پیام تحرکات دیپلماتیک آیتالله رئیسی: تعامل با دنیا تعطیل نیست؛ حتی جمعهها!
تاریخ انتشار: ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۹۲۹۶۴۱
استفاده از هر فرصت و مناسبتی برای پیگیری منافع ملی انگیزه ۷ تماس تلفنی و ۲ پیام رئیس جمهور به همتایانش و مقامات کشورهای اسلامی در ۳ روز گذشته بوده که نشانگر ارتقای معنادار سیاست همسایگی و تعامل با جهان در سایه دیپلماسی پویای دولت سیزدهم حتی در روزهای تعطیل است.
به گزارش ایران آنلاین، خلاصه شدن روابط جمهوری اسلامی با جهان به چند کشور و سرزمین خاص، چشم اسفندیار دیپلماسی ایران بود و دولت سیزدهم برای حفظ قوه بصری دستگاه سیاست خارجی در چرخشی محسوس بر روابطی گسترده و عزتمندانه با تمام جهان، به ویژه همسایگان تأکید کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این چرخش محسوس را میتوان در جملهای که «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امورخارجه از آیتالله «سیدابراهیم رئیسی» نقل کرده، دریافت. او بهمن ماه سال گذشته و پس از سفر رئیس جمهور به روسیه درباره دلایل و انگیزه این سفر گفته بود: «رئیس جمهوری به من گفتند که هر جا در آسیا، بین همسایگان و سایر قارههای جهان منافعی برای جمهوری اسلامی ایران وجود داشته باشد و آماده همکاری و کمک باشند، من خواهم رفت و هیچ خط قرمزی وجود ندارد».
تداوم این سیاست در دولت، سبب شد که آیتالله رئیسی در سه روز گذشته و در تعطیلات رسمی کشورهای اسلامی به مناسبت عید فطر، با شماری از مقامات این کشورها و مسئولان عالی کشورهای دوست و نزدیک به ایران گفتوگو کرده و پیام تبریک صادر کند.
رؤسای جمهور ایران و ترکیههفت تماس و دو پیام
روزهای پایانی ماه مبارک رمضان و اعلام عید فطر در شماری از کشورهای اسلامی فرصتی برای تبریک این عید از سوی رئیس جمهور به مقامات این کشورها و نیز گفتوگو درباره مهمترین مسائل دوجانبه و منطقهای و بینالمللی بود.
آیتالله رئیسی روزهای یکشنبه، دوشنبه و سهشنبه با یک سلطان، دو امیر و چهار رئیس جمهور گفتوگوی تلفنی داشت و در پیامی به رؤسا و مردم کشورهای اسلامی عید فطر را تبریک گفت و در پیام دیگری انتخاب رئیس جمهور و نخست وزیر جدید مجارستان را.
او، سهشنبه ۱۳ اردیبهشت در گفتوگو با «شیخ نواف الاحمد الجابر الصباح» امیر کویت تأکید کرد که دیدار مقامات ایران و کویت ظرفیتهای ارتقای سطح همکاریها را عملیاتی خواهد کرد.
در تماس تلفنی با «سردار بردی محمداف» رئیسجمهور ترکمنستان از یقینی گفت که روند گسترش روابط دو کشور در دوره پیشرو تسریع خواهد کرد.
رئیس جمهور دوشنبه شبِ ۱۲ اردیبهشت هم با «الکساندر ووچیچ» همتای صربستانی خود تلفنی گفتوگو و تصریح کرد ظرفیتهای متنوعی برای گسترش روابط سودمند میان تهران و بلگراد وجود دارد.
آیتالله رئیسی عصر همان روز عید فطر را به «رجب طیب اردوغان» همتای تُرک خود تبریک گفت و تأکید کرد که مساعی کشورهای اسلامی برای مقابله با حملات رژیم صهیونیستی به ملت فلسطین ضرورت دارد.
وی همچنین در تماس با «هیثم بن طارق آل سعید» سلطان عمان و «شیخ تمیم بنحمد بنخلیفه آلثانی» امیر قطر ضمن تبریک فرارسیدن عید مبارک مسلمین ابراز امیدواری کرد که صلح و امنیت در سرتاسر جهان اسلام حاکم شود.
