانی قیمت بسیار رقابت پذیر شده اند. باتری های ارزان لیتیوم- آهن- فسفات مورد توجه اکثر شرکت های بزرگ خودروسازی برقی نظیر تسلا و BYD هم قرار گرفته است.
در نمودار زیر وضعیت سهم بازار سه نوع باتری مذکور تا سال 2030 نشان داده شده است. همان طور که ملاحظه می شود، باتری (NMC) که در سال 2015 حدود70 درصد بازار را در اختیار داشت، به سطح 30 درصد در سال 2030 تنزل می یابد. در حالیکه دو باتری(LFP) و (NCA) بخش بزرگی از بازار را به خود اختصاص خواهند داد.
افزایش تقاضا برای باتری های خودرو برقی ارزانتر در چین، موجب شده که از باتری های جدید کربنات لیتیومی بهره گیری شود. برای ساخت باتری های گرانتر هیدروکسید لیتیومی، از فلزات گرانتر نیکل، کبالت و منگنز استفاده می شود. باتری های کربنات لیتیومی نسبت به باتری های هیدروکسید لیتیومی 20 درصد ارزانتر است.
اخیرا بحث باتری های سربی به سبب ارزانی و فراوانی مواد آن مجددا داغ شده است. در فناوری جدید، پودر کربن در سطح میکروسکوپی خُرد شده و در یک مخلوط کربنی قرار داده می شود. این مواد در یک پوسته نازک از جنس اکسید سرب جاسازی می گردند. برای تقویت توان، به آن کربنات فلوراتیلن افزوده می شود. در 100 بار سیکل شارژ و دشارژ و در مقایسه با آند گرافیتی، این نوع آند ظرفیت ذخیره سازی انرژی دو برابری داشته است.
باتری جریان رداکس یک مزیت یگانه دارد. میزان توان و مقدار انرژی که ذخیره می کند، با نوع نیازها قابل تغییر است. ضمن اینکه توان ذخیره انرژی برای مدت های طولانی را هم دارد (مثلا انرژی خورشیدی تابستان برای مصرف در روزهای بدون آفتاب زمستان). دو مشکل اساسی این نوع باتری، گرانی و عمر کوتاه تر آن است.
در یک پژوهش جدید دانشگاهی در انگلستان، الکترود کربن-پایه با یک منبع الکترولیتی بسیار به صرفه (منگنز یا سولفور) ترکیب شده است. در این فناوری، منبع الکترولیتی با پایه نانوکربنی (ترکیبی از گرافین تزریق شده به وسیله نیتروژن) با منگنز یا سولفور بهم آمیخته شده تا عمر و قیمت آن به شدت بهبود یابد. یعنی با استفاده از منگنز یا سولفور، قیمت آن به یک سی ام باتری لیتیومی (که به کُبالت گرانبها نیاز دارد)، کاهش داده شده و انرژی حاصله به 20 پوند در هر کیلووات ساعت رسیده است.
در راستای ذخیره سازی انرژی های تجدید پذیر، چند سال پیش شرکت نورث ولت (NorthVolt) با حمایت مالی کشورهای آلمان و لهستان و با سرمایه گذاری به مبلغ 3.6 میلیارد دلار، برای ساخت کارخانه عظیم باتری سازی اقدام کرده که هم اکنون به بار نشسته است.
ذخیره انرژی در ساختمان هاشرکت رولزرویس همراه با خودروسازان بزرگ ولوو و دایملر در حال کار برای ایجاد سیستم تغذیه 2 مگاواتی هستند. پیل سوختی برای تغذیه تاسیسات ثابت با مشخصه غیر قطعی برق در مکانهایی مانند مراکز دیتا، بیمارستان ها و هتل های چند ستاره، آرمانی به نظر می رسد.
از طرف دیگر همانند بسیاری از کشورهای استفاده کننده از برق سلول های خورشیدی نصب شده بر بام ها، در کشور آلمان هم نه تنها تقاضا برای پانل های خورشیدی زیاد شده، بلکه نصب باتری های ذخیره کننده برق، رشد چشمگیری یافته است. همانطور که در نمودار زیر مشخص گردیده، میزان باتری های نصب شده در منازل مسکونی طی سال های 2018، 2019 و 2020 به ترتیب برابر 124000، 184000 و 272000 سیستم بوده است. میزان افزایش تقاضا هم طی این سه سال به ترتیب 40000 ، 60000 و 88000 سیستم جدید بوده است. این روند تصاعدی تقاضا به منظور استفاده هرچه بیشتر از انرژی های تجدیدپذیر و سرمایه گذاری افزونتر، آینده امیدبخشی را برای تحقیق و توسعه این نوع صنایع رقم می زند.
