به نقل از «تابناک»

ایران وارد دوره ۳۰ ساله خشکی شده است

تاریخ انتشار: ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۹۳۹۰۹۹

به گزارش تابناک به نقل از ایرنا، «علیرضا شهیدی» در میزگرد بررسی عوامل مؤثر بر افزایش ریزگردها که در محل این خبرگزاری برگزار شد، گفت: پیش از این تا گرد و غباری بلندمی شد به طور کلی گفته می‌شد منشأ خارجی دارد، اما در گرد و غبار اخیر که اکثر استان‌ها را هم درگیر کرد مشاهده شد قسمت اعظم گردوغبار موجود در هوا منشأ داخلی داشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی ادامه داد: بررسی‌های ما نشان داد ۳۰ درصد گرد و غبار منشأ خارجی داشت و ۷۰ درصد دیگر منشأ داخلی دارد.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: نگاهی به تهران و مناطق حاشیه آن نشان می‌دهد اطراف این شهر را کانون‌های تولید گرد و غبار فراگرفته است، از فرودگاه امام خمینی (ره) گرفته تا بخش‌هایی از شهریار و این باعث می‌شود گرد و غبار به راحتی بلند شده و زندگی مردم را تحت تأثیر قرار دهد.

ایران وارد یک دوره خشکسالی ۳۰ ساله شده است

شهیدی اضافه کرد: تغییرات مربوط به این چند سال اخیر نیست، شاید بهتر این است که گفته شود تغییرات کنونی یکی دو دهه است که آغاز شده است. ایران وارد یک دوره خشکسالی ۳۰ ساله شده که می‌شود گفت از حدود ۲۰ سال پیش شروع شده و اکنون آثار این دوره خشکسالی را مشاهده می‌کنیم.

رئیس سازمان زمین‌شناسی گفت: در گذشته برخی‌ها تا مقداری بارندگی زیاد می‌شد می‌گفتند «نه ما دوره خشکسالی بلندمدت نداریم و ترسالی‌ها این نظریه را که ایران در دوره خشکسالی ۳۰ ساله است را نقض می‌کند»، در صورتی که می‌بینیم در برخی سال‌ها یک مقدار بارندگی‌ها بیشتر بوده اما این دلیل بر این نیست که دوره ترسالی آغاز شده باشد.

شهیدی ادامه داد: ما همچنان در سیکل خشکسالی قرار داریم و سال به سال هم اثرهای این خشکسالی بیشتر نمایان می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: از سال ۱۳۷۰ با توجه به افزایش بیشتر از حد مجاز استفاده از آبخوان‌ها در کنار این خشکسالی موجب شد تا یک فشاری به آبخوان‌ها وارد شود و تراز منفی آب آنها از ۱۳۷۰ آغاز شد، از آن زمان تا سال ۱۳۷۸ که جمعیت به ۶۰ میلیون نفر رسید تراز منفی آبخوان‌ها به منفی ۲۰ میلیارد متر مکعب رسید.

ایران سال به سال در حال خشک‌تر شدن است

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: در سال ۱۳۹۸ با جمعیت حدود ۸۰ میلیون نفری این تراز منفی به حدود ۱۳۴ میلیارد متر مکعب رسید و این در حالی است که مصرف سالیانه ۱۰۰ میلیارد مترمکعبی داریم و این نشان از آن دارد که ایران سال به سال در حال خشک‌تر شدن است.

شهیدی با بیان اینکه برخی از بعضی واژه‌ها استفاده می‌کنند که درست نیست، افزود: مثل اینکه برخی‌ها درباره «ورشکستگی آبی» صحبت کردند که این چنین چیزی اتفاق نیفتاده است و ما هنوز با مدیریت درست منابع آبی- چه سطحی و چه زیرزمینی- می‌توانیم این دوره خشک را پشت سربگذاریم، هرچند پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تا سال ۲۰۳۰ ایران جزو یکی از کشورهای پرتنش آبی خواهد بود.

رئیس سازمان زمین‌شناسی افزود: در حال حاضر نیز این تنش آبی در کشور دیده می‌شود، گاهی اوقات شاهدیم بین روستاها و شهرهای مختلف تنش ایجاد می‌شود هرچند موقتی است اما وجود دارد، یا اینکه در بحث انتقال آب که کار درستی هم نیست و از یک حوضه آبریز به حوضه آبریز دیگر این تنش‌ها اتفاق می‌افتد.