آیتالله رئیسی یکشنبه ۱۱ اردیبهشت هم در تماس با «امام علی رحمان» رئیس جمهور تاجیکستان بر لزوم هماهنگی تهران و دوشنبه برای تأمین امنیت در منطقه تأکید کرد.
رئیس جمهور همچنین در پیامی عید سعید فطر به سران و مردم کشورهای اسلامی و در پیامی به «کاتالین نواک» رئیس جمهور جدید مجارستان و «ویکتور اوربان» نخستوزیر این کشور انتخاب آنها را تبریک گفت.
رئیسجمهور ایران و امیر کویتمحورهای گفتوگوهای تلفنی رئیس جمهور با مقامات جهان
انسجام اسلامی: محور اصلی گفتوگوهای رئیس جمهور با همتایان مسلمان خود بود و آیتالله رئیسی در این تماسها ماه مبارک رمضان و عید فطر را مناسبتهایی برای انسجام کشورهای اسلامی توصیف کرد.
او در پیام تبریک خود همچنین اظهار امیدواری کرد به میمنت این عید فرخنده، پیوندهای وحدت و اخوت در جامعه اسلامی در جهت تحقق آرمانهای متعالی دین مبین اسلام تحکیم یافته و شاهد پایان منازعات و درگیریها و برقراری صلح و امنیت و کوتاه شدن دست ستمگران در پهنه کره خاکی باشیم.
مناسبات دوجانبه ایران و کشورهای منطقه: محور مهم دیگر گفتوگوهای رئیس جمهور با کشورهای همسایه و همراه ایران بود.
عالی ترین مقام اجرایی جمهوری اسلامی ایران از امیر کویت خواست ظرفیتهای موجود برای ارتقای سطح همکاریهای دوجانبه را هر چه بیشتر عملیاتی و فعال کند. آیتالله رئیسی برای سردار بردی محمداف، رئیس جمهور جدید ترکمنستان هم رابطه پدرش قربانقلی محمداف با ایران را یادآور شد و گفت: «با تدابیر پدرتان در دوره ریاست جمهوری قبلی ترکمنستان، تعاملات تهران و عشقآباد در عرصههای مختلف از جمله همکاریهای گازی، ترانزیتی و ریلی پیشرفت خوبی داشت و یقین دارم در دوره پیش رو نیز این روند با مدیریت جنابعالی تسریع خواهد شد».
رؤسای جمهور ایران و تاجیکستاندر گفتوگو با اردوغان از سیاستی سخن گفت که منجر به ارتقای معنادار روابط همه جانبه با کشورهای منطقه بهخصوص ترکیه خواهد شد و از او در راستای گسترش تعامل دو جانبه از رهبران و رؤسای جمهور برای سفر به تهران دعوت کرد. در پیام تبریک به سران مجارستان هم به اجرایی شدن توافقات حاصله در جریان کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور در سال گذشته اشاره و تصریح کرد این مسأله گسترش همکاریهای فیمابین در زمینههای مختلف فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و بینالمللی را روشنتر خواهد کرد.
تحولات منطقه و جهان: هشتمین رئیس جمهوری اسلامی ایران در هر تماس تلفنی و پیامی تحولات منطقه و جهان هم مورد ارزیابی و رایزنی قرار داد. آیتالله رئیسی مواضع کویت در قبال توطئههای منطقهای را آگاهانه توصیف کرد و با یادآوری مناسبات خوب ایران و این کشور در گذشته، تأکید کرد که روابط ایران و کویت به عنوان دو دوست قدیمی باید به ظرفیت واقعی خود بازگردد.
او در گفتوگو با همتایان مسلمان و مقامات کشورهای اسلامی، رخدادهای اخیر در فلسطین را غیرقابل قبول خواند و از ضرورت مساعی کشورهای اسلامی و بهرهگیری از ظرفیتهای مختلف بینالمللی برای متوقف کردن حملات غیر انسانی رژیم صهیونیستی به مردم فلسطین سخن گفت؛ گپوگفتهایی که انعکاسدهندهی نگرانیهای ایران از وضعیت امنیتی منطقه به ویژه افغانستان و تسری ناامنیها به کشورهای همسایه بود و در آنها بر لزوم توسعه هماهنگیهای امنیتی بین کشورها تأکید شد.