کشور هلند به طور آزمایشی یک دیگ بخار برای مصارف خانگی ساخته که با سوخت هیدروژن کار می کند. در انگلیس نیز لوله کشی برای انتقال هیدروژن برای مصرف 400 خانوار در حال انجام است. در صورت به صرفه بودن این کار، می توان برای کاهش میزان سرمایه گذاری های زیربنایی، از لوله کشی بلا استفاده گاز طبیعی موجود برای انتقال گاز هیدروژن استفاده گردد. در یک آزمایش دیگر که در نیوجرسی آمریکا صورت گرفته، در یک خانه از برق پانل های خورشیدی پشت بام برای تغذیه دستگاه الکترولیز (به اندازه یک ماشین لباسشویی) استفاده شده است. با بهره گیری از مخازن تعبیه شده در انبارِ خانه، می توان 623 متر مکعب هیدروژن را تولید و ذخیره نمود. البته سرمایه گذاری برای اولین اجرای آزمایشی مربوطه، قدری بالا بوده است. اما برآورد می شود که در حال حاضر نیاز به سرمایه گذاری به سطح 90 هزار دلار کاهش یافته باشد. انتظار می رود که بر اثر فناوری های نوین به زودی این سیستم کاملا خودکفا و به صرفه شود.
شرکت پیل سوختی وات (Watt Fuel Cell, WATT) در مسیر کار خود به نقطه عطف تجاری سازی سیستم های پیل سوختی مناطق مسکونی رسیده است. این شرکت با افزایش توان پیل سوختی به میزان 100 درصد (2 کیلووات)، به افزایش بازدهی به مقدار 50 درصد نائل شده است. این سیستم می تواند در مواقع مورد نیاز، با برق شهری و سایر انرژی های تجدیدپذیر نظیر برق خورشیدی به طور موازی کار کند. شرکت وات با اعمال فرایندهای فزونی ساخت و با استفاده از تجارب گسترده در کاربری کاتالیست ها، توانسته در عین حفظ مزایای مالی مرتبط با نیازهای آسان سازی سیستم، بازدهی بالاتری را نسبت به قبل کسب کند. محصول مزبور برای تولید سوخت از بخار هوا استفاده می نماید و اکسیداسیون جزئی (POX) ساده ترین و به صرفه ترین شکل فرآوری سوخت (با بازدهی نسبتا اندک 40 درصد) است. اگرچه که سیستم استفاده از بخارآب به بازدهی 60 درصد رسیده، ولی هزینه های مربوطه نسبتا بالاتر است. نسخه بتای اکسیداسیون جزئی با بازدهی بهتر در سال 2021 مورد آزمایش قرار گرفته است.
تبدیل گاز CO به اسیددانشگاه مهندسی رایس امریکا، با انجام 150 ساعت کار آزمایشگاهی، با استفاده مستمر از یک مبدل مبتکرانه کاتالیستی (تصویر زیر) توانسته منواکسید کربن را مستقیما به اسید استیک که یک عامل شیمیایی پر مصرف برای اموری چون مزه دهی سرکه، ضدعفونی کننده بهداشتی، حلال مرکب و رنگ و همچنین استات وینیل (ماده اولیه برای ساخت چسب) می باشد، تبدیل کند. این فرایند در یک راکتور ویژه، با استفاده از مکعب های نانویی مسی به عنوان کاتالیست اولیه و یک الکترولیت نیمه هادی یگانه، انجام شده است (تصویر زیر). بدین وسیله انرژی تجدیدپذیر به یک محصول بسیار خالص (2 درصد اسید استیک و 98 درصد آب) درآمده است. سپس اجزاء اسید تا 98 درصد خالص شده که بسیار بالاتر از آزمایشهای قبلی برای کاتالیز کردن منو اکسیدکربن به سوخت مایع بوده است.