شهیدی گفت: انتقال آب بین حوضه‌ای به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود مگر برای شرب که شاید توجیه داشته باشد، اما این که آب را برای مصارف کشاورزی از یک حوضه آبریز به حوضه آبریز دیگر انتقال دهیم با توجه به اینکه بازدهی کشاورزی‌مان خوب نیست، به معنای نابودی و هدر رفت آب است.

وی تصریح کرد: با این دخالتی که در حوضه‌های آبریز انجام می‌دهیم سبب می‌شویم آن تعادلی که در هزاره‌های گذشته به وجود آمده بوده و هر جا با یک سیستمی پیش می‌رفت، تغییر کند و این انتقال سبب می‌شود تغییرات کوتاه‌مدت و بلندمدت ایجاد شود که درست نیست.

این مقام مسئول بیان‌داشت: انتقال مصنوعی آب سبب می‌شود کشاورز فکر کند آب زیاد است و شروع به کاشت برنج می‌کند و این مسئله بعدها با بروز خشکسالی، بحران‌زا خواهد بود.

رئیس سازمان زمین‌شناسی گفت: چرخه آب، چرخه پیچیده‌ای است که به‌تازگی هم تغییرات اقلیمی به آن اضافه شده است که سبب شده کشورمان با توجه به اینکه بین ۶۰ تا ۶۵ درصد آن در اقلیم خشک و نیمه‌خشک و بیابانی قرار دارد، تغییر اقلیم اثر خود را در این زمینه نمایان کرده است.

شهیدی افزود: برخی کشورها در زمینه این تغییر اقلیم خوب عمل کرده‌اند، به‌طور مثال پاکستان اعلام کرده که تغییر اقلیم روی این کشور خیلی اثرگذار بوده و بر همین اساس تلاش دارد از فناوری‌های نوین روز استفاده کند، همچنین به دنبال استفاده از وام‌های جهانی است تا خسارات تغییر اقلیم را به نوعی جبران کند.

وی اظهار داشت: اما در کشور هیچ سازمان و نهادی نیست که محاسبه کند چه مقدار تغییر اقلیم تأثیرگذار بوده است؟

معاون وزیر صنعت ادامه داد: در کشورمان با وجود سازمان‌های تخصصی زیاد اما هرکدام به صورت جزایری جداگانه عمل می‌کنند، در حالی که نیازمند یک مدیریت واحد هستیم.

وی افزود: البته در سیستم سازمانی کشور سازمان مدیریت بحران وجود دارد که اغلب باید در زمینه همه مخاطرات که یکی همین آب می‌تواند باشد و ریزگردها که بحث اصلی است باید به نوعی سیاست‌گذاری کند، اما هنوز این اجماع ایجاد نشده که هر سازمان با سازمان‌های تخصصی دیگر یک سری کارها را به صورت تیمی انجام دهند.

رئیس سازمان زمین‌شناسی خاطرنشان کرد: بحران‌هایی که در ایران اتفاق می‌افتند دو منشأ جوی و زمینی دارند که جوی‌ها مربوط به سازمان هواشناسی است و زمینی‌ها هم مربوط به سازمان زمین‌شناسی، اما در عمل این دو سازمان که هر دو حاکمیتی هم هستند زیاد در برخی موارد ورود نمی‌کنند.

شهیدی افزود: این یک مشکل مدیریتی است که امیدواریم با حضور رئیس جدید سازمان مدیریت بحران این اتفاق‌ها کمتر شده و بتوان به صورت متمرکز در مخاطرات کارهای بهتری انجام داد.

وی گفت: هر جا که آب نباشد حیات نیست و حیات هم که نباشد مکان و زیستگاهی هم نباشد و این موجب شده که برخی درباره آن صحبت کنند و آن بحث مهاجرت است و خالی شدن بخش‌هایی از کشور از سکنه است که به لحاظ امنیتی هم می‌تواند تاثیرهای بدی داشته باشد.

در کل جهان مهاجرت ناشی از خشکسالی در حال اتفاق افتادن است

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: شنیده شده از تعدادی از استان‌های شرقی و جنوبی کشور حدود ۶۰۰ هزار نفر مهاجرت داشتند به شمال، و در کل جهان هم مهاجرت به سمت شمال در حال اتفاق افتادن است و هرچه آب کمتر باشد زمین خشک‌تر خواهد شد و خشک‌تر شدن زمین باعث می‌شود که در گذشته اگر در قسمتی بادی می‌وزید حدود ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر خاک بلندمی شد اما الآن با کوچک‌ترین تغییر جوی خاک به هوا برخیزد.