رئیسجمهور ایران و امیر قطرچرخشی که احساس شد
تغییر رویه دولت سیزدهم در قبال منطقه و همسایگان، مورد توجه آن ها هم قرار گرفته و این چرخش برای پایتختهای همسایه محسوس است به گونهای که «شیخ نواف الاحمد الجابر الصباح» امیر کویت در گفتوگوی تلفنی با تبریک عید سعید فطر به رئیسجمهور و مردم ایران اظهار داشت: «عمیقا از رویکرد جدید و اهمیتی که جمهوری اسلامی ایران در دوره جنابعالی برای گسترش روابط با کشورهای همسایه و دوست قائل است، خرسندیم».
رئیس جمهور صربستان هم با ابراز تمایل خود برای سفر به ایران تصریح کرد: «بالاترین و بهترین سطح ممکن از هیأت همراهان را با خود به این سفر خواهم آورد تا بتوانیم درباره همه زمینههای موجود برای گسترش همکاریها گفتوگو و رایزنی کنیم».
رئیسجمهور ترکیه هم با ابراز تمایل برای سفر به تهران خاطرنشان کرد «ترکیه علاقهمند است در این سفر درباره تحولات منطقهای و بینالمللی و نیز انجام هماهنگی برای پیشبرد روابط دوجانبه و بینالمللی، به خصوص افزایش حجم تجارت با جمهوری اسلامی ایران گفتگو و رایزنی داشته باشد».
دیپلماسی دولت، فرصتی برای اثبات حسن نیت ایران
ایرانهراسی، پروژه میلیاردی و مشترک رژیم صهیونیستی و لابیهای تلآویو در کاخ سفید است و ابراز آن استودیوهای رنگارنگ و تریبونهای متنوع در گوشهگوشه جهان. برای خنثیسازی این حجم از دشمنی باید از ابزارهای متوع و تاکتیکهای مختلفی بهره گرفته شود؛ تماسهای تلفنی رئیس جمهور از همان آغاز مسئولیت، یکی از این تاکتیکهاست. این تماسها به ویژه با کشورهای همسایه، آنها را به این اطمینان خواهد رساند که جمهوری اسلامی جز صلح برای منطقه، نمیخواهد و دشمن مشترک خاورمیانه و جنوب غرب آسیا، دخالتهای فرامنطقهای و توطئههای رژیم صهیونیستی است.
از سوی دیگر، این تماسها همانطور که در دوران اوج همهگیری کرونا، توانست ورود واکسن به کشور را تسهیل کند، در شرایط کنونی هم میتواند ظرفیتهای تازهای برای کشور در دوران تحریم ایجاد کند.
بر اساس اصول دیپلماسی در دولت سیزدهم، ایران و همسایگانش ظرفیتهای بسیار بیشتر در تجارت و تبادلات اقتصادی دارند که باید مورد توجه قرار گرفته و ارتقا یابند.
دولت سیزدهم در مسیر دیپلماسی محدود و منتظر نمانده و راه تثبیت روابط و تحکیم آن را در منطقه با تمام قوا آغاز کرده و ادامه میدهد.
رئیسجمهور ایران و رئیسجمهور سابق ترکمنستاننخستین سفر رئیس جمهور به کشور تاجیکستان و برای حضور در نشست بسیار مهم شانگهای بود تا عضویت ایران در این سازمان مهم رسمیت یابد. عضویت در این سازمان را میتوان برگ برنده دولت سیزدهم در پیشبرد دکترین ارتباط با همسایگان ارزیابی کرد.
دومین سفر آیتالله رئیسی هم به ترکمنستان بود تا در نشست سازمان مهم دیگری همچون سازمان همکاریهای اقتصادی (اکو) حضور داشته باشد و در حاشیه این نشست یکی از مهمترین قراردادهای گازی ایران امضا شد. قرارداد سوآپ گازی ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از طریق ایران را میتوان از نخستین ثمرات نگاه منطقهمحور دولت سیزدهم دانست.
