چالش‌های زمستان جمعیتی!
تاریخ انتشار: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۰۴۱۷۵۳
اگرچه کاهش باروری از دستاوردهای دنیای مدرن است، اما نیروی انسانی از مهم‌ترین منابع هر کشور محسوب می‌شود، برنامه‌ریزی صحیح و اصولی و ایجاد منابع و بسترهای مناسب برای استفاده بهینه از منابع انسانی و جمعیت می‌تواند، موجبات توسعه را فراهم و بهترین فرصت برای بهره‌گیری از منابع انسانی را مهیا کند.
به گزارش خبرنگار ایمنا، ایران در سه دهه گذشته تحولات چشمگیر جمعیتی را تجربه کرده است، تحولاتی که شاید متأثر از برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌هایی بود که جمعیت ایران را دچار تحول کرد، تحولی که باید در بستر طولانی زمان شکل می‌گرفت ولی در ایران این تحولات خیلی سریع اتفاق افتاد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اگرچه ایران اکنون در شرایط پنجره جمعیتی (جمعیت جوان) قرار دارد و به‌عنوان فرصتی طلایی باید از آن استفاده شود، اما از هم‌اکنون باید به فکر پیری و زمستان جمعیتی و ورود به میان‌سالی جمعیت بود و سیاست‌های جمعیتی را جدی گرفت تا ضمن استفاده از جمعیت جوان کشور به‌عنوان یک پنجره و فرصت برای زمان میان‌سالی جمعیت هم برنامه‌ریزی مناسب انجام شود.
رتبه باروری ایران بیانگر سرعت و روند کاهشیباروری در ایران نیز همگام با سایر کشورها روند نزولی داشته است. رتبه باروری ایران در بین کشورها بیانگر سرعت و روند کاهشی باروری است، در سال ۲۰۱۴ ایران باروری کل ۱، ۸ و رتبه ۱۴۶ را در بین ۲۲۴ کشور را داشت درحالی‌که در سال ۱۹۰۷ باروری کل ۶، ۴ و رتبه آن زمان ایران هم ۷۰ بود.
کاهش یک‌باره میزان موالید از دستاوردهای دنیای مدرن است، اما شاید بتوان گفت که تغییرات اقتصادی در زندگی خانوارها مهم‌ترین عامل تشویق به نداشتن فرزند می‌تواند، باشد. دلایلی زیادی در کاهش جمعیت دخیل است که از آن جمله می‌توان به تأخیر افتادن ازدواج، زیادشدن طلاق، به تعویق افتادن باروری، مسائل آموزشی و تبلیغاتی برای داشتن خانواده کوچک و رفاه بیشتر و گرایش مادی برای نداشتن فرزند ازجمله این موارد است.
ابلاغ سیاست‌های کلی و استفاده از جمعیت به‌عنوان یک فرصتدر سی‌ام اردیبهشت ۱۳۹۳ سیاست‌های کلی جمعیت از سوی مقام معظم رهبری در ۱۴ بند ابلاغ شد و این روزبه نام روز ملی جمعیت نام‌گذاری شد. به دنبال این دوراندیشی برای استفاده از جمعیت به‌عنوان یک فرصت پیش‌رو یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است که تمام دستگاه‌های ذی‌ربط با مقوله جمعیت و همچنین تمام دست‌اندرکاران و تصمیم‌گیران نظام برای استفاده از پتانسیل نیروی انسانی که به‌عنوان بزرگ‌ترین توانمندی برای توسعه مطرح است، برنامه‌ریزی و دوراندیشی‌های لازم را داشته باشند تا با بهره‌گیری از این فرصت کشور را به‌سوی توسعه سوق دهند.
اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور وقت در نامه‌هایی جداگانه که به پنج وزارتخانه و دو معاونت رئیس‌جمهور ابلاغ کرد، ضمن اشاره به سیاست‌های مرتبط با هر دستگاه، از آنان خواست در صورت نیاز ضمن جلب همکاری و مشارکت دستگاه‌های دیگر، برنامه‌ها، اقدامات و پیشنهادهای خود را به‌صورت دقیق، شفاف، با زمان‌بندی و شاخص‌های ارزیابی برای اجرایی کردن سیاست‌ها تهیه و احصاء نمایند.