منبع: تابناک

کلیدواژه: نادر طالب زاده حمید نوری یوزپلنگ آسیایی گرانی ماکارونی رتبه بندی معلمان علیرضا شهید معاون وزیر صنعت زمین شناسی نادر طالب زاده حمید نوری یوزپلنگ آسیایی گرانی ماکارونی رتبه بندی معلمان رئیس سازمان زمین شناسی معاون وزیر صنعت دوره خشکسالی تغییر اقلیم حوضه آبریز گرد و غبار دوره خشک ۳۰ ساله خشک تر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۹۳۹۰۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آبراهه‌های چند صدساله خراسان‌شمالی تشنه برف و باران

ایسنا/خراسان شمالی هنوز بساط خشکسالی در شهرستان‌های خراسان شمالی که روزی سرسبزی آن‌ها زبانزد مردم بوده پهن است. چشمه‌ها، قنات‌ها، مزارع کشاورزی و...خشک و تشنه هستند و باران امسال هم به داد آن‌ها نرسیده است.

قنات یا کاریز در واقع شریان‌های اقتصادی و حیاتی مناطق بیابانی به شمار می‌روند که رابطه منطقی و پایدار با طبیعت دارند، دستاوردی که پیشینیان ما به یادگار گذاشته‌اند تا با بهره‌مندی از آن به آب‌های زیر زمینی ضرر نزنیم.

این شاهکارهای مهندسی ایرانی هر جا که احداث شد، آبادانی آن منطقه را به دنبال داشت و از گذشته‌های دور، قنات‌ها تمدن ساز بوده و همواره با طبیعت همزیستی بسیار خوبی داشته‌اند.

اما موج خشکسالی شدید در این استان سبب شده تا قنات‌ها و چشمه‌های این استان که یک سازند زنده محسوب می شوند سخاوت خود را از دست داده‌اند، حتی چاه‌های مجاز و غیر مجاز نیز با کمبود شدید آب مواجه شده‌اند.

قنات‌ها یکی از منابع تامین کننده‌های آب کشاورزی در این استان به شمار می‌رود و طی سال‌های گذشته در این استان بسیاری از قنات‌ها بر اثر بارندگی حجم آبدهی آن‌ها کاهش یافته و کم آبی قنات‌ها موجب کاهش باردهی مزارع و باغات استان شده است.

کاهش ۳۵ درصدی دبی آب قنات‌ها در استان

سامان محمدی مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: ۶۵۳ رشته قنات در خراسان شمالی وجود دارد که تعدادی از آن‌ها که در مناطق کوهستانی واقع شده از عمق کمتر و آن‌هایی که در مناطق کویری استان قرار دارند از عمق بیشتری برخوردار هستند.

وی افزود: خراسان شمالی یکی از استان‌هایی است که با خشکسالی شدید مواجه است و خشکسالی سبب شده تا قنات‌ها با کاهش دبی آب مواجه شوند.

محمدی ادامه داد: آب قنات‌های استان نسبت به دوره آماری که ۱۰ ساله است ۳۰ تا ۳۵ درصد کاهش پیدا کرده است.

وی با اشاره به بارندگی‌های خوبی که از ابتدای سال جاری تاکنون در این استان اتفاق افتاده است، تاکید کرد: پیش بینی می‌شود آب قنات‌ها در شهرستان‌های بجنورد و راز و جرگلان که عمیق نیستند با بارندگی‌های اخیر تا حدودی جبران شود اما این مشکل در قنات‌های عمیق شهرستان‌های گرمه، جاجرم و اسفراین به علت تغییر اقلیم وجود داشته باشد.

مشروب شدن ۳۱ هزار هکتار از اراضی کشاورزی توسط آب قنات‌ها

این مقام مسئول با بیان اینکه میزان آبدهی این قنات ها به طور میانگین ۷۸ میلیون متر مکعب است، اظهارکرد: تعداد قنات‌های موجود ۳۱ هزار هکتار از اراضی کشاورزی این استان را مشروب می‌کند.

وی توضیح داد: آبدهی قنات‌ها متاثر از بارش برف در بالادست و تغذیه آن‌ها توسط آب خوان‌ها و یا آبرفت‌های رودخانه‌ای است.

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی در ادامه بیان کرد: مرمت و کف‌شکنی قنات‌ها یکی از راه‌هایی است که می توان از قنات‌ها استفاده بیشتری کرد و از سوی دیگر استفاده از شیوه‌های نوین آبیاری سبب می‌شود تا آب قنات‌ها به صورت بهینه مصرف شود.

وی خاطرنشان کرد: مرمت و کف شکنی قنات‌ها نیاز به اعتبار بالایی دارد که اعتبار کافی برای مرمت همه قنات‌ها موجود نیست و از سوی دیگر هزینه بالای اجرای طرح های آبیاری نوین از دیگر چالش‌های پیش روی ما است.

وجود ۳۰ رشته قنات خشک شده در استان

ابراهیمی سرپرست مدیریت مطالعات پایه شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی در ادامه در گفت و گو با ایسنا، بیان کرد: روند آبدهی قنات‌ها در خراسان شمالی همچنان رو به کاهش است و این امر نیز ناشی از تغییر اقلیم است.

وی تاکید کرد: در واقع منبع تغذیه قنات‌ها در این استان برف است اما متاسفانه برف اثرگذاری طی چند سال گذشته در این استان نباریده که موجب تغذیه قنات‌ها شود. ریزش برف وجود داشته اما ماندگار نبوده است.

ابراهیمی با بیان اینکه خشکسالی در این استان حتی موجب خشک شدن قنات‌ها نیز شده است، گفت: بر اساس بررسی‌های صورت گرفته از ۶۵۳ رشته قنات موجود در این استان ۴۷۰ رشته قنات فعال و ۱۸۳ رشته نیز به دلایل مختلف غیر فعال بوده که ۳۰ رشته قنات از این تعداد خشک شده اند.

صدور ۴ مجوز چاه به جای قنات در سال گذشته

وحید واسطه معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی نیز در گفت و گو با ایسنا بیان کرد: در سال گذشته چهار مجوز چاه به جای قنات توسط این شرکت صادر شده است.

وی افزود: مجوزهای صادر شده به علت کم آبی و یا خشک شدن آب قنات بوده و یا اینکه نقص فنی داشته است.

روند کاهشی میزان بارندگی در استان نسبت به دوره آماری بلند مدت

سید عقیل مرتضوی همچنین در گفت و گو با ایسنا تصریح کرد: میزان بارندگی در سال آبی جاری ۳۱ درصد افزایش یافت و طبق آمار ایستگاه‌های این شرکت در سال آبی جاری حدود ۱۸۶ میلی متر بارندگی ثبت شد که به نسبت مدت مشابه سال گذشته ۳۱ درصد افزایش یافت.

وی ادامه داد: اما میزان بارندگی‌های انجام شده نسبت به دوره آماری بلند مدت روند کاهشی داشته است و از سوی دیگر طبق پیش بینی‌های اداره کل هواشناسی استان دمای هوا دو درجه سانتیگراد افزایش خواهد یافت.

مرتضوی گفت: در واقع هر یک درجه افزایش دما، مصارف را به صورت تصاعدی بالا می‌برد و کاهش میزان بارندگی‌ها نسبت به دوره بلند مدت و افزایش دما سبب می‌شود تا مصرف کنندگان در صورت عدم رعایت الگوی مصرف به زحمت بیفتند.

وی افزود: طی ماه گذشته ۱۲ میلیون متر مکعب آب وارد سدهای استان شده‌ که بیشترین آب وارد شده به سد شیرین دره با مقدار ۶ میلیون متر مکعب بوده است.

۷۷.۲۵ درصد از پهنه استان درگیر انواع خشکسالی

علیرضا گلرخ رئیس گروه هواشناسی کاربردی اداره کل هواشناسی خراسان شمالی نیز در گفت و گو با ایسنا، گفت: ۷۷.۲۵ درصد از پهنه خراسان شمالی طی یک سال گذشته درگیر انواع خشکسالی بوده است.

به گفته وی، در حال حاضر ۲۷.۶۱درصد از پهنه استان درگیر خشکسالی خفیف، ۲۸.۲۱ درصد درگیر خشکسالی متوسط، ۲۵.۶۴ درصد درگیر خشکسالی شدید و ۵.۸۰ درصد نیز درگیر خشکسالی بسیار شدید بوده است.

گلرخ تصریح کرد: از بین شهرستان‌های استان بام و صفی آباد ۱۰۰ درصد درگیر خشکسالی است.

وی افزود: شهرستان شیروان نیز با ۴۹.۶۷ درصد شرایط بهتری را نسبت به سایر مناطق استان از لحاظ خشکسالی دارد.

انتهای پیام