علاوه بر آن دو تن از مهندسین شیمی و بیومولکولی دانشگاه مزبور توسط کاتالیز کردن فرایند الکتروشیمیایی، تلاش های قبلی برای کاهش منواکسید کربن و به دست آوردن محصولی پر استفاده را به ثمر رسانده اند. این آزمایش از دو جنبه دارای اهمیت است: اولا بازدهی آن بالاتر است و ثانیا محصول به دست آمده پایدار باقی می ماند. گام بعدی ایجاد این سیستم در مقیاس بزرگتر برای بهبود پایداری و کاهش میزان انرژی مورد نیاز فرایند است. نتیجه این آزمایشها باعث شده که در راستای تبدیل گازهای گلخانه ای به سوخت مایع، مبلغ دو میلیون دلار برای تداوم تحقیقات مزبور اعطاء شود.
طی برقراری یک فرایند دیگر، راکتور آزمایشگاه با استفاده از برنج، گازکربنیک را به اسید فورمیک تبدیل کرده است.
صنایع انرژی بر سبزدر سه صنعت عمده یعنی تولید فولاد، شیشه و سیمان، به دماهای بالای کوره های سوخت فسیلی نیاز است. میزان ایجاد آلایندگی انواع مواد صنعتی انگلیس در نمودار زیر نشان داده شده است.
میزان آلایندگی سالانه ناشی از تولید سیمان در آمریکا، به تنهایی عامل 8 درصد از انتشار گازهای گلخانه ای است. با کم شدن قیمت تمام شده انرژی های تجدیدپذیر و جابجایی نوع سوخت کوره ها از فسیلی به قوس الکتریکی، نه تنها قیمت تمام شده تهیه این نوع محصولات کمتر می شود، بلکه محیط زیست نیز آلودگی کمتری خواهد داشت.
خاطر نشان می سازد صنعت فولاد عامل تقریبا 25 درصد از تولید گازهای گلخانه ای در جهان است. قرار است که چندین شرکت اروپایی برای تولید 5 میلیون تن فولاد سبز با استفاده از سوخت هیدروژن، مبلغ 3 میلیارد دلار سرمایه گذاری کنند. این پروژه در کشور پیشگام سوئد انجام می شود و انتظار می رود که در سال 2024 به ثمر برسد.
سلطان صنعت فولاد جهان یعنی آقای میتال (هندی الاصل)، در نظر دارد در سال 2023 یک کارخانه تولید فولاد را در هامبورگ آلمان افتتاح کند که سوخت آن ترکیبی از انواع بیوتوده (biomass) است. البته در انتها، فرایند کربن زدایی صورت می پذیرد. برآوردهای موجود نشان می دهد هزینه های تامین انرژی این روش نسبت به سوخت هیدروژنی ارزانتر تمام می شود. اما کارشناسان اقتصادی نشان می دهند که منحنی هزینه های تولید هیدروژن سیر نزولی را طی می کند و به زودی استفاده از آن به نسبت سایر سوخت ها با صرفه تر می شود. در این صورت سرمایه گذاری برای تامین سایر سوخت ها ممکن است روزی بلااستفاده شده و به هدر برود. در نمودار زیر روند کاهش هزینه های تولید انواع انرژی های تجدیدپذیر بر حسب مگاوات ساعت طی 10 سال گذشته نشان داده شده است.
طی این مدت تولید انرژی خورشیدی 90 درصد ارزانتر شده است. روند تقاضا و سرمایه گذاری برای برپایی سیستم انرژی خورشیدی در سطح نیاز مصرف کنندگان، آن را از همه موارد مشابه ارزانتر کرده است. طی همین مدت بهای مصرف انرژی بادی نیز با احتساب هزینه های مربوطه طی عمر مفید آن، 71 درصد تنزل کرده است. همان گونه که در نمودار بالا مشخص است، انرژی های تجدیدپذیر خورشیدی (برقی) و بادی در برخی از مراکز تولیدی حتی از انرژی گاز طبیعی نیز ارزانتر شده اند. هم اینک انرژی های خورشیدی (از نوع حرارتی)، هسته ای و همچنین گازیِ مصرف اوج (نیروگاه های گازی که صرفا در مواقع اوج تقاضا کار می کنند و تعرفه مصرف آن ها بسیار بالاست) بالاترین قیمت تمام شده به ازای هر کیلووات ساعت را دارند. به دلیل به کارگیری فناوری پیشرفته، هزینه های تولید اغلب انرژی ها (به جز انرژی های هسته ای، زغال سنگ و زمین گرمایی) پایین تر آمده است. هزینه تولید گاز طبیعی فقط در آمریکا و کانادا نیز به واسطه به کاربردن فناوری نوین (Fracking) با 32 درصد تنزل در قیمت تمام شده همراه بوده است.