مقصد چهارمین سفر خارجی آیتالله رئیسی هم دوحه قطر بود که با هدف شرکت در نشست مجمع ابرتولیدکنندگان و صادرکنندگان گاز جهان انجام شد. سفری که منشاء آثار و دستاوردهای بزرگی بود که همکاری در برگزاری و میزبانی از تماشاگران رقابتهای جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ در جزایر زیبای ایرانی از جمله آنهاست.
انتهای پیام/
منبع: ایران آنلاین
کلیدواژه: جمهوری اسلامی ایران رژیم صهیونیستی کشورهای همسایه کشورهای اسلامی آیت الله رئیسی جمهور ایران بین المللی دولت سیزدهم رئیس جمهور گفت وگو امیر کویت همکاری ها عید فطر تماس ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۹۲۹۶۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عضو مجمع تشخیص: برجام و FATF همچنان در اولویت است / نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود
روزنامه هم میهن نوشت: در پی درگیری نظامی اخیر میان ایران و اسرائیل، پس از هدف قرار گرفتن کنسولگری ایران در دمشق و پاسخ نظامی ایران به این اقدام و اقدام نظامی بعدی در اصفهان که به اسرائیل منتسب شد، به نظر میرسد که وضعیت درگیری مستقیم نظامی بین دو کشور پایان یافتهاست.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان پس از فاز نظامی، اکنون نوبت به فاز دیپلماسی رسیدهاست تا جمهوری اسلامی بتواند ضمن بهرهبرداری از نمایش قدرت خود در منطقه، جلوی آسیب رسیدن به منافع کشور و افزایش فشارهای بینالمللی را بگیرد.
سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام معتقد است که در این شرایط دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران باید بهشدت فعالتر شود و ضمن در پیش گرفتن دیپلماسی متوازن و متعادل با همه کشورهای جهان، بهدنبال خنثی کردن تلاشهای حامیان اسرائیل برای افزایش فشار علیه ایران باشد. این دیپلمات پیشین معتقد است که وزارت امور خارجه باید تلاش برای احیای برجام و خروج از لیست سیاه FATF را در اولویت کارهای خود قرار دهد، چراکه این دو پرونده باعث شدهاست که استمرار تحریمهای گسترده علیه ایران باعث مشکلات عدیده اقتصادی برای کشور شود.
در ادامه متن کامل گفتوگوی «هممیهن» را با سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و معاون پیشین وزارت امور خارجه مطالعه میکنید.
*به نظر میرسد فاز نظامی رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل به پایان رسیدهاست. فکر میکنید که دستگاه سیاست خارجی و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این شرایط چه مسئولیتی بر عهده دارد؟شرایط بهگونهای است که موقعیت نظامی و جایگاه ایران در منطقه تا حدی مورد توجه کشورهای منطقه و جهان قرار گرفتهاست. الان شرایطی پدید آمدهاست که باید فعالیتهای جدی دیپلماتیک در زمینههای مختلف آغاز شود. حامیان اسرائیل، چه در آمریکا و اروپا و چه در نهادهایی مانند اتحادیه اروپا و گروه ۷ سعی میکنند که از این وقایع سوءاستفاده کنند و فشارها را بر تهران افزایش دهند.
این کشورها و نهادها بههیچوجه نگران حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق نبودند، اما حالا بهگونهای رفتار میکنند که انگار پاسخ مشروع ایران به این اقدام نظامی باعث نگرانی آنها شدهاست. با توجه به اینکه جو تبلیغاتی علیه ایران تشدید شده و این کشورها قصد دارند بهدنبال تحریم ایران بروند، باید کارزار جدی دیپلماتیک در زمینههای مختلف، هم در منطقه و هم در اروپا و سازمان ملل داشتهباشیم تا بتوانیم اقدامهایی را که کشورهای غربی قصد دارند علیه ایران انجام دهند، خنثی شود.
در عین حال دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی باید تمام تلاش خود را به کار گیرد که قضایای مسکوت و معطلمانده از گذشته مانند برجام و FATF را نیز حل و فصل کند، چراکه تا این قضایای دیپلماتیک حلوفصل نشود، ما از تحریمها و مشکلات اقتصادی شدید ناشی از آن رنج خواهیم برد.
*فکر میکنید با تحولات اخیر آیا آمریکاییها حاضر خواهند بود باز هم پای میز مذاکره بنشینند و در مورد برجام صحبت کنند؟الان آمریکا در شرایط خاصی قرار دارد. در شش ماه گذشته هم مشخص شد که آمریکاییها به دنبال مشارکت در جنگ یا گسترش بحران در منطقه نیستند و تا این حد مشخص شدهاست که سیاست آمریکا این است که جنگ غزه در سراسر خاورمیانه گسترش پیدا نکند، پای کشورهای دیگر به آن کشیدهنشود و آمریکا درگیر یک منازعه جدید در منطقه نشود.
در این زمینه به نظر میرسد که انگیزههای ایران و آمریکا مشابه یکدیگر باشد و ایران هم علاقهای به گسترش منازعه در منطقه ندارد. اما در مورد برجام و مسائل مرتبط با آن، شاید هنوز وقت گفتوگو در این مورد فرا نرسیدهباشد. در چارچوب تعامل دیپلماتیک شاید هم لازم نباشد که در گام نخست سراغ احیای برجام برویم.
الان اولویتهای مهمی وجود دارد. آمریکا که ۶ سال است از برجام خارج شدهاست و عضو این توافق نیست، این امکان وجود دارد که با طرفهای باقیمانده در برجام برای اجرای احکام معطلمانده آن تعامل کرد و در این زمینه مذاکرات را با جدیت پی گرفت.
برای این مهم لازم است که کارشناسان خبره سیاست خارجی وارد کار شوند و دولت از ظرفیتهای دیپلماتهای باتجربه و نخبه کشور برای مذاکرات در مورد برنامه هستهای ایران استفاده کند و اجازه بدهد که چه در حوزه مذاکرات هستهای و چه در حوزه خارج شدن از فهرست سیاه FATF وضعیت از حالت توقف خارج شود و کارها پیش برود.
*ارزیابی شما از عملکرد ۷ ماه گذشته دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی بعد از عملیات طوفانالاقصی و جنگ غزه چیست؟این سوال خیلی کلی است و نمیتوان به سادگی به آن پاسخ قاطعی داد. قضایای مختلف در حوزه سیاست خارجی با هم مرتبط است. دستگاه سیاست خارجی موظف است که منافع بینالمللی کشور را در همه حوزهها با جدیت پیگیری کند. همانگونه که عرض کردم چه در حوزه برجام و FATF و چه در حوزه جلوگیری از افزایش فشار به ایران پس از پاسخ نظامی ایران به اسرائیل، دستگاه دیپلماسی باید مقتدرانه پیگیر منافع ایران باشد.
در عین حال باید در حوزههای دیگر مانند روابط دوجانبه مثل روابط با سوریه، روابط با روسیه و چین، دستگاه دیپلماسی ما فعالانهتر عمل کند. مهمترین مسئله این است که باید از این محدودیتهایی که برای سیاست خارجی ایجاد شدهاست، خارج شویم و باید روابط خارجی خود را خیلی جدی با همه کشورها گسترش دهیم. نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود.
اگر روابط ما مثل شرایط کنونی محدود باقی بماند، قدرتهای دیگر از این محدودیت سوءاستفاده خواهند کرد. دستگاه دیپلماسی باید به صورت جدی در این زمینهها فعال شود و تغییرات جدی به وجود بیاورد.
*بعضی از کارشناسان معتقدند که بعد از پاسخ نظامی ایران به اسرائیل ممکن است این تصور در بین کشورهای همسایه بهخصوص کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس ایجاد شود که قدرت نظامی و قدرت موشکی و پهپادی ایران را تهدیدی برای خودشان تلقی کنند. فکر میکنید آیا ممکن است بتوان سازوکاری ایجاد کرد که به این کشورها نشان داد ایران تهدیدی برای کشورهای همسایه و منطقه محسوب نمیشود؟بخشی از این تصورات ناشی از تبلیغات است. کشورهای منطقه به خوبی میدانند که تاریخ ایران نشان دادهاست که ایران هرگز در سدههای اخیر تهاجمی وارد یک درگیری و بحران نشدهاست. ایران اگر مورد حمله نظامی واقع شدهباشد از خود دفاع میکند، این موضوع را در قضیه عراق شاهد بودیم و اخیراً هم در مقابل تعرض نظامی اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق مشاهده کردیم. ولی ایران هرگز تهدیدی برای همسایگانش نبوده است. ایران همواره دعوت کردهاست که سازوکار امنیتی مشترکی برای تضمین امنیت کشورهای همسایه ایجاد شود.
الان هم دستگاه دیپلماسی ایران باید فعالتر از گذشته تلاش کند تا به همسایگان نشان دهد که اگر ایران یک نیروی نظامی قوی دارد، اگر توان موشکی و پهپادی دارد، این ظرفیتها میتواند در راستای تامین امنیت منطقه به کار رود. این تز کلی ایران که امنیت منطقه باید توسط کشورهای منطقه تامین شود، میشود با دیپلماسی فعال و تعامل با کشورهای همسایه و دولتهای جنوب خلیجفارس، آنها را به این نتیجه برسانیم که باید سازوکار امنیت جمعی در منطقه ایجاد شود و آنها را قانع کنیم که نیازی به حضور نیروهای خارج از منطقه نیست و کشورها خودشان میتوانند امنیت منطقه را تامین کنند.
*در منطقه غرب آسیا ایران و اسرائیل چهار دهه است که با هم خصومت دارند. این منازعه برای نخستین بار در طول هفتههای گذشته ماهیت مستقیم و رودررو پیدا کرد. فکر میکنید آیا امکان تکرار این منازعه مستقیم و تبدیل شدن آن به یک جنگ تمامعیار وجود داشتهباشد؟آینده منازعه ایران و اسرائیل بستگی به عملکرد طرف مقابل دارد. ایران در سالهای اخیر و بهویژه پس از آغاز جنگ غزه نشان دادهبود که صبر استراتژیک در پیش گرفتهاست. اسرائیل به شیوهای عمل کرد که ایران استراتژیاش را کنار گذاشت و وادار کرد وارد حالت تهاجمی شود. اگر اسرائیل اشتباه قبلی خود را تکرار کند، طبیعی است که مورد حمله ایران واقع خواهد شد. به اعتقاد من آینده این رویارویی کاملاً به عملکرد طرف مقابل بستگی دارد.
*عملیات وعده صادق تا چه اندازه باعث شد که اسرائیلیها نسبت به عملکردشان در آینده محتاطتر شوند؟بسیار مؤثر بود. اسرائیلیها باور نمیکردند که ایران دست به اقدامی چنین گسترده در واکنش به اقدامات آنها بزند. اسرائیل بعد از جنگ ۱۹۷۳ پوشش امنیتی قدرتمندی برای خودش ایجاد کردهبود و هم متحدانش چه در غرب از طرف آمریکا و اروپا و چه در شرق از طریق شوروی و بعد از آن روسیه، کمکهای گسترده نظامی و دفاعی در اختیار اسرائیل قرار میدادند.
قدرتهای جهانی پذیرفتهبودند که موجودیت اسرائیل و امنیت اسرائیل از اولویتهای اصلی خودشان است. این موضوع در آمریکا به یک سیاست دوحزبی و اجماعی تبدیل شدهبود و کار تا جایی پیش رفت که از اسرائیل با عنوان ایالت پنجاهویکم آمریکا یاد میشد. در نیم قرن گذشته به جز یک مورد پرتاب موشکهای عراق به سمت اسرائیل، هیچ حملهای به اسرائیل نشدهبود و اسرائیل تصور میکرد که سازوکار بازدارندگیاش صددرصد موفق بودهاست.
برای کل قدرتهای جهانی، بهویژه آمریکا جا افتادهبود که اسرائیل باید از لحاظ نظامی و بهخصوص از نظر توانمندی نیروی هوایی از همه کشورهای منطقه قویتر باشد. پاسخ نظامی ایران نشان داد که این حجم از تلاشها بیفایده بوده و اسرائیل ضربهپذیر است و اگر مرتکب اشتباهی شود، ضربات دیگری هم خواهد خورد.
*مشارکت ائتلاف آمریکا، بریتانیا و فرانسه با حمایت برخی کشورهای عربی در رهگیری و انهدام موشکها و پهپادهای ایرانی باعث شد که برخی تحلیلگران این موضوع را مطرح کردهاند که اسرائیل و آمریکا یک گام به ایجاد یک ائتلاف منطقهای با مشارکت اسرائیل و کشورهای عربی برای مقابله با ایران نزدیکتر شدهاند. نظر شما در مورد این مسئله چیست؟منازعهای که بین ایران و اسرائیل پیش آمد، در واقع فقط بین ایران و اسرائیل نبود، بلکه بین ایران و ناتو بود. تمام ظرفیتهای کشورهای عضو ناتو به کمک اسرائیل آمد و به همین دلیل هم بود که موفق شدند برخی از پهپادها و موشکهای ایران را منهدم کنند. صرفاً خود اسرائیل در عملیات ایران مدافع نبود، بلکه ظرفیت بزرگی از کشورهای عضو ناتو در این دفاع مشارکت کردند. همین موضوع نشاندهنده توان و قدرت موشکی و پهپادی ایران بود، چراکه برای بیاثر کردن این عملیات کل ظرفیت کشورهای متحد اسرائیل در ناتو با همه امکانات وارد صحنه شدند.
بعضی از کشورهای عربی مثل اردن از اسرائیل دفاع کردند و برخی کشورهای عربی هم آسمان خودشان را در اختیار آمریکا و انگلیس و فرانسه قرار دادند و سعی کردند که در این حمله اسرائیل ضربات کمتری بخورد. اسم این ائتلاف را هر چیزی بگذاریم، چه به آن بگوییم ناتوی خاورمیانه یا ناتوی عربی یا هر چیز دیگر، در این شرایط شاهد بروز عملی آن بودیم.
ولی اینکه در آینده قرار باشد چنین تشکیلاتی واقعاً شکل بگیرد، به شرایط آینده منطقه بستگی دارد و از الان نمیتوان پیشبینی کرد؛ بهخصوص اینکه کشورهای منطقه هم میدانند که اگر بخواهند وارد فاز یک ائتلاف شوند، آنگاه باید امنیت و آینده خود را دربست در اختیار آمریکا و اسرائیل قرار دهند و خودشان را با آنها همسرنوشت کنند. همانگونه که در سالهای گذشته مشاهده کردهایم، همه سیاستهای آمریکا و اسرائیل همیشه برای همه کشورهای عربی قابل پذیرش نیستند.
*بعد از آغاز جنگ غزه گفته میشد که عربستان از فرآیند عادیسازی روابط با اسرائیل دور شدهاست. با توجه به تحولاتی که در ۶ ماه گذشته رخ دادهاست، تصور میکنید ریاض تا چه اندازه امکان دارد به فرآیند عادیسازی با اسرائیل بازگردد؟تجدید رابطه ایران با عربستان نشاندهنده تغییراتی در سیاست خارجی ریاض بود. از طرف دیگر برخی واکنشهایی که حکومت عربستان سعودی نسبت به عملکرد آمریکا نشان داد، مشخص کرد که سران این کشور دیگر مانند گذشته به صورت صددرصد پیرو آمریکا نیستند. در عربستان تصور غلطی ایجاد شدهبود که اگر این کشور دنبال توسعه اقتصادی و فناوری است، باید با اسرائیل که یک قدرت اثرگذار در آمریکا و کشورهای غربی محسوب میشود، رابطهای دوستانه برقرار کند. اما فکر میکنم ریاض اکنون به این نتیجه رسیدهاست که تحلیلی که در گذشته داشتند، درست نبوده و میتوانند بدون رابطه با اسرائیل توسعه اقتصادی داشتهباشند و میتوانند مطمئن باشند که کشورهای منطقه ظرفیت کافی برای تامین امنیت منطقه دارند.
نکته بسیار مهم این است که افکار عمومی کشورهای عربی به صورت جدی با توسعه روابط با اسرائیل مخالف هستند. مردم عرب و مردم مسلمان با اسرائیل مخالف هستند و حاضر به پذیرش این رژیم نیستند. این دولتهای عربی هستند که به سمت عادیسازی روابط با اسرائیل حرکت میکنند. با توجه به وقایعی که در شش ماه گذشته رخ داد و جنایاتی که اسرائیل در غزه مرتکب شد، قتلعام بیش از ۳۴ هزار نفر که اکثریت آنها کودکان و زنان هستند، گورهای دستجمعی که در بیمارستانها کشف میشوند، بمباران مدارس، بیمارستانها و خانههای شخصی و قحطی گسترده در غزه؛ همهی اینها باعث شدهاست که زمینه عادیسازی روابط با اسرائیل در کشورهای عربی، دستکم در افکار عمومی کاملاً از بین برود.
اگر دولتهای عربی دستکم تا زمانی که جنگ غزه در خاطره ملتها زنده است بخواهند اقدامی در راستای عادیسازی روابط و دوستی با اسرائیل انجام دهند، درون کشورهایشان با افکار عمومی دچار مشکل خواهند شد. احتمال اینکه فرآیند عادیسازی روابط با اسرائیل ادامه پیدا کند، بسیار کمتر از گذشته شدهاست.
*بعد از پاسخ ایران به اسرائیل، رئیسجمهور آمریکا گفت که میخواهد جبهه متحدی را برای فشار و تحریم علیه ایران ایجاد کند. در نشست سران گروه ۷ و وزرای خارجه اتحادیه اروپا هم شاهد بودیم که دولتهای غربی تصمیم خود را برای توسعه دایره تحریمها علیه ایران اعلام کردند. چه کاری از دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی برای جلوگیری از توسعه و افزایش تحریمها بر میآید؟من باید یک نکته را تذکر بدهم. تمام شعارهای انساندوستانه و بشردوستانهای که غربیها مطرح میکنند و آن را ناشی از ایدئولوژی لیبرالیسم میدانند، شعارهایی مثل آزادی، دموکراسی، حقوقبشر، رعایت حقوق زنان و کودکان، عدم استفاده از خشونت، حل اختلافهای بینالمللی بر مبنای دیپلماسی، نظم جهانی مبتنی بر قانون و امثال اینها، همه این شعارها وقتی نوبت به اسرائیل میرسد، از یاد برده میشود.
جنایتی نمانده است که اسرائیل انجام ندادهباشد و کشورهای غربی بهرغم همه شعارهایشان به آن بیتوجهی نکردهباشند. اسرائیل کل منطقه غزه را شش ماه است که مستمراً هوایی و زمینی بمباران میکند و نسلکشی گستردهای را آغاز کردهاست. در این شرایط کشورهای غربی همچنان از اسرائیل حمایت میکنند. یعنی تمام ادعاهایی که در مورد حقوق بشر و دموکراسی مطرح میکنند، دروغ است.
من فکر میکنم بیش از اینکه اسرائیل در این جنگ شکست خورده باشد، فرهنگ و ایدئولوژی غرب شکست خورده است و نشان داده تمام حرفهایی که میزنند، دروغ است و واقعیت ندارد. یکی از نتایج مهم جنگ غزه و بحرانی که بین ایران و اسرائیل پدید آمد، شکست ادعاهای بشردوستانه غرب بود. وقتی اسرائیل مرکز دیپلماتیک ایران را هدف قرار داد، هیچ واکنشی نشان ندادند، اما وقتی ایران به جنایت اسرائیل عکسالعمل نشان داد، شروع میکنند به محکوم کردن و افزایش فشار و تحریم.
اینها استانداردهای دوگانهای است که در قبال کشورها دارند. در قبال این نوع عملکرد، ایران باید تمام تلاشاش را به کار بگیرد تا این رویه را متوقف کند و اجازه ندهد که میان کشورهایی که قصد دارند در همراهی با اسرائیل، ایران را تحت فشار قرار دهند، اجماع ایجاد شود. ایران باید به صورت جدی وارد فعالیت شود و با کشورهای منطقه و جهان وارد مذاکره شود. احیای برجام قطعاً یکی از بهترین راههای مقابله با افزایش فشار بینالمللی است. ایران باید از منحصر کردن سیاست خارجی به چین و روسیه دست بکشد و بعد فعالیت سیاست خارجیاش را گسترش دهد.
کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: کیهان علیه برجام و FATF / این همه موفقیت را نمی بینید یا نمی خواهید ببینید؟! قوانين و محدوديتهاي" FATF " كاغذ پاره نيست