وی همچنین در این ابلاغیه‌ها از هفت‌دستگاه اجرایی (وزرای کشور، آموزش‌وپرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بهداشت درمان و آموزش پزشکی، معاونان برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی معاون اجرایی رئیس‌جمهور) خواست چنانچه در تهیه برنامه‌ها و یا انجام اقدامات، هر دستگاه نیاز به وضع بخشنامه، مقررات و یا قوانین داشته باشد، پیشنهاد لازم تهیه و ارائه شود.
باروری کمتر از سطح جانشینی، مهم‌ترین دلیل کاهش جمعیتبا وجود اینکه ارتقای سطح سلامت و کاهش مرگ‌و میر عامل مؤثری در رشد جمعیت و پدیده پیری جمعیت دارد، مهم‌ترین عامل محرکه رشد جمعیت باروری است. از طرفی سطح باروری پایین یعنی سطح باروری کمتر از سطح جانشینی، مهم‌ترین دلیل انقباض جمعیتی و کاهش جمعیت محسوب می‌شود؛ بنابراین در امر مدیریت جمعیت توجه به شاخص‌های باروری از اهمیت بسزایی برخوردار است.
یکی از شاخص‌های مهم باروری «میزان باروی کلی» هست. که آن عبارت است از موالید زنده یک زن در طول دوره باروری خود به‌شرط آنکه تا پایان دوره باروری‌اش تحت تأثیر میزان‌های باروری اختصاصی سنی جاری قرار گیرد. این شاخص متأثر از دو عامل مرگ‌ومیر و نیز نسبت جنسی است. سطح باروری جانشینی حدی است که جمعیت بتواند در نسل‌های بعدی خودش را جایگزین کند و در طول زمان همواره حجم ثابتی داشته باشد. بر این اساس در کشورهای توسعه‌یافته سطح جانشینی جمعیت را ۲.۱ درنظر می‌گیرند.
البته در شرایطی که میزان مرگ‌ومیر بالا باشد، سطح باروری جانشینی بیش از این مقدار خواهد شد. در این دسته‌بندی سطح باروری خیلی پایین را ۱.۳ و کمتر تعریف کرده‌اند. از پیامدهای افت میزان باروری به کمتر از سطح جایگزینی در درازمدت کاهش رشد جمعیت و درپی آن افت حجم جمعیت و از طرفی پیری جمعیت و افزایش نسبت وابستگی و انقراض جمعیت است. پدیده پیری زمانی رخ می‌دهد که سهم سالمندان از جمعیت بیش از ۶۵ سال روبه افزایش رود.
میزان باروی کل در سراسر دنیا ۲.۵ استدر حال حاضر میزان باروی کل در سراسر دنیا ۵/۲ است. بالاترین رقم آن مربوط به کشور نیجر با سطح باروری کلی ۶/۷ است. این در حالی است که در بسیاری از کشورهای دنیا همچون چین، بوسنی و هرزگوین، سنگاپور، جمهوری کره و پرتقال سطح باروری کلی در سطح خیلی پایین TFR
منبع: ایمنا
کلیدواژه: جمعیت جمعیت سالمندان افزایش جمعیت باروري رشد جمعیت کاهش جمعیت طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده پیر شدن جمعیت پیری جمعیت روز ملی جمعیت وضعیت سالمندی در ایران سالمندی افزایش سالمندی در ایران آلزایمر در سالمندی حفظ سلامت در دوران سالمندی بحران سالمندی در ایران بیماری های دوران سالمندی بحران سالمندی مشکلات سالمندی در ایران سونامی سالمندی در کشور عوارض سالمندی در ایران بحران جمعیت در ایران بحران جمعیت کاهش فرزندآوری در کشور کرونا و کاهش فرزندآوری کاهش فرزندآوری کاهش فرزندآوری در دوران کرونا شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق برنامه ریزی سطح باروری باروری کل مهم ترین سیاست ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۰۴۱۷۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برنامه الحاق ناوگان لجستیکی جدید جمعیت هلال احمر به استانهای کشور
بابک محمودی گفت: جا دارد از زحمات مجلس و دولت تشکر کنم، ما در آستانه صد و سه سالگی تشکیل جمعیت هلال احمر هستیم سال گذشته و امسال تقریباً توانی به این جمعیت اضافه شد که برابری میکند با همین صد سال گذشته که انصافاً این دوره بدون اینکه نگاه سیاسی به موضوعات باشد حداکثر تلاش شد برای کمک رسانی و خدمات رسانی به مردم عزیز کشورمان.