در دهه 50 میلادی، انرژی خورشیدی فقط برای ماهواره ها استفاده می شد و مبلغ آن 1.825 دلار به ازای هر وات بود. ولی اکنون به 0.7 دلار رسیده است. در ابتدا تحقیقات عمدتا برای کاهش هزینه مصرف ماهواره ها انجام می پذیرفت. تا اینکه به قدری ارزان شد که توسط مقاصد عمومی نیز قابل بهره برداری گردید. از اواسط دهه 70 میلادی به ازای هر دو برابر شدن مقدار ظرفیت تولید، به مقدار 20 درصد کاهش در قیمت پانلها انجامیده است.
فرق انرژی فسیلی با تجدیدپذیر اینست که بخش بزرگی از هزینه های سوخت های فسیلی مربوط به استخراج و فرآوری و حمل مواد معدنی است که این موضوع در مورد زغال سنگ 40 درصد است. اما بخش عمده تولید انرژی تجدیدپذیر تقریبا مجانی است. به همین دلیل هزینه های انرژی فسیلی نمی تواند همگام با سرعت رقیبِ تجدیدپذیر خود کاهش یابد. ضمن اینکه انرژی های تجدیدپذیر به دلیل منافع بسیار زیاد آن، از یارانه های دولتی زیادی هم برخوردارند.
در نمودار زیر روند مصرف انواع انرژی در کشور آمریکا طی قرن بیست و یکم نشان داده شده است. همان گونه که ملاحظه می شود، مقدار مصرف زغال سنگ طی دو دهه اخیر از 50 درصد به حدود 20 درصد رسیده است. در سال 2019 حدود 72 درصد از ظرفیت های جدید ایجاد شده برای تولید انرژی، مربوط به منابع تجدیدپذیر بوده است و طی 20 سال گذشته این سهم سه برابر شده است. برآوردهای اولیه سال 2020 حاکی از اینست که مجموع انرژی های تجدیدپذیر (خورشیدی، بادی، هیدروالکتریکی و زیست توده) از مصرف زغال سنگ فراتر رفته است. البته بخش بزرگی از کاهش مصرف زغال سنگ را گاز طبیعی ارزان (به ویژه پس از بکارگیری فناوری Fracking) به خود اختصاص داده است. اگر چه گاز طبیعی نسبت به زغال سنگ 60 درصد کمتر گاز کربنیک متصاعد می کند، اما به هر حال با انتشار گاز بسیار منفی متان ناشی از فرایندهای پالایشگاهی مربوطه، موجب تغییرات آب و هوایی می گردد.
مانع اصلی رشد تولید و مصرف انرژی های تجدیدپذیر، سرمایه گذاری های سنگین قبلی در سوخت های فسیلی و سرمایه گذاران متنفذ و نگران از آینده سرمایه گذاری های خود در بخش های معدنی و پالایشگاه ها بوده است. در سال 2020 هزینه تامین انرژی به ازای هر مگاوات ساعت در طول عمر مفید تاسیسات مختلف (با احتساب یارانه ها) : انرژی خورشیدی 31 دلار، بادی 26 دلار، زغال سنگ 41 دلار و گاز طبیعی 28 دلار شده است. با این وجود در سال 2020 میزان تولید انرژی بادی در آمریکا به 17.2 گیگا وات رسید. این در حالی است که سهم انرژی بادی از برق مصرفی انگلیس نزدیک به 60 درصد است.
یکی از مشکلات انرژی های تجدیدپذیر اینست که معمولا در مکانهایی تولید می شوند که جمعیت هایی اندک و مصارف کمی وجود دارند و در نتیجه به خطوط انتقال انرژی مدرن و با افت کم نیاز دارند. کشورهای توسعه یافته ای که خواهان گسترش انرژی های تجدیدپذیر به میزانی که در سال 2035 کل انرژی مورد نیاز خود را از این طریق تامین کنند، با چالش سرسختانه سرمایه گذاران قدرتمند سوخت های فسیلی روبرو می شوند. با این وجود گویا تولید زغال سنگ به صورت امروزین آن به انتهای خط خود رسیده و اولین قربانی گرایش سهمگین به انرژی های سبز است. اما نوع کاربری، ارزانی و فراوانی سوخت گاز طبیعی به گونه ایست که به این زودی ها نمی توان تولید آن را به کلی متوقف کرد. تنها راه ممکن برای تسریع در کاهش مصرف سوخت های فسیلی، اعمال مالیات بر کربن است تا تولید کنندگان مربوطه، بخشی از هزینه های جانبی را خود تقبل و تامین کنند. برقراری چنین مالیاتی که در بعضی از کشورهای اروپایی رایج است، موجب می شود که سقفی برای تولید و بازار فروش این نوع انرژی های آلوده کننده ایجاد شود، در غیر این صورت هزینه های درمانی و تصفیه هوا بر عهده مردم و بودجه دولت (یارانه پن هان) قرار می گیرد.
* مشاور انجمن صنفی شرکت های حمل و نقل ریلی و خدمات وابسته
آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانیدمنبع: تین نیوز
کلیدواژه: حمل و نقل انرژی تجدیدپذیر انرژی خورشیدی سوخت فسیلی صرفه جویی در مصرف سوخت سید منصور محمودی شرکت تسلا صرفه جویی در مصرف انرژی انرژی تجدید پذیر یارانه پنهان انرژی زغال سنگ انرژی های تجدیدپذیر نشان داده شده ذخیره سازی انرژی سوخت های فسیلی انرژی خورشیدی قیمت تمام شده نمودار زیر سرمایه گذاری بخش بزرگی تولید انرژی برای تولید پیل سوختی گاز طبیعی نوع باتری زغال سنگ باتری ها انرژی ها سوخت ها سال 2020
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۹۰۳۸۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چگونه کشورهای جهان از خورشید طلا و از باد پول می‌سازند؟
آژانس بین‌المللی انرژی در آخرین گزارش خود از وضعیت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در جهان اشاره کرده است که رشد ظرفیت تولید انرژی‌های پاک با ثبت یک رکورد تاریخی به ۵۰۷ گیگاوات (هزار مگاوات) در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است و این عدد، ۵۰ درصد بیشتر از رشد آن در سال ۲۰۲۲ است. این در حالیست که آمارهای وزارت نیرو نشان می‌دهد، ظرفیت تولید انرژی برق‌آبی ایران در هشت ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ تنها ۵۵ مگاوات و تولید دیگر انرژی‌های پاک ۷۲ مگاوات رشد داشته است. به گزارش فرارو، انرژ‌های تجدیدپذیر ۳ ماموریت مهم دارند؛ اولین و مهمترین وظیفه این است که نیازهای افزایشی در حوزه برق را تامین می‌کنند، ماموریت دوم انرژی‌های تجدید پذیر این است که ذغال سنگ را حذف کنند و در گام سوم، جایگزین گاز شوند. در حال حاضر در کشور ما، ظرفیت تولید برق هسته‌ای حدود یک درصد است و سهم تولید برق از انرژی‌های خورشیدی و بادی نیز کمی بیشتر از ۱ درصد است. سهم تولید برق آبی نیز در برخی فصول تا سه درصد می‌رسد و با این تفاسیر مشخص است که حدود ۹۵% انرژی ایران را سوخت‌های فسیلی تشکیل می‌دهند. انرژی بادی نیروی تازه نفس تجدیدپذیر‌های جهان وقتی صحبت از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌شود، بسیاری به یاد انرژی خورشیدی می‌افتند که البته زیرساخت‌های آن نیز به سرعت در حال توسعه در سطح جهان است. اما افزون بر انرژی خورشیدی، انرژی بادی در حال توسعه در سطح جهان است تا جایی که باد خشکی با ۳۸٪ بیشتر از هزینه‌های خورشیدی در حال نزدیک شدن است. برآوردهای بین المللی نشان می‌دهد پیشرفت‌های فناوری و کاهش هزینه‌ها به سرعت بازار‌های جدیدی را برای باد فراساحلی در هند، آسیای جنوب شرقی و استرالیا طی پنج تا ۱۰ سال آینده باز میکند، به نوعی که حتی قابلیت رقابت با گاز و ذغال سنگ را داشته باشد. ظرفیت تجمعی نیروگاه‌های بادی نصب شده در سراسر جهان در پایان سال ۲۰۲۳ تقریباً ۱۰۲۳ گیگاوات بود. نکته جالب‌تر این که صنعت بادی در سال ۲۰۲۳ رکورد ۱۱۷ گیگاوات را در سطح جهان تولید کرد که ۵۰ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۲ بود. همچنین تا ۵ سال دیگر یعنی ۲۰۲۸ احتمالا ۷۹۱ گیگاوات بیشتر اضافه خواهد شد. اگر ظرفیت تولید انرژی بادی در ایران را در مقایسه با آمارهای سرانه تولید انرژی بادی در جهان بررسی کنیم، انتظار می‌رفت که ایران تا کنون ۱۰ گیگاوات بادی تولید می‌کرد و تا پنچ سال دیگر به ۲۰ گیگاوات می‌رسید، اما حقیقت این است که علیرغم این که اطلس بادی ایران نشان می‌دهد، امکانات طبیعی ایران برای ۴۸ گیگاوات در دسترس است، اما فقط ۰,۴ گیگاوات تولید داریم. اهمیت انرژی بادی نه فقط در کشورهای همسایه ما، بلکه در کشورهای اروپایی نیز به یک موضوع بسیار مهم تبدیل شده است. مزرعه بادی جدید بریتانیا به ارزش ۹.۱ میلیارد پوند در دست ساخت است و انتظار می‌رود که بزرگترین مزرعه بادی فراساحلی جهان باشد. قرار است این مزرعه بادی به نام داگر بانک (Dogger Bank)، که در ۸۰ مایلی سواحل یورکشایر قرار دارد پس از بهره برداری تا ۳.۶ گیگاوات برق تولید کند؛ بنابراین می‌توان انتظار داشت که این مزرعه بادی ۶ میلیون برق به شبکه خانگی تزریق کند. نگاهی به این اعداد و ارقام نشان می‌دهد چگونه کشورهای مختلف در تلاشند از انرژی بادی برای صرفه جویی در مصرف سرمایه‌های مادی خود استفاده کنند. کشور‌هایی که از خورشید طلا می‌گیرند کشورهای مختلف و به ویژه آن‌ها که آفتاب خیز‌تر هستند به شدت به دنبال بهره برداری از منابع خورشیدی خود هستند. افزون بر کشورهای حاشیه خلیج فارس، اخیرا هند نیز در این زمینه سرمایه گذاری گسترده‌ای انجام داده است. علی جم، مدیرعامل شرکت توزیع برق استان یزد که یکی از آفتاب خیز‌ترین استان‌های ایران است، سال گذشته اعلام کرد که طی پنج سال گذشته، ۱۱۰ هزار نیروگاه خورشیدی حمایتی ۵۵۰ هزار سامانه خورشیدی احداث شده است. با این وجود هنوز هم تا استاندارد‌های جهانی فاصله داریم. شرکت آدانی گرین انرژی در حال توسعه نیروگاه انرژی تجدیدپذیر ۳۰ گیگاواتی در بیابان کویری با دمای بالای ۴۰ درجه در خاودا در گجرات به مساحت ۵۳۸ کیلومتر مربع و سرمایه گذاری کلی ۲۰ میلیارد دلار است، که پس از اتمام پروژه، بزرگترین نیروگاه سیاره زمین خواهد بود. با این تفاسیر می‌توان گفت هند می‌خواهد بیابان غیر قابل استفاده نمکی و ۴۰ درجه‌ای خود را تبدیل به بزرگترین نیروگاه انرژی تجدیدپذیر جهان کند. ابعاد این نیروگاه پنج برابر مساحت شهر پاریس و از فضا قابل مشاهده است. اما چرا این پروژه را می‌توان یکی از بهترین سرمایه گذاری‌های هند دانست؟ هندی‌ها موفق شده اند، منطقه‌ای را که به حدی خشک است که حیات وحش در آن وجود ندارد و فاقد پوشش گیاهی است به تولید انرژی پاک تبدیل کنند که دست کمی از خلق طلا ندارند. اما کشورهای اتحادیه اروپا نیز با وجود سهم کمتری که نسبت به آسیایی‌ها از انرژی خورشیدی دریافت می‌کنند، در این زمینه سرمایه گذاری‌های گسترده‌ای می‌کنند. آلمان در قالب یک طرح در تلاش است تا از طریق سیستم‌های خورشیدی قابل نصب در فضای بالکن خانه ها، انرژی خورشیدی را جذب کند. نکته جالب این که تا کنون حدود ۴۰۰ هزار سیستم خورشیدی پلاگین در بالکن خانه‌ها نصب شده است. بر اساس محاسبات تقریبی آلمان حدود ۲۰۰ مگاوات خورشیدی بالکن نصب شده دارد. چرا کوچ جهان به سمت انرژی‌های پاک اجباری است؟ حقیقتی که بر اساس آمارهای جهانی انکار ناپذیر است، این است که تقاضای گاز اروپا ۲۴ درصد نسبت به ۲۰۲۱ کاهش یافته است و به کمترین میزان از سال ۲۰۱۵ رسیده است. همچنین وابستگی به ذغال سنگ نسبت به سال ۲۰۱۵ حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است. تحقیقات حوزه انرژی در اتحادیه اروپا نیز نشان می‌دهند که تقاضای LNG اتحادیه اروپا احتمالاً در سال ۲۰۲۳ به اوج خود رسیده است. انجمن تنظیم‌کننده‌های انرژی اروپا (ACER) تخمین می‌زند که تقاضای گاز اتحادیه اروپا برای LNG تا سال ۲۰۲۷ حدود ۶۰ میلیارد متر مکعب کاهش می‌یابد و این رقم، تقریباً نیمی از صادرات LNG ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ برای مقیاس است. در شرایطی که تولید برق سوخت‌های فسیلی از سهم ۴۶.۵۳ درصدی در اروپا به ۳۹.۳۱ درصد در بازه زمانی یکساله کاهش پیدا میکند، مجبور به پذیرش واقعیت‌های گذار از انرژی فسیلی خواهیم بود. مهمترین گزینه‌ها برای این گذار و جایگزینی، بازگشت به سمت انرژی خورشیدی، بادی، پمپ‌های گرمایشی، سوخت‌های بیو و هیدروژن سبز است. یک استدلال همیشگی که از سوی مدافعان انرژی‌های فسیلی مطرح می‌شود این است که می‌گویند، میزان برقی که از طریق انرژی‌های پاک به دست می‌آید، کمتر از حدی است که به واسطه سوخت‌های فسیلی به دست می‌آید. اما بررسی‌های تخصصی چه می‌گویند؟ ۲.۵ گیگاوات خورشیدی یا ۱.۷ گیگاوات بادی همان مقدار برق تولید میکند که ۱ گیگاوات گاز سیکل ترکیبی تولید میکند. ۲ گیگاوات خورشیدی یا ۱.۳ گیگاوات باد حدود ۱ گیگاوات ذغال سنگ تولید میکند. همچنین نیروگاه‌های خورشیدی و بادی نیاز به خوراک مانند گاز و ذغال سنگ ندارند، پس هزینه خوراک و حتی تعمیر نگهداری ندارند. نکته مهمتر این که هزینه ساخت نیروگاه‌های خورشیدی به یک سوم نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و با باطری ذخیره باز هم کمتر از نیروگاه‌های سیکل ترکیبی (با کیفیت ۵۸%) خواهد بود. برخلاف کاهش هزینه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر، هزینه‌های تولید ذغال سنگ و گاز از سال ۲۰۲۰ تا کنون ۱۲ درصد افزایش یافته و عمدتاً به دلیل مکانیسم‌های قیمت گذاری کربن، پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ روند افزایشی ادامه یابد. اکنون و پس از مرور همه این اطلاعات با یک پرسش اساسی رو به رو می‌شویم که آیا ساسیتگذاران حوزه انرژی برنامه‌ای برای تغییر در برنامه هفتم توسعه و افزایش بودجه در بخش انرژی‌های پاک دارند یا قرار است همچنان به انرژی‌های فسیلی وابستگی حداکثری داشته باشیم؟! کانال عصر ایران در تلگرام
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد