«دولت» ؛ مفهومی فراتر از حکومت
تاریخ انتشار: ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۰۳۴۸۷۴
عصر ایران - واژۀ "دولت" (State) در فلسفۀ سیاسی اعم از "حکومت" است. در ادبیات سیاسی متعارف، معمولا حکومت به معنای نظام سیاسی و دولت به معنای قوۀ مجریه به کار می‌رود. اما دولت در اصل فراتر از قوۀ مجریه و حتی فراتر از نظام سیاسی است (البته حکومت را به معنای قوۀ مجریه هم به کار می‌برند).
طبق تعریف فلسفه سیاسی، قوۀ مجریه و کل حکومت یک کشور ممکن است به دلایلی ساقط شوند، ولی کمتر پیش می‌آید که دولت به معنای دقیق کلمه، دچار فروپاشی کامل شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
جان لاک و توماس هابز
دولت گسترده‌تر و بنیادی‌تر از حکومت است. حکومت بخشی از دولت یا در واقع جلوۀ دولت است. "دولت" غالبا واحدی پایدار اما "حکومت" موقت است. حکومت‌‌ها چه قوۀ مجریه پنداشته شوند چه نظام سیاسی، با رای یا با انقلاب مردم می‌آیند و می‌روند ولی فروپاشی دولت وقتی رخ می‌دهد که ملت و سرزمین مرتبط با دولت دچار تجزیه شوند. مثل آنچه بر سر دولت عثمانی در 1924 یا دولت شوروی در 1991 و دولت یوگسلاوی در دهۀ 1990 آمد.
فروپاشی غالباً شامل "حکومت" می‌شود. چه حکومت را به معنای قوۀ مجریه به کار ببریم چه به معنای نظام سیاسی. دولت در قیاس با حکومت، مفهومی انتزاعی‌تر است.
دولت "حکمران" است و نهادهای دولتی در برابر نهادهای "خصوصی" جامعۀ مدنی، خصلتی "عمومی" دارند. نهادهای جامعۀ مدنی در راستای تحقق منافع فردی اقشار و طبقات خاص شکل می‌گیرند ولی نهادهای دولتی، بنا بر تعریف، در راستای تحقق منافع و خیر عمومی تأسیس می‌شوند.
"مشروعیت" مختص دولت است چرا که تصمیم‌های دولت الزاما باید در راستای منافع پایدار عموم مردم باشند و به همین دلیل این تصمیمات برای افراد جامعه الزام‌آورند و از آنجایی که دولت قانونگذار است (از طریق پارلمان)، قوانینش باید اجرا شوند (از طریق قوۀ مجریه) و متخلفان از این قوانین، در صورت لزوم مورد برخورد قهری قرار می گیرند (از طریق پلیس یا ارتش) و مجازات می‌شوند (از طریق دستگاه قضایی).
بنابراین دولت واجد حق انحصاری "کاربرد زور" است و به قول ماکس وبر، جامعه‌شناس آلمانی، انحصار "خشونت مشروع" را در اختیار دارد.
ماکس وبر
دولت "انجمنی سرزمینی" است و صلاحیتش در حدود جغرافیایی خاصی تعریف می‌شود و همۀ کسانی را در بر می‌گیرد که در آن محدودۀ جغرافیایی زندگی می‌کنند (شهروند یا غیرشهروند). در عرصۀ بین‌المللی نیز دولت، بنا بر تعریف، واحدی خودمختار و مستقل است.
بسیاری "دولت" و "حکومت" را به یک معنا به کار می‌برند ولی فرق ظریفی بین این دو مفهوم وجود دارد. مثلا با کوتاه شدن دست قاجاریه از قدرت، دولت در ایران از بین نرفت بلکه فقط حکومت یا نظام سیاسی تغییر کرد.
________________________
در "واژه‌خانۀ عصر ایران" ، کلمات و اصطلاحات سیاسی را به زبانی ساده و علمی توضیح می دهیم.
اگر می خواهید معنای واژه ای را توضیح دهیم، زیر همین مطلب برایمان بنویسید.
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: دولت حکومت وضع طبیعی نظام سیاسی قوۀ مجریه نظام سیاسی قوۀ مجریه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۰۳۴۸۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برگزاری نشست روایتگری بیداری در اروند
روایتگری بیداری با محوریت تعریف مفهومی الگوی اول زن، تعریف مفهومی و بیان جنبش‌های الگوی دوم زن و تبیین الگوی سوم زن در بیانات رهبری برگزار شد.
دانشگاه صنعت نفت آبادان در این همایش میزبان دانشجویان و دانش آموزان ۳ دبیرستان متوسطه دوم آبادان و خرمشهر است.
باشگاه خبرنگاران جوان آبادان آبادان
مسمومیت ۲۹ پزشک با مشروبات الکلی تقلبی در شیراز