وی افزود: علاوه بر این ۱۶۰۰ دستگاه دیگر ما امسال مجوز داریم که انءشالله در حال عقد قرارداد و خرید هستیم بالغ بر ۲۸۰۰ دستگاه تا پایان سال ما خودرو‌های امدادی و آمبولانس را به بدنه امداد و نجات کشور اضافه خواهیم کرد، که شاهد خدمات بیشتری به مردم باشیم.
وی ادامه داد: در کنار این موضوع ساخت پایگاه‌های امداد و نجات با کمک دولت و استانداردی‌ها پیگیری می‌شود که الان بالغ بر ۶۲۰ پایگاه داریم و این برنامه را داریم تا حدود ۱۰۰ پایگاه دیگر را اضافه کنیم و ما در نرم جهانی به یک عدد بسیار مطلوبی از نظر زمان برای رسیدن در محل حادثه خواهیم داشت.
رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر کشور تصریح کرد: بزرگ‌راه‌های جدیدی به سرعت به بدنه کشور اضافه خواهد شد که این موضوع نیاز به تجهیز است و برنامه ریزی هم نیز صورت گرفته است که به یاری خداوند ما شرایط بسیار خوبی را برای امسال و سال آینده برای اجرای عملیات‌های امداد امدادرسانی در تمام سطوح کوهستانی در پیش خواهیم داشت.
بابک محمودی در خصوص خودرو‌ها و آمبولانس‌های امدادی جدید که به بدنه این سازمان اضافه شده‌اند بیام کرد: تقریباً تمامی استان‌ها ها داری یک حالت فرسودگی ناوگان هستن به تمامی این استان‌ها اعزام خواهد شد، اما بعضی از این استان‌ها باتوجه به شرایط جغرافیایی، همچنین وسعت، و تعداد پایگاه‌های که دارند در اولویت قرار خواهند گرفت.
وی گفت: عمدتاً استانهای اصلی و حادثه خیز ما که مقصد مسافرت‌ها هستند این‌ها از نظر پایگاه‌های امداد و نجات و خورود به طور ویژه دیده شدند ولی به طور کل با این ۲۷۰۰ دستگاه تمامی ناوگان لجستیکی استان‌ها های ما بروزرسانی خواهند شد و به لطف خداوند توان بسیار بالایی جمعیت هلال احمر اضافه خواهد شد.
محمودی در خصوص پلاک این خودرو‌ها نیز گفت: سردار رادان شخصا به این موضوع ورود کردند و انءشالله در اسرع وقت انجام خواهد شد، همچنین ما منتظر تجهیز هستیم که به محض تجهیز شدن کار پلام این خودرو‌ها انجام می‌گیرد که این موضوع به خود استان‌ها واگذار می‌شود.
رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر کشور در پایان افزود: انءشالله در مجلس جدید بازبینی در قوان شود که ورود خودرو‌های امدادی که مشخص هستند چه مقصدی دارد و این موضوع درگیر مشکلات اداری قرار نگیرد و سریعتر به ناوگان لجستیکی هلال‌احمر اضافه شود.
باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی حوادث و انتظامی
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت